Η πίεση και το άγχος ρίζωσαν για τα καλά στη ζωή μας, ο θυμός και η πικρία συσσωρεύονται, οι μικρές αποδράσεις που γίνονται κακές συνήθειες, όπως τα οινοπνευματώδη ή τα λουκούλλεια γεύματα, δυστυχώς τοξινώνουν. Και επειδή κάπως έτσι βιώνει την καθημερινότητά του ένα μεγάλο μέρος των ανθρώπων στον κόσμο τούτο της διαρκούς κρίσης ήταν ανάγκη να αναδυθούν κάποιες λύσεις ως αντιστάθμισμα στα όσα δυσάρεστα προκαλούν οι υπερβολές του συναισθήματος και των ορέξεων. Οι περισσότερες, όπως η γιόγκα και ο βελονισμός, είναι πανάρχαιες, διαφοροποιήθηκαν όμως ελαφρώς ώστε να προσφέρουν άμεση ανακούφιση σε έναν κόσμο που δεν έμαθε ποτέ ότι η υπομονή είναι αρετή.

 

Έτσι, φαντάζομαι, εξηγείται και η άνθιση τα τελευταία χρόνια της ωμοφαγίας, μιας διατροφικής τάσης που ξεκίνησε σαν παρακλάδι της χορτοφαγίας αλλά σήμερα έχει σαφώς αυτονομηθεί. Πολλοί από τους ακολούθους της ισχυρίζονται ότι πρόκειται απλώς για επιστροφή στο τι έτρωγε η ανθρωπότητα στην αχλύ της ιστορίας της, πριν ακόμα οι νομάδες και τροφοσυλλέκτες πρόγονοί μας τιθασεύσουν τη φωτιά. Περισσότερο πάντως από διατροφικό αταβισμό η ωμοφαγία αποτελεί δημιούργημα κάποιων θεραπευτών του 19ου αιώνα, με κυριότερο τον Ελβετό γιατρό Μαξιμίλιαν Μπίρχερ-Μπένερ που στο σανατόριο το οποίο ίδρυσε στη Ζυρίχη επανέφερε την υγεία των ασθενών του επιβάλλοντάς τους κοπιαστικές σωματικές ασκήσεις και την αποχή από τις μαγειρεμένες τροφές. Από τότε βέβαια τα πράγματα άλλαξαν πολύ, η ωμοφαγία σήμερα, ιδιαίτερα στις ΗΠΑ αλλά εσχάτως και στην Ευρώπη, είναι μια μόδα που χρησιμοποιεί διασημότητες για να πυκνώνει τις τάξεις της, να ανοίγει εστιατόρια, να εμπορεύεται βιβλία συνταγών, μίξερ και αποχυμωτές, να υπόσχεται σωτηρία από τις περισσότερες ασθένειες που υποσκάπτουν την υγεία της πολιτισμένης (με ή χωρίς εισαγωγικά;) Δύσης.

 

Ένα από τα ισχυρά ατού που διαθέτει η ωμοφαγία  είναι η απλότητά της, ότι δηλαδή δεν χωράνε παρεξηγήσεις στις βασικές αρχές της: δεν επιτρέπονται τα μαγειρεμένα ή επεξεργασμένα τρόφιμα, μπορούμε να τρώμε μόνο φρούτα, ξηρούς καρπούς και λαχανικά, αρκεί να είναι νωπά ή να έχουν αφυδατωθεί σε θερμοκρασία όχι μεγαλύτερη από τους 50° C. Τίποτε άλλο. Ο τελευταίος από τους κανόνες αποτελεί προϋπόθεση ώστε να μην αδρανοποιούνται οι «σπινθήρες της ζωής», τα ένζυμα δηλαδή που περιέχουν οι τροφές, καθώς δεν είναι μόνο απαραίτητα για την πέψη τους, αλλά συμβάλλουν στη διατήρηση της ενέργειας και προστατεύουν από τις κυτταρικές φλεγμονές που προκαλούν πρόωρη γήρανση και πυροδοτούν πολλές εκφυλιστικές ασθένειες.

