Επιμέλεια: Παύλος Παπαδόπουλος

Μετάφραση: Γιώτα Λαγουδάκου

Το «ZEITmagazin» της γερμανικής εφημερίδας «Die Zeit» είχε μια ιδέα. Εν όψει των ευρωεκλογών, ζήτησε από το «ΒΗmagazino» και από άλλα οκτώ περιοδικά να αναζητήσουν καταξιωμένους συγγραφείς σε κάθε χώρα προκειμένου να συμπυκνώσουν σε ένα μικρό ποίημα τις απόψεις, τις αγωνίες και τα όνειρά τους για την πατρίδα τους και για την Ευρώπη τού σήμερα. Το ελληνικό τετράστιχο για το «BHmagazino» υπογράφει ο συγγραφέας Δημήτρης Δημητριάδης.

Ελλάδα / BHMagazino / Δημήτρης Δημητριάδης / Το θαμμένο λίκνο

Η κρίση για την Ελλάδα δεν είναι ίδια με τις άλλες χώρες.

Ολοι το λένε, όπως κι αν το λένε, συνιστά το λίκνο της Ευρώπης.
Η Ευρώπη να στοχαστεί τις καταβολές της και να αναστοχαστεί τις αξίες της.
Να δει στην Ελλάδα, και η Ελλάδα στην Ελλάδα το οδυνηρό παρόν,
την πρώτη ύλη για ένα νέο λίκνο.

Γερμανία / ZEITmagazin / Σάσα Στάνισιτς

Die Geheimnisse sind wir los. Abgegeben, wie unsre gut gebauten Waffen,
unfreiwilliger. Schütteln Babies, verliert Bayern ein Spiel, wir sind bischofsresidenzschön.
Wetten, dass unser Bier übernimmt, ein Denkmal für Erwin
Rommel, unsre Epen, unsre Migranten am Theater, unsre russische Energie.
Από τα μυστικά μας απαλλαχτήκαμε. Τα παραδώσαμε σαν τα καλοφτιαγμένα μας τα όπλα,
Λιγότερο πρόθυμα. Νανουρίσματα νηπίων, σαν χάνει η Μπάγερν το παιχνίδι, η ομορφιά
του επισκοπείου. Στοιχηματίζουμε ότι η μπίρα μας θα αναλάβει − ένα μνημείο για τον Ερβιν
Ρόμελ, τα έπη μας, οι μετανάστες μας στο θέατρο, η ρώσικη ενέργειά μας.

Αυστρία / Falter / Mίχαελ Στάβαριτς

Kaum schliess ich die Augen denk ich mir
dass ich da genau reinpasse
in dich mein liebes Österreich
und alles ist gut
für zehn zwölf dreizehn
Atemzüge
Kaum wieder wach werde ich gefragt
ob ich einen Nachruf schreiben werde
auf dich mein liebes Österreich
und höre mich sagen
Ja ja oh ja
das hat mir dann wirklich Angst gemacht.
Μόλις κλείσω τα μάτια σκέφτομαι
Oτι χωράω ακριβώς εκεί μέσα
Σε σένα, αγαπημένη μου Αυστρία
Κι όλα είναι καλά
Για δέκα, δώδεκα, δεκατρείς
Ανάσες
Μόλις ξυπνήσω πάλι με ρωτούν
Αν μια νεκρολογία θα γράψω
Για σένα, αγαπημένη μου Αυστρία
Κι ακούω τον εαυτό μου να λέει
Ναι ναι, μα ναι
Κι αυτό με τρόμαξε στ’ αλήθεια.

Ολλανδία / Volkskrant Magazine / Tζόνι Σέρες Τζούνιορ

Wij van boven op elkaar
Zijn toch niet van ijzer om ijzer
Maar van naar binnen glippen
Terwijl even niemand kijkt.
Εμείς οι Βαν Eνας-Πάνω-Στον-Aλλον
Δεν είμαστε ωστόσο οι Βαν Σίδερο-Με-Σίδερο
Αλλά οι Βαν Τρυπώνω-Μέσα
Oταν κανείς δεν βλέπει.

