Πώς ορίζεται η «εθνική» κατάθλιψη µε αριθµούς; «Η «εθνική» κατάθλιψη είναι απότοκος µιας πανταχού παρούσας «εθνικής» κρίσης. Οι έρευνες δείχνουν συνεχή αύξηση της κατάθλιψης: από 3,3% το 2008 κλιµακώνεται σε 6,8% το 2009, φτάνει το 8,2% το 2011 και ξεπερνά το 12% το 2013».
Πώς «µεταφράζονται» αυτοί οι αριθµοί στην κοινωνία µας; «Πίσω από τους «άψυχους» αριθµούς υπάρχουν άνθρωποι και οικογένειες µε προβλήµατα, ανάγκες, µαταιωµένες ζωές, χαµένα όνειρα, φόβους και ανασφάλειες, απελπισία και απόγνωση. Με αυτή την αναγωγή η «εθνική» κατάθλιψη αποκτά πρόσωπο και οι αριθµοί γίνονται οικείες φωτογραφίες των ανθρώπων γύρω µας».
Είναι όµως η οικονοµική κρίση επαρκές αίτιο για την εκδήλωση κατάθλιψης ή θα πρέπει να υπάρχει προδιάθεση; «Είναι επιστηµονικά τεκµηριωµένο ότι η οικονοµική δυσπραγία µπορεί να οδηγήσει στην εκδήλωση κατάθλιψης. Ασφαλώς η ύπαρξη µιας βιολογικής ή ψυχολογικής προδιάθεσης αυξάνει την ευαλωτότητα κάνοντας κάποιους να «γονατίζουν» πιο εύκολα και να «σηκώνονται» πιο δύσκολα».
Ολοι µιλούν για δραµατική αύξηση των αυτοκτονιών. Ποια είναι τα πραγµατικά δεδοµένα; «Από το 2008 (373 περιστατικά) ως και το 2012 (508 περιστατικά) καταγράφηκαν συνολικά 2.126 αυτοκτονίες αποτυπώνοντας µια όντως δραµατική αύξηση. Παρότι τα ΜΜΕ ευνοούν συχνά µια τάση υπερβολής και δραµατοποίησης, οι αριθµοί είναι ανησυχητικοί και δείχνουν ότι η οικονοµική κρίση εξωθεί σε ακραίες σκέψεις και επιλογές».
Στο βιβλίο σας παρουσιάζονται ασκήσεις «ψυχολογικής διαχείρισης και ενδυνάµωσης». Πώς βοηθούν; «Οι προτεινόµενες τεχνικές αποτελούν ένα είδος «πρώτων βοηθειών» για να αντιµετωπιστούν οι ψυχολογικές συνέπειες της κρίσης. Υιοθετώντας υγιείς και αποτελεσµατικές «στρατηγικές» θωρακίζουµε την ψυχική µας υγεία και προλαµβάνουµε την εκδήλωση σοβαρότερων προβληµάτων».
Το να παραδεχθείς ότι έχεις κατάθλιψη είναι ακόµη ταµπού; «Η ψυχική ασθένεια εξακολουθεί να συνδέεται µε στιγµατιστικά στερεότυπα και ιδιότυπους αποκλεισµούς. Ωστόσο η γενίκευση των συνεπειών της κρίσης τείνει να «φυσιολογικοποιήσει» την ψυχική δυσφορία που χαρακτηρίζει την καταθλιπτική συµπτωµατολογία, µε αποτέλεσµα η κατάθλιψη να µην αποτελεί πλέον ταµπού».
Η κρίση έπληξε τον τοµέα της ψυχικής υγείας; «Ο τοµέας της ψυχικής υγείας έχει πληγεί σοβαρά από τη δηµοσιονοµική προσαρµογή, την ίδια στιγµή που οι ανάγκες έχουν δραµατικά πολλαπλασιαστεί. Οι περικοπές θα έπρεπε να αντισταθµίζονται από επιλογές που στοχεύουν στην κάλυψη της «ανθρώπινης» κρίσης».
Υπάρχουν αποτελεσµατικές δηµόσιες δοµές για όσους χρειάζονται βοήθεια; «Αν και έχουν αισθητά συρρικνωθεί, σαφώς και υπάρχουν δηµόσιες υπηρεσίες ψυχικής υγείας οι οποίες, παρά την υπερφόρτωσή τους, µπορούν να προσφέρουν εξειδικευµένη βοήθεια».
Η αυξηµένη χρήση αντικαταθλιπτικών φαρµάκων αποτελεί µια εύκολη λύση; «Η αύξηση της χρήσης αντικαταθλιπτικών αποτυπώνει την αύξηση των προβληµάτων ψυχικής υγείας και ειδικά αυτών του καταθλιπτικού φάσµατος. Τα φάρµακα πάντως µπορούν να αποτελέσουν µια άµεση και αποτελεσµατική λύση, αρκεί
να χορηγούνται από ειδικό».
Πώς µιλάµε στα παιδιά για την κρίση; «Τα παιδιά «ακτινογραφούν» και αντιλαµβάνονται τα πάντα γύρω τους. Χωρίς να αποκρύπτουµε την πραγµατικότητα ή να ωραιοποιούµε καταστάσεις, τους µιλάµε ανοιχτά δίνοντάς τους ταυτόχρονα ένα αίσθηµα ασφάλειας και προοπτικής».
Τι θα συµβουλεύατε κάποιον που νιώθει αβοήθητος; «Να µην αποµονώνεται, να µη γίνει εσώκλειστος παθητικός θεατής, να αξιοποιήσει τη βοήθεια που µπορούν να του δώσουν τα φυσικά υποστηρικτικά δίκτυά του, το άµεσο κοινωνικό περιβάλλον του».
Είναι η οικονοµική κρίση ένα µέσο για να επαναπροσδιοριστεί η ελληνική κοινωνία;
«Η προ κρίσης ελληνική κοινωνία ήταν µια κοινωνία καταναλωτισµού. Αν και η «φτωχοποίηση» δεν µπορεί να θεωρηθεί κατάλληλη απάντηση σε αυτή την επιφανειακότητα, θα µπορούσα στην κρίση να διακρίνω µια ευκαιρία επαναπροσδιορισµού της ταυτότητάς µας».

* Δημοσιεύθηκε στο BHmagazino την Κυριακή 08 Μαρτίου 2015

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