Ο αλσατός σερ του ποδοσφαίρου
ΘΥΜΙΖΕΙ δάσκαλο δημοτικού ή ορκωτό λογιστή. Εχει άλλωστε μάστερ στα οικονομικά. Είναι όμως προπονητής, και επιτυχημένος, στο πιο απαιτητικό πρωτάθλημα του κόσμου. Ο Αρσέν Βενγκέρ ξεχώριζε έτσι κι αλλιώς ανάμεσα στους συναδέλφους του· τόσο ώστε η πράξη του το προπερασμένο Σάββατο να ζητήσει επανάληψη του νικηφόρου αγώνα της ομάδας του, της Αρσεναλ, με τη Σέφιλντ Γιουνάιτεντ, επειδή δεν τηρήθηκε το fair play, να αποτελεί απλή κατάληξη της πορείας του Γάλλου στα βρετανικά γήπεδα.
Αν ήταν κάποιος να το κάνει, αυτός θα ήταν ο Βενγκέρ. Και ήταν. Εστω κι αν θα τον θέλαμε πιο Μεσόγειο γιατί όχι δικό μας; αυτόν που θα θύμιζε στον κόσμο το ξεχασμένο «ευ αγωνίζεσθαι». Εστω κι αν στο πίσω μέρος του εγκεφάλου μας παραμένει κρυμμένη η αμφιβολία για τον Αλσατό: Θα το έκανε αν κρινόταν το πρωτάθλημα;
ΗΤΑΝ ένας απλός αγώνας για το Κύπελλο Αγγλίας. Η κάτοχος του νταμπλ Αρσεναλ έπαιζε στην έδρα της με τη Σέφιλντ Γιουνάιτεντ, ομάδα της δεύτερης τη τάξει κατηγορίας του αγγλικού πρωταθλήματος. Παρά τη διαφορά δυναμικότητας των δύο ομάδων, το σκορ ήταν 1-1, όταν στο 75′ ο Λι Μόρις των φιλοξενουμένων τραυματίστηκε. Οι συμπαίκτες του έβγαλαν την μπάλα άουτ για να σταματήσει το παιχνίδι και να προσφερθούν οι πρώτες βοήθειες στον Μόρις. Ο άγραφος κανόνας του fair play και το σύνηθες τελετουργικό θέλουν τους αντιπάλους να επιστρέφουν την μπάλα στους κατόχους της πριν από τη διακοπή. Ο Ρέι Παρλούρ της Αρσεναλ εκτέλεσε το πλάγιο προς τη μεριά της Σέφιλντ. Η μπάλα, όμως, έφθασε στον συμπαίκτη του, τον Νιγηριανό Κανού, που προχώρησε και έδωσε «μισό γκολ» στον Ολλανδό Μαρκ Οβερμαρς. Αυτός έβαλε το άλλο μισό και η Αρσεναλ νίκησε με ένα γκολ που τύποις είναι κανονικό αλλά αποτελεί ατιμία. Ο διαιτητής Πίτερ Τζόουνς δεν είχε την εξουσία να το ακυρώσει.
Το fair play είχε προς στιγμήν νικηθεί από το γράμμα του κανονισμού. Ωσπου εμφανίστηκε ο προπονητής των νικητών. Ο 50χρονος Αλσατός ζήτησε από τη Σέφιλντ συγγνώμη και από τους αρμοδίους την επανάληψη του αγώνα. Η Αγγλική Ποδοσφαιρική Ομοσπονδία συνεδρίασε εκτάκτως και τρεις ώρες μετά το επίμαχο ματς αποφάσισε την ακύρωση του αποτελέσματος και την επανάληψη του αγώνα την ερχόμενη Τετάρτη 24 Φεβρουαρίου στο «Χάιμπουρι».
«Εμαθα να παλεύω για το fair play από τότε που ήμουν παιδί στη Γαλλία» εξηγεί λίγες ημέρες μετά ο Βενγκέρ. Μέσω του site της Αρσεναλ στο Internet κάνει και την πρότασή του: «Πρέπει να αλλάξουμε τους κανονισμούς γιατί το Σάββατο ο διαιτητής δεν μπορούσε να δράσει, παρ’ ότι όλοι οι παίκτες ήθελαν να ακυρωθεί το γκολ. Πρέπει να υπάρχουν ξεκάθαρες οδηγίες για το τι πρέπει να γίνεται όταν η μπάλα βγαίνει έξω για έναν παίκτη που τραυματίζεται».
