«Μερικές φορές συνειδητοποιώ ότι κάνω κάτι εντελώς αφύσικο και τότε ρωτάω τον ίδιο μου τον εαυτό “γιατί λυγίζω τόσο πολύ; Πώς γίνεται;”» μου λέει γελώντας η 19χρονη Ούλζι Μέργκεν από την άλλη άκρη της τηλεφωνικής γραμμής, μια ημέρα ξεκούρασης στο Δουβλίνο όπου βρισκόταν προ ημερών η «Alegría», η παράσταση-υπερπαραγωγή του Cirque du Soleil που περιοδεύει ανά τον πλανήτη από το 1994.

Η Ούλζι, μαζί με 54 ακόμη μέλη του φημισμένου «Τσίρκου του ήλιου», θα κάνει την παρθενική της εμφάνιση στην Ελλάδα τον ερχόμενο Σεπτέμβριο. Ο ισπανικός τίτλος της παράστασης – «Alegría» – μπορεί να αποδοθεί στα ελληνικά ως «αγαλλίαση, χαρά, ψυχική ευφορία». Το «Τσίρκο του ήλιου» έρχεται, δηλαδή, στη «χώρα του ήλιου» με την πρόθεση (και τη δέσμευση) να προσφέρει, για λίγο, το ελιξίριο της ευθυμίας. «Η λέξη “Alegría” χρησιμοποιείται από τους Ισπανούς κυρίως σε καταστάσεις θλίψης και πόνου, σαν αντίδοτο για να τις ξορκίσουν» λένε οι διοργανωτές του σόου, το οποίο, χωρίς υπερβολή, είναι από τα λίγα υπερθεάματα που συνδυάζουν την υψηλή αισθητική με τη μαζική διασκέδαση. Αυτή είναι, άλλωστε, η δουλειά της Ούλζι.

Δίδυμα ξωτικά

Η ίδια και η 18χρονη παρτενέρ της, Ογιούν-Ερντέν Σένγκε, αναβιώνουν στο σόου τους με αριστοτεχνικές, ρέουσες κινήσεις και απαράμιλλη ευελιξία τη μογγολική τέχνη της «συστροφής του σώματος». Οι δυο τους είναι σαν συγκοινωνούντα δοχεία, με τη μία να αποτελεί το είδωλο της άλλης σε έναν αόρατο, νοητό καθρέφτη που βρίσκεται ανάμεσά τους. «Είμαστε σαν αδελφές. Και μάλλον εγώ έχω τον ρόλο της “μεγάλης αδελφής”» λέει η Ογιούν περιγράφοντας τη μεταξύ τους σχέση, η οποία προϋποθέτει μόνο ισχυρούς δεσμούς και δεν επιδέχεται ούτε απόσταση ούτε απερισκεψίες.

Στην τέχνη τους «δεν υπάρχουν όρια, μπορείς να κάνεις οτιδήποτε»: να ισορροπείς στα χέρια (ακουμπώντας είτε στο δάπεδο είτε στο σώμα του παρτενέρ) και το υπόλοιπο σώμα να χορεύει, να λυγίζεις, σχεδόν να «κόβεσαι» στα δύο, τα πόδια να συναντούν το κεφάλι σαν από πάντα αυτή να ήταν η φυσική θέση τους και να κουλουριάζεσαι προτού ξεδιπλωθείς με εναέρια σπαγκάτο που κόβουν την ανάσα. Τα δύο κορίτσια, σαν δίδυμα ξωτικά, παρουσιάζουν ένα σόου το οποίο στα ελάχιστα «εύκολα» κομμάτια του θυμίζει σύγχρονο χορό, συχνά ενσωματώνει τις φόρμες και την κινησιολογία του μπαλέτου, αλλά κυρίως πρόκειται για μια «πολύ ιδιαίτερη τέχνη, αφύσικη για το ανθρώπινο σώμα, το οποίο πρέπει να είναι δυνατό και ευέλικτο» συνδυάζοντας την ακροβατική με το τσίρκο.

