» Μην τολμήσουν οι παράγοντες να εκμεταλλευτούν την επιτυχία «


Στην τελευταία προπόνηση της Ρόμα, στις 16 του περασμένου Μαΐου, όταν οι ποδοσφαιριστές εύχονταν μεταξύ τους «καλή αντάμωση τον Αύγουστο», ο Αντόνιο Κασάνο και ο Κριστιάν Πανούτσι ευχήθηκαν στον Τραϊανό Δέλλα «καλή επιτυχία στο Euro». «Μπορεί και να συναντηθούμε σε κάποιο γήπεδο της Πορτογαλίας» του είπαν οι δύο ιταλοί διεθνείς ποδοσφαιριστές για να τον πειράξουν – αφού οι δύο ομάδες μετείχαν σε διαφορετικούς ομίλους – και ξέσπασαν σε γέλια. «Με πείραζαν συχνά προτού αποχωριστούμε. Και εγώ απαντούσα: «Καλά, θα δείτε, κοιτάξτε μην τρομάξετε με τις εμφανίσεις μας»» θυμάται ο 28χρονος στυλοβάτης της ελληνικής άμυνας, ο «Κολοσσός της Ρόδου» ή «φάρος», όπως τον αποκαλεί ο Οτο Ρεχάγκελ. «Μετά τα παιχνίδια με την Πορτογαλία και την Ισπανία και οι δύο μου τηλεφώνησαν για συγχαρητήρια. «Είχες δίκιο, καλύτερα να μη βρεθούμε σε γήπεδο της Πορτογαλίας» μου λένε τώρα. Είναι πολύ γλυκιά η δικαίωση και η ώρα της εκδίκησης. «Κοιτάξτε πρώτα να προκριθείτε και μετά βλέπουμε» τους λέω τώρα. Είναι η δική μου ώρα για πειράγματα». H «L’ Equipe», το «France Football», η «Gazzetta Dello Sport» του αφιερώνουν ύμνους, εντυπωσιασμένες από την ολύμπια ψυχραιμία του «αλάνθαστου γίγαντα», όπως τον αποκαλούν, κατά τη διάρκεια των αγώνων του Euro 2004 απέναντι στους πολυδιαφημισμένους σταρ της Πορτογαλίας και της Ισπανίας. Ο γερμανός πρώην ομοσπονδιακός προπονητής Μπέρτι Φογκτς τον χαρακτηρίζει ως «αποκάλυψη του τουρνουά», ο γάλλος τεχνικός Λουί Φερναντέζ τον θεωρεί ως «μια εξήγηση για την απώλεια του τίτλου από τη Ρόμα», εκτιμώντας ότι «έκανε τεράστιο σφάλμα ο Φάμπιο Καπέλο που δεν τον είχε καθιερώσει στην 11άδα». Ο γεννημένος στις 31.1.76 στο χωριό Μοναστήρι της Μακεδονίας υψηλόσωμος (1,96 μ.) Δέλλας δεν εντυπωσιάζει μόνο τους ξένους αλλά και τους Ελληνες, αφού ήσαν πολλοί αυτοί που είτε δεν τον είχαν ανακαλύψει είτε δεν τον θεωρούσαν ικανό για τέτοιες εμφανίσεις. Ωστόσο ο «Imperatore Traianos», όπως τον αποκαλούν στη Ρώμη λόγω της συνωνυμίας του με τον ρωμαίο αυτοκράτορα, ήταν έτοιμος από καιρό για τέτοιου επιπέδου εμφανίσεις. Αφενός επειδή είχε αποκομίσει πολλές εμπειρίες και ευρωπαϊκές παραστάσεις χάρη στο πέρασμά του από Αρη, Πανσεραϊκό, AEK, την αγγλική Σέφιλντ Γιουνάιτεντ (στα 21 χρόνια του) και τις ιταλικές Περούτζια και Ρόμα, και αφετέρου διότι «για πρώτη φορά στην καριέρα μου συνάντησα έναν προπονητή που με εμπιστεύτηκε απόλυτα και τόνωσε απίστευτα την αυτοπεποίθησή μου».


