Καρυάτιδα

Η Ελλάδα μπροστά στον καθρέφτη

Από τον Μάρκο Καρασαρίνη

Τώρα που οι ισχυρές δόσεις Αμφίπολης υποχώρησαν, και έως ότου νομοτελειακά ένα νέο κύμα ερμηνειών ξαναφέρει στην επικαιρότητα τον τύμβο Καστά, πέρα από Καρυάτιδες, Σφίγγες, ψηφιδωτά και λοιπά ευρήματα αυτό που μένει είναι οι τρεις γυναίκες αρχαιολόγοι που ταυτίστηκαν με την εικόνα του: η γενική γραμματέας Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη, η διευθύντρια της ΚΗ΄ Εφορείας Κλασικών και Προϊστορικών Αρχαιοτήτων Κατερίνα Περιστέρη και η καθηγήτρια Κλασικής Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών Ολγα Παλαγγιά. Η πρώτη υπήρξε το θεσμικό πρόσωπο του εγχειρήματος, η δεύτερη η ενσάρκωση της ανασκαφής, η τρίτη η αποτύπωση της ετεροδοξίας. Και επειδή στις μέρες μας η πραγματικότητα επαναλαμβάνεται ως ριάλιτι, τα μέσα μαζικής ενημέρωσης έβαλαν στη δική τους παραγωγή τρεις αναγνωρισμένες και ικανότατες αρχαιολόγους στον ρόλο της καλής, της κακής και της επιδιαιτήτριας. Στις κουΐντες της αρχαιολογίας, όμως, ο διάλογος δεν λειτουργεί με τον τρόπο των media, κάθε αντίρρηση δεν είναι προσβολή, κάθε επιχείρημα δεν είναι υπονόμευση. Οσοι θεώρησαν τη διαφωνία της Ολγας Παλαγγιά με την Κατερίνα Περιστέρη το επιστημονικό αντίστοιχο του ξεκατινιάσματος των πρωινάδικων γνωρίζουν να διαβάζουν την πραγματικότητα μόνο διά του παραμορφωτικού καθρέφτη των κοινωνικών μέσων. Το τρίγωνο των ελληνίδων αρχαιολόγων στάθηκε όρθιο σε μια δύσκολη αρένα δείχνοντας στο κοινό σε ζωντανή μετάδοση το παρασκήνιο του τι προηγείται μιας αστραφτερής γυάλινης προθήκης μουσείου: πώς δουλεύει η αρχαιολογική σκαπάνη, πώς χτίζονται οι υποθέσεις πάνω στα δεδομένα, τι προβλήματα θέτει το παρελθόν, πόση αβεβαιότητα κρύβεται στη σκόνη του χρόνου.

Μιχάλης Παπαγεωργίου

Ο Ελληνας μαχητής του Εμπολα

Από την Λένα Παπαδημητρίου

Πρόσωπο της χρονιάς ανέδειξε το αμερικανικό «Τime» τον Μιχάλη Παπαγεωργίου των Γιατρών Χωρίς Σύνορα. Διότι ήταν και αυτός ένας άτρομος «Ebola Fighter» («μαχητής του Εμπολα»), ένας από τους εθελοντές που φόρεσαν τη λευκή ολόσωμη στολή, τα γυαλιά και τα διπλά γάντια, που «διακινδύνευσαν και επέμειναν, θυσίασαν και έσωσαν». Ο 33χρονος έλληνας ειδικός, μηχανικός παροχής ύδατος και δημόσιας υγιεινής, με καταγωγή από τη Ρόδο (παρότι μόνιμος κάτοικος… Νορβηγίας), ήταν ένας από εκείνους που βρέθηκαν στην πρώτη γραμμή, τη χρονιά που ο Εμπολα έπαψε να είναι ένα μυθικό τέρας το οποίο κάθε λίγα χρόνια επισκέπτεται τα χωριά της Δυτικής Αφρικής και μετατράπηκε στη χολιγουντιανής κλίμακας «βιοκαταστροφή» που ανέδειξετην υποκρισία και την ανεπάρκεια της Δύσης.

