Το μέλλον ξεκίνησε στα Τρίκαλα

Αυτόνομα αυτοκίνητα ή αυτοκίνητα χωρίς οδηγό; Διαλέγετε (ονομασία) και παίρνετε. Οπως και αν τα αποκαλέσει κάποιος, είναι γεγονός. Και φαντάζουν όχι μονάχα μια εξέλιξη που αναμένεται να αλλάξει την αυτοκίνηση, αλλά και μέρος μιας γενικότερης εξελικτικής πορείας, της επέλασης των εφαρμογών τεχνητής νοημοσύνης στη ζωή μας. Πιο διάσημο από όλα τα αυτοκίνητα χωρίς οδηγό είναι μάλλον εκείνο που συνέλαβε και κατασκεύασε η Google. Ιδέα του Σεμπάστιαν Θραν, ιθύνοντος νου πίσω από το αμφιλεγόμενο Google Street View και του υπολογιστή σε συσκευασία γυαλιών Google Glass, το αυτοκίνητο της Google δεν θα μπορούσε παρά να είναι καινοτόμο και να δίνει τον τόνο για το τι μας περιμένει στο μέλλον.

Προκειμένου να κατασκευαστεί το Google Car ο Θραν συγκέντρωσε μια ομάδα μηχανικών από τη Σίλικον Βάλεϊ, ενώ η Google εξαγόρασε μια μικρή επιχείρηση με έδρα το Μπέρκλεϊ της Καλιφόρνιας, την 510 Systems, που είχε καταρτίσει μια μελέτη για ένα αυτο-οδηγούμενο Toyota Prius, το οποίο χρησιμοποιούσε το Google Street View. «Σκεφτείτε, αν ένα αυτοκίνητο ερχόταν σε εσάς αδειανό, θα υπήρχε ανάγκη να έχετε το δικό σας αυτοκίνητο; Θα μπορούσαμε να ζούμε σε μια πολύ καλύτερη κοινωνία, με μικρότερη ιδιοκτησία των οχημάτων» δήλωσε ο Θραν τον περασμένο Σεπτέμβριο στο περιοδικό «The Economist». Επιπλέον, σύμφωνα με τον Θραν και την ομάδα του, με τα εξελιγμένα αυτά αυτόνομα οχήματα στους δρόμους θα υπήρχε μικρότερη ανάγκη για χώρους πάρκινγκ και αυτοκινητόδρομους, ενώ θα μειώνονταν και τα ατυχήματα.

Συγκεκριμένα, σε σχέση με τα ατυχήματα, οι παράγοντες της αγοράς συμφωνούν ότι ένα σεβαστό ποσοστό των ατυχημάτων οφείλεται στην ανθρώπινη φύση των οδηγών. Ενδεικτικά, στις ΗΠΑ το 2013 σημειώθηκαν 543 θανατηφόρα τροχαία, όπου ο οδηγός κάποιου εκ των εμπλεκόμενων οχημάτων ήταν άρρωστος. Μια ακόμη παλαιότερη έρευνα του Αμερικανικού Κέντρου Στατιστικής και Ανάλυσης έδωσε ως αποτέλεσμα ότι το 6,4% 723 ατυχημάτων είχε ως μοναδική ή κύρια αιτία την ανεπάρκεια (incapacitation) του οδηγού. Αντιστοίχως το 4,4% των ίδιων ατυχημάτων προκλήθηκε επειδή ο οδηγός αποκοιμήθηκε, ενώ το 2% επειδή ο οδηγός έπαθε κρίση επιληψίας, καρδιακή προσβολή ή λιποθύμησε ενόσω οδηγούσε. Βεβαίως, προκειμένου τα οχήματα χωρίς οδηγό να γίνουν μέρος της καθημερινότητάς μας, μένουν να γίνουν ακόμη πολλά βήματα σε επίπεδο νομοθέτησης της λειτουργίας τους.

Ωστόσο, στα Τρίκαλα υπάρχουν έξι από αυτά τα οχήματα. Πρόκειται για έξι λεωφορεία Robosoft χωρίς οδηγό, τα οποία κυκλοφορούν πιλοτικά στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού προγράμματος CityMobil2. Τα λεωφορεία εκτελούν από τον Σεπτέμβριο κανονικά προγραμματισμένα δρομολόγια στην πιο «καλωδιωμένη» ελληνική πόλη, στο πλαίσιο επίδειξης των δυνατοτήτων τους. Η επίδειξη είναι προγραμματισμένο να λήξει τον Ιανουάριο του 2016, ωστόσο στις Βρυξέλλες, στο Μιλάνο και στο Σαν Σεμπαστιάν λεωφορεία του ίδιου τύπου έχουν ενταχτεί στον προγραμματισμό του δικτύου μεταφορών των πόλεων αυτών, στις οποίες είτε κυκλοφορούν είτε αναμένεται να κυκλοφορήσουν το επόμενο διάστημα.

