H αυλαία του επαγγελματικού πρωταθλήματος άνοιξε χθες, με τον αγώνα Αιγάλεω – AEK, δίχως καμία εγγύηση ότι θα πέσει κανονικά στη λήξη αυτής της διοργάνωσης που στην Ελλάδα επιμένουμε να χαρακτηρίζουμε επαγγελματικών προδιαγραφών. Οντας στην πιο δεινή οικονομικά θέση που έχουν βρεθεί την τελευταία πενταετία, οι περισσότερες Ποδοσφαιρικές Ανώνυμες Εταιρείες (ΠΑΕ) κάνουν σέντρα με χρέη και με δεδομένη αδυναμία κάλυψης του προϋπολογισμού λειτουργίας τους την περίοδο 2003-2004. H διοργανώτρια αρχή (ΕΠΑΕ) έδωσε το σύνθημα για την έναρξη του Πρωταθλήματος χωρίς να έχει κάνει καν το στοιχειώδες: να ελέγξει τα γήπεδα για να διαπιστώσει αν πληρούν τους κανόνες για την ασφάλεια των θεατών, μολονότι ο νέος αθλητικός νόμος θέτει αυτόν τον έλεγχο ως απαραίτητη προϋπόθεση για τη διεξαγωγή του Πρωταθλήματος. H Επιτροπή Επαγγελματικού Αθλητισμού, η οποία συστάθηκε τον περασμένο Ιανουάριο και παρουσιάστηκε από το υφυπουργείο Αθλητισμού ως πολιορκητικός κριός για την κάθαρση του ποδοσφαίρου, χορήγησε σε μια σειρά προβληματικές ΠΑΕ πιστοποιητικό συμμετοχής στο νέο πρωτάθλημα παραβλέποντας ότι τα χρέη τους ξεπερνούν τον προϋπολογισμό λειτουργίας τους. Περίπου οκτώ μήνες μετά τη σύσταση της EEA, τα μέλη της, διακεκριμένοι επιστήμονες, παραμένουν απλήρωτοι.


Στα μέσα της εβδομάδας ο τηλεοπτικός σταθμός Alpha έβαλε τέλος στο εγχείρημα της επένδυσης στο ελληνικό πρωτάθλημα, παραδίδοντας τα δικαιώματα μετάδοσης των αγώνων του Παναθηναϊκού και του ΠΑΟΚ στη NetMed. Ετσι τελείωσε η εποχή του ανταγωνισμού για την απόκτηση των τηλεοπτικών δικαιωμάτων των ΠΑΕ, η οποία διήρκεσε περίπου δυόμισι χρόνια, και πήρε μαζί της τα συμβόλαια των δισεκατομμυρίων δραχμών που πλήρωναν ή έταζαν τα κανάλια στις ομάδες προκειμένου να αποκτήσουν το προνόμιο της μετάδοσης των αγώνων τους.


H κατάρρευση της ψηφιακής πλατφόρμας του Alpha ήταν η αρχή του τέλους. H οριστική εγκατάλειψη από τον συγκεκριμένο τηλεοπτικό σταθμό της προσπάθειας να επενδύσει στο ποδόσφαιρο είναι η ταφόπλακα στα όνειρα που έκαναν οι διοικήσεις αρκετών ΠΑΕ για ένα καλό συμβόλαιο για την τρέχουσα περίοδο. Ενα εικοσιτετράωρο πριν από την έναρξη του Πρωταθλήματος οκτώ από τις δεκαέξι ΠΑΕ που συμμετέχουν δεν είχαν συνάψει τηλεοπτικό συμβόλαιο. Και για τις περισσότερες από αυτές τα τηλεοπτικά αποτελούν το μεγαλύτερο κομμάτι των εσόδων τους και σε αρκετές περιπτώσεις είχαν αποδειχθεί η μόνη σίγουρη πηγή άντλησης εσόδων για την κάλυψη του προϋπολογισμού λειτουργίας τους.


H ΠΑΕ AEK, η οποία εισέπραξε περίπου 10 εκατ. ευρώ για την παραχώρηση των τηλεοπτικών της δικαιωμάτων για την περίοδο 2001-2002, θα εισπράξει εφέτος σχεδόν 2 εκατ. ευρώ για την πώληση του αντίστοιχου προϊόντος. Αντίστοιχη ή και μεγαλύτερη ήταν η μείωση των τηλεοπτικών εσόδων για κάθε ΠΑΕ που εγκατέλειψε προ διετίας τη NetMed για να μετακομίσει στον Alpha. H μόνη ΠΑΕ που θα λάβει για την τρέχουσα περίοδο μεγάλο αντίτιμο για τη μετάδοση των εντός έδρας αγώνων της είναι ο Παναθηναϊκός (περίπου 7 εκατ. ευρώ), η διοίκηση του οποίου είχε την πρόνοια να υπογράψει το 2001 τριετές κλειστό συμβόλαιο. Οι ΠΑΕ Αρης, Ηρακλής, ΟΦΗ, Πανηλειακός, Πανιώνιος, Προοδευτική, Ξάνθη, Χαλκηδόνα αναζητούσαν τηλεοπτική στέγη και η μόνη επιλογή τους φάνταζε η αποδοχή μιας πολύ μικρής πρότασης, που κυμαινόταν από 1,1 εκατ. ως 700.000 ευρώ ετησίως, η οποία τους υποβλήθηκε από τη NetMed. Ο Ολυμπιακός βρέθηκε επίσης σε δεινή θέση και επέλεξε να παραχωρήσει τα δικαιώματά του στον – συμφερόντων Σωκράτη Κόκκαλη – τηλεοπτικό σταθμό TV Magic.


