Φανταστικές διαδρομές
Φαντάζεσαι αυτόν τον εκπληκτικό χορό των ανεμόμυλων πριν από μερικές δεκαετίες; Η εικόνα τους ξεπερνούσε και την πιο δυνατή φαντασία. Τώρα, εδώ στο οροπέδιο Λασιθίου, ακούγεται το βουητό από τα μηχανάκια που αντλούν το νερό και κάνουν τη δουλειά των ανεμόμυλων. Κάποιοι που διατηρούν την αρματωσιά τους γυρίζουν απελπιστικά μόνοι, μόνο για το θεαθήναι. Πολύ περισσότεροι άλλαξαν ρόλο και προσαρμόστηκαν στις απαιτήσεις της εποχής. Στήθηκαν έξω από τις ταβέρνες για να τις διαφημίζουν στους τουρίστες. Ωστόσο η φαντασία ποτέ δεν πεθαίνει και όλα μπορεί να τα κάνει σκαλοπάτι. Το οροπέδιο είναι όμορφο καθώς το αντικρίζεις από τη δυτική του είσοδο ή ανηφορίζεις για το Δικταίο Αντρο, το λίκνο του Δία όπως πιστεύουν εδώ, και γίνεται ακόμη ομορφότερο καθώς τοποθετείς εσύ άσπρα πανιά στους σκελετούς που στέκουν πυκνά πάνω από τα χωράφια που σαν χράμι με χιλιάδες διαφορετικά μπαλώματα, μεγάλα καφέ ή πράσινα τετράγωνα, απλώνεται ανάμεσα στα βουνά. Τα πανιά και η φαντασία κινούν αυτή τη διαδρομή που κατηφορίζει από το οροπέδιο προς τις ακρογιαλιές της Ιεράπετρας και του Μακρύγιαλου, πηγαίνει πάνω στη θεαματική ακτογραμμή για να εφοδιαστεί με Ιστορία στο μινωικό ανάκτορο της Ζάκρου και να ανοιχτεί στο Κρητικό και στο Καρπάθιο πέλαγος. Επί του παρόντος ανηφορίζει την πλαγιά με τα πόδια ή καβάλα σε γαϊδουράκι και μετά βυθίζεται ως τα έγκατα της μυθολογίας στο Δικταίο Αντρο, προτού εγκαταλείψει τα ψηλώματα του Λασιθίου για τις αμμουδιές, ψιθυρίζοντας ένα στιχάκι από τον «Ερωτόκριτο» του ιθαγενούς Βιτσέντζου Κορνάρου που υμνεί τη δύναμη του πάθους:
Μα όλα για μένα σφάλασιν
και πάσιν άνω-κάτω,
για με ξαναγεννήθηκεν
η φύση των πραμάτω.

Ο γύρος του οροπεδίου
Ο πόρος του οροπεδίου Λασιθίου, το Σελί (20 χλμ. από τον Μοχό, στο ύψος των Μαλίων), πλαισιώνεται από πετρόκτιστους ανεμόμυλους όπου άλεθαν τα γεννήματα. Μπροστά ανοίγεται το «σκάκι» των χωραφιών που μεταξύ των άλλων φυτεύουν και τη φημισμένη πατάτα. Αριστερά, πάντα στην περίμετρο του οροπεδίου, στις ρίζες των ψηλών βουνών που το περιβάλλουν, ο δρόμος πάει προς το Τζερμιάδο και αριστερά προς τη Μονή Βιδιανής, πάντα περιμετρικά του οροπεδίου, και προς Ψυχρό και Αγιο Γεώργιο, Αγιο Κωνσταντίνο και Μέσα Λασίθι, όπου κλείνει τον κύκλο συναντώντας τον άλλο δρόμο που έρχεται από Τζερμιάδο, το κεφαλοχώρι του οροπεδίου.