Ο εκ των βασικών πρωταγωνιστών στα εθνικά ποδοσφαιρικά επιτεύγματα του Euro 2004 μιλά στο «Βήμα» για το όνειρο που βιώνει στα γήπεδα της Πορτογαλίας με τους συμπαίκτες, τον προπονητή και «τους τυχερούς που μας πίστεψαν και ταξίδεψαν εδώ για να δουν από κοντά τα παιχνίδια» και εξηγεί τους λόγους που τον έχουν οδηγήσει στην απόφαση «να μην ξαναγυρίσω στην Ελλάδα για να παίξω ποδόσφαιρο».


– Οι τελευταίες σου δηλώσεις πριν από την έναρξη του τουρνουά μάς είχαν τρομάξει. Ανησυχούσες πολύ, έφτανες να δείχνεις απαισιόδοξος. Γιατί;


«Με είχαν προβληματίσει πολύ οι εμφανίσεις μας στα φιλικά παιχνίδια. Ειλικρινά είχα φτάσει να μη σκέφτομαι καν ότι μπορούμε να προκριθούμε στα προημιτελικά. Δεν περίμενα ότι θα μας βγουν τόσο καλές εμφανίσεις. Αποδεικνύεται όμως ότι ήμασταν τυχεροί που χάσαμε στα φιλικά από Ολλανδία και Πολωνία. Τρομάξαμε, ανησυχήσαμε, σοβαρευτήκαμε και… να ‘μαστε τώρα εδώ».


– Μήπως είναι αυτό το μυστικό για τις δικές σου εμφανίσεις, η ανησυχία δηλαδή;


«Δεν υπάρχει μυστικό. Το κλειδί είναι η εμπιστοσύνη που μου έδειξε ο Οτο Ρεχάγκελ. Με κάλεσε στην Εθνική τον καιρό που δεν έπαιρνα παιχνίδια στη Ρόμα. Με πίστεψε πολύ και μου το δήλωσε εξαρχής. Είναι ο πρώτος προπονητής στην καριέρα μου που μου είπε ότι αποτελώ την πρώτη, τη βασική του επιλογή. Αισθάνθηκα εξαρχής την υποχρέωση, πρώτα απέναντι στον εαυτό μου, να αποδείξω ότι κακώς μένω στον πάγκο της Ρόμα και μετά απέναντι στον Ρεχάγκελ που με πίστεψε. Μεταξύ μας αναπτύχθηκε μια σχέση αμοιβαίου σεβασμού και εμπιστοσύνης. Αυτή τη σχέση έχει με όλους τους ποδοσφαιριστές, γι’ αυτό και έχει καταφέρει να μην αντιμετωπίζει κανένα εσωτερικό πρόβλημα στην ομάδα και συγχρόνως να μας εμπνέει και να μας καθοδηγεί».


– Σε ενοχλεί που οι Ελληνες περιμέναμε αυτή τη διοργάνωση για να σε αναγνωρίσουμε ως ποδοσφαιρική αξία, να σε… ανακαλύψουμε στα 28 σου και ενώ μετράς ήδη δύο χρόνια παρουσίας στη Ρόμα;


«H επιλογή να μην αναπτύξω δημόσιες σχέσεις με τον ελληνικό ή τον ιταλικό Τύπο ήταν συνειδητή. Δεν μου αρέσει να αυτοδιαφημίζομαι, έτσι δεν με στεναχώρησε, ούτε με προβλημάτισε ποτέ η έλλειψη προβολής. Οταν γράφουν καλά σχόλια για μένα στην Ελλάδα χαίρομαι. Αν δεν γράφουν τίποτα δεν επιδιώκω την προβολή. Αυτό που επιδιώκω είναι να αποδεικνύω την αξία μου σε κάθε ευκαιρία».


