Δευτέρα 23 Ιουλίου, βράδυ, στο λιμάνι της Ραφήνας. Η φρίκη είναι ζωγραφισμένη στα πρόσωπα ανθρώπων που κατεβαίνουν από τις βάρκες. Μια νεαρή κοπέλα κρατάει στα χέρια της ένα κλουβί. Είναι γεμάτο νερά και φύκια. Το καναρίνι της, στο εσωτερικό του κλουβιού, είναι νεκρό. Ενας ακόμη τριταγωνιστής ενός ανείπωτου δράματος το οποίο μόλις είχε αρχίσει να ξεδιπλώνεται.
Γιατί σε κάθε φυσική καταστροφή τα ζώα μοιάζουν να είναι εκκωφαντικά παρόντα στη μοίρα των ανθρώπων. Και την ίδια στιγμή γίνονται σύμβολα. Σύμβολα όπως τα απανθρακωμένα ελάφια της Πάρνηθας στην πυρκαγιά του 2007 ή όπως η πρόσφατη φωτογραφία του σκυλάκου από το Μάτι, κουρνιασμένου σε έναν βράχο μέσα στη θάλασσα. Τον όνομά του είναι Λούα. Και βρήκε την οικογένειά του. Η είδηση αναπαράχθηκε τις επόμενες ημέρες. Μια ελάχιστη σταγόνα χαράς σε έναν ωκεανό θλίψης και χιλιάδων «γιατί».
«Ο μηχανισμός διαχείρισης και διάσωσης των πυρόπληκτων ζώων κινήθηκε πολύ καλύτερα από εκείνον για τους ανθρώπους. Και είναι κάτι που το λέω μετά λύπης» αναφέρει στο ΒΗΜΑgazino η Σοφία Τζονίκη, γενική γραμματέας της Πανελλήνιας Φιλοζωικής Ομοσπονδίας (www.pfo.gr). Τη συναντάμε στο κτηνιατρείο Vets for Life στη λεωφόρο Μαραθώνος 24 στο Πικέρμι. Είναι ένα από τα στρατηγεία των φιλοζωικών οργανώσεων στην περιοχή. Ενα από τα πολλά κτηνιατρεία που άνοιξαν τις πόρτες τους για να προσφέρουν τις υπηρεσίες τους αφιλοκερδώς, ενώ την ίδια στιγμή η Εθελοντική Δράση Κτηνιάτρων Ελλάδος (ΕΔΚΕ) παρείχειατρική περίθαλψη στο πάρκο Κυρήνειας στο λιμάνι της Ραφήνας.
Στους χώρους του Vets for Life την Παρασκευή 27 Ιουλίου οι εθελοντές είναι δεκάδες. Ανθρωποι φέρνουν τροφές και φάρμακα, ενώ οι κτηνίατροι στα ενδότερα φροντίζουν τα πυρόπληκτα ζώα. Μια ηλικιωμένη κυρία που αναζητεί τη γάτα της δείχνει με αγωνία τη φωτογραφία του κατοικιδίου της στην Ελενα Δέδε, πρόεδρο του μη κερδοσκοπικού οργανισμού Dogs’ Voice (www.dogsvoice.gr), η οποία σε πλήρη αρμονία με την Πανελλήνια Φιλοζωική Ομοσπονδία και άλλα σωματεία έστησε έναν πρωτοφανή μηχανισμό διάσωσης και περίθαλψης των ζώων. Ετσι, από την πρώτη στιγμή εθελοντές χτένιζαν τις πυρόπληκτες περιοχές, συνέλεγαν τραυματισμένα ζώα και τα μετέφεραν στα κτηνιατρεία. Οσα δεν έχριζαν νοσηλείας, παραλαμβάνονταν από εθελοντές μεταφοράς και έβρισκαν στέγη σε ανθρώπους που είχαν δηλώσει ότι μπορούν να τα φιλοξενήσουν και οι οποίοι είχαν προηγουμένως ενδελεχώς ελεγχθεί από την ομάδα του Dogs’ Voice. Την ίδια στιγμή, η φωτογραφία των ζώων ανέβαινε σε ειδική πλατφόρμα, σε περίπτωση που ο ιδιοκτήτης τους τα αναζητούσε. Και υπήρξαν πολλές συγκινητικές επανενώσεις. Αλλά και υιοθεσίες.
«Πάνω από 150 ζώα διασώθηκαν από την Κινέτα και την Ανατολική Αττική. Δέσμευσή μας είναι κανένα να μην ξαναγυρίσει στον δρόμο. Υπήρξε η εμπειρία της Μάνδρας και γι’ αυτό ο μηχανισμός μας στήθηκε αστραπιαία» αναφέρει η Ελενα Δέδε. Η ίδια είναι άυπνη επί ώρες. «Οι εικόνες που έχουμε δει δεν μας αφήνουν άλλωστε να κοιμηθούμε» προσθέτει η Σοφία Τζονίκη. Οπως εξομολογούνται, όταν το τζιπ της φιλοζωικής περνούσε από τιςπυρόπληκτες περιοχές για να διασώσει τα ζώα, άνθρωποι που είχαν καεί τα σπίτια τους τούς χειροκροτούσαν.
«Και αυτό ήταν συγκινητικό» αναφέρουν. «Ευτυχώς που δεν ψηφίστηκε ο νόμος που επιθυμούσε ο αναπληρωτής υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων Γιάννης Τσιρώνης και απαγόρευε τη δράση των φιλοζωικών. Γιατί θα ήμασταν και παράνομοι με αυτά που κάναμε» προσθέτει η Σοφία Τζονίκη με πικρία.
