Είστε σύμβουλος της κοινοπραξίας Impregilo – ΤΕΡΝΑ για την αρχιτεκτονική παρακολούθηση της κατασκευής της Οπερας στο Κέντρο Πολιτισμού Ιδρυμα Σταύρος Νιάρχος (ΚΠΙΣΝ). Πώς είναι να δουλεύεις για ένα έργο που σχεδίασε ο Ρέντσο Πιάνο; «Μεγάλη τιμή. Ο Ρέντσο Πιάνο υπήρξε ένα από τα σημαντικότερα πρότυπα αρχιτεκτόνων για εμένα από τα χρόνια των σπουδών μου. Πέρα από αυτό, όμως, πρόκειται για ένα ιδιαίτερα σύνθετο έργο, που απαίτησε τη συνεργασία ενός πλήθους εξειδικευμένων ατόμων προκειμένου να υλοποιηθεί».
Η μεγαλύτερη πρόκληση ποια ήταν; «Η διαχείριση της πληροφορίας και ο απόλυτος συντονισμός μεταξύ των ειδικοτήτων. Ηταν από τα πιο κρίσιμα ζητήματα για να μπορέσει να υλοποιηθεί ένα έργο αυτής της κλίμακας και περιπλοκότητας μέσα σε μόνο τρία χρόνια. Φυσικά, στο έργο υπάρχουν πολλά σημεία που εντυπωσιάζουν και τα οποία σε ορισμένες περιπτώσεις φέρνουν τους νόμους της Φυσικής σε οριακό σημείο».
Τι εννοείτε; «Για παράδειγμα, το ενεργειακό στέγαστρο, το οποίο βρίσκεται επάνω από το κτίριο της Οπερας και εξασφαλίζει ένα σημαντικό ποσοστό των ενεργειακών απαιτήσεων του κτιρίου, στηρίζεται μόνο περιμετρικά σε λεπτούς μεταλλικούς στύλους. Ετσι, μια κατασκευή έκτασης 10.000 τ.μ. δίνει την εντύπωση από μακριά ότι «πατάει» σε οδοντογλυφίδες».
Σε ποιον βαθμό το έργο αυτό θα αλλάξει το πρόσωπο της Αθήνας; «Σε πολύ σημαντικό βαθμό. Θα γίνει ένα νέο σημείο αναφοράς και ένα διεθνές τοπόσημο για τους ταξιδιώτες που έρχονται στην πόλη μας».
Η Αθήνα τελικά είναι μια όμορφη ή μια άσχημη πόλη; «Θα απαντήσω ότι είναι μια ζωντανή πόλη. Νομίζω ότι χρειάζεται να υπάρξει περισσότερος σεβασμός προς τον κοινόχρηστο χώρο. Εγκαινιάζονται πάρκα και την επόμενη ημέρα ξεκινά ήδη η υποβάθμισή τους. Πρέπει να υιοθετήσουμε την αντίληψη ότι ο δημόσιος χώρος είναι ο κήπος του σπιτιού μας».
Πώς καλλιεργείται αυτό; «Σε μεγάλο βαθμό, είναι θέμα παιδείας και βούλησης της πολιτείας να προασπίσει τον δημόσιο χώρο. Από τη στιγμή που γίνονται αξιόλογα έργα για κοινή χρήση, οι πολίτες θα τα σεβαστούν. Αυτό συνέβη, για παράδειγμα, με τους σταθμούς του μετρό. Και το ΚΠΙΣΝ είναι ένα τέτοιο έργο. Οταν παραδοθεί, θέλω να πιστεύω ότι θα συμβεί το ίδιο».
Ποιες παρεμβάσεις θα κάνατε στην Αθήνα; «Θα αξιοποιούσα τα εγκαταλελειμμένα κτίρια που υπάρχουν στο κέντρο. Αυτά τα κτίρια προσδίδουν στην πόλη μια εικόνα εγκατάλειψης. Θα προσπαθούσα να βρω χρήσεις που θα τους έδιναν ξανά ζωή».
Αλήθεια, γιατί ασχοληθήκατε με την αρχιτεκτονική; «Από τότε που θυμάμαι τον εαυτό μου, αντιλαμβανόμουν ότι ο χώρος μπορούσε να μου δημιουργήσει συναισθήματα. Το γεγονός ότι στο οικογενειακό μου περιβάλλον υπήρχαν αρχιτέκτονες, μου έδωσε την ευκαιρία να βιώσω από παιδί την ιδιαιτερότητα των χώρων που είχαν σχεδιάσει. Η αρχιτεκτονική ήταν ενστικτωδώς για εμένα μονόδρομος».
Η πρωτοτυπία είναι το ζητούμενο για εσάς; «Είναι ζητούμενο, αλλά όχι αυτοσκοπός. Υπάρχουν ισορροπίες που πρέπει να διατηρήσεις: η καλή αισθητική, η εξυπηρέτηση των αναγκών του χρήστη, αλλά και ο σεβασμός του περιβάλλοντος στο οποίο χτίζεις».
Τελικά η αρχιτεκτονική είναι τέχνη ή επιστήμη; «Βρίσκεται σε μια οριακή ισορροπία μεταξύ τέχνης και επιστήμης. Σαφώς και είναι τέχνη, ωστόσο, όταν σχεδιάζεις ένα κτίριο μέσα στο οποίο κινούνται άνθρωποι, αυτό εμπεριέχει κανόνες, επιστημονική γνώση και, σε πολλές περιπτώσεις πλέον, σημαντική τεχνολογία».
Αυτή τη στιγμή η οικοδομή στην Ελλάδα έχει παγώσει. Θα συμβουλεύατε έναν νέο αρχιτέκτονα να μείνει ή να φύγει στο εξωτερικό; «Η εμπειρία τού να ζήσεις για κάποιο διάστημα σε μια άλλη χώρα είναι έτσι κι αλλιώς σημαντική για έναν αρχιτέκτονα. Αλλά, ξέρετε, από ένα σημείο και μετά, πρέπει να στοχεύεις σε δουλειές ανεξάρτητα από τον τόπο στον οποίο εδρεύεις. Η αρχιτεκτονική δεν έχει σύνορα. Οι ευκαιρίες βρίσκονται σε όλον τον κόσμο και μπορείς να τις κατακτήσεις».

* Δημοσιεύθηκε στο BHmagazino την Κυριακή 17 Απριλίου 2016

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