Τι σας µάγεψε στην αρχιτεκτονική τοπίου; «Η αρχιτεκτονική είναι ένα µέλλον που δηµιουργεί το ανθρώπινο µυαλό και που καταφέρνει να γίνει πραγµατικότητα στον φυσικό κόσµο. Η αρχιτεκτονική τοπίου προσθέτει ακόµη πιο µαγικά συστατικά: τη σχέση µε τη µεγάλη µητέρα, τη φύση, και τον µεγάλο πατέρα, τον χρόνο».

Γιατί διαλέξατε για την πρόσφατη οµιλία σας για την Αθήνα τον τίτλο «Χάνοντας την Εδέµ»; «Ισως έπρεπε να είχε τίτλο «Ξαναβρίσκοντας
την Εδέµ»».

Η επιστροφή στον Παράδεισο είναι εφικτή λοιπόν; «Η Αθήνα θα µπορούσε να γίνει αγνώριστη. Σε µικρή κλίµακα θα πρότεινα µετατροπή του 1/4 των δρόµων των γειτονιών σε ένα δίκτυο ποιότητας ζωής µε µικροπάρκα, παιδικές χαρές, χώρο για τον πεζό, το ποδήλατο, τους νέους αλλά και τους ανθρώπους µεγάλης ηλικίας, µε µπόλικο πράσινο. Στη µεγάλη κλίµακα χρειάζεται ανασύσταση και σωστή διαχείριση των φυσικών στοιχείων της Αθήνας: ρέµατα, λόφοι, βουνά και η παραλιακή ζώνη πρέπει να προστατευθούν και να ξαναδηµιουργηθούν εκεί που χρειάζεται».

Μπορούν να υπάρξουν αποτελεσµατικές παρεµβάσεις χωρίς µεγάλο κόστος; «Η ζωή φτιάχνεται από τα µεγάλα, στρατηγικά πράγµατα αλλά και από µικρά, καθηµερινά πράγµατα. Τα µεγάλα και ακριβά είναι δύσκολο να γίνουν τώρα. Είναι περισσότερο εποχή για τα καθηµερινά. Το γραφείο µας, π.χ., ολοκλήρωσε προ τεσσάρων ετών ένα µικρό πάρκο γειτονιάς µε 3.000 ευρώ και πολύ εθελοντισµό».

Γιατί στην Αθήνα γκρινιάζουµε ότι δεν έχουµε πάρκα και από την άλλη τα ήδη υπάρχοντα δεν τα χρησιµοποιούµε; «Τι αίνιγµα! Νοµίζω πάντως ότι δεν µας λείπει το πάρκο που θα πάµε την Κυριακή. Υπάρχει ο Εθνικός Κήπος, το Πεδίον του Αρεως, το Τατόι. Λείπει το πράσινο στην κλίµακα της γειτονιάς. Κάτι για την κάθε ηµέρα. Το κλειδί βρίσκεται σε µικρές επεµβάσεις παντού, κυρίως στον δρόµο και στο πεζοδρόµιο».

Σίγουρα, και τις Κυριακές όµως στα µεγάλα πάρκα δεν θα δούµε πολύ κόσµο. «Ισως γιατί ακολουθήσαµε το βορειοευρωπαϊκό µοντέλο, χωρίς τις απαραίτητες προσαρµογές για τη χώρα µας. Δεν φτάνει να βάλεις γκαζόν, να φυτέψεις δέντρα και να ακολουθήσεις τα θέλω του εκάστοτε δηµάρχου. Χρειάζεται µεγάλη µελέτη, όχι προχειρότητα. Τα malls γιατί καταφέρνουν να συγκεντρώνουν κόσµο και τα πάρκα όχι;».

Πιστεύετε ότι το ιστορικό κέντρο υποβαθµίστηκε επίτηδες; «Δεν πιστεύω σε θεωρίες συνωµοσίας. Αν υπήρχαν σκοτεινές δυνάµεις που θέλησαν να υποβαθµίσουν την περιοχή για να ανεβάσουν αργότερα τις τιµές µάλλον ήταν ανόητες. Η κατάσταση παραµένει ίδια εδώ και 20 χρόνια».

Οι αρχιτεκτονικές επεµβάσεις στο κέντρο µπορούν να δώσουν λύση στην υποβάθµισή του; «Σε συνδυασµό µε άλλες ενέργειες, ναι. Αρχικά προκύπτει το θέµα της ασφάλειας. Υπάρχει ένα εν δυνάµει κοινό για αυτές τις περιοχές. Οι φοιτητές θα µπορούσαν να βρουν φθηνά διαµερίσµατα εκεί. Αλλά οι γονείς ακούνε Οµόνοια και λένε «δεν θα αφήσω την κόρη µου να πάει»».

Η αρχιτεκτονική πώς µπορεί να βοηθήσει; «Το θέµα της ασφάλειας έχει και αρχιτεκτονικές παραµέτρους, ο φωτισµός π.χ. Επειτα έρχεται η οργάνωση του χώρου: πού παρκάρεις, πού κινείται ο πεζός, το ποδήλατο. Θα έπρεπε να δοθούν και φορολογικά κίνητρα ειδικά σε νέες επιχειρήσεις γιατί το κέντρο ήταν µια περιοχή που συνδύαζε την κατοικία µε την εµπορική δραστηριότητα».

Ισως θα πρέπει να υπάρξει και µια ουσιαστική αλλαγή της σχέσης του πολίτη µε την πόλη. «Βέβαια. Οι περισσότεροι είναι χρήστες της πόλης, όχι πολίτες. Πολίτης είναι όποιος δίνει, όποιος αναλαµβάνει ευθύνη, όποιος συµµετέχει».

Αλήθεια, επισκέπτεστε ύστερα από χρόνια τα έργα που έχετε δηµιουργήσει; «Ναι. Είναι σαν να έχεις καιρό να δεις τους φίλους σου, βλέπεις γνώριµα στοιχεία, αλλαγές που σε στενοχωρούν και εξελίξεις που σε γεµίζουν χαρά».

Η αρχιτεκτονική είναι τέχνη ή επιστήµη;
«Ο άνθρωπος είναι λόγος ή συναίσθηµα; Είναι και τα δύο και αυτό τον κάνει µαγικό –και πολλές φορές εξοργιστικό. Το ίδιο και η αρχιτεκτονική, γι’ αυτό είναι τόσο ερωτεύσιµη και εξοργιστική».

* Δημοσιεύθηκε στο BHmagazino την Κυριακή 3 Μαΐου 2015

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