«Δεν αισθάνομαι ήρωας» λέει ο ίδιος στο ΒΗΜΑgazino. «Αυτοί που αξίζουν τη μέγιστη αναγνώριση για τη γενναιότητά τους είναι οι ντόπιοι συνάδελφοί μας. Το διεθνές προσωπικό των Γιατρών Χωρίς Σύνορα δουλεύουμε μεν εντατικά, αλλά έπειτα από 4-6 εβδομάδες επιστρέφουμε στα σπίτια μας. Οι ντόπιοι συνάδελφοί μας, όμως, αναγκάζονται συχνά ακόμη και να μετακομίσουν μακριά από την οικογένειά τους γιατί στιγματίζονται. Οι περισσότεροι έχουν δει φίλους και συγγενείς να μπαίνουν στη μονάδα Εμπολα ως ασθενείς και αργότερα έχουν προετοιμάσει τις σορούς τους για ταφή. Καμία διεθνής παρέμβαση δεν θα είχε κανένα αποτέλεσμα χωρίς την προσφορά τους».

Πριν βρεθεί για πρώτη φορά, τον Απρίλιο του 2014, στο Κονακρί της Γουινέας (και ύστερα στη Λιβερία και στη Σιέρα Λεόνε) προκειμένου να «στήσει από το μηδέν» υποδομές αντιμετώπισης του θανατηφόρου ιού,ο Μιχάλης Παπαγεωργίου είχε με τους ΓΧΣ εμπειρία από δύο ακόμη παρεμβάσεις (σε καταυλισμούς προσφύγων στο Αφγανιστάν και τοΝ. Σουδάν). Μόνο που τώρα βρίσκεται για πρώτη φορά στο επίκεντρο ενός τρόμου που έχει κατακλύσει τον πλανήτη (με έναν ιό που κάνει τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας να παραληρεί, χωρίς συγκεκριμένη θεραπεία και με θνησιμότητα που φτάνει έως και το 90%). Η εντολή από τα «κεντρικά» στις Βρυξέλλες είναι μία: «Μην κολλήσεις Εμπολα». Η εικόνα που αποτυπώνεται στη μνήμη του (σημειωτέον ότι στην ειδικότητά του είναι και η διαχείριση των νεκρών) είναι τα χαμόγελα των θεραπευθέντων Αφρικανών. Ο πλανήτης σίγουρα εφέτος δεν πέρασε το τεστ ετοιμότητας για την αντιμετώπιση πιθανών πανδημιών. Ο Μιχάλης Παπαγεωργίου και οι λοιπoί «Ebola Fighters» σίγουρα πέρασαν το τεστ ετοιμότητας στην αντιμετώπιση μιας ανθρωπιστικής κρίσης χωρίς προηγούμενο.

Γιάννης Αντεντοκούμπο

Ο αθλητής που έκανε το NBA ελληνικό

Από τον Μάρκο Καρασαρίνη

Σήμερα είναι ακόμη ιεροσυλία να το πεις, αλλά αύριο ποιος ξέρει; O δρόμος που βρήκε ο Γιάννης Αντετοκούνμπο για να φτάσει στο NBA θυμίζει την πορεία του Ντιρκ Νοβίτσκι: εκείνον τον ανακάλυψαν στα 20 του στη Βίρτσμπουργκ της Β΄ Κατηγορίας Γερμανίας οι Ντάλας Μάβερικς, τον Γιάννη στα 19 του οι Μιλγουόκι Μπακς στον Φιλαθλητικό. Ο Νοβίτσκι δεν κοίταξε ποτέ πίσω του και πλέον δεν χρειάζεται συστάσεις (12 φορές All Star, MVP της κανονικής περιόδου το 2007, πρωταθλητής το 2011), ο Αντετοκούνμπο κατάφερε σε ενάμιση χρόνο να κάνει τους πάντες να τον προσέξουν. Πρώτα συγκριτικά με τους υπόλοιπους της χρονιάς του (το περιοδικό «Sports Illustrated» «διορθώνοντας» τη σειρά του ντραφτ ανάλογα με την απόδοση των παικτών στη διάρκεια της σεζόν του 2013 τον ανέβασε από το νούμερο 15 στο νούμερο 1), μετά σε σχέση με τους υπόλοιπους συμπαίκτες του: έπειτα από το ελπιδοφόρο ξεκίνημα των Μπακς το 2014 ο γνωστός ρεπόρτερ Κρις Μάνιξ έγραψε ότι η ομάδα στο πρόσωπό του απέκτησε «έναν από τους θεμέλιους λίθους» της για το μέλλον.

