Σε έναν πράσινο λόφο, με την προνομιακή θέα όχι μόνο σε μία, αλλά σε τρεις υπέροχες παραλίες της Σκιάθου, δηλαδή στις Κουκουναριές, στην Μπανάνα και στο Βρωμόλιμνο, ένας τυχερός άνθρωπος θέλησε να χτίσει σπίτι. Οι k-studio, στους οποίους απευθύνθηκε προκειμένου να αναλάβουν τον αρχιτεκτονικό σχεδιασμό, αποφάσισαν να μη βάλουν πουθενά όρια: ούτε στη δημιουργική φαντασία τους, αλλά πρωτίστως στην ευρυγώνια θέα «270 μοιρών», την οποία θα μπορούσε να προσφέρει αυτή η εξαιρετικά προνομιούχα γεωγραφική θέση. Η σύλληψη για την επίτευξη αυτού του στόχου ήταν απλή, όπως συμβαίνει συνήθως με τις ευφυείς ιδέες. Το έξω ενώνεται με το μέσα από μεγάλες τζαμαρίες, ενώ οι εσωτερικοί χώροι δεν βρίθουν από κολόνες, προκειμένου η θέα να είναι απρόσκοπτη. Ολες οι λειτουργίες βρίσκονται σε ένα επίπεδο, εξού και η ονομασία του, «Plane House» – κάνοντας ταυτόχρονα ένα εύστοχο λογοπαίγνιο για τη λιτότητα ή, αν θέλετε, την «απλότητα» του σπιτιού. Το αρχιτεκτονικό γραφείο των αδελφών Καραμπατάκη έχει δώσει το ιδιαίτερο στίγμα του από το 2002 με φρέσκες ιδέες, οι οποίες έχουν βρει την εφαρμογή τους σε καταστήματα, χώρους εστίασης και κατοικίες, δείχνοντας τον δρόμο για μια αισθητική προσέγγιση που έχει το θάρρος της γνώμης της.
Στην Ελλάδα ποια στοιχεία πρέπει να λαμβάνει υπόψη του ο αρχιτέκτονας όταν σχεδιάζει ένα κτίριο;
Η Ελλάδα χαρακτηρίζεται από την πολυμορφία της. Είναι το βουνό, η θάλασσα και όλα τα ενδιάμεσα. Η αντιπαράθεση του βαθυγάλαζου της ελληνικής θάλασσας με το σκούρο πράσινο της ελληνικής φύσης φωτίζεται από το εκθαμβωτικό και μοναδικό φως μας. Το ελληνικό φως έχει μια ένταση και συνάμα μια ώριμη γλυκάδα. Το κλίμα σε προσκαλεί να ζήσεις έξω. Οταν σχεδιάζεις ένα κτίριο στην Ελλάδα, πρέπει να παραδίνεται στη γοητεία της ελληνικής φύσης και να σε προδιαθέτει να την απολαύσεις.
Νιώθετε μεγαλύτερη ελευθερία όταν καλείστε να σχεδιάσετε κάτι για την Αθήνα;
Αντιμετωπίζουμε την αρχιτεκτονική ως μέσο αφήγησης αρχιτεκτονικών ιστοριών. Το κάθε έργο είναι μια ευκαιρία να πούμε μια μοναδική ιστορία, η ιδιαιτερότητα της οποίας προκύπτει από την ανάλυση του πλαισίου στο οποίο διαδραματίζεται. Η Αθήνα είναι μια πλούσια πηγή έμπνευσης πολλαπλών αφηγήσεων. Ζώντας στην Αθήνα έχουμε αναπτύξει μια προσωπική ανάγνωση της πόλης μας. Μέσω της δουλειάς μας προσπαθούμε να εκφράσουμε την αγάπη μας, τον σεβασμό μας και την κριτική μας προς την Αθήνα και τις προτάσεις μας για αλλαγή νοοτροπίας και στάση καθημερινής ζωής.
Πώς θα χαρακτηρίζατε την ελληνική αρχιτεκτονική σήμερα;
Στην Ελλάδα η αρχιτεκτονική αντιμετωπίζεται ακόμη από το ευρύ κοινό ως μια εκλεκτική διαδικασία, μια φλύαρη και διακοσμητική πολυτέλεια. Δυστυχώς, δεν έχει ακόμη υιοθετηθεί ως μέσο βελτίωσης της καθημερινότητάς μας, τόσο στον ιδιωτικό όσο και στον δημόσιο χώρο. Υπάρχει μια βαθιά δυσπιστία απέναντι στη δυνατότητά της να προσφέρει χρήσιμες προτάσεις καθημερινής ευεξίας, παρ’ ότι υπάρχουν μερικά καλά παραδείγματα σύγχρονης ελληνικής αρχιτεκτονικής. Τα έργα που μας τραβάνε την προσοχή φαίνεται να συνδυάζουν την επίγνωση της παράδοσης με μια ενθουσιώδη προσπάθεια επαναπροσδιορισμού του τρόπου με τον οποίο αναπτύσσουμε διαδραστικότητα με το δομημένο περιβάλλον μας. Εργα που αφηγούνται και εμπλουτίζουν την ιστορία των χρηστών τους.
