Πνιγμένο στο τέλμα των χρεών το ελληνικό ποδόσφαιρο

Το ελληνικό ποδόσφαιρο ποτέ δεν τα πήγαινε καλά με την οικονομία. Εκτός ελαχίστων εξαιρέσεων, οι ομάδες ξόδευαν περισσότερα από όσα έβγαζαν. Στην πλειονότητά τους καταναλώνουν και κέρδη που παράγονται σε άλλους τομείς της οικονομίας. Μια ματιά στους ισολογισμούς των 16 ΠΑΕ που συγκροτούν τη Σούπερ Λίγκα, αρκεί για να γίνει αντιληπτό ότι το ελληνικό επαγγελματικό ποδόσφαιρο παραμένει προβληματική επιχείρηση. Η αγωνιστική περίοδος 2005-2006 για 11 ΠΑΕ έκλεισε με συνολική ζημιά 26.915.584 ευρώ, ενώ οι υπόλοιπες πέντε κατέγραψαν κέρδη 3.277.934 ευρώ. Τη μεγαλύτερη κερδοφορία, με πλεόνασμα 2.881.822 ευρώ, παρουσίασε η ΠΑΕ ΟΦΗ, ασχέτως αν είχε έσοδα από προηγούμενες χρήσεις ύψους 2.990.189 ευρώ. Τα υπόλοιπα 396.112 ευρώ των κερδών μοιράστηκαν ο Πανιώνιος (253.024 ευρώ), το Αιγάλεω (83.217), ο Ατρόμητος (49.864) και ο Ιωνικός (10.007).

Πρωταθλήτρια στις ζημιές αναδείχτηκε η ΠΑΕ ΑΕΚ με 5.643.622 ευρώ. Την εξάδα των ΠΑΕ με τις μεγαλύτερες ζημιές συμπλήρωσαν ο Ηρακλής (5.157.853), ο Παναθηναϊκός (4.562.656), ο ΠΑΟΚ (3.291.452), ο Ολυμπιακός (2.801.003) και ο – αγωνιζόμενος πέρυσι στη Β’ Εθνική – Αρης (2.468.391). Οι υπόλοιπες πέντε ζημιογόνες ΠΑΕ κατέγραψαν συνολικό έλλειμμα 2.990.607 ευρώ. Η Λάρισα έκλεισε τη χρονιά με παθητικό 968.089 ευρώ, η Καλαμαριά με 574.226 ευρώ, η Ξάνθη με 356.208 ευρώ, ενώ ο πρωταθλητισμός στη Β’ Εθνική ζημίωσε την Κέρκυρα με 520.951 ευρώ και τον Εργοτέλη με 571.133 ευρώ.

* Πώς διογκώνεται η «μαύρη τρύπα»

Οι συσσωρευμένες ζημιές έφτασαν αισίως τα 204.355.194 ευρώ, όταν το μετοχικό κεφάλαιο των 16 ΠΑΕ που συγκροτούν τη Σούπερ Λίγκα αγγίζει τα 130 εκατ. ευρώ. Η διόγκωση των ζημιών παρατηρήθηκε κυρίως την τελευταία πενταετία. Το 2002 έκλεισαν στα 27 εκατ. ευρώ, το 2003 έκαναν ρεκόρ με 84 εκατ. ευρώ, το 204 έπεσαν στα 43 εκατ. ευρώ και το 2005 στα 22 εκατ. ευρώ. Το 1/3 των συσσωρευμένων ζημιών (71.203.199 ευρώ) αφορά τον Ολυμπιακό. Τον ακολουθούν εξ αποστάσεως, ο Ηρακλής (26.671.772 ευρώ), η ΑΕΚ (24.674.959), ο Παναθηναϊκός (22.614.640), ο ΠΑΟΚ (21.855.929), ο Αρης (20.939.463), η Καλαμαριά (4.855.057), ο ΟΦΗ (2.087.589), το Αιγάλεω (1.524.616), η Κέρκυρα (1.492.293), ο Ατρόμητος (1.329.817), η Λάρισα (1.327.720), ο Πανιώνιος (1.330.362), η Ξάνθη (1.033.949) και με ζημιές κάτω του ενός εκατομμυρίου ευρώ ο Ιωνικός (840.754) και ο Εργοτέλης (573.075).

Στο ίδιο επίπεδο κυμάνθηκαν και τα έσοδα της διοργανώτριας των πρωταθλημάτων. Το 2000 η ΕΠΑΕ δεν είχε ούτε κέρδη ούτε ζημιές, το 2001 παρουσίασε έλλειμμα 11.684 ευρώ, το 2002 έκλεισε με κέρδη 3.840 ευρώ, το 2003 κατάφερε να μην μπει μέσα (43 ευρώ κέρδος), το 2004 η ζημιά ήταν ελάχιστη (200 ευρώ), το 2005 παρουσίασε κέρδη 716 ευρώ, το 2006 έλλειμμα 619 ευρώ, ενώ το 2007 ο ισολογισμός της Σούπερ Λίγκας υπολογίζεται να κλείσει με κέρδη 1.400 ευρώ.

* Οι προϋποθέσεις για την ανάπτυξη

Η διοργανώτρια του πρωταθλήματος της Α’ Εθνικής είναι προφανές ότι δυσκολεύεται να αντλήσει τα έσοδα που υπολόγιζε από την ελεύθερη αγορά. Η προσπάθεια έγινε, αλλά όπως εξηγεί στο «Βήμα» ο εμπορικός διευθυντής της Σούπερ Λίγκας κ. Γιώργος Κυριακός «ο ιδιωτικός τομέας, με λίγες εξαιρέσεις (Amstel, Coca-Cola, LG, Vodafone, Nike), δεν εμπιστεύεται ακόμη την προβολή του στο ελληνικό ποδόσφαιρο». Οι οκτώ μήνες από την ίδρυση της Σούπερ Λίγκας εκ του αποτελέσματος αποδείχτηκαν ελάχιστοι για την παραγωγή ενός εμπορικού προϊόντος που θα μεγιστοποιεί τις οικονομικές αποδόσεις του ποδοσφαίρου, ενώ μόνο αναστολές και ανασφάλεια για το αύριο μπορεί να προκαλέσουν φαινόμενα οπαδικής βίας όπως αυτά που έλαβαν χώρα στη λεωφόρο Λαυρίου.

