Πόσο γοητευτικό είναι να ερευνά κανείς τις αιτίες πίσω από σοβαρές ασθένειες όπως η Πάρκινσον; «Αποτελεί μεγάλη ευθύνη, καθώς πρόκειται για μια ασθένεια που επιφέρει πόνο σε χιλιάδες ανθρώπους. Το ίδιο ισχύει και για τις άλλες νευροεκφυλιστικές παθήσεις. Το θετικό είναι ότι πραγματοποιούμε σημαντικά βήματα και αντιμετωπίζουμε το πρόβλημα συλλογικά, με τη συνεργασία πολλών επιστημονικών κλάδων –κλειδί για την κατανόηση της ασθένειας και για την έγκαιρη διάγνωση και αντιμετώπισή της».
Μιλήστε μου για την έρευνά σας επάνω στη νόσο του Πάρκινσον. «Χρησιμοποιώντας νέες τεχνικές οπτικής μικροσκοπίας, οι οποίες χωρίς να βλάπτουν τα κύτταρα απεικονίζουν λεπτομέρειες σε κλίμακα νανoμέτρων που δεν ήταν προηγουμένως ορατές, μελετήσαμε σε νευρώνες αρουραίων τη συμπεριφορά των διαφορετικών μορφών μιας πρωτεΐνης, της άλφα-συνουκλεΐνης, η οποία συνδέεται με τη νόσο Πάρκινσον και μπορεί να γίνει τοξική για τους νευρώνες».
Τι ακριβώς διαπιστώσατε; «H άλφα-συνουκλεΐνη, ανάλογα με την τρισδιάστατη δομή που παίρνει κάθε φορά, μπορεί να λειτουργεί είτε προστατευτικά είτε τοξικά για τα κύτταρα. Aυτό, λοιπόν, που διαπιστώσαμε είναι ότι η ζημιά στους νευρώνες μπορεί να πραγματοποιηθεί σε πρωταρχικά στάδια, όταν υπάρχει επιπλέον ποσότητα αυτής της πρωτεΐνης στο κύτταρο».
Ανοίγει ο δρόμος για τη θεραπεία της νόσου; «Στη βασική αυτή έρευνα προσπαθήσαμε να προσομοιώσουμε τι ενδέχεται να συμβαίνει στους νευρώνες του ανθρώπου και δείξαμε ότι η συγκεκριμένη πρωτεΐνη μπορεί να γίνεται τοξική σε πολύ πρώιμα στάδια της νόσου. Η εξέταση κάποιων φαρμακευτικών ουσιών ή μεθόδων που θα αντιμετωπίζουν αυτά τα πρωταρχικά στάδια είναι το επόμενο βήμα για τους ερευνητές. Εν τούτοις, μεσολαβούν αρκετές φάσεις προτού εξεταστεί κάποια θεραπεία σε ασθενείς».
Μετά τις σπουδές σας στο Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Ηλεκτρονικών Υπολογιστών του ΕΜΠ κάνατε το διδακτορικό σας στο Ομοσπονδιακό Πολυτεχνείο της Ζυρίχης. Αποτελεί μονόδρομο η φυγή από την Ελλάδα για κάποιον που ασχολείται με την έρευνα; «Οταν έφυγα από την Ελλάδα, στο τέλος του 2006, επέλεξα τη συγκεκριμένη ομάδα στο Πολυτεχνείο της Ζυρίχης καθώς με ενδιέφερε το αντικείμενο επάνω στο οποίο εργαζόταν, ενώ ταυτόχρονα υπήρχαν εκεί και οι κατάλληλες εργαστηριακές υποδομές. Θέλω να τονίσω, όμως, ότι πραγματοποιείται αξιοσημείωτη έρευνα και στην Ελλάδα, μολονότι οι συνθήκες από πλευράς οικονομικής στήριξης είναι πολύ πιο δύσκολες σε σχέση με άλλα ιδρύματα της Ευρώπης. Για αυτόν τον λόγο τα ελληνικά πανεπιστήμια και πολυτεχνεία είναι γνωστά στο εξωτερικό».
Σκέφτεστε κάποια στιγμή να επιστρέψετε; «Η νοσταλγία για την Ελλάδα είναι ένα συναίσθημα που διέπει πολλούς από εμάς που βρισκόμαστε στο εξωτερικό. Ναι, θα ήθελα να σκέφτομαι ότι στο μέλλον μια επιστροφή είναι πιθανή».
Πλέον είστε επιστημονική συνεργάτιδα στο Πολυτεχνείο της Ζυρίχης. Πού επικεντρώνεται αυτή τη στιγμή η έρευνά σας; «Στη νέα μου θέση συνεχίζω να αναπτύσσω τεχνικές οπτικής μικροσκοπίας. Από τη μία συνεχίζω την έρευνα για την Πάρκινσον, αλλά επεκτείνω περαιτέρω την εφαρμογή των τεχνικών αυτών και σε άλλα βιολογικά προβλήματα που συνδέονται με ασθένειες οι οποίες κατά βάση σχετίζονται με λειτουργία – δυσλειτουργία πρωτεϊνών».
Ο επιστημονικός χώρος εξακολουθεί να ανδροκρατείται; Βιώσατε ποτέ σεξισμό; «Ολο και περισσότερες γυναίκες επιστήμονες διαπρέπουν σε ένα ευρύ φάσμα πεδίων. Τα στερεότυπα σβήνουν, αλλά δυστυχώς με αργό ακόμη ρυθμό. Προσωπικά, δεν έχω βιώσει κάποιον διαχωρισμό ή προκατάληψη που να σχετίζεται με το φύλο μου».
Περιγράψτε μου μια συνηθισμένη ημέρα σας. «Η δουλειά μου στο εργαστήριο καταλαμβάνει μεγάλο τμήμα της ημέρας. Από την άλλη, όμως, περνώ ώρες με φοιτητές, ενώ αφιερώνω αρκετό χρόνο και στην ενημέρωσή μου σχετικά με νέες επιστημονικές και τεχνολογικές εξελίξεις στον τομέα μου».
Εχετε ανακαλύψει την ισορροπία μεταξύ επαγγελματικής και προσωπικής ζωής; «Τίποτε δεν έρχεται στη ζωή χωρίς προσπάθεια. Ομως νιώθω ότι έχω μια πλήρως ισορροπημένη ζωή».
Στο σχολείο ήσασταν καλή μαθήτρια; «Θέλω να πιστεύω πως ναι –αλλά είναι μια ερώτηση στην οποία καλύτερα θα απαντούσαν οι δάσκαλοι και καθηγητές μου».
* Δημοσιεύθηκε στο BHmagazino την Κυριακή 20 Νοεμβρίου 2016
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
