Κρασί στην όχθη

Το πνεύμα της γιορτής, το κρασί, ξορκίζει την κακή ενέργεια από τον νου και το τοπίο. Οπως το λευκό πέπλο της πάχνης, που τυλίγει σαν ανάσα του χειμώνα τις κόκκινες κεραμοσκεπές του Σκλήθρου και την άδεια φωλιά του ζεύγους των πελαργών στο καμπαναριό του Αγίου Γεωργίου. «Δροσιά: πώς αλλιώς / να ξεπλύνεις την τόση / σκόνη του κόσμου» τραγουδά από την Απω Ανατολή, με τη δεκαπεντασύλλαβη μονοκοντυλιά του χαϊκού, για τον κόσμο της πάχνης, ο αφιερωμένος στην παράδοση του ζεν Ματσούο Μπασό. Και συμπληρώνει: «Νωρίς το πρωί / με καινούργιο κιμονό: / άλλος άνθρωπος».

Εδώ, στην επικράτεια των τεσσάρων λιμνών –της Ζάζαρης, της Χειμαδίτιδας, των Πετρών και της Βεγορίτιδας – η κρυστάλλινη ατμόσφαιρα του χειμώνα απλώνει, λες, την καθαρότητα, την αθωότητα και την ηθική της επάνω από τα φυσικά και τα ανθρώπινα τοπία· έτσι μετουσιώνει την ομορφιά σε καλή ενέργεια. Το νιώθεις όταν κωπηλατείς την ώρα του ηλιοβασιλέματος στη Χειμαδίτιδα και απομακρύνεσαι από τους ψαράδες που στέκονται στην όχθη προς τις καλαμένιες συνοικίες των υδρόβιων πουλιών. Το αισθάνεσαι όταν σεργιανάς στο Λιμνοχώρι στην όχθη της Ζάζαρης ή κάνεις βόλτα με τα άλογα του Τάκη Βογλίδη της εταιρείας δραστηριοτήτων στη φύση «Αρτεμις» (τηλ. 6974 076 527).

Ηθικό είναι το αυθεντικό, αφού παρουσιάζεται στα μάτια σου χωρίς να κρύβει κάτι, όπως ακριβώς είναι. Και το Σκλήθρο, απέναντι από το παράθυρο του ξενώνα Αγκωνάρι (www.agonari.gr), μέλους του δικτύου www.guestinn.com, αναδύεται μέσα από την πρωινή πάχνη όπως ακριβώς είναι και αποκαλύπτεται μέχρι το ζεστό από την ξυλόσομπα βάθος του καφενείου, όπου οι άνθρωποι κάθονται γύρω από το τραπέζι, πίνουν τσίπουρο και λένε ιστορίες.

Πάντα στα ακρωτήρια της Μεσογείου οι άνθρωποι συναναστρέφονταν και αντάλλασσαν ιδέες γύρω από ένα στρωμένο τραπέζι. Το κρασί δεν γέμιζε τα ποτήρια ξανά και ξανά για να θολώσει το μυαλό και να το κάνει να ξεχάσει, αλλά για να το κινητοποιήσει να θυμηθεί και να γεννήσει καινούργιες ιδέες. Κι εδώ, το τραπέζι της ταβέρνας του Θωμά είναι στρωμένο με τα γεννήματα ενός πλούσιου τόπου, το κρασί, το φαγητό, την ιδεολογία. Να, λοιπόν, τα πολύ αντιπροσωπευτικά μανιτάρια τηγανιά με κρασί και πιπεριές Φλωρίνης, το τυρί μπάτζος της οικογένειας, κότσι χοιρινό ή αρνίσιο στη γάστρα, αγριογούρουνο κρασάτο, όλα μαγειρεμένα με εντιμότητα, για να τέρψουν και να χορτάσουν και όχι να εντυπωσιάσουν.

Στο κελάρι της ταβέρνας ησυχάζουν τα κρασιά και κάποια γερνούν υπέροχα –πάνω από 500 ετικέτες από τον ελληνικό αμπελώνα και, φυσικά, κρασιά ΠΟΠ Αμυνταίου, της μικρότερης επώνυμης οινοπαραγωγικής ζώνης στην Ελλάδα.

