ΑΝΑΜΦΙΒΟΛΑ το «κεφάλαιο Ρεχάγκελ» ανήκει ως σημαντικό γεγονός στην ελληνική- και όχι μόνο ποδοσφαιρική- αθλητική ιστορία της χώρας μας. Από την ίδια τη φύση του κεφαλαίου αυτού η αξιολόγηση της πολύχρονης παρουσίας του Γερμανού ως ομοσπονδιακού προπονητή δεν είναι ανάγκη να σιτέψει αλλά να τεθεί σε άμεση αξιολόγηση για όσα επέτυχε ή απέτυχε. Η πρόσφατη- και δίκαιη- τιμητική διάκριση από την ΕΠΟ φέρνει στο προσκήνιο μια επιστημονικο-ιστορική προσέγγιση και συνεκτίμηση του έργου του σε ένα ευνόητου ενδιαφέροντος κείμενο του κ. Γρηγόρη Παπανίκου. (Καταχωρίστηκε στο τεύχος του τελευταίου τριμήνου του 2010 του περιοδικού «Οικονομία και Αθλητισμός» που εκδίδει ο ΠΣΑΟΣ, τουτέστιν ο Πανελλήνιος Σύνδεσμος Αθλητικών Οικονομολόγων και Στελεχών). Ασφαλώς η παγκόσμια και εσωτερική εικόνα με την ατέρμονα κίνηση οικονομικών δρώμενων κυριαρχικής κοινωνικής μορφής είναι επαρκής εξήγηση για την ύπαρξη και τη λειτουργία αυτού του επιστημονικού κλάδου. Ο συγγραφέας κ. Γρ. Παπανίκος θέτει ένα προκλητικό ερώτημα στον τίτλο του κειμένου του: «Ποιοι ήταν οι καλύτεροι προπονητές της Εθνικής Ελλάδος ποδοσφαίρου;».
***
 Η ΧΡΗΣΗ κριτηρίων και λογής-λογής παραμέτρων που θέτει η FΙFΑ καθώς και η συνεκτίμηση και η συνάφεια των άλλων στοιχείων οδηγούν σε μια ενδιαφέρουσα διαδρομή έρευνας με τελική κατάληξη ότι το γέρας ανήκει στον κ. Ρεχάγκελ. Οπως δηλώνει ο συγγραφέας, «η παρούσα εργασία είναι μία πρώτη προσπάθεια απάντησης στο ερώτημα ποιος ήταν ο καλύτερος ή πιο σωστά ήσαν οι καλύτεροι προπονητές της Εθνικής ποδοσφαίρου» σε μια διαδρομή 80 ετών (1929-2010) με πεντακόσιους αγώνες και 17 ομοσπονδιακούς προπονητές, τους οποίους και κατονομάζει, ενώ άλλοι 14 είναι προφανώς έξω από το παιχνίδι των αριθμών και των επιτευγμάτων. Για την Ιστορία αναφέρουμε τους 17 εθνικούς προπονητές στους οποίους και στηρίχθηκε η επεξεργασία του έμψυχου υλικού.
***
Ο ΜΕΛΕΤΗΤΗΣ καταγράφει τους 17 με σειρά των αγώνων τους οποίους έκαστος «κοουτσάρισε» στο σύνολο της θητείας του (σε κάποιες περιπτώσεις είναι περισσότερες της μιας συνεχούς). Ρεχάγκελ 106, Παναγούλιας 74, Παπαποστόλου 46, Πετρόπουλος 36, Πολυχρονίου 34, Γεωργιάδης Α. 30, Δανιήλ 30, Αρχοντίδης 20, Νεγροπόντης 16, Μηγιάκης 12, Μπίγκαμ 12, Τζανετής 11, Γεωργιάδης Νταν 8, Χέλμης Ι. 8, Ιορντανέσκου 7, Μαρτίνι 7, Σοφιανίδης Αλ. 7. Στον πίνακα αυτόν είναι Ελληνες που καλύπτουν το 73% των αγώνων και μόνο 4 ξένοι, ποσοστό 27%. Το ποσοστό των ξένων θα ήταν πολύ χαμηλότερο αν δεν υπήρχε το προβάδισμα με εκατοντάδα και πλέον αγώνων του Ρεχάγκελ. Πάντως ολιγοπωλιακά προς την ελληνική πλευρά το ενδιαφέρον της ΕΠΟ, σε σαφέστατη αντίθεση με ό,τι συνέβαινε πριν από την εποχή Ρεχάγκελ.
***
ΔΑΙΔΑΛΩΔΗΣ η διαδρομή αξιοποίησης των στοιχείων και εφαρμογής, κατά βάση επτά κριτηρίων (κατηγοριών) όπου ο Ρεχάγκελ είναι πρώτος και στα 7. Κατά την αξιολόγηση του συγγραφέα σε δύο κριτήρια δεν υπάρχει δεύτερος, αν και στο οικονομετρικό θα μπορούσαμε- γράφει- να τοποθετήσουμε δεύτερο τον κ. Αλκ. Παναγούλια. Στα υπόλοιπα πέντε δεύτερος ο κ. Πολυχρονίου με συχνότητα τρεις φορές και ο κ. Παναγούλιας με δύο φορές. Αν υπολογίσουμε και το οικονομετρικό κριτήριο, τότε τη δεύτερη θέση μοιράζονται οι κκ. Παναγούλιας και Πολυχρονίου.
Η κατάταξη στον τελικό πίνακα (συνολικά στην έρευνα υπάρχουν και άλλοι επί μέρους πίνακες), με τριάδα ανά κατηγορία/κριτήριο, έχει την εξής σύνθεση: Τρόπαια: Ρεχάγκελ. Προκρίσεις: Ρεχάγκελ- Παναγούλιας. Αριθμός αγώνων: Ρεχάγκελ- Παναγούλιας, Παπαποστόλου. Ακολουθεί ο Πετρόπουλος. Ποσοστό νικών- ηττών- ισοπαλιών: Ρεχάγκελ, Πολυχρονίου, Δανιήλ (τέτ. Α. Γεωργιάδης). FΙFΑ (όλοι οι αγώνες): Ρεχάγκελ, Πολυχρονίου, Δανιήλ (τέτ. Α. Γεωργιάδης). Βαθμοί FΙFΑ (επίσημοι): Ρεχάγκελ, Πολυχρονίου, Παναγούλιας (τέτ. Πετρόπουλος). Οικονομετρικό: Ρεχάγκελ. Φυσικά η ανάγνωση του όλου κειμένου του κ. Γρ. Παπανίκου (δέκα μεγάλων σελίδων) θα οδηγήσει τον αναγνώστη σε ευρύτερη και λεπτομερέστερη θεώρηση του κεφαλαίου της ελληνικής ποδοσφαιρικής ιστορίας μας από τη σκοπιά της προσφοράς και συμμετοχής των προπονητών στη ροή οκτώ δεκαετιών.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