Η κινηματογραφική πορεία του βραβευμένου με Οσκαρ σκηνοθέτη Ντάνι Μπόιλ, ο οποίος είχε την καλλιτεχνική διεύθυνση της τελετής έναρξης των 30ών Ολυμπιακών Αγώνων στο Λονδίνο, αποτελούσε εγγύηση για το τέλειο δέσιμο ήχου και εικόνας. Οπως και συνέβη στη γεμάτη ρυθμό και μουσική φαντασμαγορική τελετή.
Το εντυπωσιακά σκηνοθετημένο βίντεο που «έδεσε» την τηλεοπτική κάλυψη (ξεπέρασαν το 1 δισ. οι τηλεθεατές) της τελετής έναρξης των 30ών Ολυμπιακών Αγώνων με αυτήν που έζησαν οι 80.000 θεατές του Ολυμπιακού Σταδίου του Λονδίνου ήταν ένα οδοιπορικό στην επαρχία της Αγγλίας διανύοντας τον Τάμεση, ενώ το έναυσμα για την έναρξη της τελετής έδωσε ο πρώτος βρετανός νικητής του ποδηλατικού Γύρου της Γαλλίας Μπράντλεϊ Γουίγκινς χτυπώντας τη μεγαλύτερη αρμονικά συντονισμένη καμπάνα του πλανήτη!
Στο Ολυμπιακό Στάδιο του Λονδίνου είχε στηθεί ένα σκηνικό καλοκαιρινής βρετανικής επαρχίας παλαιότερων αιώνων, όπου γινόταν αναφορά και στην ανακάλυψη των σύγχρονων ομαδικών αθλημάτων, όπως το κρίκετ, το ράγκμπι και το ποδόσφαιρο. Ο Ντάνι Μπόιλ μεταμόρφωσε σε χρόνο-ρεκόρ την καταπράσινη βρετανική εξοχή στο γκρίζο αστικό τοπίο της Βιομηχανικής Επανάστασης. Από τα γιγάντια αμόνια σφυρηλατήθηκαν οι πέντε ολυμπιακοί κύκλοι που ανέβηκαν στον ουρανό του γηπέδου και «έδεσαν» με αυτόν τον τρόπο το χθες με το σήμερα.
Στο επόμενο βίντεο (παραγωγής BBC) πρωταγωνιστούσε ένα… λονδρέζικο ταξί απ’ το οποίο εξήλθε ο πιο πρόσφατος Τζέιμς Μποντ, ο ηθοποιός Ντάνιελ Κρεγκ, ο οποίος παρέλαβε τη βασίλισσα Ελισάβετ από το Μπάκιγχαμ και πετώντας πάνω από τα αξιοθέατα του Λονδίνου την οδήγησε επάνω από το Ολυμπιακό Στάδιο στο οποίο το δίδυμο υποτίθεται ότι «προσγειώθηκε» με αλεξίπτωτο!
Ακολούθησαν η αλλαγή σκηνικού υπό τους ήχους της μουσικής του Μάικ Ολντφιλντ και η παρουσίαση των επιτευγμάτων της βρετανικής παιδικής λογοτεχνίας και ιατρικής περίθαλψης και των οσκαρικών «Δρόμων της φωτιάς» του Βαγγέλη Παπαθανασίου, στην οποία συμμετείχε και ο διάσημος κωμικός Ρόουαν Ατκινσον, ο οποίος υπό τις σκηνοθετικές οδηγίες του Μπόιλ προσέφερε μερικές στιγμές γέλιου. Γεμάτη μουσική ήταν και η συνέχεια με ένα ποτ πουρί από το οποίο πέρασαν οι μεγαλύτεροι σύγχρονοι μύθοι, όπως οι Beatles, οι Rolling Stones, οι Queen, o Ντέιβιντ Μπάουι, οι Sex Pistols και άλλοι.
Οδεύοντας προς το φινάλε της τελετής, για την οποία ο Μπόιλ έγραψε στο Twitter ότι «είμαι περήφανος που είμαι Βρετανός», εμφανίστηκε ο πρώην ποδοσφαιριστής της Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ και της Ρεάλ Μαδρίτης Ντέιβιντ Μπέκαμ οδηγώντας ένα ταχύπλοο το οποίο μετέφερε τη φλόγα προς το Ολυμπιακό Στάδιο. Ακολούθησε ενός λεπτού σιγή για όσους δεν είναι πια κοντά μας και στη συνέχεια το τραγούδι «Nearer my God to thee», το οποίο έπαιζε η μπάντα του «Τιτανικού» ενώ βυθιζόταν.
Κατά την παρέλαση των αθλητών που θα συμμετάσχουν στους Αγώνες του Λονδίνου κορυφώθηκε η αγωνία για το ποιος θα είναι ο αθλητής ή η αθλήτρια που θα ανάψει τη φλόγα. Φαβορί θεωρούνταν ο πρώτος αθλητής που έτρεξε το μίλι σε λιγότερο από τέσσερα λεπτά, σερ Ρότζερ Μπάνιστερ, και κατά δεύτερο λόγο ο κορυφαίος ίσως δεκαθλητής όλων των εποχών, χρυσός ολυμπιονίκης στη Μόσχα (1980) και στο Λος Αντζελες (1984) και παγκόσμιος ρέκορντμαν Ντέιλι Τόμπσον… Τελικά ο χρυσός ολυμπιονίκης στην κωπηλασία σε πέντε διοργανώσεις σερ Στίβεν Ρεντγκρέιβ παρέδωσε τη φλόγα σε μια ομάδα επτά νεαρών αθλητών, οι οποίοι άναψαν τον πρωτότυπο βωμό, ένα γιγάντιο άνθος αποτελούμενο από 204 στήμονες, έναν για κάθε έθνος που συμμετέχει στους Αγώνες του Λονδίνου, τους πρώτους στους οποίους όλες οι αποστολές έχουν και αθλήτριες!
Γιάννης Σμαραγδής σκηνοθέτης
Ωδή στο «χθεσινό» παρελθόν