Η επιτυχία του νεαρού είναι σπάνια – όσο και τα αθλητικά χαρίσματά του. Από το νούμερο 15 του ντραφτ συχνότερα περνούν γυρολόγοι των αμερικανικών και ευρωπαϊκών γηπέδων παρά στυλοβάτες του ΝΒΑ. MVP τελικών, όπως συνέβη με τον Κάουχι Λέοναρντ των πρωταθλητών Σαν Αντόνιο Σπερς εφέτος, επιλέγονται σε αυτήν τη σειρά μια φορά τη δεκαετία – ο κανόνας είναι να πετυχαίνεις είτε σταθερούς ρολίστες όπως ο Ρόμπιν Λόπεζ των Πόρτλαντ Τρέιλ Μπλέιζερς είτε μπασκετικούς μετανάστες όπως ο Σέντρικ Σίμονς του (περυσινού) Ολυμπιακού. Με 12,5 πόντους, 5,8 ριμπάουντ και 2 ασίστ ανά αγώνα, ο Αντετοκούνμπο διαθέτει τέτοια αυτοπεποίθηση ώστε δεν δίστασε να την «πει» στον «πολύ» Τζέιμς Χάρντεν των φιλόδοξων Χιούστον Ρόκετς, όταν εκείνος τον παρενόχλησε στον πρόσφατο αγώνα των δύο ομάδων: μέσα στο 2014 ο Γιάννης μεγάλωσε πρόωρα και του αξίζει.

Κωνσταντίνος Ασπιώτης

Το show του 2014

Από την Μαριλένα Αστραπέλλου

Αφησε τις καλύτερες εντυπώσεις σε ένα θεατρικό είδος που στην Ελλάδα συνήθως υφίσταται κακοποίηση. Δεν είναι εύκολη υπόθεση το μιούζικαλ γιατί προϋποθέτει μουσική και χορευτική παιδεία. Αυτό που προκαλεί, λοιπόν, ακόμη μεγαλύτερη εντύπωση στην περίπτωση του Κωνσταντίνου Ασπιώτη είναι ότι μεγαλούργησε στον ρόλο του σατανικά σέξι Dr. Frank-N-Furter στην παράσταση «Rocky Horror Show» σε σκηνοθεσία Κωνσταντίνου Ρήγου, χωρίς να διαθέτει ούτε το ένα ούτε το άλλο – τουλάχιστον όχι με τη διαπίστευση κάποιου επίσημου φορέα, πέρα από τα μαθήματα χορού που διδάχτηκε στη Δραματική Σχολή του ΚΘΒΕ. Οι επιδόσεις του είναι βέβαια αποτέλεσμα ιδιοσυγκρασίας και ταμπεραμέντου, «ταλέντου» αν προτιμάτε.

Η ενέργειά του μοιάζει αστείρευτη, η ελαστικότητα του σώματός του σχεδόν καρτουνίστικη, η μαεστρία με την οποία ακροβατεί ανάμεσα στις συναισθηματικές εναλλαγές του ήρωά του μοναδική.Ο ίδιος πιστεύει ότι τον βοήθησε και ο ρόλος. «Λέει “τα πάντα ζήσε”, αν δεν το απολάμβανα ως ηθοποιός δεν θα έβγαινε» έχει πει. Διαφωνούμε. Γιατί πέρα από την αναμφισβήτητη γοητεία που αποπνέει ως τραβεστί επιστήμων, ο λόγος για τον οποίο μας εντυπωσιάζει τόσο πολύ ώστε να τον κατατάξουμε στα πρόσωπα της χρονιάς είναι ότι έχτισε τον ρόλο πετραδάκι πετραδάκι. Κατ’ αρχάς, αφιέρωσε χρόνο για να φέρει το σώμα του στα κυβικά του δόκτορος και έχασε είκοσι κιλά σε τρεις μήνες μέσα από επίμονη δίαιτα και επίπονη γυμναστική. Κατά δεύτερον, κόπιασε για να βελτιώσει τις ικανότητές του στο τραγούδι και στον χορό και προς τιμήν του μνημονεύει όπου βρεθεί και όπου σταθεί τους ανθρώπους που τον βοήθησαν να τα καταφέρει (τη Γιάννα Βασιλείου και βεβαίως τον Ρήγο που τον εμπιστεύτηκε). Αποτελεί εν τέλει ένα παράδειγμα για το πού μπορεί να φτάσει ένας ηθοποιός όταν αφιερωθεί ψυχή τε και σώματι σε έναν ρόλο χωρίς να διασπάσει την προσοχή του και το ταλέντο του σε παράλληλες δουλειές, όπως αναγκάζει η δύσκολη εποχή που ζούμε την πλειονότητα των συναδέλφων του.