Συστροφή όπως μπαλέτο

Στην πρωτεύουσα Ουλάν Μπατόρ, όπου γεννήθηκαν και τα δύο κορίτσια, όπως και σε ολόκληρη τη Μογγολία, η «συστροφή» είναι τέχνη παραδοσιακή, αλλά πολύ δημοφιλής («υπάρχει παντού, σε σχολές, σε τσίρκα, στην τηλεόραση»). Τα περισσότερα παιδιά, κυρίως κορίτσια, ξεκινούν όπως συνήθως τα παιδιά αρχίζουν να ασχολούνται με διάφορα αθλήματα και δραστηριότητες: «Στα επτά μου, η μαμά μου με πήγε σε μια εξειδικευμένη σχολή, χωρίς αρχικά να ξέρω περί τίνος ακριβώς πρόκειται. Απλώς με πήγε εκεί, χωρίς φυσικά και εκείνη να ξέρει αν μπορώ ή αν θέλω να γίνω επαγγελματίας» λέει η Ούλζι και συμπληρώνει: «Βέβαια, υπάρχει μια φυσική ευελιξία με την οποία γεννιέσαι, αλλά όταν πηγαίνεις στη σχολή σού μαθαίνουν να “χειρίζεσαι” το σώμα σου, πώς να λυγίζεις, πώς να ελέγχεις το κορμί σου χωρίς να προκαλείς ζημιές στην πλάτη σου».

Πιο περιγραφική, η Ογιούν αφηγείται: «Θέλησα να ασχοληθώ με τη συστροφή όταν ήμουν έξι ετών και η μαμά μου με ενθάρρυνε. Πήγα σε μια σχολή και για τρεις μήνες δοκίμαζα διάφορες ασκήσεις έως ότου αποφάσισα να μείνω. Τρία ως πέντε χρόνια χρειάζονται για να πάρεις το χρίσμα του επαγγελματία. Γενικά, είναι καλοπληρωμένο επάγγελμα. Συνήθως, τα περισσότερα παιδιά από την πατρίδα μου εργάζονται σε διάφορα τσίρκα ανά τον κόσμο» εξηγεί η Ογιούν, η οποία εντάχθηκε, μαζί με την Ούλζι, στο δυναμικό του «Alegría» το 2004 (σε ηλικία μόλις 11 ετών!).

Το μυστικό της επιτυχίας

Η Ούλζι και η Ογιούν δεν είναι οι ανορεξικές φιγούρες που ίσως φαντάζεστε: έχουν ύψος 1,60 μ. και 1,62 μ., ενώ ζυγίζουν 49 κιλά και 55 κιλά αντίστοιχα. Στη διατροφή τους δεν υπάρχουν κανόνες. «Προσπαθούμε να τρεφόμαστε υγιεινά, αλλά δεν ακολουθούμε συγκεκριμένη δίαιτα ή οδηγίες». Διότι το μυστικό της επιτυχίας κρύβεται στο ζέσταμα και στην καθημερινή προπόνηση: «Προπονούμαστε καθημερινά, και μαζί και χώρια, πριν και μετά την παράσταση – συνολικά δυο-τρεις ώρες ημερησίως. Μεταξύ άλλων, το ζέσταμα περιλαμβάνει πολλά πουσάπς που μας κρατούν δυνατές και σταθερές σε ό,τι κάνουμε στο σόου. Είναι πάρα πολύ σημαντικό να αποφεύγουμε τους τραυματισμούς και σε αυτό η άσκηση παίζει πολύ σημαντικό ρόλο ώστε να διατηρούμε τη μυϊκή μας δύναμη, να είμαστε προετοιμασμένες και απολύτως συγκεντρωμένες».

Η ζωή τους είναι συνώνυμη της μετακίνησης και οι ίδιες, όπως όλοι οι άνθρωποι της «Alegría» και του Cirque du Soleil, είναι νομάδες για χάρη του θεάματος. «Εφυγα από το σπίτι μου σε πολύ μικρή ηλικία και δεν έχω τη δυνατότητα να περνώ χρόνο με την οικογένειά μου. Αυτή είναι η μεγαλύτερη θυσία που έχω κάνει και η οποία μού κόστισε. Αλλά τελικά πρέπει να στερηθεί κανείς κάποια πράγματα για να απολαύσει κάποια άλλα και να κάνει αυτό που θέλει. Προφανώς, είναι δύσκολο και σκληρό να πακετάρεις κάθε εβδομάδα, να φτιάχνεις βαλίτσες, να έχεις διάφορους περιορισμούς και να μετακινείσαι συνέχεια επιστρέφοντας στο σπίτι σου μόνο για λίγο, αλλά είναι δύσκολο μόνο στην αρχή, μετά το συνηθίζεις» λέει η Ούλζι για τη ζωή στο καραβάνι που «σαφώς επηρεάζει την προσωπική μας ζωή. Στην πραγματικότητα, το τσίρκο είναι και το σπίτι και η ζωή μας, αφού με τους ανθρώπους του τσίρκου είμαστε συνέχεια, 24 ώρες το 24ωρο, 7 ημέρες την εβδομάδα. Είναι όμως εκπληκτικό να εργάζεσαι με τόσο πολλούς διαφορετικούς ανθρώπους, να δουλεύεις σε τόσες διαφορετικές κουλτούρες, σχεδόν σε κάθε πόλη του κόσμου. Κάνω αυτή τη δουλειά οκτώ χρόνια και κάθε μέρα σκέφτομαι ότι το πιο εντυπωσιακό πράγμα είναι να βρίσκομαι στη σκηνή και να εισπράττω τις αντιδράσεις του κόσμου όταν βλέπει το σόου».

