Ο Αχέροντας των ζωντανών
Οι αρχαίοι Ελληνες τον θεωρούσαν έναν από τους ποταμούς του Αδη όπου ο Χάροντας περνούσε τις ψυχές των πεθαμένων στην απέναντι όχθη του. Αν όμως κάποτε το ποτάμι αυτό της Ηπείρου συμβόλιζε τον θάνατο, σήμερα συμβολίζει τη ζωή. Ο Αχέροντας, από τις πηγές του στα βουνά του Σουλίου και της Παραμυθιάς ως τις εκβολές του στον όρμο της Αμμουδιάς στο βόρειο τμήμα του Νομού Πρέβεζας, δημιουργεί στο διάβα του μια πλούσια εναλλαγή τοπίων με ιδιαίτερο φυσιολατρικό και οικολογικό ενδιαφέρον. Το δέλτα και τα στενά του έχουν ενταχθεί στις περιοχές προστασίας του δικτύου «Φύση 2000» ως ιδιαίτερου φυσικού κάλλους.
Η είσοδος στον Αχέροντα γίνεται από το χωριό Αμμουδιά με την απίθανη παραλία. Ως το χωριό Μεσοπόταμος (4 χλμ. από τις εκβολές) το ποτάμι είναι πλωτό και το ταξίδι γίνεται με πλοιάρια που κάνουν τακτικά δρομολόγια. Εδώ το παρελθόν ξυπνούν τα ερείπια του Νεκρομαντείου. Στη συμβολή του Αχέροντα με τον Κωκυτό, ο οποίος επίσης εθεωρείτο ποταμός του Κάτω Κόσμου, υπήρχε η αρχαία πόλη Εφύρα που ήκμασε τον 5ο και 6ο π.Χ. αιώνα και έγινε γνωστή από το Νεκρομαντείο της. Στο μοναδικό αυτό μαντείο συνέρρεαν από όλο τον τότε γνωστό κόσμο, όπου μπορούσαν μετά από μια διαδικασία παραμονής και μύησης να επικοινωνούν με τους νεκρούς τους. Σήμερα στα ερείπιά του διακρίνονται διάδρομοι, δωμάτια, η κεντρική υπόγεια αίθουσα, αγγεία κ.ά. Από τον Μεσοπόταμο ο επισκέπτης μπορεί να φτάσει οδικώς ως τον Βουβοπόταμο και να περπατήσει στο ιστορικό μονοπάτι Σκάλα της Τζαβέλαινας κατά μήκος του φαραγγιού που σχηματίζει η απόκρημνη, βραχώδης κοίτη του ποταμού. Επίσης να διαβεί την πέτρινη γέφυρα του Ντάλα και να φθάσει ως το οροπέδιο του Σουλίου.
* Πληροφορίες: Γραφείο Τουρισμού Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Πρέβεζας, τηλ. 0682/22686. Το Κάστρο της Αστροπαλιάς
Το τραγούδι λέει ότι το Κάστρο της Αστυπάλαιας έχει κλειδί κλειδώνει, έχει κορίτσια όμορφα και δεν τα φανερώνει. Σήμερα όμως φανερώνει το πιο εμφανές κομμάτι της ιστορίας του νησιού, της Ενετοκρατίας, αλλά και την αρχή της εξέλιξης ενός οικισμού που είναι από τους γραφικότερους του Αιγαίου. Μετά την κατάλυση του βυζαντινού κράτους από τους Φράγκους, το 1204, και τη δημιουργία του Δουκάτου της Νάξου, ο βενετός ιδρυτής του Μάρκος Σανούδος παραχώρησε την Αστυπάλαια στον επίσης βενετό ευγενή Ιωάννη Κουιρίνι. Αυτός ήταν ο ιδρυτής και πρώτος ιδιοκτήτης μιας οίκησης η οποία αποτέλεσε τον πυρήνα της σημερινής Χώρας. Οι Βενετοί έμειναν στην Αστυπάλαια από το 1207 ως το 1269, χρονιά που οι Βυζαντινοί ανακατέλαβαν το νησί. Το 1310 όμως δεύτερος Ιωάννης Κουιρίνι, ηγεμόνας της Τήνου και της Μυκόνου, απόγονος του πρώτου, κυρίευσε ξανά την Αστυπάλαια. Οι Κουιρίνι έμειναν κύριοι του νησιού για σχεδόν 300 χρόνια. Ο καθένας με τη σειρά του ανακαίνιζε και μεγάλωνε το Κάστρο ως το 1537, όταν ενέσκηψε στα νησιά ο φοβερός Βαρβαρόσας.