Μαρία Κακαλη

Μία 27χρονη δήμαρχος από τον Αη Στράτη

Από τον Ηλία Νικολαΐδη

Μπορεί κάποιος να δει την εφετινή εκλογή δημάρχου στον Αη Στράτη ως μια παραβολή. Υπάρχει, λοιπόν, το συγκεκριμένο απομακρυσμένο νησί του Βορείου Αιγαίου και τα προβλήματά του είναι παρόμοια με εκείνα τα οποία αντιμετωπίζουν πολλά απομακρυσμένα νησιά: η ιατρική περίθαλψη, το λιμάνι, οι νέοι άνθρωποι που αφήνουν τον τόπο τους. Τα όποια πολιτικά πάθη εκτονώνονται στα καφενεία. Το νησί είχε τον ίδιο δήμαρχο τα τελευταία 20 χρόνια, τον τεχνικό της ΔΕΗ Χαράλαμπο Μακρή, με τον οποίο, προφανώς, η πλειονότητα των κατοίκων ήταν ευχαριστημένη. Στα 55 του, δηλαδή οκτώ χρόνια νεότερος από τον σημερινό έλληνα πρωθυπουργό, ο Μακρής αποφάσισε να αφήσει την καρέκλα του δημάρχου, να αποσυρθεί. Από τον συνδυασμό του προέκυψαν οι δύο υποψηφιότητες των εφετινών αυτοδιοικητικών εκλογών: ο 53χρονος πρώην οικονομικός σύμβουλος του Μακρή Αγαπητός Ζέρβας και η 27χρονη τότε πρόεδρος του δημοτικού συμβουλίου, εκπαιδευτικός προσχολικής ηλικίας Μαρία Κακαλή και ο νεανικός συνδυασμός της.

Προφανώς, δεν είναι εύκολο κάποιος να κατανοήσει τους πολιτικούς συσχετισμούς στον Αη Στράτη. Ωστόσο, σε επίπεδο συμβολισμού, η επιλογή των κατοίκων παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Το 58,7% (145 κάτοικοι) επέλεξε την Κακαλή και εκείνη έγινε η νεαρότερη δήμαρχος στην Ελλάδα. Η πλειοψηφία ενός μικροσκοπικού νησιού, μιας κλειστής κοινωνίας, επέλεξε μια 27χρονη γυναίκα ως εκπρόσωπο. Κανείς δεν μπορεί να προεξοφλήσει αν η Μαρία Κακαλή θα καταφέρει να λύσει τα προβλήματα του τόπου της, αν θα επαναπατρίσει τους νέους που άφησαν το νησί για λόγους βιοπορισμού, όπως συχνά λέει ότι θέλει να κάνει. Ωστόσο, είναι νέα και διαθέτει μια σπάνια ευκαιρία.