Τα μαχαίρια της φωτιάς

Τα κορίτσια δεν είναι μόνα τους. Κάθε μέλος του θιάσου έχει συγκεκριμένη αποστολή κατά τη διάρκεια του σόου: αιθέριες υπάρξεις πετούν στον αέρα, αεικίνητα κορμιά συνδυάζουν την επιδεξιότητα με την ταχύτητα και την καλλιτεχνική τόλμη, απόκοσμα πλάσματα αψηφούν τους νόμους της βαρύτητας. Συνολικά, 55 ερμηνευτές και μουσικοί από 15 διαφορετικές χώρες του κόσμου βρίσκονται επί σκηνής και συνδυάζουν, μεταξύ άλλων, την μπαρόκ αισθητική με τη μοντέρνα φόρμα, αρχέγονες τεχνικές με την ακροβατική που μοιάζει να ξεπηδά από φουτουριστικό παραμύθι, την όπερα με τη μιμική και τους κλόουν, τον αθλητισμό με την ποίηση των εικόνων.

Ενδεικτικά, καλλιτέχνες που λικνίζουν στα χέρια τους φλεγόμενα μαχαίρια, σε απόσταση αναπνοής από το καλογυμνασμένο κορμί τους, επιδίδονται σε έναν σαγηνευτικά επικίνδυνο «Χορό των μαχαιριών της φωτιάς». Ο «Ιπτάμενος άνθρωπος» δίνει ένα ρεσιτάλ ακροβατικής δεξιοτεχνίας χρησιμοποιώντας σκοινιά του μπάντζι τζάμπινγκ και κρίκους γυμναστικής.

Και στις «Εναέριες μπάρες», τοποθετημένες σε ύψος 12 μέτρων, παρακολουθούμε έναν ιδιότυπο στίβο, με τολμηρούς ακροβάτες να πετούν στον αέρα και να πιάνονται από τα χέρια συναδέλφων τους οι οποίοι κάνουν κούνια κρεμάμενοι από τα πόδια τους. Ολα αυτά, σε μια επιβλητική κατασκευή με έναν γιγαντιαίο θόλο, ντυμένο με περισσότερα από 400 αξεσουάρ και φορεσιές (ως επί το πλείστον κεντημένες στο χέρι), υπό τους ήχους των τροβαδούρων του τσίρκου που εκτείνονται από την τζαζ ως την ποπ και από το τανγκό ως τα παραδοσιακά εβραϊκά ακούσματα.

Ενα δώρο στους Ελληνες

Η Ούλζι και η Ογιούν δίνουν ραντεβού στην Αθήνα. Για την Ελλάδα γνωρίζουν πολλά, αλλά δεν έχουν ακούσει κάτι πρόσφατα… Ωστόσο, εν αγνοία τους, έχουν να μας προσφέρουν ό,τι ακριβώς μάς χρειάζεται: «Ενα πολύ όμορφο σόου, με εκπληκτική μουσική, πολύ ιδιαίτερους χαρακτήρες και απίστευτους ακροβάτες. Εμείς φέρνουμε τη χαρά και την ευτυχία στον κόσμο. Παρακολουθώντας την “Αlegría” και τις φόρμες των σωμάτων μας θα νομίζετε ότι είστε σε όνειρο, σε έναν εντελώς διαφορετικό κόσμο, με πολύ όμορφη ζωή και πολλά συναισθήματα».

* Η παράσταση «Alegría» του Cirque du Soleil θα παρουσιαστεί στο ΟΑΚΑ, από τις 3 ως τις 9 Σεπτεμβρίου (πληροφορίες για την προπώληση εισιτηρίων, τηλ. 210 9888 888, www.lavris.gr).