Ανηφορίζοντας στις πλαγιές του Βιτσίου για το Νυμφαίο, ανάμεσα στις φλογάτες οξιές, βλέπεις κάτω να αχνοσχεδιάζεται το οροπέδιο του Αμυνταίου, έχοντας στις δύο άκρες του και από ένα ζευγάρι στολίδια, τη Χειμαδίτιδα και τη Ζάζαρη από τη μία και τη λίμνη Πετρών και τη Βεγορίτιδα από την άλλη, στη σκιά του επιβλητικού Βόρα. Τρέχουμε επάνω στα αποφασιστικά σημεία του οροπεδίου, Αετός, Ξινό Νερό, Αμύνταιο, Αγιος Παντελεήμονας, στην όχθη της Βεγορίτιδας, «τόποι φιλόπονης γαλήνης», καθώς έγραφε ο Ι. Μ. Παναγιωτόπουλος στους «Ελληνικούς ορίζοντες».

Το Ξινό Νερό έχει πολύ ωραία γεύση τελικά. Φροντίζει με αφοσίωση για αυτό ο Νίκος Κοντοσώρος στο εστιατόριο και τον ξενώνα του (www.kontosoros.gr). Λέει ότι πριν από οποιονδήποτε νεωτερισμό είναι αναγκαία και ικανή συνθήκη να γνωρίζουμε τη γαστρονομική παράδοσή μας. Ετσι αποκτά νόημα και το πείραγμα στις πατροπαράδοτες συνταγές. Και αυτό σε εμάς φάνηκε στο παραδοσιακό έδεσμα της περιοχής, σουτ μακάλο. Τα τηγανητά κεφτεδάκια από μοσχαρίσιο και χοιρινό κιμά κολυμπούν σε σάλτσα από αλεύρι, με τη σύγχρονη πινελιά του ζωμού κότας, του κόκκινου πιπεριού, του ελαιολάδου, του ξιδιού και του κρόκου από τη γειτονική Κοζάνη.

Επάνω στον δρόμο από Αμύνταιο προς Αγιο Παντελεήμονα, στο δεύτερο χιλιόμετρο, έχει ανοιχτές τις πόρτες του το Κτήμα Αλφα (www.alpha-estate.com) και γύρω του απλώνεται ένας ενιαίος αμπελώνας 700 στρεμμάτων. Τα κλήματα ανεβοκατεβαίνουν στους λόφους και τα ποτήρια της γευσιγνωσίας που προσφέρει το κτήμα ανεβαίνουν και κατεβαίνουν από τα χείλη πολλές φορές, αφού ωριμάζουν εδώ δεκατέσσερις ετικέτες με έντονα χαραγμένα μέσα στις φιάλες, επάνω στο σώμα των κρασιών, την ποιότητα και τον ιδιαίτερο χαρακτήρα της περιοχής.

Το κρασί φαίνεται να κυλά παντού, σε όλες τις αρτηρίες και τις φλέβες της περιοχής. Ενα από τα προϊόντα που ξεχωρίσαμε στο εστιατόριο Ναουμίδη στον Αγιο Παντελεήμονα, στην όχθη της Βεγορίτιδας, ήταν οι πιπεριές γεμιστές με τουρσιά λαχανικών που διατηρούνται στον μούστο, καθώς το ομώνυμο κτήμα (www.piperiesflorinis.gr) έχει δημιουργήσει απίθανα προϊόντα από βιολογικές πιπεριές Φλωρίνης, με πιο πρόσφατα τη φιλετοπιπεριά καβουρδιστή στα κάρβουνα, κομμένη σε λωρίδες με ελαιόλαδο και ξίδι, ή το άλειμμα μελιτζανοπιπεριάς. Το έντονο κόκκινο κυριαρχεί, άλλωστε, στην περιοχή από τα φύλλα των δέντρων που «φλέγονται» στην όχθη της Βεγορίτιδας, σε μια διαδρομή περίπου δέκα χιλιομέτρων συγκλονιστικής ομορφιάς.

* Δημοσιεύθηκε στο BHmagazino την Κυριακή 3 Ιανουαρίου 2016