Στις αρχές του περασμένου Οκτωβρίου η Google μάλλον συνειδητοποίησε ότι δεν είναι η μόνη που έχει ανακοινώσει αντίστοιχα πλάνα στην κούρσα για την κατάκτηση της (ανύπαρκτης, αυτή τη στιγμή) αγοράς των αυτοκινήτων χωρίς οδηγό –το έχει κάνει και η Apple. Τότε, το στέλεχος της General Motors, Μέρι Μπάρα, ανακοίνωσε την πρόθεση του κολοσσού της αυτοκινητοβιομηχανίας να εμπλακεί σε αυτόν τον «εξωτικό» ανταγωνισμό μεταξύ εταιρειών τεχνολογίας, αρχίζοντας με το να δημιουργήσει ένα αυτόνομο Chevrolet Volt στο Warren Technical Center στην περιοχή του Ντιτρόιτ. Και οι ανακοινώσεις δεν σταμάτησαν εκεί: η GM ανακοίνωσε αντίστοιχη πρόθεση να εμπλακεί στην αγορά των ιδιωτικών μεταφορών καθώς και σε εκείνη των ηλεκτρικών ποδηλάτων.

Επιπλέον η Μπάρα υπογράμμισε την επόμενη μεγάλη πρόκληση που θα απασχολήσει την αυτοκινητοβιομηχανία στο μέλλον. Πρόκειται για την κατασκευή οχημάτων με μικρότερο βάρος. Βασικό υλικό των προσπαθειών για πιο δυνατά και πιο ελαφριά οχήματα είναι το ανθρακόνημα. Το ανθρακόνημα, δηλαδή τα συμπλέγματα ινών από άνθρακα διαθέτουν υψηλή στιβαρότητα και αντοχή στη θραύση καθώς και χαμηλό συντελεστή θερμικής διαστολής. Η ιαπωνική επιχείρηση Toray με έδρα το Τόκιο «οδηγεί» την παγκόσμια αγορά εξαρτημάτων από ανθρακόνημα και συνεργάζεται ήδη με την αυτοκινητοβιομηχανία αλλά και με την αεροπλοΐα. Μέρη από ανθρακόνημα μπορεί να βρει κάποιος στο νέο Boeing 787 Dreamliner, στο ποδήλατο αξίας 17.500 ευρώ που κατασκεύασε η Audi, αλλά και στο Toyota Mirai.

Στην Toyota φαίνεται να έχουν μικρότερο άγχος για το εάν τα οχήματά τους θα διαθέτουν οδηγό, σε σχέση με τι καύσιμα θα καίνε. Γι’ αυτό και στα τέλη του Οκτωβρίου, στο πλαίσιο της «Back to the Future Day», της ημέρας που είναι αφιερωμένη στη σειρά φιλμ της δεκαετίας του ’80 «Επιστροφή στο μέλλον», παρουσίασε την κινούμενη με υδρογόνο εκδοχή του Mirai, λέξη η οποία στα ιαπωνικά σημαίνει «μέλλον». Πρόκειται για ένα υβριδικό αυτοκίνητο που διαθέτει δύο δεξαμενές συμπιεσμένου υδρογόνου καθώς και μια ηλεκτρική μηχανή. Ο στόχος της Toyota, που βρήκε την ευκαιρία να επωφεληθεί από το σκάνδαλο το οποίο πλήττει την ανταγωνίστρια Volkswagen, είναι έως το 2050 να μην υπάρχει κανένα όχημα που να κινείται με παράγωγα του πετρελαίου, σύμφωνα με το στέλεχός της, Ακίο Τογιόντα. Πρόκειται για μια πορεία που άρχισε με το Prius και συνεχίζεται. Σύμφωνα με τους ιθύνοντες, οι περισσότερες δυσκολίες δεν εντοπίζονται πλέον στην τεχνολογία των υβριδικών οχημάτων, που είναι σήμερα εξαιρετικά εξελιγμένη, αλλά στην ύπαρξη υποδομών που μπορούν να υποστηρίξουν αυτού του είδους τα οχήματα.