 

Φυσικά, όταν μια νέα διατροφική τάση μετατρέπεται ραγδαία σε ορμητικό ρεύμα δεν αργεί η διάσπαση των οπαδών της σε ομάδες που ακολουθούν αποκλίνουσες πορείες. Έτσι και στην περίπτωση της ωμοφαγίας παρά την απλότητα των αρχών καταλήξαμε σε περιπλοκότητα στις κατευθύνσεις. Έχουμε έτσι εκείνους που διατρέφονται κυρίως με φύτρα, τους καρπιστές που επιλέγουν τουλάχιστον τα 3/4 της τροφής τους να αποτελoύνται από ωμά φρούτα, τους «χυμικούς» (δικός μου όρος, δεν μπόρεσα να βρω κάτι πιο πετυχημένο για να μεταφέρω στη γλώσσα μας το «juicarian») που καταναλώνουν μόνο χυμούς φρούτων και λαχανικών. Ανάμεσα στα ακόμα αρκετά υποσύνολα της αρχικής ενότητας ξεχωρίζει, λόγω της ταχύτατης διάδοσής της, η πίστη στις «ζωντανές τροφές» που κηρύσσει το μούλιασμα των (ωμών, φυσικά) ξηρών καρπών και των σπόρων πριν τη βρώση τους ώστε να «ενεργοποιηθούν τα ευρισκόμενα σε λήθαργο ένζυμά τους», χρησιμοποίησα τα εισαγωγικά γιατί, μέχρι τώρα τουλάχιστον, η επιστήμη δεν σιγοντάρει τέτοιους ισχυρισμούς. 

 

Η επίδραση της ωμοφαγίας στην υγεία είναι αδιαμφισβήτητα θετική καθώς όποιος την τηρεί αποφεύγει τα «κακά» (κορεσμένα και τρανς) λιπαρά και γλιτώνει απ’ όλα τα βλαπτικά συστατικά που περιέχουν τα κρεατικά και οι επεξεργασμένες τροφές του σήμερα. Αντιθέτως, θωρακίζει τον οργανισμό του χάρη στις βιταμίνες, τα αντιοξειδωτικά και τις πολύτιμες διατροφικές ίνες που σε περίσσεια προσλαμβάνει, ενώ δυναμώνει το πεπτικό του σύστημα με τα προβιοτικά βακτήρια που αφθονούν στις ωμές τροφές. Επίσης αποτοξινώνει βαθιά και ριζικά τον οργανισμό με συνέπεια μάλιστα να εμφανίζονται κάποιες οχληρές αλλά καίριες αντιδράσεις, λιγότερο ή περισσότερο έντονες. Αυτές μπορεί να είναι σωματικού τύπου (για παράδειγμα πονοκέφαλος, μυϊκοί πόνοι, δερματικά εξανθήματα) ή/και συναισθηματικής φύσης (οργή, λύπη κ.ά.) και σχετίζονται με προβλήματα που είχαμε στο παρελθόν, σηματοδοτώντας έτσι ότι απομακρύνονται πλέον τα κατακάθια που κρύβονταν εντός μας. Συνήθως δεν διαρκούν παραπάνω από μία ως δύο εβδομάδες, ενώ κατάλληλες για την υποστήριξη αυτής της απαραίτητης διαδικασίας είναι οι πλούσιες σε χλωροφύλλη τροφές, όπως η σπιρουλίνα και η χλωρέλλα, το σιταρόχορτο και το κριθαρόχορτο, οι οποίες συμβάλλουν στην ταχύτερη απομάκρυνση των τοξινών, παράγουν νέο αίμα και αναζωογονούν τα κύτταρα.