Βέλγιο / De Morgen Magazine / Μοντ Βαν Χόιβερτ

Klein, maar met een centrale ligging
en veel uitzicht. België is een huis
met vele kamers -er wordt geschuifeld en geschovenachter
gordijnen waarin gans Europa bolt.
Μικρό, αλλά σε κεντρικό σημείο
Και με ωραία θέα. Το Βέλγιο είν’ ένα σπίτι
Με κάμαρες πολλές − θέσεις στα έπιπλα αλλάζει
Πίσω από κλειστές κουρτίνες επενδυμένες με όλη την Ευρώπη.

Ιταλία / Il Venerdì di Repubblica / Βαλέριο Μαγκρέλι

Riposa tutta quanta la Penisola
avvolta da una trepida collana
di affogati. Ognuno di loro è una briciola
fatta cadere per ritrovar la strada.
Ma i pesci le hanno mangiate e i clandestini,
persi nel mare senza più ritorno,
vagano come tanti Pollicini
seminati nell’acqua torno torno.
Η χερσόνησος όλη ησυχάζει
Τυλιγμένη με μια δονούμενη αλυσίδα
πνιγμένων. Καθένας τους ένα ψίχουλο
Που τ’ άφησαν να πέσει για να ξαναβρεί τον δρόμο.
Μα τα ‘φαγαν τα ψάρια, κι οι μετανάστες,
Χαμένοι στη θάλασσα χωρίς γυρισμό,
Σαν αμέτρητοι Κοντορεβιθούληδες περιπλανιούνται,
Σπαρμένοι γύρω γύρω στο νερό.

Ελβετία / Das Magazine / Γιουργκ Χάλτερ

Die Neutralität ein enthemmter Käse
gedeihend in goldenem Bankschließfach
im Schatten schokoladegetränkter Berge
wird jedes Klischee zur schreienden Realität: Pro Helvetia.
Η ουδετερότητα τυρί χωρίς αναστολές
Που ωριμάζει σε χρυσή θυρίδα
Στη σκιά βουνών βουτηγμένων σε σοκολάτα
Κάθε κλισέ γίνεται κραυγαλέα πραγματικότητα: Pro Helvetia.

Κόσοβο / Kosovo 2.0 / Σπετίμ Σελμάνι

Në ditën e parë u krijua gjaku,
në ditën e dytë vdekja,
në ditën e tretë u tha dicka për dashurinë
dhe pastaj nuk pati asnjë ditë për njerëzit.
Την πρώτη μέρα εγένετο το αίμα
Τη δεύτερη μέρα ο θάνατος
Την τρίτη μέρα κάτι ειπώθηκε γι’ αγάπη
Για τους ανθρώπους δεν περίσσεψε μέρα.

Μεγάλη Βρετανία / The Observer Magazine / Ντον Πάτερσον

What country? And you try being so far adrift
in this weather. Still, we have our two-edged gift
of tongues to watch, and tongues we find to sing
of London’s Babylon, Skye’s Wyoming.
Ποια χώρα; Και προσπαθείς να βγεις στ’ ανοιχτά
Με τέτοιον καιρό. Μα το δίκοπο δώρο μάς έχει απομείνει
Να φυλάμε τις γλώσσες. Και γλώσσες βρίσκουμε να τραγουδάμε
Τη Βαβυλώνα του Λονδίνου, του Σκάι
το Γουαϊόμινγκ.

Τουρκία / Radikal / Mουράτ Mεντές

Türk mutfağından yükselen yemek kokularını duyan uzaylılar
Mevlana’nın şiirlerini, Mevlevi müziğini işiten uzaylılar
İstanbul Boğazı’nın, kubbelerin, gencecik gülüşlerin parlaklığını gören uzaylılar
«Tüm bu sinyaller dünyadan geliyor da, tam olarak nereden?» diye sordular.
İçlerinden biri cevabı yapıştırdı: «Nereden olacak, tabii ki Avrupa’dan!»
Οι εξωγήινοι που τις αχνιστές τις μυρωδιές
Από κουζίνες τούρκικες μυρίζουν
Οι εξωγήινοι που τα ποιήματα του Μεβλανά
Και τις μουσικές των Μεβλεβί Ντερβίς ακούνε
Οι εξωγήινοι, που τη λάμψη που έχει ο Βόσπορος
κι οι τρούλοι των τζαμιών και το νεανικό το γέλιο βλέπουν, ρωτούν:
«Είν’ όλα σήματα από τη Γη αυτά,
Από πού ακριβώς όμως;»
Κι ένας τους αποκρίνεται αμέσως:
«Μα από πού αλλού; Απ’ την Ευρώπη φυσικά!»