Αντιγόνη Δήμα

Η γενετίστρια που θέλει να σώσει τις γυναίκες

Από την Λένα Παπαδημητρίου

Μακριά από τα φώτα της κεντρικής πολιτικής σκηνής τα οποία μονοπώλησε εφέτος ο πατέρας της Σταύρος Δήμας,η 37χρονη γενετίστρια συνέχισε αόκνως τον αφανή (στην Ελλάδα) αγώνα της επιστημονικής έρευνας. Το 2014 της χάρισε, αν μη τι άλλο, την επιβράβευση που επιζητούν οι αενάως χαμένες στη γραφειοκρατία, στην έλλειψη υποστήριξης και στον σεξισμό νεαρές ερευνήτριες. Ηταν η χρονιά που βραβεύτηκε (μαζί με τις Βασιλική Παυλίδου και Φλωρεντία Φωστήρα) από το πρόγραμμα L’Oréal-UNESCO που «αναγνωρίζει και υποστηρίζει γυναίκες επιστήμονες, των οποίων οι ανακαλύψεις έχουν συμβάλει στην πρόοδο της επιστημονικής γνώσης». Εφέτος εξάλλου έλαβε και τη χρηματοδότηση (από το Fondation Santé και το Κοινωφελές Ιδρυμα Ιωάννη Σ. Λάτση) για να μελετήσει συγγενήδιαταραχή που προκαλεί στειρότητα στις γυναίκες (σε συνεργασία με το Νοσοκομείο Παίδων «Η Αγία Σοφία»).Η δρ Αντιγόνη Δήμα σπούδασε Μοριακή Βιολογία και Γενετική (Imperial College of Science, Technology and Medicine) και συνέχισε τις σπουδές της στην Εξέλιξη και τη Γενετική Ανθρώπου (Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης).

Επειτα από ένα σύντομο πέρασμα από τη δημοσιογραφία, επέστρεψε ευτυχώς στην έρευνα εστιάζοντας, στο δικτατορικό της, στον ρόλο του ρυθμιστικού DNA. Το 2011 της απονεμήθηκαν υποτροφίες Marie Curie IEF και EMBO ενώ επέστρεψε στην Ελλάδα για να συμβάλει στη δημιουργία ομάδας human genomics, με χρηματοδότηση για έρευνα σε νόσους που συνδέονται με την παχυσαρκία (σε συνεργασία με το Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο και το Λαϊκό Νοσοκομείο) και τον καρκίνο του μαστού και των ωοθηκών (με τον «Δημόκριτο»). Σήμερα εργάζεται (όπως τονίζει η ίδια, «όχι μέσα στο εργαστήριο αλλά μπροστά από τον υπολογιστή»), ως μεταδικτατορική ερευνήτρια στην ομάδα Functional Genomicsτου «Αλέξανδρος Φλέμινγκ», ασχολούμενη με την «ανάλυση δεδομένων που έχουν σχέση με την ποικιλομορφία του DNA». Δείχνει σαφώς αποφασισμένη να συνεχίσει να εξιχνιάζει «τα βιολογικά μονοπάτια που οδηγούν στην εξατομικευμένη ιατρική».

Γιάννης Σακελαρίδης

Ενας κανονικός άνθρωπος στην πολιτική

Από τον Ηλία Nικολαϊδη

Η υποψηφιότητα του Γαβριήλ Σακελλαρίδη για τον Δήμο της Αθήνας ανακοινώθηκε, εν μέσω εσωκομματικών παραπόνων, τον περασμένο Φεβρουάριο. Ισως το πρώτο σχόλιο που ακούστηκε ήταν το ότι, με την κίνηση αυτή, ο Αλέξης Τσίπρας επιθυμούσε, κατ’ αντιστοιχία, την επανάληψη του δικού του άλματος προς την κεντρική πολιτική σκηνή ως υποψηφίου για τον ίδιο δήμο το 2006. Ο νεαρός οικονομολόγος, ο οποίος συχνά ήταν ο πρώτος εκπρόσωπος του κόμματος τον οποίο γνώριζαν τα μέλη της Νεολαίας Συνασπισμού τα τελευταία χρόνια, επιδόθηκε σε μια προεκλογική εκστρατεία «από τα κάτω». Επί μήνες συνομιλούσε με πολίτες και φορείς και κατάφερε να γίνει το – φωτογενές, είναι η αλήθεια – πρόσωπο μιας σύγχρονης, ανοιχτής και σύνθετης Αριστεράς. Ακόμη και για εκείνους που διαφωνούν στο ότι ο ΣΥΡΙΖΑ πρεσβεύει εν συνόλω τα συγκεκριμένα χαρακτηριστικά.

