«Και το καράβι/ για τη φολέγανδρο είχε σαλπάρει/ και σ’ είχε πάρει μαζί σ’ είχε πάρει/ κι εγώ δεν ήξερα πού να σταθώ». Από το 1997, όταν ο Κώστας Λειβαδάς μάς σύστηνε ένα νησί απάτητο, προσιτό σε λίγους και «τρελούς», ως σήμερα έχει κυλήσει πολύ νερό στο αυλάκι της «ήπιας ανάπτυξης». Παρ’ όλα αυτά, η πιο κοσμική νήσος της κατ’ ευφημισμόν άγονης γραμμής διατηρεί μια αλλοτινή αυθεντικότητα. Και κάπου εκεί, ακριβώς στην ψευδαίσθηση του παρθένου τόπου, βρίσκεται η ακαταμάχητη γοητεία της.

Πλατάνια στις Κυκλάδες
Οι πολλές ασβεστωμένες και λιθόστρωτες πλατείες, με πλατύφυλλα πλατάνια, συνδέονται μεταξύ τους με τα φιδίσια αιγαιοπελαγίτικα σοκάκια και δημιουργούν ένα χωριάτικο σκηνικό, το οποίο φέρει όμως τη σοφιστικέ, φολεγανδρινή φινέτσα, σε άσπρο και μπλε φόντο. Στη Χώρα της Φολεγάνδρου αρχίζουν και τελειώνουν όλα. Και πρώτα απ’ όλα η διαμονή σας: το πολυτελές ξενοδοχείο πέντε αστέρων Chora Resort & Spa και το συγκρότημα κατοικιών Fata Morgana με θέα ως εκεί που η θάλασσα συναντά τον ουρανό είναι μερικά από τα «στολίδια» της Χώρας. Τα βαλάντια που συμβαδίζουν όμως με την εποχή είναι καλύτερα να κινηθούν σε επιλογές όπως το ξενοδοχείο Αιγαίο.

Στο «μπαλκόνι» της Φολεγάνδρου, που δεν είναι άλλο από την πλατεία της Πούντας, με θέα στο πέλαγος που κόβει την ανάσα (θα φωτογραφηθείτε πολλάκις), θα πάρετε εξαιρετικό πρωινό στην αυλή του ομώνυμου εστιατορίου. Σεργιανίζοντας στον μεσαιωνικό οικισμό του Κάστρου της Χώρας θα χαζέψετε τα δίπατα παραδοσιακά σπίτια, με τις ασβεστωμένες σκάλες, τα χρωματιστά μπαλκόνια και τα ανθοστόλιστα πιθάρια. Αν αποφασίσετε να θυσιάσετε το μπάνιο, θα περάσετε το μεσημέρι σας στο «café του Ιταλού», υπό τους ήχους χαλαρωτικής μουσικής και παρέα με ένα καλό βιβλίο – δεν χρειάζεται απαραίτητα να το έχετε μαζί σας, περιμένοντας την παραγγελία θα βρείτε κάτι ενδιαφέρον στην αυτοσχέδια βιβλιοθήκη του café. Αν πάλι δεν είστε… «των γραμμάτων» στις διακοπές σας, διαβάστε τουλάχιστον τον διασκεδαστικό κατάλογο του μαγαζιού που δεν περιορίζεται στο μενού.