H οικονομική δυσπραγία οδηγεί πολλές ΠΑΕ σε αδιέξοδο. Με δεδομένο ότι ξεκινούν το Πρωτάθλημα με σκέψεις να καλέσουν τους ποδοσφαιριστές και να τους προτείνουν μείωση των αποδοχών, το ενδεχόμενο η διοίκηση κάποιας ΠΑΕ να σηκώσει ψηλά τα χέρια ή και να κατεβάσει τα ρολά, αδυνατώντας να καλύψει τις οικονομικές υποχρεώσεις της, φαντάζει πιθανό. Αλλωστε, σύμφωνα με μια εξαγγελία της Επιτροπής Επαγγελματικού Αθλητισμού, οι ΠΑΕ θα υπόκεινται σε τακτικό οικονομικό έλεγχο και η Επιτροπή δεν θα διστάσει να αποβάλει από το Πρωτάθλημα όποια εταιρεία αποδειχθεί ανίκανη να αντεπεξέλθει στις υποχρεώσεις της.


H οικονομική κρίση στο ποδόσφαιρο δεν είναι ελληνικό φαινόμενο. Σε αντίθεση όμως με τους παράγοντες του ελληνικού πρωταθλήματος οι ευρωπαίοι συνάδελφοί τους προβληματίζονται δημιουργικά την τελευταία διετία αναζητώντας τρόπους για να την ξεπεράσουν. Ετσι τα αγγλικά, τα γερμανικά, τα ισπανικά, τα ιταλικά, ακόμη και τα πορτογαλικά γήπεδα εξακολουθούν να πλημμυρίζουν από θεατές. Τα τμήματα μάρκετινγκ των ευρωπαϊκών συλλόγων βρίσκονται σε οικονομική άνθηση, έστω και αν ολοένα και περισσότερες ομάδες μετατρέπονται το καλοκαίρι σε περιοδεύοντες ανά την υφήλιο θιάσους για να ανεβάσουν τα έσοδά τους και να κάνουν άνοιγμα σε νέες αγορές. Οι ομάδες ξαναβρίσκουν στην Ευρώπη τηλεοπτικά συμβόλαια της προκοπής. Την ίδια ώρα, μια έρευνα αγοράς της NetMed έδειξε ότι το ελληνικό πρωτάθλημα έχει πλήρως απαξιωθεί ακόμη και ως τηλεοπτικό προϊόν και ο μέσος όρος των εισιτηρίων διαρκείας που έχουν διαθέσει οι ΠΑΕ βρίσκεται χαμηλότερα από το ψυχολογικό όριο των 1.000 καρτών. Και ο έλληνας θεατής πρέπει να περιμένει ως την Τετάρτη, την Πέμπτη ή και την Παρασκευή για να μάθει ποια ημέρα και ώρα θα παίξει η ομάδα του, σε αντίθεση με τον Γερμανό, τον Αγγλο, τον Ισπανό και τον Ιταλό, οι οποίοι γνωρίζουν εδώ και μήνες το ακριβές πρόγραμμα όλης της περιόδου…


Μέσα σε αυτό το ζοφερό για το ελληνικό ποδόσφαιρο σκηνικό η πρόταση του μεγαλομετόχου της ΠΑΕ Skoda Ξάνθη κ. Χρήστου Πανόπουλου για αναβολή της έναρξης του Πρωταθλήματος και για άμεση έναρξη διαλόγου όλων των εμπλεκομένων πλευρών με θέμα την αντιμετώπιση της κρίσης ακούστηκε ως η μόνη σοβαρή. Τελικά όμως απασχόλησε μόνο τα δημοσιεύματα του Τύπου. Το Πρωτάθλημα άρχισε. Και πιθανόν όλοι να θυμηθούν την πρόταση Πανόπουλου στην πρώτη πτώχευση μιας ΠΑΕ ή στην αναγκαστική διακοπή της διοργάνωσης. Καλή αγωνιστική χρονιά!