Εμείς κάναμε τον κύκλο ανάποδα, με αφετηρία τον Αγιο Κωνσταντίνο. Πριν από το απόγευμα της προηγούμενης ημέρας κρατήσαμε μια πολύ εντυπωσιακή εικόνα του οροπεδίου, μέσα στους καταρράκτες των αχτίδων του ήλιου που πάει να βασιλέψει πίσω από τις κορφές, παίρνοντας τον ανηφορικό δρόμο της εξόδου από την ανατολική άκρη, προς το χωριουδάκι Μέσα Λασιθάκι και μετά προς Μέσα και Εξω Ποταμούς, απ’ όπου φύγαμε μετά για Ιεράπετρα και Μακρύγιαλο για το δεύτερο μέρος του ταξιδιού μας.
Απέναντι από τον Αγιο Κωνσταντίνο ανοίγεται στα βουνά το φαράγγι του Χαυγά, όπου μπορεί ο οδοιπόρος να φτάσει εύκολα, έπειτα από 3 χλμ. πεζοπορίας, ως τον Νεραϊδοκόλυμπο, μια απίθανη λίμνη, όπου τερματίζει η διαδρομή. Από τον Αγιο Κωνσταντίνο, ο περιμετρικός δρόμος του οροπεδίου πηγαίνει αριστερά για Αγιο Γεώργιο (2 χλμ.) και διακλαδώνεται προς ένα πανοραμικό σημείο θέας του οροπεδίου (1 χλμ.). Αμέσως μετά τον Αγιο Γεώργιο είναι τα χωριουδάκια Κουδουμαλιά και Αβρακόντες – από εδώ ξεκινά η διαδρομή για το οροπέδιο Λιμνάκαρου – και μετά το Καμινάκι και ο Μαγουλάς (3 χλμ.) που μερικές αυλές μοιάζουν με ανθοδέσμες. Ακολουθεί το Ψυχρό και 1 χλμ. μετά η διακλάδωση οδηγεί στην αφετηρία (1 χλμ.) για το Δικταίο Αντρο.
Ο δρόμος συνεχίζει όμως, περιμετρικά πάντα, για Πλάτη (1 χλμ.), Κάτω Μετόχι (3 χλμ. μετά) και μονή Βιδιανής (2 χλμ.), όπου λειτουργεί και μουσείο φυσικής ιστορίας σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Κρήτης. Δύο χιλιόμετρα μετά ο δρόμος συναντά αυτόν που έρχεται από το Σελί και συνεχίζει για Πινακιανό, Λαγού, Τζερμιάδο (2 χλμ. μετά), Μαρμακέτο (2 χλμ.), Μέσα Λασίθι (3 χλμ.), Αγιο Κωνσταντίνο (1 χλμ.). Σύνολο γύρου οροπεδίου 20 χλμ.

Στα άδυτα της πίστης των παλαιών ανθρώπων
Το είπαν και «Βηθλεέμ της αρχαιότητας». Oμως το Δικταίο Αντρο είναι τόσο εντυπωσιακό και επιβλητικό που στέγαζε πάντοτε τα μυστήρια των ανθρώπων. Ηδη από τη Νεολιθική εποχή, κάπου 4.000 χρόνια πριν από το γεγονός της Βηθλεέμ, οι άνθρωποι έβρισκαν εδώ καταφύγιο. Μετά, την Προανακτορική περίοδο του μινωικού πολιτισμού (3500-2000 π.Χ.) οι ιθαγενείς έθαβαν εδώ τους νεκρούς τους. Επειτα, από το 2000 π.Χ. ως το 100 μ.Χ., λάτρευαν τον Δία και τη μητέρα γη, τη Γαία, που τον μεγάλωσε βαθιά μέσα στην αγκαλιά της. Γιατί αυτό πιστεύουν πολλοί. Οτι τελικά εδώ είναι το λίκνο του πατέρα των θεών. Ο Σπυρίδων Μαρινάτος γράφει στο μικρό βιβλιαράκι του «Αρχαίος Μινωικός πολιτισμός» (1927):
«Εις εκ των πολλών μύθων, των οποίων αι ρίζαι φθάνουν μέχρι του Μινωικού πολιτισμού, είναι η παλαιοτάτη διήγησις του Ησιόδου, ότι δηλ. η Ρέα κρύπτουσα τον αρτιγέννητον Δία από τας τεκνοφάγους διαθέσεις του συζύγου της του Κρόνου, τον μετέφερεν εις Κρήτην, εις την ιεράν πόλιν της Λύκτου, όπου εκρύβη εις σπήλαιον του όρους Αιγαίου. Η Λύκτος σώζεται με το όνομά της και σήμερον (παρά το χωρίον Καστέλλι), το Αιγαίον όρος είναι τα βουνά του Λασιθίου, το δ’ ιερόν σπήλαιον ανεγνωρίσθη παρά το σημερινόν χωρίον Ψυχρό».