Οι εθελοντές πηγαινοέρχονται συνεχώς. Φεύγουν κουβαλώντας μαζί τους νερό και τροφή για να ταΐσουν όσα ζώα δεν ήταν δυνατόν να απομακρυνθούν από τις πυρόπληκτες περιοχές, καθώς δεν πιάνονταν. Ανάμεσά τους και η 30χρονη Αννα. Για ημέρες όργωνε την περιοχή γύρω από το σπίτι της Θέκλας Δεσύπρη. Επρόκειτο για μια ηλικιωμένη γυναίκα, μια φιλόζωη της Νέας Μάκρης, η οποία προτίμησε να καεί μαζί με τα ζώα που φιλοξενούσε στο σπίτι της, παρά να τα εγκαταλείψει. Τελικά ένας μόνο από τους σχεδόν 25 σκύλους της και τρία από τα γατάκια κατάφεραν να γλιτώσουν από τις φλόγες και η Αννα μαζί με άλλους εθελοντές τον εντόπισε και τον περιέθαλψε.
Η ίδια περίπου εικόνα και στο Αττικό Νοσοκομείο Ζώων, στο 20ό χλμ. της λεωφόρου Λαυρίου στην Παιανία, το οποίο επισκεπτόμαστε το Σάββατο 28 Ιουλίου. Οι κτηνίατροι της κλινικής από την πρώτη στιγμή έδωσαν μάχη για να σώσουν τη ζωή κάθε ζώου, αδέσποτου και δεσποζόμενου, που μετέφεραν εκεί οι εθελοντές. Ο κτηνίατρος Μιχάλης Κατσιμπούλας, πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος του νοσοκομείου, μας συστήνει τον Μάκη, έναν σκύλο από τον Νέο Βουτζά, με πολλαπλά εγκαύματα, ο οποίος τελικά ως εκ θαύματος μετά τις προσπάθειες των γιατρών σώθηκε και σήμερα περπατά κουνώντας την ουρά του και κοιτώντας με απορία τον κόσμο μέσα από τα κατακόκκινα, πληγωμένα μάτια του. Λίγο πιο πέρα, ο επίσης κτηνίατρος και αντιπρόεδρος του νοσοκομείου, Παναγιώτης Στυλιανού, φροντίζει τα εγκαύματα ενός πυρόπληκτου κουνελιού. Οι τετράποδοι ασθενείς που πάλεψαν με τις φλόγες ξεχωρίζουν με την πρώτη ματιά: καμένα μουστάκια για τις γάτες, εγκαύματα στα ποδαράκια και φυσικά αναπνευστικά προβλήματα.
Και οι 17 κτηνίατροι μαζί με τους νοσηλευτές του νοσοκομείου βρίσκονται υπ’ ατμόν. Μόλις το προηγούμενο βράδυ είχαν δώσει εξιτήριο στην Τύχη. Επρόκειτο για ένα σκυλί που βρέθηκε στην περιοχή του Νέου Βουτζά. Οι εθελοντές δεν μπορούσαν να την πιάσουν και έτσι κάλεσαν τον κτηνίατρο Παναγιώτη Στυλιανού να τους βοηθήσει. Οταν τελικώς μεταφέρθηκε στο Αττικό Νοσοκομείο Ζώων την ονόμασαν έτσι επειδή εντοπίστηκε στην οδό Τύχης. Και είχε πραγματικά την τύχη με το μέρος της, καθώς αναγνωρίστηκε από τους ιδιοκτήτες της, οι οποίοι έφθασαν στην κλινική για να την αγκαλιάσουν ξανά.
Την ίδια στιγμή, όμως, υπάρχει και η άγρια πανίδα, η οποία βρήκε καταφύγιο στον σταθμό πρώτων βοηθειών της Αnima, του Συλλόγου Προστασίας και Περίθαλψης Αγριας Ζωής (www.wild-anima.gr), στην οδό Μενελάου 134 στην Καλλιθέα. Οπως μας εξηγεί η εκπρόσωπος του Συλλόγου Μαρία Γανωτή, διασώθηκαν από τις πυρόπληκτες περιοχές της Κινέτας και της Ανατολικής Αττικής κυρίως χελώνες, οι οποίες προκειμένου να προστατευθούν από τις φλόγες έσκαβαν και κρύβονταν κάτω από το χώμα. «Περίπου 50 χελώνες μεταφέρθηκαν από εθελοντές μας εδώ στον σταθμό της Καλλιθέας. Δυστυχώς δεν κατάφεραν όλες να επιβιώσουν». Οπως σημειώνει, τα περισσότερα ζώα που δεν πρόλαβαν να ξεφύγουν από τις φλόγες απανθρακώθηκαν, ενώ ανάμεσα στους επιζώντες ήταν και ένα μικρό σπουργιτάκι και μία καρακάξα. Η συζήτησή μας διακόπτεται όταν δύο νεαρές γυναίκες μπαίνουν στον σταθμό για να προσφέρουν ένα πακέτο με φάρμακα. «Η ανταπόκριση του κόσμου είναι πραγματικά συγκινητική. Ομως τώρα έρχεται και η επόμενη ημέρα. Μακάρι να συνεχίσουν να είναι δίπλα μας…».
* Δημοσιεύθηκε στο BHmagazino την Κυριακή 5 Ιουλίου 2018.