«Το άνοιγμα του ποδοσφαίρου στην κοινωνία, η προσέλκυση νέων φιλάθλων, η καταπολέμηση της βίας, η κατασκευή νέων γηπέδων, η βελτίωση του προσφερόμενου σέρβις, η ποιοτική αναβάθμιση του θεάματος, η κατοχύρωση της αξιοπιστίας του πρωταθλήματος στη συνείδηση των φιλάθλων και η τιμή των εισιτηρίων» είναι σύμφωνα με τον κ. Κυριακό οι τομείς πάνω στους οποίους επενδύει το επαγγελματικό ποδόσφαιρο για να αλλάξει την εικόνα του και να κερδίσει την αγορά.

Το ζητούμενο για τη Σούπερ Λίγκα είναι να καταφέρει να σβήσει αμαρτίες παρελθόντων ετών δημιουργώντας μια εικόνα ποιοτικά καλύτερη και αγωνιστικά πιο αξιόπιστη για το πρωτάθλημα που διοργανώνει. Τα 125 εκατ. ευρώ που εισέρρευσαν το 2005-2006 στα ταμεία των 16 ΠΑΕ, είναι ελάχιστα για να βγει το ελληνικό ποδόσφαιρο με αξιώσεις στη διεθνή σκηνή. Η υπέρβαση δεν γίνεται από τη μία ημέρα στην άλλη, ούτε χωρίς αλλαγή νοοτροπίας και φιλοσοφίας. Με τα έσοδα της Α’ Εθνικής να μη φτάνουν ούτε το 50% των εσόδων που είχε καταγράψει η Ρεάλ Μαδρίτης (292,2 εκατ. ευρώ) και τους Ολυμπιακό, Παναθηναϊκό, ΑΕΚ να μοιράζονται το 60% της ελληνικής πίτας, η έλλειψη πόρων για ανάπτυξη είναι δεδομένη.

* Τι πληρώνει ο έλληνας φίλαθλος

Το 31% των 125 εκατ. ευρώ της περυσινής περιόδου προήλθε από τις πωλήσεις των εισιτηρίων (38,8 εκατ. ευρώ), 19% από τη διαφήμιση (23,4 εκατ. ευρώ), 18% από τηλεοπτικά δικαιώματα (23 εκατ. ευρώ), 12% από τις επιχορηγήσεις (16,5 εκατ. ευρώ), 11% από διάφορα άλλα έσοδα (13,2 εκατ. ευρώ) και 8% από χορηγίες (10 εκατ. ευρώ). Αν κάνουμε την αναγωγή ανά κάτοικο, προκύπτει ότι ο Ελληνας πληρώνει ετησίως για το ποδόσφαιρο 11,3 ευρώ, περίπου όσα καταβάλλει και ο Γάλλος (11,6 ευρώ), περισσότερα από όσα ξοδεύει για να βλέπει μπάλα ο Γερμανός (10,7 ευρώ), λιγότερα από όσα διαθέτει ο Ιταλός (15,2 ευρώ) και σχεδόν τα μισά από τα χρήματα που ξοδεύει ο Ισπανός (20,2 ευρώ) και ο Αγγλος (23,2 ευρώ) για να απολαμβάνουν την ομάδα τους.

Θα έκανε λάθος κάποιος αν, διαβάζοντας τα παραπάνω συγκριτικά στοιχεία, συμπέραινε ότι η ποιότητα του ποδοσφαίρου είναι ανάλογη του πληθυσμού κάθε χώρας. Θα έπεφτε όμως μέσα αν έλεγε ότι η ποιότητα του προσφερόμενου θεάματος προσδιορίζει το μέγεθος των εσόδων κάθε ομάδας και πρωταθλήματος. Την αγωνιστική περίοδο 2004-2005 η πληρότητα των εξεδρών στο ελληνικό πρωτάθλημα δεν ξεπέρασε το 32,3%, όταν στην Αγγλία έφτασε το 94,7% και στη Γερμανία το 83%. Αυτό σημαίνει ότι ετησίως 3 εκατ. εισιτήρια της Σούπερ Λίγκας μένουν αδιάθετα. Οι οπαδοί με τη συμπεριφορά τους στην εξέδρα και οι ποδοσφαιριστές με την απόδοσή τους στον αγωνιστικό χώρο διαμορφώνουν την εικόνα του πρωταθλήματος, από την οποία εξαρτάται η συμπεριφορά της αγοράς έναντι του ποδοσφαίρου. Επιπλέον οι 16 ομάδες της Α’ Εθνικής καταβάλλουν 11,2% των συνολικών εσόδων τους (14 εκατ. ευρώ) για την ασφάλεια των αγώνων, ποσοστό που αντιστοιχεί στο 70% των εσόδων τους από τη διαφήμιση.

Συμπέρασμα; Με τις εξέδρες των περισσοτέρων γηπέδων άδειες, την κάμερα της τηλεόρασης μονίμως στραμμένη στις αντικοινωνικές συμπεριφορές και τις ΠΑΕ αδύναμες στον πόλεμο με την οπαδική νοοτροπία και βία, η άντληση εσόδων από την αγορά καθίσταται λιγάκι δύσκολη…