Φαίνεται ότι την ιερότητα του σπηλαίου την αναγνώριζαν πάντα γιατί έρχονταν και έβαζαν στις σχισμές των βράχων και τα κοιλώματα των μεγαλόπρεπων σταλακτιτών και σταλαγμιτών χάλκινα ειδώλια σε στάση προσευχής και πλήθος άλλα πολύτιμα για την εποχή αντικείμενα. Το πιο παράξενο είναι ότι αυτά ήλθαν απ’ έξω, εκτός Κρήτης, από την ηπειρωτική Ελλάδα, από δυτικές και βόρειες χώρες και την Εγγύς Ανατολή. Αυτό, δηλαδή, που συμβαίνει και σήμερα. Περισσότεροι από 150.000 επισκέπτες, ένα πολύχρωμο και πολύγλωσσο πλήθος, κατεβαίνει μέχρι το βάθος του σπηλαίου και ρίχνει ένα νόμισμα στα νερά της μικρής λίμνης για καλή τύχη.
Στην αφετηρία, ειδικά το καλοκαίρι που συρρέει το πλήθος των επισκεπτών, ουσιαστικά σε υποχρεώνουν να πληρώσεις θέση στάθμευσης. Μετά είναι ανοιχτό το ωραίο, πλακόστρωτο, αλλά πολύ ανηφορικό μονοπάτι μέχρι το σπήλαιο, που κι αυτό έχει εισιτήριο. Για όσους δεν τολμούν την επίπονη ανάβαση με τα πόδια, υπάρχουν και τα γαϊδουράκια που περιμένουν υπομονετικά στην αρχή του μονοπατιού. Πάνω όμως στο σπήλαιο, η επίσης επίπονη κατάβαση και η ανάβαση γίνεται με τα πόδια, από τεχνητούς διαδρόμους και σκαλοπάτια με χειρολαβές. Ο εντυπωσιακός σταλαγμιτικός διάκοσμος του σπηλαίου – μέχρι και τις πτυχώσεις του ενδύματος του Διός έχουν φανταστεί – φωτίζεται από τεχνητό φωτισμό αλλά και από το φως της ημέρας που φτάνει ως εδώ κάτω από την ανοιχτή οροφή.
