Πίνακες, γλυπτά, εικονογραφήσεις, αφίσες, ενθύμια της εμπνευσμένης και παραγωγικής ζωής του Αλέκου Φασιανού εκτίθενται στο Ιστορικό Αρχείο –Μουσείο Υδρας (έως τις 28 Οκτωβρίου) στο πλαίσιο της έκθεσης «Fassianos en France» («Ο Φασιανός στη Γαλλία») που διοργάνωσε ο δήμος του νησιού σε συνεργασία με τον ζωγράφο Αλέξη Βερούκα με αφορμή τη γαλλική εβδομάδα, έναν κύκλο εκδηλώσεων που πραγματοποιήθηκε στο νησί πριν από μερικές ημέρες. Την επιμέλεια της έκθεσης υπογράφει η κόρη του καλλιτέχνη, η Βικτώρια Φασιανού, παραδίδοντας στους επισκέπτες ένα μικρό, αλλά πυκνό, σύμπαν. Οι επιλογές είναι αντιπροσωπευτικές όλων των φάσεων της καριέρας του σπουδαίου ζωγράφου και, με φόντο τους πράσινους τοίχους που αναδεικνύουν το κόκκινο, το μπλε και το χρυσοκίτρινο χρώμα που τόσο έχει χρησιμοποιήσει στην πορεία του, ταξιδεύουν τον επισκέπτη σε πέντε δεκαετίες άοκνης δραστηριότητας. Μάλιστα, ο ίδιος ο Φασιανός δήλωσε στο ΒΗΜΑgazino πως αν έπρεπε να δώσει άλλον τίτλο για αυτή την έκθεση, θα επέλεγε τη λέξη «Ντοκουμέντα».
Ο 83χρονος σήμερα εικαστικός και συγγραφέας σπούδασε βιολί στοΩδείο Αθηνώνκαι ζωγραφική στηνΑνώτατη Σχολή Καλών Τεχνών, μελετώντας τηναρχαία ελληνική αγγειογραφίακαι τηβυζαντινή εικονογραφία. Η σχέση του με τη Γαλλία άρχισε τη δεκαετία του ’60. Παρακολούθησε μαθήματαλιθογραφίαςστηνÉcole des Βeaux-ΑrtsτουΠαρισιού, με υποτροφία της γαλλικής κυβέρνησης (1962-1964). Τη γλώσσα την είχε μάθει μόνος του. Στο Παρίσι τον εντυπωσίασε… η ελευθερία. «Εκεί μπορούσες να εκφράζεσαι όπως θέλεις και να λες ό,τι θέλεις» θυμάται σήμερα. Το 1966 αποφάσισε να εγκατασταθεί μόνιμα στη γαλλική πρωτεύουσα, ενώ από το 1974 ζει και εργάζεται μεταξύ των δύο πόλεων, που αποδείχθηκαν μοιραίες στη ζωή του. Γρήγορα βρέθηκε στη συντροφιά σημαντικών προσωπικοτήτων. Ο Ζαν Ντιμπιφέ, ζωγράφος, γλύπτης, συγγραφέας, συλλέκτης και κυριότερος εκπρόσωπος της art brut, αναγνώρισε στον Φασιανό έναν προικισμένο νέο που ακολουθούσε παράλληλη πορεία με τη δική του. Ο φημισμένος γάλλοςποιητής, μυθιστοριογράφος και δημοσιογράφος Λουί Αραγκόν αγάπησε τις χαρακτηριστικές φιγούρες του και του ζήτησε να εικονογραφήσει εκδόσεις με τα ποιήματά του. Ακολούθησαν και πολλοί άλλοι. «Ο Αραγκόν θαύμαζε την τέχνη μου, ήταν υποστηρικτής μου. Μου έκανε εντύπωση η ευρύτητα του πνεύματός του» λέει τώρα λακωνικά, χωρίς νοσταλγία.
Ο Αλέκος Φασιανός έχει πραγματοποιήσει δεκάδες ατομικές εκθέσεις σε ολόκληρο τον κόσμο. Πολυσχιδής προσωπικότητα, ασχολήθηκε επίσης με τηχαρακτική, τον σχεδιασμό αφισών καθώς και τησκηνογραφία, συνεργαζόμενος κυρίως με τοΕθνικό Θέατρο(μεταξύ άλλων, «Αμερική» τουΚάφκασε σκηνοθεσία Αλέξη Σολομού, «Ελένη» τουΕυριπίδη, «Ορνιθες» τουΑριστοφάνη). Ακόμη και τα τελευταία χρόνια επισκέπτεται τη Γαλλία τρεις-τέσσερις φορές ετησίως. Ακάματα δημιουργικός, περνάει καθημερινά χρόνο στο εργαστήρι του, δουλεύει πάνω στην τέχνη του, κατασκευάζει ο ίδιος και κάποια ρούχα του ακόμη. «Τα ίδια θέματα απασχολούν πάντα έναν καλλιτέχνη, απλώς όσο περνούν τα χρόνια απελευθερώνεται. Προσπαθώ να αναζητώ καινούργια πράγματα. Αυτό το έκανα πάντα. Εβλεπα πολλά, αλλά ακολουθούσα τον δικό μου δρόμο» εξηγεί.
Οι εμπειρίες και τα βιώματά του περνούσαν πάντα από το φίλτρο της ιδιοσυγκρασίας του. «Οι πηγές μου βρίσκονται στην Ελλάδα, έχουν διαμορφωθεί ωστόσο από όσα έχω βιώσει και δει όπου κι αν έζησα» σχολιάζει. Το έργο των νέων καλλιτεχνών προσπαθεί να το παρακολουθεί, αν και «λίγοι έχουν προσωπικότητα. Κάθε καλλιτέχνης πρέπει να εκφράζεται υπακούοντας στις ανάγκες του εαυτού του. Στη Σχολή Καλών Τεχνών που είχα πάει εδώ, θυμάμαι πόσο δύσκολα ήταν με τους καθηγητές που ο καθένας ήθελε να ακολουθήσουμε ένα συγκεκριμένο μονοπάτι. Μόνο ο Μόραλης με κατάλαβε, νομίζω. Είναι δύσκολο όταν είσαι μικρός αφενός να ξεφύγεις από τις επιρροές που σε καθορίζουν, αφετέρου να δεις με κριτική ματιά όσα σου λένε οι μεγαλύτεροι. Ακόμη και αν έχεις γεννηθεί με χάρισμα, θέλει μεγάλη προσπάθεια για να μπορείς να το εξελίξεις». Ο ίδιος εξακολουθεί να δηλώνει παιδί της εποχής του: «Εχω ζήσει την Κατοχή, τον Εμφύλιο, όλα αυτά με επηρέασαν, δεν είχαμε να φάμε. Στη Γαλλία δεν ήθελαν να μιλάμε για αυτά. Δεν είχαν ζήσει τον πόλεμο με τον ίδιο τρόπο».
* Δημοσιεύθηκε στο BHmagazino την Κυριακή 19 Αυγούστου 2018.