– H αγωνιστική πειθαρχία, η αυτοπεποίθηση, η ψυχραιμία δεν ήσαν ποτέ γνωρίσματα ελληνικής ομάδας, γι’ αυτό μας εκπλήσσετε και μας υποχρεώνετε να σας καμαρώνουμε σε κάθε παιχνίδι. Πού τη βρήκατε αυτή τη συνταγή;


«Σπουδαίο ρόλο παίζει η «γερμανική συνταγή» του Ρεχάγκελ. Καθοριστική όμως είναι και η επίδραση των αλλαγών στην Εθνική στον τομέα της οργάνωσης και της λειτουργίας. Εχει αλλάξει πολύ η ομάδα τα τελευταία δυόμισι χρόνια, υπήρξε θεαματική βελτίωση των συνθηκών και αξίζουν συγχαρητήρια στη διοίκηση της ΕΠΟ και στον προπονητή. Οι καλές συνθήκες, δηλαδή το προπονητήριο και η άρτια οργάνωση, είναι στοιχεία αυτονόητα εδώ και τριάντα χρόνια για τις άλλες εθνικές. Για την Ελλάδα όμως φάνταζαν ανέκαθεν ως πολυτέλεια. Τώρα που υπάρχουν δείτε το αποτέλεσμα. Σημαντικό ρόλο όμως έχει παίξει και το γεγονός ότι οι περισσότεροι από εμάς έχουν πολλές ευρωπαϊκές παραστάσεις. Αγωνιζόμαστε σε ξένες ομάδες, τα παιδιά που ανήκουν σε ελληνικούς συλλόγους παίζουν στο Τσάμπιονς Λιγκ. Εχουμε εξοικειωθεί στην αντιμετώπιση αντιπάλων μεγάλης αξίας».


– Οι πρωταγωνιστές της Εθνικής του ’80, οι… πρόγονοί σας, εντοπίζουν ως ειδοποιό διαφορά ανάμεσα στις δύο ομάδες την ευρωπαϊκή πείρα σας. Συμφωνείς;


«Οι εμπειρίες σίγουρα μας έχουν βοηθήσει. Τους Πορτογάλους και τους Ισπανούς τους έχω αντιμετωπίσει στο Τσάμπιονς Λιγκ, όπως οι περισσότεροι από εμάς. Λένε ότι η ομάδα του ’80 είχε πιο πολύ ταλέντο. Νομίζω όμως ότι δεν μπορεί να γίνεται σύγκριση, αφού ήταν άλλες οι συνθήκες στο ποδόσφαιρο τότε».


– Οι Ελληνες έχουμε μάθει να κατεβάζουμε την Εθνική σε χρόνο-ρεκόρ από τα ψηλά στα χαμηλά. Φοβάσαι ότι μπορεί να χαρακτηριστεί και πάλι στο μέλλον η εθνική ομάδα «καφενείο», ο προπονητής «τουρίστας» και οι παίκτες «αδιάφοροι μισθοφόροι»;


«Δεν το φοβάμαι απλώς. Είμαι βέβαιος ότι στην πρώτη ήττα θα ξαναγίνουμε «καφενείο». Οι καλοθελητές μάς περιμένουν στη γωνία. Οπως μας περίμεναν από την πρώτη ημέρα που ήρθαμε στην Πορτογαλία. Οι παίκτες ξέρουμε εκ των προτέρων τι θα ειπωθεί και τι θα γραφτεί στην Ελλάδα μετά από κάθε παιχνίδι, ανάλογα με το αποτέλεσμα. Ξέρουμε ποιοι θα βγουν και τι θα πουν. Το έχουμε στο πετσί μας αυτό το έργο. Κακόβουλη κριτική, απαξιωτικοί χαρακτηρισμοί, κιτρινισμός, ψεύτικες αρνητικές ιστορίες, φθόνος και εμπάθεια. Είναι πολλοί στην Ελλάδα αυτοί που στεναχωριούνται με τις επιτυχίες μας, διότι δεν μπορούν να τις εκμεταλλευτούν, επειδή έχουν ειδικευτεί στην γκρίνια και όχι στους επαίνους και στην εποικοδομητική κριτική. Τον χαρακτηρισμό «καφενείο» άλλωστε τον είχα ακούσει στην αρχή της προκριματικής φάσης του Euro και από… πολύ επίσημα χείλη και με είχε πειράξει πολύ. Γι’ αυτό και καμαρώνω διπλά τώρα που αποδείξαμε οι ίδιοι παίκτες και ο ίδιος προπονητής το αντίθετο και υποχρεώσαμε τους επικριτές και τους αμφισβητίες να μας χειροκροτήσουν».