Εξω η κατάβαση προς την αφετηρία του μονοπατιού προσφέρει από τις πιο εντυπωσιακές, πανοραμικές, εικόνες του οροπεδίου. Και αυτό μόνο θα ήταν αρκετό να μπει ο περιηγητής στον κόπο να ανέβει εδώ πάνω…

«Βιλαέτι» ζεστασιάς και γεύσης
Στον Αγιο Κωνσταντίνο ο Γιώργος Βιδάλης μάς υποδέχεται στο εστιατόριο «Βιλαέτι» με ένα ιδιαίτερο, δροσιστικό ποτό, κοκτέιλ τσαγιών του βουνού. Ολα στο εστιατόριό του έχουν τη γεύση και το άρωμα του οροπεδίου και της παράδοσής του• οι πατάτες, τα κηπευτικά, τα βότανα, το ψωμί, τα γαλακτοκομικά, τα κρεατικά. Δύο μεγάλες γυναίκες του χωριού ζυμώνουν και κόβουν μακαρόνια «σκιουφιχτά», και μέσα στο μεγάλο τζάκι όπου αποτραβιούνται τον χειμώνα οι επισκέπτες, καπνίζονται με κρητικά βότανα τα ξιδάτα λουκάνικα. Από κοντά και το απάκι και ο ντάκος ζυμωμένος παραδοσιακά και ψημένος στον ξυλόφουρνο που τόσο ταιριάζει με την ντομάτα και τη ρίγανη, η σαρικόπιτα, ένα κουλούρι με ξινή μυζήθρα που μοιάζει με το κεφαλομάντιλο του Κρητικού, αρνί φρικασέ με ασκολίμπρους – κλασικό χειμωνιάτικο φαγητό -, χοιρινό με φέτα και μακαρόνια, μουσακάς με κοτόπουλο στη θέση του κιμά, κόκορας ελευθέρας βοσκής κρασάτος, φουρνιστά κεφτεδάκια με ντομάτα και ξύγαλο (ένα είδος γιαουρτιού της περιοχής), γίδα βραστή στην παριστιά με μακαρόνια και αθότυρο, ομελέτα με βρουβόσταχα.
Η ζεστή ατμόσφαιρα μεταφέρεται στα παραδοσιακά σπίτια του ξενώνα «Βιλαέτι» που είναι σκορπισμένα μέσα στο χωριό, ο «Ανυφοράς» των τριών φιλοξενουμένων, το «Πόρτεγο» των επτά, το «Ξαθέρι» των δύο ή τριών, το «Μουτουπάκι» των δύο ή τριών, όλα με τζάκι, ξύλινα πατώματα και επενδύσεις, πλήρως εξοπλισμένη κουζίνα με σκεύη που θυμίζουν άλλους καιρούς, καθιστικά με παραδοσιακά έπιπλα και σκεπάσματα, κουνουπιέρες πάνω από σιδερένια κρεβάτια, στερεοφωνικό, τηλεόραση κ.ά. Ο ξενώνας «Βιλαέτι» (τηλ. 6974469594, www.vilaeti.gr) ανήκει στο δίκτυο Guest Inn (www.guestinn.com).
Από τα όρη στον Μακρύγιαλο
Το Μέσα Λασίθι (2 χλμ. από τον Αγιο Κωνσταντίνο) αρχίζει μια πολύ θεαματική διαδρομή πάνω στο σώμα και την ατμόσφαιρα της ανατολικής Κρήτης. Ο δρόμος ανεβαίνει για τις θεαματικές εικόνες του οροπεδίου και μετά κατεβαίνει μέσα σε καταπράσινη θάλασσα μέχρι έξω από τον Αγιο Νικόλαο, όπου περιδιαβαίνει την ακτογραμμή του κόλπου του Μιραμπέλου και από την Παχιά Αμμο φεύγει για την Ιεράπετρα (75 χλμ. από το Μέσα Λασίθι). Μετά την Ιεράπετρα ο δρόμος «κολλάει» στην περιγιαλιά και περνά από την Αγιά Φωτιά (21 χλμ.), μια διακλάδωση 1 χλμ. κατεβαίνει στην όμορφη παραλία, τα Αχλιά (2 χλμ. από την Αγιά Φωτιά), τον Κουτσουρά (6 χλμ.), πριν φτάσει στον Μακρύγιαλο (2 χλμ. μετά).
