Λίντα Καπετανέα: «Η δύναμη και η ευαισθησία είναι ένα και το αυτό»

Η διεθνής performing artist Λίντα Καπετανέα είναι το κεντρικό πρόσωπο της καμπάνιας της Novartis Oncology για την ολιστική αντιμετώπιση του καρκίνου του μαστού. Μαζί με τον σλοβάκο σύζυγό της Γιόζεφ Φρούτσεκ (αμφότεροι χορευτές με αθλητικό υπόβαθρο) δημιούργησαν το 2006 τους Rootlessroot, οικοδομώντας μια δική τους γλώσσα φυσικής έκφρασης –ωμή, τραχιά, ενίοτε και οδυνηρή –που τους εξασφάλισε συμμετοχές και βραβεία σε μεγάλα φεστιβάλ του εξωτερικού (στα τέλη Οκτωβρίου εμφανίζονται στη Στέγη Γραμμάτων & Τεχνών). Η ίδια εξηγεί στο BHMAgazino γιατί παρότι μοιάζει μια μάλλον ασυνήθιστη «ηρωίδα» για μια τέτοια δράση (καθότι ουδέποτε «συναντήθηκε» με τον καρκίνο του μαστού) συμπυκνώνει καθ’ ολοκληρίαν, ως γυναίκα και ως καλλιτέχνις, το μήνυμα: «Eίσαι γυναίκα. Είσαι δύναμη!».

Συμφωνείτε ότι δεν είστε το πλέον αναμενόμενο πρόσωπο για μια καμπάνια ενημέρωσης για τον καρκίνο του μαστού δεδομένου ότι δεν είστε μια mainstream καλλιτέχνις και η δουλειά σας είναι για το ευρύ κοινό «πειραματική»; «Μια απρόβλεπτη επιλογή μπορεί να κεντρίσει το ενδιαφέρον πολλών γυναικών –και όχι μόνο. Νομίζω ότι έπαιξε ρόλο το γεγονός ότι βρίσκομαι πολλά χρόνια σε αυτόν τον χώρο και ότι είδαν σε εμένα το δυναμικό στοιχείο μιας γυναίκας που δουλεύει ασταμάτητα, ταξιδεύει ασταμάτητα, χορεύει, διδάσκει, χορογραφεί και έχει και δύο παιδιά».

Αναλάβατε να εκπέμψετε και ένα εξίσου ασυνήθιστο σε τέτοιου είδους καμπάνιες μήνυμα: «Δύναμη». Ηταν σαν να ξηλώσατε βιαίως τα ροζ φιογκάκια, σήμα κατατεθέν εδώ και χρόνια των εκστρατειών για τον καρκίνο του μαστού. «Η δύναμη και η ευαισθησία είναι ένα και το αυτό. Δεν μπορείς να είσαι ευαίσθητος αν δεν έχεις δύναμη. Για εμένα ευαίσθητος δεν σημαίνει μόνο ροζ φιογκάκια και απαλές κινήσεις. Δεν πρέπει να συνεχίσουμε να ακολουθούμε τη γραμμή περασμένων ετών. Αυτή τη φορά προτάσσεται κάτι άλλο: η γυναικεία φύση».

Ορμώμενη από ποια καλλιτεχνική ή προσωπική ανάγκη δεχτήκατε την πρόταση; «Είμαι γυναίκα και μητέρα δύο παιδιών. Εχω μπροστά μου τη ζωντανή εικόνα τεσσάρων γενεών: τη γιαγιά μου, που είναι 104 ετών, τη μητέρα μου, τον εαυτό μου και την κόρη μου. Πέρασα από την απίστευτη εμπειρία του θηλασμού και κατάλαβα ότι το στήθος πέρα από σύμβολο θηλυκότητας είναι πάνω απ’ όλα πηγή ζωής, αναπόσπαστο μέρος της γυναικείας φύσης. Γι’ αυτό, ας το φροντίσουμε όπως του αξίζει».

Με ποιον τρόπο δουλέψατε το εξαιρετικά μαχητικό τηλεοπτικό σποτ της καμπάνιας; Μετασχηματίσετε σε κίνηση το ψυχογράφημα μιας γυναίκας που έχει νοσήσει; «Οχι, δεν ήθελα να αφηγηθώ την ιστορία μιας γυναίκας που έχει νοσήσει. Το μήνυμα είναι για όλες τις γυναίκες. Ολες είναι από τη φύση τους δυνατές και πρέπει να μείνουν δυνατές ανεξάρτητα με το τι θα τους συμβεί».