Τι πιστεύετε ότι προσδίδει η «μεσογειακότητά» σας στην αισθητική της δουλειάς σας;
H βαθιά ιστορία της και η μοναδική ομορφιά της μας θυμίζουν πάντα να σεβόμαστε την παράδοση και τη φύση. Θεωρούμε ότι μας γεμίζει και κατ’ επέκταση γεμίζει τη δουλειά μας με ένταση, ζωντάνια και
δημιουργικότητα.
Ποια συνοικία της Αθήνας αγαπάτε λόγω της αρχιτεκτονικής της;
Δεν είναι τόσο η αρχιτεκτονική των νεοκλασικών, αλλά η ρυμοτόμηση της Πλάκας που εκτιμούμε ως πολίτες, λόγω της εκτενούς πεζοδρόμησής της και της κλίμακας των κτιρίων. Μας αρέσει που μπορείς να γνωρίσεις και να ζήσεις την πόλη με τα πόδια. Αυτό σου δίνει έναν άλλον ρυθμό, αυθορμητισμό. Σου επιτρέπει να έχεις διαδραστική σχέση με το περιβάλλον της πόλης και τους συμπολίτες, να αισθανθείς μέρος ενός κοινωνικού συνόλου. Σε κάνει λιγότερο εγωιστή.
Είναι η παγκόσμια οικονομική κρίση μια ευκαιρία για όλους μας να ξανασκεφτούμε τους τρόπους με τους οποίους σχεδιάζουμε και κατασκευάζουμε τα κτίρια και το αστικό περιβάλλον;
Η παγκόσμια κρίση κλόνισε την έννοια του κτιρίου ως «εμπορεύματος». Ελπίζουμε ότι θα μας κάνει να αντιμετωπίζουμε τα κτίρια ως αρχιτέκτονες και ως χρήστες πιο έξυπνα. Οτι θα είμαστε πιο ευφυείς αγοραστές και σχεδιαστές. Δεν θα αγοράζουμε ή δεν θα χτίζουμε κτίρια που καταναλώνουν υπερβολική ενέργεια για να ψυχθούν ή να ζεσταθούν. Δεν θα ξοδεύουμε τεράστια ποσά για να χτίσουμε κτίρια που ικανοποιούν τη ματαιοδοξία μας, αλλά θα χτίζουμε κτίρια που μας θυμίζουν με τι πραγματικά διασκεδάζουμε στην καθημερινότητά μας. Θα μας θυμίζουν ποιοι ήμαστε και πού θέλουμε να πάμε, χωρίς να φωνάζουν στον γείτονά μας πόσο καλύτεροί του νομίζουμε ότι είμαστε. Θα ενισχύουν την κοινωνική μας ενότητα και δεν θα χρησιμεύουν ως διαμεσολαβητές της κοινωνικής αποξένωσης. Η κρίση ή οποιαδήποτε άλλη δικαιολογία-ευκαιρία θα πρέπει να μας θυμίζει ότι η αυτοκριτική είναι η αφετηρία κάθε αλλαγής προς τη
σωστή κατεύθυνση.
Θα μπορούσατε να μας προτείνετε πέντε σημαντικά κτίρια που κάποιος θα έπρεπε οπωσδήποτε να επισκεφτεί;
Το «οπωσδήποτε» είναι απόλυτο. Ούτε εμείς έχουμε επισκεφτεί όλα τα κτίρια, οπότε η λίστα αυτή θα είναι περισσότερο μια ευχή για το ποια κτίρια θα θέλαμε να επισκεφτούμε – μερικά από αυτά για δεύτερη φορά. Είναι σημαντικό να επισκέπτεσαι μέρη σε διαφορετικές φάσεις της δικής σου ζωής και της ζωής τους, αλλά και σε διαφορετικές κοινωνικοοικονομικές συγκυρίες. Πέντε… είναι πολύ λίγα. Τα αναφέρουμε με αλφαβητική σειρά: Blur building των Diller και Scorfidio, Casa da Musica του αρχιτεκτονικού γραφείο ΟΜΑ, κτίριο Ηigh Line των Diller and Scorfidio, Pavilion του Mies Van der Rohe στη Βαρκελώνη, σταθμός μετεπιβίβασης στο λιμάνι της Γιοκοχάμα των Foreign Office Architects.