Ουδείς μπορεί να καθορίσει με ασφάλεια το κατά πόσο η «επίθεση με χαρακτηριστικά πολιτικού εκβιασμού», που ο Γαβριήλ Σακελλαρίδης κατήγγειλε μετεκλογικά, επηρέασε το αποτέλεσμα του δεύτερου γύρου των δημοτικών εκλογών. Ωστόσο, με το 48,6% των ψήφων να είναι υπέρ του έγινε σαφές ότι ο 34χρονος πολιτικός ήλθε για να μείνει.

Ικανός να διαχειρίζεται τόσο τις αψιμαχίες στα τηλεοπτικά πάνελ και πολύ περισσότερο την πολιτική της πραγματικής ζωής, ο απόφοιτος της αμερικανικής New School και μέλος του διοικητικού συμβουλίου του Ινστιτούτου Νίκος Πουλαντζάς αναμένεται να διαδραματίσει καθοριστικό ρόλο στον ΣΥΡΙΖΑ της επόμενης ημέρας. Αρκεί να παραμείνει ακριβώς όπως τον θυμούνται όσοι τον γνώρισαν κατά τη διάρκεια της προεκλογικής περιόδου: «ένας κανονικός άνθρωπος».

Μάκης Καλαράς

Ο μαχητής που νίκησε τη σοβαροφάνεια

Από την Ερη Βαρδάκη

«Μου έχουν πει ότι δεν σηκώνω τα βάρη με τα χέρια αλλά με τη δύναμη της ψυχής και πέθανα στα γέλια. Κάτσε να μην έπαιρνα τις πρωτεΐνες και θα σου ’λεγα τι θα σήκωνα». Η ατάκα του είναι αφοπλιστική. Ο Μάκης Καλαράς, ο αργυρός παραολυμπιονίκης της Αθήνας στη δισκοβολία, με τη μακριά γενειάδα και τα τατουάζ, είναι απροσποίητα cool όταν δηλώνει ότι σιχαίνεται να τον αποκαλούν «ολυμπιονίκη της ζωής», «μαχητή της θέλησης» και λοιπά τετριμμένα.

Στην περίπτωσή του τα πράγματα φαίνεται να έχουν δύο όψεις: γιατί ένα ατύχημα σε ηλικία 17 ετών, που επιφέρει κάταγμα στη σπονδυλική στήλη και παραπληγία, είτε μπορεί να σε φέρει σε αναπηρικό αμαξίδιο είτε να γεμίσει τις ημέρες σου με προπονήσεις, αγώνες, ρεκόρ και μετάλλια στη δισκοβολία. Το 2014 ήταν ξανά η χρονιά του. Δέκα χρόνια μετά το αργυρό μετάλλιο στους Παραολυμπιακούς Αγώνες της Αθήνας, έκανε μια αξιοπρόσεκτη εμφάνιση στους Χειμερινούς Παραολυμπιακούς του Σότσι. Δεν έχει σημασία που δεν πήρε κάποιο μετάλλιο – άλλωστε προπονούνταν μόλις τέσσερα χρόνια, με τις εμφανίσεις του σε διεθνείς οργανώσεις να μετρούν δύο χρόνια. Σημασία έχει ότι είναι ο μοναδικός έλληνας αθλητής παντός καιρού και ένας από τους 14 σε όλον τον κόσμο που έχει καταφέρει να πάρει μέρος σε θερινούς και χειμερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες.

Η επιλογή του να πάρει τα βουνά και να ξεκινήσει το αλπικό σκι τον δικαίωσε. Και σήμερα στο βάθος φαίνονται πλέον καθαρά οι Χειμερινοί Παραολυμπιακοί Αγώνες της Ν. Κορέας. Μάλλον κανείς δεν τον πιστεύει όταν λέει ότι σιχαίνεται να προγραμματίζει.

Το ζήτημα στην περίπτωσή του δεν είναι μόνο οι αθλητικές επιτυχίες. Είναι η γενικότερη αντιμετώπισή του στη ζωή. Χωρίς συμπλέγματα, χωρίς αίσθημα κατωτερότητας, χωρίς σοβαροφάνεια, έχει καταφέρει να ζει στα όρια και να περιγελά όλους όσοι θεωρούν πως είναι «αδικημένος από τη ζωή». Το πρόσωπό του θα μπορούσε να είναι η αρχή της μάχης της πραγματικότητας με τον στρουθοκαμηλισμό με τον οποίο η ελληνική κοινωνία (και πολιτεία) αντιμετωπίζει τα άτομα με κινητικά προβλήματα.