Εσείς που ως performing artist ασχολείστε, ακόμη και συγκρουσιακά, με το σώμα, έχετε εμπνευστεί ποτέ από την έννοια της νόσου; «Τι σημαίνει αλήθεια «είμαι υγιής»; Πώς ορίζουμε αυτή τη δυναμική και συνεχώς μεταβαλλόμενη κατάσταση; Είμαι υγιής όσο δεν είμαι άρρωστος ή μέχρι να αρρωστήσω; Ολοι, λίγο-πολύ, αργά ή γρήγορα, βιώνουμε και καταλαβαίνουμε το πόσο προσωρινοί είμαστε. Καταλαβαίνουμε ότι γερνάμε, ότι τελικά θα φύγουμε από αυτόν τον κόσμο και ότι τίποτε δεν είναι στο χέρι μας. Δεν χρειάζεται να σκεφτόμαστε με όρους υγείας ή ασθένειας, σαν να είναι δύο απόλυτα διακριτές καταστάσεις. Συνυπάρχουν οι δύο καταστάσεις στη ζωή μας, πηγαίνουν πάντα μαζί και καθεμία θα βρει τις συνθήκες να εκφραστεί. Χορεύω και εξασκούμαι συνέχεια ακόμη και όταν είμαι τραυματισμένη ή άρρωστη. Η διαρκής δραστηριότητα και η θέληση να συνεχίσω να είμαι σωματικά απασχολημένη είναι που μου προσφέρει δημιουργική ελευθερία. Και είναι για εμένα το καλύτερο φάρμακο –μαζί, βέβαια, με την οικογένειά μου και τους φίλους μου».

Κάποιες καμπάνιες για τον καρκίνο του μαστού έχουν προκαλέσει για την αισθητική και τη σημειολογία τους. Σας θυμίζω π.χ. αυτή που διεξήγαγε η βρετανική ταμπλόιντ «Τhe Sun» με φωτογραφίες μοντέλων τόπλες. Γιατί τελικά η αισθητική σε ένα τόσο ευαίσθητο θέμα παίζει τόσο σημαντικό ρόλο; «Η αισθητική, ναι, παίζει σημαντικό ρόλο. Θεωρώ όμως θεμιτό να χρησιμοποιείς οποιαδήποτε απαραίτητη φόρμα μπορεί να επικοινωνήσει ένα τόσο σημαντικό μήνυμα όπως αυτό της πρόληψης όσον αφορά τον καρκίνο του μαστού. Κάθε είδους «χειραγώγηση» είναι απολύτως δικαιολογημένη σε αυτές τις περιπτώσεις γιατί κινητοποιεί τους ανθρώπους και τους κάνει να φοβούνται λιγότερο. Ο φόβος μάς εμποδίζει από τη δράση και σε αυτή την περίπτωση ένα απλό τακτικό τεστ μπορεί να σου σώσει τη ζωή».

Η τεχνική «Fighting Monkey» που έχετε αναπτύξει με τους Rootlessroot περιλαμβάνει κινήσεις που βοηθούν το σώμα «να φτιάξει μια καινούργια μνήμη». Θα μπορούσε, υπό τις κατάλληλες συνθήκες, να χρησιμοποιηθεί στο πλαίσιο της ολιστικής αντιμετώπισης του καρκίνου του μαστού; «Δεν είναι μόνο η άσκηση και η διατροφή που βοηθούν. Πάνω απ’ όλα παίζει ρόλο ο βαθμός συνειδητοποίησης των σχέσεων και του περιεχομένου της ζωής μας. Η τεχνική του «Fighting Monkey» μπορεί να βοηθήσει να καταλάβουμε καλύτερα ποιοι είμαστε και πώς μπορούμε να εξελιχθούμε ως άνθρωποι μέσα στο σύγχρονο πιεστικό περιβάλλον όπου καλούμαστε ως κοινωνικά όντα να ζήσουμε. Αν παραμείνουμε δημιουργικοί, θα μπορούμε να προσαρμοζόμαστε, να ανασυντασσόμαστε και να κινητοποιούμαστε απέναντι στο οτιδήποτε».

* Δημοσιεύθηκε στο BHmagazino την Κυριακή 04 Οκτωβρίου 2015