Ο Tζέιμς Φράνκο αγαπάει τα βιβλία. Διαβάζει διαρκώς, σπουδάζει, είναι ένας σταρ του Χόλιγουντ διαφορετικός, ερωτευμένος με τη λογοτεχνία. Και φυσικά, θυμάται από πού ξεκίνησαν όλα. Ενα από τα πρώτα βιβλία που ο Τζέιμς Φράνκο θυμάται να του διαβάζουν στο κρεβάτι, όταν ήταν μικρός, είναι το «Χόμπιτ». Ο Φράνκο έχει ακόμη στο μυαλό του τη χροιά της φωνής του πατέρα του ενώ τον οδηγούσε στο περιπετειώδες σύμπαν του Τζ. Ρ. Ρ. Τόλκιν, στο πρίκουελ του «Αρχοντα των δαχτυλιών», το οποίο προσφάτως είδαμε και στον κινηματογράφο. Ωστόσο, το πρώτο βιβλίο που ο 35χρονος αμερικανός ηθοποιός θυμάται να διαβάζει μόνος τα βράδια λίγο προτού κοιμηθεί εκτυλίσσεται σε ένα εξίσου μοναδικό, αν και πολύ διαφορετικό, λογοτεχνικό σύμπαν. Ο κόσμος του «Μάγου του Οζ» που ο αμερικανός συγγραφέας Λ. Φρανκ Μπάουμ περιέγραψε με φόντο τη μυστηριώδη Χώρα του Οζ. Εκεί όπου τα πάντα μπορούν να συμβούν…

Η γοητεία της φαντασίας

«Ημουν κι εγώ ένας από τα εκατομμύρια κόσμου που αγάπησαν τις ιστορίες της Χώρας του Οζ» λέει σήμερα ο Φράνκο. «Είναι ένας τόσο ολοκληρωμένος κόσμος, που όταν σε παρασύρει μέσα του δεν θέλεις να βγεις. Ισως έτσι να εξηγείται που ο Μπάουμ έγραψε 14 βιβλία πάνω σε αυτόν τον κόσμο. Νομίζω ότι στους αναγνώστες αρέσει να μεταφέρονται σε τόπους με ξεκάθαρους κανόνες και γεωγραφικά σύνορα, τόπους που είναι το αποτέλεσμα ανεξάντλητης φαντασίας, αλλά που συγχρόνως αναδίδουν κύρος» συμπληρώνει.

Το πρώτο από τα 14 μυθιστορήματα της σειράς «Οζ», τα οποία γράφτηκαν από το 1900 ως το 1920, είναι ο «Μάγος του Οζ», που υπήρξε η βάση για τη δημιουργία της μνημειώδους κινηματογραφικής φαντασίας του Χόλιγουντ, παραγωγής 1939, με πρωταγωνίστρια τη 17χρονη τότε Τζούντι Γκάρλαντ στον ρόλο της Ντόροθι που εισχωρεί στον κόσμο του Οζ.

Η ταινία αποτελεί κομμάτι της αμερικανικής ποπ κουλτούρας του 20ού αιώνα. Με έναν διαφορετικό τρόπο σήμερα, 74 χρόνια μετά την κλασική ταινία του Βίκτορ Φλέμινγκ, ο «Μάγος του Οζ» επανέρχεται στη μεγάλη οθόνη με την ταινία «Οζ: Μέγας και παντοδύναμος», παραγωγής Disney. Ο Τζέιμς Φράνκο είχε την τύχη, όπως λέει, να συμμετάσχει με έναν ρόλο-κλειδί στη δημιουργία της.