Νίκος Ρωμανός

Η πείνα της κοινωνίας

Από τον Δημήτρη Θεοδωρόπουλο

Ο Νίκος Ρωμανός δεν είναι ένας τυπικός 21χρονος. Δεν είναι ένας άνθρωπος που μπορεί κανείς εύκολα να ταυτιστεί μαζί του. Προέρχεται από αστική οικογένεια, είναι εγγονός του Αθανασίου Νάσιουτζικ, γιος της συγγραφέως Παυλίνας Νάσιουτζικ και μέχρι τον Δεκέμβριο του 2008 ήταν ένα 15χρονο παιδί, που «ξαφνικά άκουσα ένα μπαμ». Αν η ιστορία ήταν ταινία, από εκεί θα ξεκινούσε, από τη στιγμή που, όπως είπε ο ίδιος στην πρώτη του κατάθεση, είδε τον Αλέξανδρο Γρηγορόπουλο να δολοφονείται μπροστά του – ή για την ακρίβεια, «ο φίλος μου δεν δολοφονήθηκε, εκτελέστηκε εν ψυχρώ».

Την Παρασκευή 1 Φεβρουαρίου 2013, αφού είχε αρνηθεί να παραστεί ως μάρτυρας κατηγορίας στη δίκη του Επαμεινώνδα Κορκονέα, συλλαμβάνεται μαζί με άλλα τρία άτομα για απόπειρα ένοπλης ληστείας στην Αγροτική Τράπεζα και στο Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο του Βελβεντού Κοζάνης. Η φωτογραφία του μετά τη σύλληψη εμφανίζεται πρόχειρα αλλοιωμένη από το Photoshop, χωρίς να μπορεί να κρύψει ούτε το σκληρό βλέμμα του ούτε το χτυπημένο πρόσωπό του. Καταδικάζεται ποινικά σε κάθειρξη 15 ετών και 11 μηνών, με τον εισαγγελέα έδρας Γρηγόρη Πεπόνη να ζητεί ελαφρυντικά και να απορρίπτει την κατηγορία πως είναι μέλος τρομοκρατικής οργάνωσης. Τον Νοέμβριο του 2014 ξεκινά απεργία πείνας με αίτημα να του χορηγηθεί εκπαιδευτική άδεια για να παρακολουθήσει μαθήματα στο ΤΕΙ στο οποίο είχε εισαχθεί. Και κάπου εκεί τελειώνει η προσωπική του ιστορία και ξεκινά η διήγηση του ελληνικού Μεγάλου Διχασμού και η πείνα της ελληνικής κοινωνίας. Πείνα για ήρωες, για αίμα, για διχασμό.

Το τι ακολούθησε ήταν άλλο ένα δείγμα της υστερίας (και) του 2014. Η αυξανόμενη αγωνία για τη ζωή του, το πείσμα και ο πολιτικός τρόπος με τον οποίο διεκδίκησε το δικαίωμά του έβγαλαν στην επιφάνεια την ψυχική διαίρεση της κοινωνίας. Τη σύγχυση, την πόλωση, τη διαφωνία, τις εμφυλιοπολεμικές κραυγές.

Η έκβαση της ιστορίας είναι μια νίκη της λογικής. Οχι μόνο γιατί η ζωή παραμένει ιερή στην Ελλάδα του 2014 – κάτι όχι και τόσο αυτονόητο – αλλά και γιατί έστω και με δραματική καθυστέρηση το κράτος κατάλαβε πως πρέπει να συγχωρεί. Να συμμορφώνει δίνοντας δεύτερες ευκαιρίες. Να μη λειτουργεί επιπόλαια, εκδικητικά, διχαστικά.
Η ιστορία του Νίκου Ρωμανού ήταν άλλη μια δοκιμασία. Η εξέλιξή της άφησε περιθώρια για χαμόγελα αισιοδοξίας. Στην κατάσταση που είμαστε, καλό είναι να απολαμβάνουμε τις μικρές χαρές.

*Δημοσιεύθηκε στο BHmagazino την Κυριακή 21 Δεκεμβρίου 2014