Δεν μπορεί κάποιος να εμπλακεί σε μια κουβέντα για το μέλλον της αυτοκίνησης χωρίς να αναφερθεί το όνομα του Ιλον Μασκ. Ο 44χρονος αμερικανός ιδρυτής της Tesla Motors μονοπωλεί τη συζήτηση με τις αγωνιώδεις προσπάθειές του να προαχθεί από ιδιοκτήτης start-up σε αυτοκινητοβιομήχανο. Βασικό του όχημα (sic) προκειμένου να το καταφέρει αυτό είναι το μοντέλο X για το οποίο μέχρι προσφάτως όλο ακούγαμε και το οποίο ποτέ δεν βλέπαμε. Τελικώς, το τρίτο μοντέλο της Tesla, της φίρμας που κατασκευάζει ηλεκτρικά αυτοκίνητα, άρχισε να παραδίδεται σε εκείνους που το είχαν παραγγείλει στα τέλη του περασμένου Σεπτεμβρίου. Τα επόμενα σχέδια του Μασκ περιλαμβάνουν ασφαλώς και ένα αυτοκίνητο χωρίς οδηγό καθώς και την κατασκευή διαστημόπλοιου με τον τίτλο SpaceX. Κάπως έτσι δικαιολογεί στους επενδυτές της επιχείρησής του τα εξωπραγματικά έξοδα ύψους 14,4 δισεκατομμυρίων δολαρίων (περίπου όσο η πρώτη υποδόση της τρόικας και το κόστος ανακεφαλαιοποίησης των ελληνικών τραπεζών μαζί) για το τμήμα έρευνας και ανάπτυξης της Tesla έως το 2020.

Τα έξοδα αυτά φαίνεται ότι ήδη αποδίδουν καρπούς. Ενας από τους τελευταίους είναι το σύστημα Tesla Autopilot που παρουσιάστηκε στα μέσα του Οκτωβρίου σε δημοσιογράφους στη Σίλικον Βάλεϊ. Σύμφωνα με το σύστημα αυτό, ο οδηγός δεν χρειάζεται καν να αγγίξει το τιμόνι, καθώς οι τεχνολογίες της τεχνητής νοημοσύνης κάνουν όλη τη δουλειά.

Δεν είναι ιδιαιτέρως συνηθισμένο πια οι τεχνολογικές εξελίξεις να έρχονται από τη Ρωσία. Και πράγματι, η συγκεκριμένη δεν είναι τόσο τεχνολογική εξέλιξη όσο μόδα που λαμβάνει διαστάσεις. Η τεχνολογία ήταν ασφαλώς διαθέσιμη, μικροκάμερες, memory cards και κάθε λογής ευρεσιτεχνίες προκειμένου αυτά να στερεωθούν στο μπροστινό μέρος της μηχανής. Οι ρώσοι μοτοσικλετιστές το έκαναν κατά βάση προκειμένου να διαθέτουν τεκμήρια σε περίπτωση κάποιου ατυχήματος. Οι διεφθαρμένες αρχές σε μια χώρα όπου ο αριθμός των ατυχημάτων είναι μεγάλος ανέδειξαν την ανάγκη να βρεθούν για κάθε συμβάν ακλόνητα ντοκουμέντα που δεν θα επιδέχονταν αμφισβήτησης. Και, κάπως έτσι, κάθε ρωσική μοτοσικλέτα απέκτησε και μία κάμερα. Οταν τον Φεβρουάριο του 2013 περισσότεροι από 1.000 άνθρωποι τραυματίστηκαν από την πτώση μετεωρίτη στο Τσελιάμπινσκ, τα σχετικά βίντεο που ανέβηκαν στο YouΤube δεν προέρχονταν μόνο από smartphones αλλά και από μοτοσικλέτες. Και, βεβαίως, η πρακτική αυτή εξαπλώνεται. Ο αμερικανικός νόμος προβλέπει την υποχρεωτική εξάρτηση με κάμερες όλων των οχημάτων από τον Μάιο του 2018 και έπειτα. Η νέα Corvette Stingray της General Motors διαθέτει προσαρτημένη κάμερα προκειμένου να καταγράφονται οι επιδόσεις του αυτοκινήτου.

* Δημοσιεύθηκε στο BHmagazino την Κυριακή 15 Νοεμβρίου 2015