Υποχρεωτικά πρέπει να κοιτάξει κανείς τι έχει προηγηθεί στην Αθήνα και τι έγινε ακολούθως στο Πεκίνο για να δει τι έκαναν οι Αγγλοι στη δική τους τελετή. Στην Αθήνα «κινήθηκαν» τα αγάλματα και η μαγεία ήλθε μέσα από το απαλό φως που λαμπύριζε πάνω από τα νερά, την παιδική αθωότητα. Στους καιρούς μας, όπου και να βρίσκεται η Ελλάδα, ξανάβαλε σε κίνηση το απαλό φως και το μέτρο μαζί με τη λεπτότητα.

Μετά οι Κινέζοι έφεραν τη μαγική ποιότητα του βάθους της ιστορίας τους. Εξωτική μαγεία. Οι Αγγλοι θέλησαν να δείξουν από πού έρχονται. Και έρχονται από πρόσφατες καταστάσεις. Αυτό έδειξε η τελετή. Αντλησαν ιδέες από τον Σαίξπηρ, από τον Πίτερ Παν και από τον κινηματογράφο τους, τον Χάρι Πότερ και τον Τζέιμς Μποντ. Εδειξαν ότι καθόρισαν τη Βιομηχανική Επανάσταση και ακολούθως την κινηματογραφική τέχνη.
Εχει ενδιαφέρον αυτό, αλλά νομίζω ότι, χωρίς ίσως να το καταλάβουν οι Αγγλοι, έδειξαν το «χθεσινό» παρελθόν. Αυτό βγήκε ηθελημένα ή αθέλητα. Καλά όλα αυτά, όμως ακουμπούν αλήθεια την πηγή όλων εκείνων που είναι η αρχαία Ολυμπία; Το ήρεμο, ευγενές και φωτεινό τοπίο της Ολυμπίας που βάζει τον άνθρωπο μέσα στη σωστή διάσταση στο Σύμπαν και στο θείο; Δεν νομίζω. Βρήκα άκομψο που δεν έγινε ούτε μία αναφορά στη μήτρα.

Νάσος Βαγενάς καθηγητής της Θεωρίας και Κριτικής της Λογοτεχνίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών
Κατώτερη της Αθήνας και του Πεκίνου

Σε μιαν εποχή όπως η δική μας, όπου οι Ολυμπιακοί Αγώνες δεν έχουν διατηρήσει τίποτε από το αρχαίο πνεύμα τους, είναι πολύ εύκολο να ηθικολογήσει κανείς. Γι’ αυτό θα ήταν καλύτερα να τους κρίναμε από αισθητική άποψη. Από την άποψη αυτή θα μπορούσε να πει κανείς ότι οι Ολυμπιακοί Αγώνες πάσχουν από ένα υπερπλεόνασμα θεάματος. Το θέαμα έχει υπερκαλύψει το αθλητικό γεγονός με δύο τρόπους: με την τελετή έναρξης, που – όσο και αν αρέσει – ανήκει περισσότερο στον κόσμο του τηλεοπτικού θεάματος• και με το παραφούσκωμα των Αγώνων με ένα πλήθος αγωνισμάτων που δεν έχουν καμία (ή ελάχιστη έχουν) σχέση με αυτό που είναι πράγματι οι αθλητικοί αγώνες, οι οποίοι είναι αγώνες σωματικού θάλλους.

Αυτός ο πληθωρισμός των ψευδοαθλημάτων είναι αποτέλεσμα, βέβαια, της πλήρους εμπορευματοποίησης των Ολυμπιακών Αγώνων, οι οποίοι στην πραγματικότητα είναι μια μεγάλη διεθνής, διαφημιστικού χαρακτήρα, εμποροπανήγυρη. Λυπάται η ψυχή μου τους 10.000 εθελοντές που βοηθούν δωρεάν (πόσοι από αυτούς είναι άνεργοι;) στην τέλεση αυτού του ιδιαίτερα επικερδούς εμπορικού γεγονότος.
Από την άποψη του θεάματος η τελετή έναρξης των Ολυμπιακών Αγώνων του Λονδίνου ήταν καταφανώς κατώτερη εκείνης του Πεκίνου (2008) και της Αθήνας (η σκηνή με τον Τζέιμς Μποντ και τη βασίλισσα ήταν για γέλια).

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