Η καταγωγή του μάγου

Δεν αρκεί βεβαίως να είσαι φαν για να δείξεις ενδιαφέρον απέναντι σε μια ταινία που θέλει να ασχοληθεί μαζί του. Χρειαζόταν ένα σενάριο που να μπορεί να στηρίξει την επιστροφή του Οζ στο σινεμά. Τη λύση έδωσε ο Σαμ Ράιμι, ένας από τους πρώτους δασκάλους του Φράνκο στο σινεμά, ο οποίος τον σκηνοθέτησε στις δύο πρώτες ταινίες «Spider-Man». Το μυστικό της ταινίας «Οζ: Μέγας και παντοδύναμος» είναι ότι για πρώτη φορά πλάθει την ιστορία της καταγωγής του μάγου, η προέλευση του οποίου, όλως περιέργως, ποτέ δεν απέκτησε σαφή εικόνα στα μυθιστορήματα του Μπάουμ.

Ηταν τόσο παιχνιδιάρικη η εικόνα του Οσκαρ Ζωροάστρη Φάντριγκ Ισαάκ Νόρμαν Χένκελ Εμμανουήλ Αμβρόσιου Ντιγκς, όπως είναι το πλήρες όνομά του, που εν τέλει κέντρισε την περιέργεια του Φράνκο.

Αναζητώντας την περιπέτεια και προσπαθώντας να ξεφύγει από τα χέρια ενός ζηλιάρη συζύγου, με τη γυναίκα του οποίου κάνει αταξίες, ο Οσκαρ Ντιγκς, ένας πονηρός ερασιτέχνης μάγος περιπλανώμενου τσίρκου στο Κάνσας, αλλά και αθεράπευτος γυναικάς, επιβιβάζεται σε ένα αερόστατο και αφού γλιτώνει από έναν ισχυρό τυφώνα, προσγειώνεται στη μαγική Χώρα του Οζ, όπου θα κληθεί να αποδείξει την αξία του ως μάγου βρίσκοντας λύσεις στα προβλήματα που ταλαιπωρούν τους κατοίκους. Τρεις μάγισσες, τις οποίες στην ταινία υποδύονται οι Μισέλ Γουίλιαμς, Μίλα Κούνις και Ρέιτσελ Βάιζ, θα παίξουν σημαντικό ρόλο σε αυτό το ταξίδι…

Ο τσαρλατάνος

«Ενώ, λοιπόν, ο Οζ είναι κάτι σαν ιεραπόστολος στη Χώρα του Οζ, την ίδια ώρα είναι και λίγο τσαρλατάνος και αυτό σημαίνει ότι οι αντιδράσεις του μπροστά σε αυτόν τον πανέμορφο, φανταστικό και μυστηριώδη κόσμο είναι αστείες και απρόβλεπτες» είπε ο Φράνκο. «Να, λοιπόν, ένας τέλειος συνδυασμός για μια επιστροφή του Οζ στις μέρες μας».

Ο φανταστικός κόσμος της ταινίας «Οζ: Μέγας και παντοδύναμος», τον οποίο κυριολεκτικά απολαμβάνουμε σε 3D (που αξίζει τα λεφτά του), υπήρξε αποτέλεσμα συλλογικής και επίπονης εργασίας. Ο βραβευμένος με Οσκαρ σχεδιαστής παραγωγής Ρόμπερτ Στρόμπεργκ σχεδίασε 30 σκηνικά, μεταξύ των οποίων ο Δρόμος με τα Κίτρινα Τούβλα, η Σμαραγδένια Πόλη, η Αίθουσα του Θρόνου, το Σκοτεινό Δάσος και η Πορσελανούπολη, ο σχεδιαστής κοστουμιών Γκάρι Τζόουνς έντυσε περί τους 1.500 ηθοποιούς και κομπάρσους σε μια περίοδο 23 εβδομάδων, ενώ παραπάνω από 1.400 αντικείμενα κατασκευάστηκαν ειδικά για το φιλμ. Μάλιστα, για τις ανάγκες των σκηνικών της ταινίας χρησιμοποιήθηκαν ακόμη και φυσικά υλικά, όπως π.χ. οι κορμοί ξερών δέντρων που βλέπουμε στο απόκοσμο Σκοτεινό Δάσος, όπου διακρίνεις ακόμη και… γαϊδουράγκαθα. Ολα αυτά ανάμεσα στους Φτεροφύλακες, τους απίθανους φύλακες της Σμαραγδένιας Πόλης, στους καλόψυχους χωρικούς Μπακαλιαρέους, στους ψηλόλιγνους υπερήλικες Χάρχαλους που μπορούν να χτίσουν τα πάντα και στους Μπουκίτσους, μικροκαμωμένα ανθρωπάκια που ζουν ειρηνικά τραγουδώντας και φτιάχνοντας ωραία ρούχα.