 

Όμως η υιοθέτηση της ωμοφαγίας σε βαθμό υπερβολής και η πεποίθηση ότι θα μας λυτρώσει από κάθε ασθένεια μόνο προβλήματα προκαλεί. Γιατί παρ’ ότι συνήθως αποδεικνύεται ιδανική για τους αχαλίνωτους κρεατοφάγους, τους παχύσαρκους, τους εξαρτημένους από το αλκοόλ και άλλες βλαβερές συνήθειες, είναι καλό να την αποφεύγουν οι αδύναμοι και ασθενικοί οργανισμοί ή όσοι αναρρώνουν από κάποια σοβαρή νόσο, ενώ αντενδείκνυται απολύτως για κυοφορούσες και παιδιά. Επίσης έχει διαπιστωθεί ότι αν την ακολουθήσει κανείς για διάστημα μεγαλύτερο από μερικούς μήνες εξασθενεί η πέψη και χωλαίνει η αφομοίωση, με τελικό αποτέλεσμα την απίσχνανση (σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό, ω αναγνώστρια, από αυτόν που είναι επιθυμητός) και τη χρόνια κόπωση.

 

Υστερα από σχεδόν δύο γεμάτα χρόνια ωμοφαγικού πειραματισμού κατέληξα σε ορισμένα συμπεράσματα τα οποία θα μου επιτρέψετε εδώ να παραθέσω. Πρώτα απ’ όλα, για όποια αποφασίσει να την ακολουθήσει φρόνιμο είναι όσα «αμαρτωλά» απολάμβανε μέχρι τώρα να μην τα κόψει μαχαίρι αλλά σταδιακά και να αφήνει αρκετό χρόνο ανάμεσα στα βήματα ώστε να παρατηρεί με προσοχή τις σωματικές αντιδράσεις της. Είναι γεγονός ότι στα ωμά (βιολογικά, παρακαλώ) λαχανικά και φρούτα κρύβονται πολλές φορές παράσιτα και ανεπιθύμητοι μικροοργανισμοί, πριν τα καταναλώσετε μουλιάστε τα λοιπόν για δέκα λεπτά σε μια λεκάνη με νερό και μηλόξιδο (μία κουταλιά για κάθε τέσσερα λίτρα νερό). Ένα πρόβλημα ακόμα είναι εκείνο των εξόδων, δεν εννοώ των οικονομικών (η ωμοφαγία είναι μια προσιτή σε όλους υπόθεση) αλλά το ότι θα είναι κάπως στενάχωρη η κατάσταση όταν θα βγαίνετε με φίλους για φαγητό και δεν θα υπάρχει τίποτε άλλο να παραγγείλετε πέρα από σαλάτες.

 

Εν κατακλείδι θα πρότεινα την ωμοφαγία αν η φυσική σας κατάσταση το επιτρέπει για λίγες εβδομάδες κάθε φορά, από άνοιξη μέχρι τα πρώτα χειμωνιάτικα κρύα, με σκοπό κυρίως την αποτοξίνωση και τη βελτίωση της υγείας, άντε, με το ζόρι θα δεχτώ (διαφωνώ με τα ανορεξικά πρότυπα της εποχής μας) και το χάσιμο κάποιων παραπανήσιων κιλών. Για μεγαλύτερα χρονικά διαστήματα πιστεύω ότι τα ωμοφαγικά γεύματα δεν θα πρέπει να είναι παραπάνω από τα μισά, ενώ απαιτείται εστίαση στους ξηρούς καρπούς ώστε να μην εμφανίσετε έλλειψη πρωτεΐνης. Κοντολογίς, η νέα αυτή τάση θα σας ωφελήσει, αρκεί να την προσεγγίσετε με σύνεση και προσοχή, σεβόμενες αυτό ακριβώς που είναι: μια θεραπευτική για το σώμα και την ψυχή διατροφή στο πνεύμα της ιπποκρατικής ρήσης «το φάρμακό σου είναι η τροφή σου».