Ρενάτο Τζανέλλα: Στην Ελλάδα δεν έχεις περιθώριο να αποτύχεις

«Το ελληνικό κοινό είναι μορφωμένο, βλέπει πολλά πράγματα. Και όταν έρχεται σε μια παράσταση, δεν έρχεται για “να περάσει το βράδυ” όπως σε άλλες πρωτεύουσες όπου η έξοδος για θέατρο είναι συνήθεια. Στη Βιέννη, για παράδειγμα, τους ενδιαφέρουν τα«ονόματα»: ποιος είναι ο διευθυντής της ορχήστρας, ο πρώτος χορευτής. Ο Έλληνας έρχεται και αναμένει: “Για να δούμε τι έχετε να μας δείξετε”. Μετά θα κρίνει, με τον αντίχειρα πάνω ή κάτω. Έρχεται στο θέατρο για να σκεφτεί και να αισθανθεί».

Στις πολυθρόνες του φουαγιέ του Ολύμπια όπου είχαμε δώσει ραντεβού, ο Ρενάτο Τζανέλλα τεντώνεται για να ανακουφίσει τα καταπονημένα μέλη του από την πολύωρη πρόβα της Λίμνης των Κύκνων εκείνο το απόγευμα.

Δεν το περιμένεις από κάποιον με τη δική του καριέρα, αλλά η πολυαναμενόμενη παραγωγή της ΕΛΣ το Μάρτιο είναι και η πρώτη του Λίμνη. «Την απέφευγα για χρόνια! Τη θεωρούσα σημάδι τέλους. Τώρα την κάνω γιατί έχω επιτέλους την κατάλληλη ομάδα για το έργο. Μια ομάδα με ποικιλία χαρακτήρων. Το απελευθερωτικό με την Ελλάδα είναι επίσης ότι δεν έχουμε κάποια μπαλετική παράδοση που να φοβόμαστε να αγγίξουμε, κανένα νεκροταφείο ιερών τεράτων, κανένα Νουρέγιεφ. Σε αντίθεση με αυτό που μου συνέβαινε στη Βιέννη, εδώ είμαστε ελεύθεροι από οποιοδήποτε παρελθόν». Είναι φυσικά μια ελευθερία που όσοι έχουν παρακολουθήσει τις εξελίξεις τα τελευταία χρόνια ξέρουν ότι ο διευθυντής της Λυρικής Μύρων Μιχαϊλίδης και ο Τζανέλλα εξασφαλίζουν με κάποιον αγώνα, αντιμετωπίζοντας _ευτυχώς με επιτυχία_ από τη γραφειοκρατία μέχρι τις απεργίες των συνδικάτων. Ωστόσο ο Ιταλός χορογράφος κατάφερε να φρεσκάρει την ομάδα σημαντικά με την προσθήκη στο corps de ballet μαθητών της Σχολής, προαγωγή νέων προσώπων σε θέσεις κορυφαίων και πρώτων χορευτών και την εισαγωγή ταλέντων από το εξωτερικό.

«Η πιο σημαντική διαφορά με τη δουλειά που έχω κάνει σε άλλες χώρες είναι ότι εδώ δεν έχεις περιθώριο να αποτύχεις, δεν έχεις την πολυτέλεια να πετάξεις τίποτε αν “δεν σου βγει”. Καθεμία παραγωγή ΠΡΕΠΕΙ να αποδώσει. Και μέχρι στιγμής τα έχουμε καταφέρει. Γι’ αυτό και κάθε φορά που είναι να βγούμε στη σκηνή μιλάω στους χορευτές μου με όρους αθλητισμού: πάμε να κερδίσουμε!», λέει ο πιο ακούραστος άνθρωπος που έχω γνωρίσει. Από την πρώτη μας συνέντευξη το Σεπτέμβριο του 2011 μέχρι σήμερα ο Τζανέλλα δεν πρέπει να έχει δει τίποτε άλλο στην Ελλάδα εκτός από την Καλλιθέα (όπου είναι το στούντιο και το διαμέρισμά του) και το αεροδρόμιο: σκηνοθετεί όπερα στη Γερμανία, χορογραφεί στη Βερόνα και πετάει απαραιτήτως κάθε Σαββατοκύριακο στη Βιέννη για να δει την οικογένειά του (έχει τέσσερα παιδιά, ηλικίας 2,5 έως 22 ετών). «Η αρχή ήταν δύσκολη. Η γυναίκα μου είχε μόλις γεννήσει, η κόρη μου ήταν 15 ημερών όταν τους άφησα στη Βιέννη. Αλλά δεν το έβαλα κάτω ποτέ. Νιώθω τυχερός που είμαι εδώ. Σύντομα θα έχουμε και ένα Μέγαρο Όπερας (το ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος) που θα μας δώσει όχι μόνο την υποδομή αλλά και ανταγωνιστικότητα. Κολυμπάμε ενάντια στο ρεύμα εδώ και πολύ καιρό για να δώσουμε σε αυτήν τη χώρα και σε αυτό τον κόσμο ό,τι τους αξίζει».

Μέχρι τότε θα δούμε μια Λίμνη των Κύκνων με αρκετά νέα ευρήματα, όπως τη στημένη σαν κάστινγκ μοντέλων σκηνή όπου η μητέρα του πρίγκιπα τού παρουσιάζει υποψήφιες νύφες και τη μεταμόρφωση της Οντέτ από κορίτσι σε κύκνο στην πορεία της ιστορίας και όχι από την αρχή. «Δεν θα έπαιρνα το ρίσκο της Λίμνης εάν δεν είχα την εμπειρία της σκηνοθεσίας όπερας», λέει ο 54χρονος Τζανέλλα, ο οποίος, παρά τη θητεία του στο εξωτερικό, νιώθει ότι ήταν εδώ, πρόπερσι, με τον Φάουστ που «βαφτίστηκα σκηνοθέτης όπερας, μια φυσική εξέλιξη για μένα, μια διαδικασία που με βάζει να βρω νέους τρόπους να χορογραφήσω».

Και, ναι, τελικά υπάρχει ένα μέρος όπου συχνάζει, εκτός από την Καλλιθέα. «Όταν έχω στρες, κατεβαίνω από το τρένο στο Μοναστηράκι και κάνω αυτόν το μικρό περίπατο δίπλα στην Παλιά Αγορά, χαζεύω τα εστιατόρια, τους τουρίστες και σκέφτομαι ότι βρίσκομαι σε ένα από τα πιο ωραία μέρη του κόσμου. Μετά μπαίνω στην επόμενη στάση, στο Θησείο, και πάω σπίτι μου. Αυτός είναι ο μικρός μου περίπατος σωτηρίας».

*Η Λίμνη των Κύκνων, Ρενάτο Τζανέλα/Πιοτρ Ίλιτς Τσαϊκόφσκι, μπαλέτο σε δύο πράξεις.ΜέγαροΜουσικής Αθηνών, Αίθουσα Αλεξάνδρα Τριάντη,15, 16, 18, 19, 21, 22, 23Mαρτίου.