«Συγγνώμη, είστε εγκατάσταση;». O γκριζομάλλης φιλότεχνος, με τη βερμούδα, την πάνινη τσάντα κρεμασμένη στον ώμο και τον πρασινομπλέ φλούο χάρτη στο χέρι, απευθύνει με ειλικρινή απορία την ερώτηση στη γυναίκα που υποδέχεται όσους περνούν το κατώφλι του κτιρίου με το λευκό φως στην είσοδό του. «Τι πράμα;» ρωτάει εκείνη. «Λέω, είστε εγκατάσταση; Δηλαδή τέχνη;» απαντάει εκείνος αρχίζοντας να υποψιάζεται ότι κάτι δεν πάει καλά. «Α, δηλαδή, όπως η Ακρόπολη;» μπαίνει εκείνη στο νόημα. Ουπς, λάθος πόρτα. Ο φιλότεχνος φεύγει, η μαντάμ συνεχίζει την προώθηση των κοριτσιών της.

Θα μπορούσε να είναι σκηνή από κωμωδία, ήταν όμως η πραγματικότητα, την προηγούμενη Κυριακή το βράδυ, όταν δύο εντελώς διαφορετικοί κόσμοι συναντήθηκαν για ένα λεπτό και έπειτα ο καθένας συνέχισε τον δρόμο του, έχοντας αμφότεροι μια «εξωτική» ιστορία να διηγηθούν. Ολα αυτά, στα εγκαίνια του ReΜap. Αυτό είναι το κλίμα που επικρατεί στην περιοχή Κεραμεικού – Μεταξουργείου, όπου διεξάγεται εδώ και τέσσερα χρόνια η εικαστική διοργάνωση που φέρνει κοντά τα μέλη της καλλιτεχνικής κοινότητας και τους θιασώτες της τέχνης. Μεταξύ τους, αλλά και με τη grunge πλευρά της πόλης – αυτή είναι και η ανυπέρβλητη αξία της διοργάνωσης εξάλλου – που μοιάζει να έχει χάσει το τρένο του εξωραϊσμού, αλλά θέλει να καυχιέται ότι θα μπορούσε να είναι εν δυνάμει το μικρανιψάκι του Βερολίνου.

Η τέχνη είναι παντού, τα κτίρια υπέροχα decadent, αν και οι μη μυημένοι στη σύγχρονη τέχνη και στις μινιμαλιστικές ή κονσέπτουαλ εξτραβγκάντζες της είναι αμφίβολο αν θα πειστούν να αποβάλουν ριζωμένα στερεότυπα περί του τι εστί τέχνη ή όχι. Υπάρχουν, όμως, και λαμπρές εξαιρέσεις, περισσότερες ίσως από άλλες χρονιές: oι γλυπτικές εγκαταστάσεις του Γιον Μποκ από μεταποιημένα εξαρτήματα λεωφορείου (Eleni Koroneou Gallery) και ο Τζέιμς Τάρελ (Gagosian). Ιδιαίτερα ποιητικό το έργο αφής του Blind Adam (The Breeder), με το δικό του, άτυπο σύστημα Μπράιγ, και οι μετανάστες από χώρες σε εμπόλεμη κατάσταση που ανεβάζουν «Πέρσες» στο Συνεργείο και απαγγέλλουν Αισχύλο μέσα από οθόνες τηλεόρασης.

As Inside as the eye can see

Δύο μέρες πριν, στη Θεσσαλονίκη, εγκαινιαζόταν η διοργάνωση Πεδίο Δράσης Κόδρα στο εγκαταλελειμμένο στρατόπεδο της Καλαμαριάς. Αρκετά μικρότερη σε κλίμακα από το ReΜap, αλλά με πολλά προβλήματα στη διεξαγωγή της τη βραδιά των εγκαινίων. Επιμελήτρια ήταν η ανερχόμενη σταρ Αντέλα Ντεμέτζα, αλλά εκείνος που ξεχώρισε τελικά σε αυτόν τον ρόλο ήταν ο ίδιος που τον δοκίμασε για πρώτη φορά: ο ποιητής και μεταφραστής Βασίλης Αμανατίδης, επιμελητής της έκθεσης «Αιδώ/Εδώ», τίτλος εμπνευσμένος από το ποίημα «Τείχη» του Καβάφη, όπως και όλη η θεματική του εφετινού Κόδρα. Μια ολοκληρωμένη εικαστική πρόταση, με βίντεο, ζωγραφική, εγκαταστάσεις και ζωηρές οπτικές αντιστίξεις. Από τη μια το βίντεο της Κασίλντα Σάντσες «Asinsideastheeyecansee», το οποίο εστίαζεσε δυο μάτια ενός ζευγαριού σε τόσο κοντινή απόσταση ώστε οι βλεφαρίδες τους να μπλέκονται μεταξύ τους και σχεδόν να αλληλοπληγώνονται και δίπλατο διαγλωσσικό κουτί του Σάκη Κυρατζή το οποίο μεταφράζει το ποίημα «Φωνήεντα» του Ρεμπώ σε 4 γλώσσες και δίνει στον επισκέπτη τις χρωματικές αναλογίες του από γλώσσα σε γλώσσα.



Blind Adam

Τον τόνο όμως έδωσαν οι δύο περφόρμανς της βραδιάς. Από τη μία, η μάτσο περφόρμανς του γενικού διευθυντή του Κόδρα, Δημήτρη Μιχάλαρου, η οποία ξεκίνησε πολύ εντυπωσιακά, είναι η αλήθεια: ο καλλιτέχνης εγκιβώτισε σε γκρι γύψο μια κοπέλα για να την ελευθερώσει από αυτό εν συνεχεία με καλέμι και σφυρί, να την πλύνει και να κάνουν μετά από κοινού μια περφόρμανς με ένα δισκοπρίονο, με το οποίο «έκοβαν» τα δεσμά της, αυτή γυμνή και εκείνος ντυμένος. Ο κόσμος κοίταζε εκστασιασμένος το θέαμα το οποίο, αν στόχευε στο να αναδείξει τη σχέση μούσας – δημιουργού, μάλλον τελικά έκλινε προς την προφανή εκμετάλλευση της δυναμικής της σχέσης τους. Παραδίπλα, ο Βασίλης Σκρίμπας επιδιδόταν στη δική του συγκινητικά διακριτική περφόρμανς, όσο η ατμόσφαιρα γέμιζε από τις σπίθες του δισκοπρίονου. Σχοινοβατούσε επάνω σε ένα σχοινί στο πάτωμα και διέγραφε μια προκαθορισμένη τροχιά με κίνδυνο να μπουρδουκλωθεί σε κάθε βήμα του, καθώς το σκοινί ήταν τυλιγμένο στο πόδι του. Αθόρυβα, όπως η πορεία που διαγράφουν ορισμένοι άνθρωποι τραβώντας μια διαχωριστική γραμμή ανάμεσα στην τέχνη και στο πυροτέχνημα.