«Το ωραίο με τη Χώρα του Οζ», λέει ο Φράνκο, «είναι ότι μοιάζει με παράλληλο σύμπαν όχι μόνο για τον ήρωά μου, τον Οσκαρ, αλλά για τον καθένα. Η Χώρα του Οζ είναι ένα ψυχοθεραπευτήριο όπου ο κόσμος μπορεί να ζει και την ίδια ώρα να επεξεργάζεται τα προβλήματά του, με έναν τρόπο πολύ διασκεδαστικό, καθ’ ότι η χώρα από μόνη της είναι γεμάτη χρώματα και ομορφιά». Για τον αμερικανό ηθοποιό, άλλωστε, με έναν περίεργο τρόπο η ιστορία της καινούργιας ταινίας «Οζ» «είναι η μεταφορά και η αναλογία αυτού που κάνει το ίδιο το σινεμά. H Χώρα του Οζ είναι μαγική και ο Οζ για διάφορους λόγους δημιουργεί ψευδαισθήσεις. Αυτός δεν είναι ο βασικός στόχος του κινηματογράφου; Η δημιουργία μιας ψευδαίσθησης ή ενός φανταστικού κόσμου για το κοινό».

Ο Οζ στο Χάρλεμ

Ο «Οζ: Μέγας και παντοδύναμος» δεν είναι φυσικά η πρώτη επιστροφή του Χόλιγουντ στο κλασικό φιλμ του Βίκτορ Φλέμινγκ και στις σελίδες του Μπάουμ. Ωστόσο, κανένα από τα έργα που ακολούθησαν (ταινίες, κινούμενα σχέδια, σειρές της τηλεόρασης, τηλεταινίες) δεν είχε απήχηση ανάλογη με αυτή της θρυλικής ταινίας. Η πιο ενδιαφέρουσα, αλλά συγχρόνως αποτυχημένη απόπειρα διασκευής του πρωτότυπου μύθου, την οποία λίγοι πλέον θυμούνται, έγινε στα τέλη της δεκαετίας του 1970, όταν ο Σίντνεϊ Λουμέτ τοποθέτησε τον κόσμο του Λ. Φρανκ Μπάουμ στη Νέα Υόρκη των μαύρων και της ντίσκο κουλτούρας, που εκείνη την εποχή μεσουρανούσε. Μάλιστα, πρωταγωνίστρια στον ρόλο της Ντόροθι (η οποία εδώ υποδύεται μια νηπιαγωγό στο Χάρλεμ της Νέας Υόρκης) ήταν η Νταϊάνα Ρος, της οποίας η ηλικία δεν ταίριαζε καθόλου με της ηρωίδας της, καθώς η τραγουδίστρια τότε ήταν 33 ετών. Γι’ αυτό και το σενάριο αύξησε την ηλικία της Ντόροθι κατά επτά χρόνια. Στο ίδιο φιλμ εμφανιζόταν επίσης ο Μάικλ Τζάκσον, ο οποίος τραγούδησε επιτυχίες όπως οι «You Can’t Win, You Can’t Break Even», «Be a Lion» και «Everybody Rejoice/A Brand New Day».

*Η ταινία «Οζ: Μέγας και παντοδύναμος» προβάλλεται ήδη, σε διανομή Feelgood Entertainment.

**Δημοσιεύθηκε στο BHmagazino την Κυριακή 10 Μαρτίου 2013