Στα στεριανά και θαλασσινά μονοπάτια των Μινωιτών
Το ανάκτορο της Ζάκρου είναι προσανατολισμένο προς τους μεγάλους πολιτισμούς της Ανατολής. Ακόμη και η κεντρική είσοδός του βλέπει προς τον αμμουδερό όρμο της Ζάκρου, προς το λιμάνι του ανακτόρου. Είναι σύγχρονο με τα άλλα, μεγαλύτερα, ανάκτορα της Κρήτης – της Κνωσού, της Φαιστού και των Μαλίων – και χτίστηκε το 1900 π.Χ. Τα εντυπωσιακά ερείπια που αντικρίζει σήμερα ο επισκέπτης ανήκουν στη δεύτερη ζωή του ανακτόρου, η οποία άρχισε το 1600 π.Χ. Αυτή η πολύβουη ζωή του ανακτόρου σταμάτησε από την τρομερή πυρκαγιά που κατέστρεψε και τα άλλα ανάκτορα – πολλοί μιλούν για την έκρηξη του ηφαιστείου της Σαντορίνης – γύρω στο 1450 π.Χ. Το ανάκτορο απλωνόταν γύρω από την ευρύχωρη κεντρική αυλή, τα ιδιαίτερα δώματα του βασιλιά και της βασίλισσας ξεχωριστά και τα κτίρια της θρησκευτικής, διοικητικής και εμπορικής ζωής των Μινωιτών, το αρχειοφυλάκιο και το θησαυροφυλάκιο.
Μέσα στη Δεξαμενή Καθαρμών – όπου τώρα κολυμπούν μερικές νεροχελώνες – βρέθηκαν ελιές ηλικίας πλέον των 4.700 ετών. Μοιάζουν με τις τωρινές αλατσοελιές και φαίνεται ότι οι ελιές και τα αμπέλια κυριαρχούσαν τότε, όπως και σήμερα, στην ευρύτερη περιοχή του ανακτόρου. Παρόμοια εικόνα αντικρίζει ο περιηγητής που φεύγει από τη Ζάκρο και ταξιδεύει προς Αδραβάστους (3 χλμ.), Καρύδι (9 χλμ. μετά), Σίτανο (3 χλμ.), Χανδρά (9 χλμ. μετά), μέχρι που βρίσκει τον κεντρικό δρόμο (5 χλμ. από Χανδρά) που πάει αριστερά για Ιεράπετρα (14 χλμ.) και δεξιά για Σητεία (45 χλμ.).
Στο ανάκτορο είχαν και εργαστήρια που έφτιαχναν τεχνουργήματα. Αυτά κυρίως εμπορεύονταν στις αγορές της Ανατολής, μαζί με τα γεωργικά και δασοκομικά προϊόντα. Εδιναν αυτά και έπαιρναν ελεφαντόδοντο, πολύτιμα μέταλλα και ημιπολύτιμους λίθους. Ισως από αυτό εδώ το ανάκτορο έγινε το πρώτο βήμα των Μινωιτών στην ανοιχτή θάλασσα, που μετά εξελίχθηκε στη «θρυλούμενη» θαλασσοκρατία του Μίνωα, όπως διασώζουν ο Ηρόδοτος και ο Θουκυδίδης. Από την άκρη του Κάβου Σίδερου φαίνεται η Κάσος, το πρώτο σκαλοπάτι του ταξιδιού προς ανατολάς. Τα καράβια της εποχής μπορεί να ξεκινούσαν από το λιμανάκι της Ζάκρου και παραπλέοντας τον κάβο Σίδερο έβγαιναν στο ανοιχτό μπογάζι, ένα από τα δυσκολότερα περάσματα στη Μεσόγειο, με ούριο το μελτέμι και στάθμευαν πρώτα στη Χέλατρο της Κάσου, όπου πιθανόν να υπήρχε μια Ακρα Μινώα και μετά συνέχιζαν για τον Αφιάρτη της Καρπάθου, τη Ρόδο και τις ακτές της Μικράς Ασίας, και σε επαφή με τη στεριά μπορούσαν να ταξιδέψουν ως την Αίγυπτο, όπου είχαν τεκμηριωμένες επαφές με τους Φαραώ.