– Γιατί εκπλήσσεσαι; Τα ίδια δεν συμβαίνουν στην Ιταλία όπου ζεις με τις αποτυχίες της Σκουάντρα Ατζούρα;


«Ναι, αλλά οι μεγάλες προσδοκίες των Ιταλών δικαιολογούνται. Εχουν ένα από τα καλύτερα πρωταθλήματα στην Ευρώπη, με πολύ καλές συνθήκες, με υποδομή. Ο Ελληνας πώς κάνει κριτική; Εχει την απαίτηση ένα πρωτάθλημα των χιλίων εισιτηρίων ανά αγώνα, σε γήπεδα-κοτέτσια, όπου κυκλοφορούν περισσότεροι άνθρωποι του υποκόσμου παρά υγιώς σκεπτόμενοι παράγοντες και φίλαθλοι, να δίνει τις βάσεις για καλό ποδόσφαιρο και δυνατή Εθνική; Ταλέντο και θέληση έχουμε και το δείχνουμε, αλλά δεν έχουμε τίποτε άλλο».


– Καταλαβαίνω ότι δεν ελπίζεις πως αυτή η πορεία της Εθνικής θα αποτελέσει την απαρχή για την πρόοδο του ελληνικού ποδοσφαίρου…


«Δεν υπάρχει περίπτωση. Και μην κάνουν το λάθος οι παράγοντες του ποδοσφαίρου να κρυφτούν πίσω από την επιτυχία μας και να καμαρώσουν για την πρόοδο του αθλήματος στην Ελλάδα. Θα είναι τεράστιο λάθος, έγκλημα. Ο έλληνας ποδοσφαιριστής είναι ο πιο αδικημένος πανευρωπαϊκά. Συγκρίνω τις συνθήκες με αυτές που έχω στην Ιταλία, ή αυτές που είχα στην Αγγλία και γελάω από τα νεύρα και τη στεναχώρια. Δεν υπάρχει υποδομή, δεν υπάρχουν οι βάσεις. Δεν υπάρχει αθλητική Δικαιοσύνη. Και δεν ενδιαφέρεται κανείς να τα αλλάξει όλα αυτά, γι’ αυτό και δεν ελπίζω. Δεν το αφήνουν το ποδόσφαιρο να αναπτυχθεί. Το θέλουν στα χέρια τους οι λίγοι για να το εκμεταλλεύονται. Γι’ αυτό συνεχίζουν να κυκλοφορούν ελεύθεροι και ατιμώρητοι αυτοί που γίνονται νταβατζήδες σε όσους επενδύουν στο ποδόσφαιρο. Θα είχα εγώ μαγαζί, θα έμπαινε ο άλλος και θα το έσπαγε, θα πλήρωνα εγώ έπειτα τα σπασμένα και όχι μόνο θα συνέχιζα να επενδύω αλλά θα επέτρεπα σε αυτόν που τα σπάει να ξανάρθει; Μου είναι αδιανόητο. Γιατί όμως το επιτρέπουν οι επενδυτές και δεν ζητούν προστασία; Επειδή προφανώς τους βολεύει να τους τα σπάνε…».