Δημήτρης Δημητριάδης / Ελλάδα

Γεννήθηκε το 1944 στη Θεσσαλονίκη, σπούδασε Θέατρο και Κινηματογράφο στις Βρυξέλλες. Tο 1966 έγραψε το πρώτο του θεατρικό, «Η τιμή της ανταρσίας στην μαύρη αγορά». Το 1978 εκδόθηκε το πεζογράφημα «Πεθαίνω σαν χώρα» και ακολούθησε το 1980 η ποιητική ενότητα «Κατάλογοι 1-4». Εργα του έχουν μεταφραστεί σε πολλές γλώσσες. Από το 1971 ασχολείται και με τη μετάφραση.

Σάσα Στάνισιτς / Γερμανία

Γεννήθηκε στη Βοσνία το 1978 και σήμερα ζει στο Αμβούργο. Το νέο του μυθιστόρημα, με τίτλο «Vor dem Fest» (Πριν από τη γιορτή) διακρίθηκε στην τελευταία έκθεση βιβλίου της Λειψίας.

Mίχαελ Στάβαριτς / Αυστρία

Γεννήθηκε το 1972 στην Τσεχία. Σήμερα ζει στη Βιέννη. Εργάζεται ως αρθρογράφος, κριτικός και συγγραφέας παιδικών βιβλίων.

Τζόνι Σέρες τζούνιορ / Ολλανδία

Είναι 44 ετών και διατηρεί εβδομαδιαία στήλη για τη λογοτεχνία στην ολλανδική εφημερίδα «Volkskrant». Σύντομα θα κυκλοφορήσει το πρώτο βιβλίο του.

Μοντ Βαν Χόιβερτ / Βέλγιο

Γεννήθηκε το 1984. Εξέδωσε την πρώτη της ποιητική συλλογή το 2011, ενώ πέρυσι άφησε το Βέλγιο και βρέθηκε με διεθνή υποτροφία ποίησης στο Παρίσι.

Βαλέριο Μαγκρέλι / Ιταλία

Είναι 57 ετών και ζει στη Ρώμη. Το ποιητικό του ντεμπούτο, στα 23 του, προκάλεσε αίσθηση. Σήμερα διδάσκει και στο πανεπιστήμιο.

Γιουργκ Χάλτερ / Ελβετία

Είναι 33 ετών και ζει στη Βέρνη. Το έργο του «Wir fürchten das Ende der Musik» (Φοβόμαστε το τέλος της μουσικής) κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Wallstein Verlag.

Σπετίμ Σελμάνι / Κόσοβο

Γεννήθηκε το 1986 στην Πρίστινα. Ασχολείται με το θέατρο ως ηθοποιός και θεατρικός συγγραφέας. Εχει εκδώσει τρεις ποιητικές συλλογές.

Ντον Πάτερσον / Μεγάλη Βρετανία

Γεννήθηκε το 1963 στη Σκωτία, ζει στο Εδιμβούργο και διδάσκει στο Πανεπιστήμιο του Σεντ Αντριους. Είναι επίσης μουσικός της τζαζ. Το 2010 τιμήθηκε με το Χρυσό Μετάλλιο Ποίησης της Βασίλισσας.

Μουράτ Μεντές / Τουρκία

Γεννήθηκε το 1974 στην Κωνσταντινούπολη. Το 2009 ανακηρύχθηκε συγγραφέας της χρονιάς από την Τουρκική Ενωση Συγγραφέων. Εργάζεται και ως αρθρογράφος.

*Δημοσιεύθηκε στο BHmagazino τo Σάββατο 17 Μαΐου 2014

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