Πάνω σε αυτό το υδάτινο μονοπάτι της ιστορίας μπορεί να βρεθεί ο οδοιπόρος που θέλει να μπει ακόμη πιο βαθιά σε αυτόν τον πολύχρωμο και καλοδιάθετο κόσμο του εκπληκτικού μινωικού πολιτισμού, μπαίνοντας από τη Σητεία στο «Πρέβελης» της ANEK Lines (τηλ. 210 4197.400, 210 4197.420, www.anek.gr) που τρεις φορές την εβδομάδα ταξιδεύει πάνω στη ρότα των Μινωιτών για Κάσο, Κάρπαθο, Χάλκη, Ρόδο και προσφέρει αυτή τη δυνατή εμπειρία.
Ο δρόμος που κόβει την ανάσα
Πέρα από τον Μακρύγιαλο, προς τα ανατολικά, και ως τον Γούδουρα (16 χλμ.) η ακτογραμμή αντιπροσωπεύει το πιο αυθεντικό και παρθένο κομμάτι του Λασιθίου. Περίπου 2 χλμ. από τον Μακρύγιαλο ο δρόμος φεύγει προς τη Σητεία, ενώ η διακλάδωση δεξιά πιάνει την ακτογραμμή και περνά πάνω από το Διασκάρι, την πρώτη από τις άπειρες αγκαλιές του Λιβυκού Πελάγους στρωμένες βότσαλα που εμφανίζονται διαδοχικά και μοναχικά πάνω σε αυτή τη διαδρομή: Λαγκάδα (6 χλμ. από τον Μακρύγιαλο), Καλό Νερό, Στάουσα. Κόρφο στον κόρφο προβάλλει ψηλά πάνω στα βράχια, στο χείλος του φαραγγιού των Περβολακίων, γαντζωμένη η Μονή Καψιά (4 χλμ. μετά τη Λαγκάδα), η αυλή της οποίας με την κληματαριά είναι μια όαση. Και εδώ στον κόλπο του Γούδουρα οι παραλίες είναι διαδοχικές, με τελευταία, πριν από τον οικισμό, τον Ασπρόλιθο (4 χλμ. από τη Μονή Καψιά).
Από τον Γούδουρα ο δρόμος στρίβει προς τα μέσα και συναντά τη γραφική Αγία Τριάδα (11 χλμ.), συνεχίζει ως απέναντι στη Ζήρο (4 χλμ. από την Αγία Τριάδα) και ύστερα κατευθύνεται προς τον Ξερόκαμπο. Η διαδρομή ως κάτω τη θάλασσα είναι από τις πιο εντυπωσιακές που μπορεί να συναντήσει περιηγητής στον ελληνικό χώρο. Τρέχει μέσα στα χωράφια, στα αμπέλια και στις αγροτικές γειτονιές, όπως το Χαμαίτουλο (6 χλμ. από τη στροφή στη Ζήρο), βγαίνει στη «φαλακρή» εξέδρα του τοπίου και τη διατρέχει ως την άκρη της, ψηλά πάνω από το πέλαγος, προτού αρχίσει να κατηφορίζει με θεαματικούς ελιγμούς προς τα δύο νησιά και την παραλία του Ξερόκαμπου (21 χλμ. από το Χαμαίτουλο, συνολικά 47 χλμ. από τον Μακρύγιαλο).
Μετά τον Ξερόκαμπο ο δρόμος μπαίνει στην επικράτεια των άγριων φαραγγιών και βγαίνει με μια απίστευτη μεταστροφή στους ήρεμους λόφους με τα ελαιόδενδρα, στην επικράτεια ενός από τα μεγαλύτερα μινωικά ανάκτορα, της Ζάκρου. Η διαδρομή περνά πρώτα από το χωριό Ζάκρος (11 χλμ. από τον Ξερόκαμπο) και συνεχίζει για την Κάτω Ζάκρο, τον παραθαλάσσιο οικισμό όπου βρίσκονται τα ερείπια του ανακτόρου (9 χλμ.).