Το Κάστρο καταλαμβάνει ολόκληρο το πλάτωμα στην κορυφή του λόφου και ήταν ένα πυκνοκτισμένο σύνολο σπιτιών τα οποία συνέθεταν τον μεσαιωνικό οικισμό. Σήμερα σώζονται λίγα σπίτια, οι εξωτερικοί τοίχοι των οποίων αποτελούν και τα τείχη του Κάστρου. Μόνο στη νότια πλευρά υπάρχει ένας ισχυρός πολεμικός πύργος που είναι γνωστός με το όνομα «Σεράι». Πάνω στο Κάστρο, ανάμεσα στις σκόρπιες κολόνες και στις πελεκημένες πέτρες, είναι κτισμένες δύο όμορφες εκκλησίες: η Παναγία του Κάστρου και ο Αγιος Γεώργιος. Η εκκλησία της Παναγίας είναι κτισμένη το 1853 πάνω από την τοξωτή είσοδο του Κάστρου. Στο εσωτερικό της υπάρχει η κτητορική επιγραφή του 1413 και οι θυρεοί των Κουιρίνι. Ο Αγιος Γεώργιος κτίστηκε το 1790.
Γύρω από τα τείχη του Κάστρου στριμώχνονται τα ομοιόμορφα λευκά σπιτάκια με τα μπλε πορτοπαράθυρα και τα ξύλινα μπαλκόνια, οι εκκλησίες και τα σύνολα των μικρών οικογενειακών ναών. Τη συμφωνία του λευκού και του μπλε διακόπτει η κόκκινη απόχρωση των γερανιών που ανθίζουν στις αλιτάνες, στα στενοσόκακα και στα καλντερίμια.
* Πληροφορίες: Δημοτικό Γραφείο Τουρισμού, τηλ. 0243/61412. Ο Μέζαπος της Μάνης
Η πρώτη επιλογή του ταξιδιώτη που βρίσκεται στην Αρεόπολη είναι βέβαια να ταξιδέψει κατά τον νοτιά. Τα ψηλά βουνά υποχωρούν για λίγο, για να αφήσουν να περάσει μια διαδρομή προς τον Κότρωνα και τα άλλα χωριά της χερσονήσου που βρίσκονται από την πλευρά του Λακωνικού κόλπου. Η άλλη διαδρομή βυθίζεται ομαλά στην κυρίως Μάνη. Πρώτος σταθμός αυτής της διαδρομής το χωριό Πύργος, όπου εκεί βρίσκονται τα περίφημα Σπήλαια Διρού. Η διαδρομή με βάρκα μέσα στο σπήλαιο «Γλυφάδα» είναι μια αποκάλυψη. Το μικρό σκάφος διατρέχει 1.200 μέτρα υπόγειου ποταμού, ανάμεσα σε πανδαισία σχημάτων και χρωμάτων που δημιουργούν τα νερά, οι σταλακτίτες και οι σταλαγμίτες. Μετά η Χαρούδα, ο Δρύαλος, η Μίνα, αντιπροσωπευτικά μανιάτικα χωριά δεξιά και αριστερά της βασικής διαδρομής. Συχνές οι προκλήσεις να παρακάμψεις και να ακολουθήσεις τους στενούς δρόμους οι οποίοι οδηγούν ανάμεσα στις ξερολιθιές σε κάποια συστάδα κυπαρισσιών που κρύβει μια βυζαντινή ή μεταβυζαντική εκκλησία – κομψοτέχνημα, σε κάποιον οικισμό του οποίου οι αγέρωχοι πύργοι προβάλλουν μέσα από τις ελιές και τις φραγκοσυκιές. Αφήνεις να σε οδηγήσει η διαίσθησή σου· και ένας τέτοιος δρόμος σε φέρνει στον Μέζαπο, στον μικρό ψαράδικο οικισμό μέσα στον ωραίο κόλπο τον οποίο προφυλάσσει η χερσόνησος Τηγάνι. Εκεί κοντά βρίσκεται η εκκλησία της «Βλαχέρνας» και δίπλα της ένας πύργος από τους πολλούς που φτάνουν ως τη θάλασσα. Η πιο γλαφυρή εικόνα της Μάνης, αλλά και της εγκατάλειψης.
Και η χερσόνησος Τηγάνι όμως αποτελεί πρόκληση ιδιαιτέρως για τους φίλους της πεζοπορίας. Πιο κάτω από τον Μέζαπο, από το Σταυρί, ξεκινά ένας βατός χωματόδρομος ως την Αγία Κυριακή, που δεν είναι τίποτε άλλο παρά ένα πυργόσπιτο. Από εκεί χρειάζονται 45 λεπτά πεζοπορίας ως τα ερείπια του φράγκικου κάστρου του 13ου αιώνα. Από πολλούς αυτό το κάστρο ταυτίζεται με εκείνο της Μεγάλης Μαΐνης, από το οποίο ήλεγχε όλη τη Μάνη και κατά μία εκδοχή πήρε το όνομά της από αυτό. Αλλοι ερευνητές τοποθετούν το κάστρο της Μαΐνης κοντά στο Πόρτο Κάγιο.
* Πληροφορίες: Αστυνομικός Σταθμός Γερολιμένα, τηλ. 0733/51300.