– Διάβασα σενάρια περί επιστροφής σου στην Ελλάδα, αλλά από αυτά που λες καταλαβαίνω ότι δεν το σκέφτεσαι…


«Αν και δεν ξέρεις ποτέ πώς τα φέρνει η ζωή, αν μου το επιτρέψουν οι συνθήκες και ο Θεός, δεν θα γυρίσω στην Ελλάδα για να παίξω ποδόσφαιρο επαγγελματικά. Θα έρχομαι μόνο για την Εθνική. Θα το σκεφτόμουν πολύ και μόνο για μια πολύ συμφέρουσα πρόταση από μεγάλο σύλλογο. Θα ήθελα να ξαναπαίξω στην AEK, επειδή αγαπώ τον κόσμο της και επειδή έφυγα άσχημα εξαιτίας κάποιων ανθρώπων και όχι των φίλων της ομάδας. Αλλά όσο έχω προτάσεις από το εξωτερικό, δεν σκέφτομαι το ελληνικό πρωτάθλημα».


– H νέα αγωνιστική περίοδος θα σε βρει στη Ρόμα;


«Σκέφτομαι μόνο την Εθνική αυτές τις ημέρες. Εχω συμβόλαιο για ακόμη έναν χρόνο με τη Ρόμα. Αν θέλει ο Θεός να αλλάξω ομάδα, θα αλλάξω. Αν όμως με θέλει η Ρόμα, η επιδίωξή μου είναι να παραμείνω στη Ρώμη».


– Ποιον διαλέγεις για αντίπαλό μας στην προημιτελική φάση του Euro;


«Αυτές οι ερωτήσεις είναι που με τρομάζουν εν όψει του αγώνα με τη Ρωσία, ο… αέρας που έχουμε πάρει όλοι. Οι Ρώσοι θα παλέψουν, είμαι βέβαιος. Δεν θα είναι πάρτι αυτό το παιχνίδι. Το πάρτι θα αρχίσει μόνο μετά τη λήξη, αν όλα πάνε καλά. Ο κόσμος χαίρεται και περιμένει πλέον πολλά από εμάς, αλλά δεν γίναμε Βραζιλία, δεν πάμε να βάλουμε τέσσερα γκολ για πλάκα στη Ρωσία. Είμαστε η Ελλάδα, το αουτσάιντερ και πάμε σε αυτό το παιχνίδι κυνηγώντας μια απίστευτη έκπληξη, την πρόκρισή μας στους »8» της Ευρώπης. Προσγειωθείτε για να μην πάθουμε ζημιά. Μετά έχουμε πολύ χρόνο να σκεφτούμε ποιος αντίπαλος είναι πιο εύκολα αντιμετωπίσιμος».


– Αν επέστρεφες σήμερα στην Ελλάδα, ποια εικόνα από το Euro θα έμενε για πάντα εντυπωμένη στο θυμικό σου, αυτή που θα διηγείσαι και θα ανατριχιάζεις;


«Οι πανηγυρισμοί μας μετά τη νίκη επί της Πορτογαλίας, μπροστά στους 3,5-4 χιλιάδες Ελληνες που βρέθηκαν στην εξέδρα. Είναι πολύ τυχεροί που το έζησαν, αλλά τους άξιζε ως επιβράβευση επειδή μας πίστεψαν και μας ακολούθησαν εδώ. Μακάρι να είχαν μεριμνήσει οι αρμόδιοι ώστε να είχε δοθεί η δυνατότητα σε περισσότερους Ελληνες να μας ακολουθήσουν. Τους είδα να πανηγυρίζουν σαν μικρά παιδιά, να κλαίνε από χαρά και να μας κοιτάζουν γεμάτοι υπερηφάνεια, να μας καμαρώνουν. Δεν ανταλλάσσεται αυτό το συναίσθημα με υλικά αγαθά. Είναι ευλογία να σε αξιώνει ο Θεός να κάνεις περήφανους τους συμπατριώτες σου».