Πεύκοι και «Ασπρος Ποταμός»
Η ελιά ήταν πάντα στο επίκεντρο της ζωής στην Κρήτη. Οι κάτοικοι του χωριού Πεύκοι (7 χλμ. από τον Μακρύγιαλο) κατέβαιναν το φθινόπωρο στο φαράγγι για να μαζέψουν τις ελιές. Εκεί είχαν το μικρό σπιτάκι τους για να ξωμένουν. Τα πιο πολλά από αυτά τα σπιτάκια είναι μαζεμένα στην πλαγιά του φαραγγιού και είναι αυτά που αποτελούν ένα πολύ ιδιαίτερο κατάλυμα, από τα πιο ιδιαίτερα που έχουμε ζήσει, τον ξενώνα «Ασπρος Ποταμός». Σπιτάκια στο χρώμα του κεραμιδιού, το ένα σφιχτά δεμένο με το άλλο και ενσωματωμένα στον βράχο, με τις παραδοσιακές καμινάδες τους και τη μικρή αυλή μπροστά τους, αποπνέουν χωρίς δυσκολία την αίσθηση εκείνων των καιρών που τα κατοικούσαν οι ξωμάχοι. Το ίδιο και μέσα. Ολα, και οι τοίχοι και οι βράχοι, έχουν ασπριστεί και τα στρώματα ακολουθούν το σχήμα του βράχου και συχνά κοιμάσαι σε μια εσοχή τους. Τα δωμάτια δεν έχουν ηλεκτρικό φωτισμό, μόνο δυο μικρά «λεντ» πάνω από τα διπλά κρεβάτια και ένα μεγαλύτερο στο μπάνιο. Στην παραδοσιακή κουζίνα υπάρχουν όμως ηλεκτρικό ψυγείο και εστία γκαζιού. Το βράδυ ήλθαν ξανά στη μνήμη μας οι λάμπες πετρελαίου. Στη ρεσεψιόν, όπου σερβίρεται και το πρωινό, υπάρχουν πρίζες για να φορτίζουν οι ένοικοι τις ηλεκτρικές τους συσκευές. Η ενθουσιώδης Μυρτώ Μπότσαρη ήθελε να δημιουργήσει ένα μοναδικό κατάλυμα και το έχει καταφέρει. Ο ξενώνας «Ασπρος Ποταμός» (τηλ. 28430 51694, www.asprospotamos.gr) είναι ενταγμένος στο δίκτυο Guest Inn.
Οι Πεύκοι είναι από τα πιο παραδοσιακά χωριά του Λασιθίου. Βρίσκεται ψηλά, κοντά στα 1.000 μ. υψόμετρο, και τα σπίτια είναι αμφιθεατρικά χτισμένα στην πλαγιά. Στη μέση του χωριού υπάρχει η απίθανη «Πιπεριά». Ενα δένδρο περίπου 80 ετών που βγάζει το κόκκινο πιπέρι και από κάτω, στο μπαλκόνι του χωριού, τα τραπέζια του εστιατορίου του Φάνη Εικοσιπεντάκη, που κι αυτός ήθελε να δημιουργήσει κάτι ιδιαίτερο και το πέτυχε: φάβα με σαρδέλες παστές, ελίδια, στάκα, σπαράγγια, ανθοί γεμιστοί με ανθότυρο, φέτα και δυόσμο, χοχλιοί μπουμπουριστοί, ασκορδουλάκοι, πιτάκια με χόρτα του βουνού, κρίταμο, ξύγαλο, σαλάτα με απάκι, γιαλοράδικο και αντικριστό αρνί.

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