Καρπουζένια και haute couture
Το απόγευμα πάρτε μια βαθιά ανάσα και ακολουθήστε, από την πλατεία της Πούντας, τον λιθόστρωτο δρόμο προς την Παναγιά. Σκαρφαλωμένη στον βράχο πάνω από τη Χώρα, προσφέρει θέα που θα σας αποζημιώσει για τη δεκαπεντάλεπτη πεζοπορία. Αλλά την ώρα του ηλιοβασιλέματος φροντίστε να βρεθείτε στο café-bar Ρακεντιά για να δείτε πώς τα θερμά χρώματα της δύσης θα ζωγραφίσουν για εσάς την καλύτερη καρτ ποστάλ του ουρανού. Και το βράδυ, παραδοθείτε στις γεύσεις της Πιάτσας ή στα μαγειρευτά της Μέλισσας. Μετά, χωρίς σταματημό στις γαστρονομικές απολαύσεις, ή θα κατευθυνθείτε στον Σταμάτη για μια καρπουζένια (τοπικό γλυκό από καρπούζι, μέλι και σουσάμι ψημένο στον φούρνο) ή θα περπατήσετε στο Καλντερίμι όπου μεταξύ άλλων θα δείτε και την μπουτίκ του μόδιστρου Λούη Γεράρδου.

Και το βράδυ πια έχετε πολλές επιλογές, αφού απαντήσετε τουλάχιστον στο βασικό δίλημμα: ρακόμελο ή κοκτέιλ; Στη δεύτερη περίπτωση, ο Υδροχόος, με μουσική ροκ και μπλουζ, είναι το «all time classic» στέκι, όπως και το «τζαζ» Λαούμι – μάλιστα, «εκεί χορεύει ο κόσμος», όπως λένε οι παλιοί πιστοί της Φολεγάνδρου. Σε περίπτωση που όταν τελειώσει το πάρτι, στον πηγαιμό προς το κρεβάτι, σας έρθει λιγούρα, βιαστείτε διότι όταν φτάσετε στον φούρνο θα χρειαστεί να μπείτε στην ουρά για καλασούνα (τοπική τυρόπιτα με σουρωτό τυρί και κρεμμύδι).

Κάτεργο και ματσάτα
Οι παραλίες κοντά στον Καραβοστάση είναι μάλλον οι πιο εύκολα προσβάσιμες. Αλλά για τις περισσότερες από εκείνες για τις οποίες δικαίως καυχιέται η Φολέγανδρος θα πάρετε καΐκι είτε από το λιμάνι είτε από την παραλία της Αγκάλης. Το Top 5: στο ερημικό, απάνεμο Αμπέλι, με τα σμαραγδένια νερά, δεν θα λέτε να βγείτε από τη θάλασσα. Τα κινητά δεν έχουν σήμα και έτσι η εμπειρία του μπάνιου γίνεται ακόμη πιο εξωτική (εκτός κι αν απλώσετε την πετσέτα σας στα πόδια άλλων λουόμενων, πράγμα πιθανό – ιδίως το μεσημέρι – διότι η παραλία είναι πολύ μικρή). Στα συν ότι κοντά βρίσκεται ο παραδοσιακός οικισμός της Ανω Μεριάς, τον οποίο αξίζει να επισκεφθείτε και να προτιμήσετε για να δοκιμάσετε τη ματσάτα, το τοπικό πιάτο με παραδοσιακά ζυμαρικά και κόκορα.

Προτιμήστε το Κάτεργο όταν δεν φυσάει. Ούτως ή άλλως, πάντοτε έχει ένα ελαφρύ κύμα στην πιο διάσημη παραλία του νησιού, όπου θα νιώσετε σαν ναυαγοί αν μείνετε για να επιστρέψετε στον Καραβοστάση με το τελευταίο πλοιάριο. Το απομονωμένο Λιβαδάκι θα σας κερδίσει με τα πράσινα νερά του και ο Γαλίφος (φτάνετε ακολουθώντας μονοπάτι από την Αγκάλη) για τη μοναδική ατμόσφαιρα ραστώνης και τους βράχους μέσα στο νερό. Η Αγκάλη είναι η πιο «οικογενειακή» παραλία του νησιού. Και παρ’ όλο που η αυγουστιάτικη πολυκοσμία ξενίζει, η αλήθεια είναι ότι την άνεση που προσφέρουν ένα-δυο ταβερνάκια και café πάνω από την παραλία όλοι την έχουμε ανάγκη πού και πού.