Ωστόσο το ζητούμενο εδώ δεν είναι η αλλαγή των κανονισμών. Είναι η ευθύτητα του Γάλλου και η ταχύτητα των Αγγλων. «Μόνο στη Βρετανία μπορούν να λάβουν σε τόσο λίγο χρόνο μια τέτοια απόφαση» λέει στο «Βήμα» ο προπονητής του Πανιωνίου και παλιά δόξα της μεγάλης Λίβερπουλ Ρόνι Γουίλαν και προσθέτει: «Θα ήθελα να το δω στην Ελλάδα αλλά δεν ξέρω αν μπορεί να γίνει. Αν βρισκόμουν στην ίδια θέση με τον Βενγκέρ, πιθανότατα να έκανα το ίδιο, αλλά δεν ξέρω αν στην Ελλάδα μπορεί να επαναληφθεί ματς. Ηταν δύσκολη η απόφαση του Βενγκέρ αλλά σωστή. Αρκετοί πάντως δεν έχουν χαρεί γι’ αυτή την ενέργειά του».
Η αλήθεια είναι ότι η FIFA και η UEFA χαιρέτισαν την απόφαση της Αγγλικής Ομοσπονδίας ξεκαθαρίζοντας πάντως ότι δεν πρόκειται να αλλάξουν οι σχετικοί κανονισμοί , οι παίκτες της Αρσεναλ στάθηκαν στο πλευρό του Βενγκέρ, αλλά πολλοί ήταν αυτοί που είπαν ότι ο Γάλλος έκανε δημόσιες σχέσεις. Το ματς είναι εύκολο για την Αρσεναλ και η επανάληψή του δεν στοιχίζει πολλά στους Λονδρέζους, πόσο μάλλον στον ίδιο τον Βενγκέρ. Από την άλλη, οι οργανωμένοι οπαδοί της Σέφιλντ, οι «BIFA», μέσω του προέδρου τους Αντι Νίκολσον, ζήτησαν το παιχνίδι να γίνει στο «Μπράμαλ Λέιν», την έδρα της Γιουνάιτεντ. Θεωρούν ότι το δίκαιο (fair) απαιτεί να γίνει ένας κανονικός επαναληπτικός Κυπέλλου όπως ακριβώς θα συνέβαινε αν ο αγώνας του προπερασμένου Σαββάτου είχε λήξει ισόπαλος.
Στη Βρετανία θυμήθηκαν την περίπτωση του παίκτη της Λίβερπουλ Ρόμπι Φάουλερ που την άνοιξη του 1997 σε έναν αγώνα πάλι με την Αρσεναλ είχε κερδίσει πέναλτι που δεν ήταν. Εδειξε αμέσως στον διαιτητή ότι δεν ήταν πέναλτι αλλά ο Τζέραλντ Ασμπι δεν μπορούσε να αλλάξει την απόφασή του. «Το είχε εκτελέσει ο Φάουλερ και το είχε στείλει στα χέρια του Σίμαν» θυμάται ο Ρ. Γουίλαν. «Μετά όμως βρέθηκε κάποιος άλλος (σ.σ.: ο Μακ Ατίερ) και σκόραρε». Η Λίβερπουλ είχε νικήσει με 2-1 και ο αγγλικός Τύπος είχε επιτεθεί στον Φάουλερ. Ο «Independent» είχε γράψει τότε ότι, «αν ο Φάουλερ ήθελε να σβήσει την αδικία, θα μπορούσε να σουτάρει άουτ». Η ειλικρίνειά του είχε τότε αμφισβητηθεί, όπως συνέβη τώρα και με τον Βενγκέρ.
«Δεν θέλω ούτε περιμένω ειδική αντιμετώπιση της ομάδας μου ως αντάλλαγμα για την απόφασή μου» απαντά στις φιλύποπτες νύξεις ο Βενγκέρ. «Αυτό που θέλω είναι να παίζουμε με τους κανόνες».
Ο Γάλλος πράγματι άλλαξε τους κανόνες· εκείνους τουλάχιστον που θέλουν τον προπονητή στυγνό υπολογιστή και βαρετά προβλέψιμο. Είναι ο άνθρωπος που θα μπορούσε να είναι καθηγητής Οικονομικών (μάστερ στο Πανεπιστήμιο του Στρασβούργου), μιλάει έξι γλώσσες (γαλλικά, αγγλικά, γερμανικά, ισπανικά, ιταλικά και γιαπωνέζικα, από το πέρασμά του από το ιαπωνικό πρωτάθλημα την περίοδο 1995-96) και συνηθίζει να βάζει πρόστιμα στους οκτώ (με τον δανεικό πλέον στην ΑΕΚ Κρίστοφερ Ρε) γάλλους παίκτες της Αρσεναλ ακριβώς για να μη θεωρηθεί ότι ευνοεί τους συμπατριώτες του.
Τελικώς, το αν η ενέργειά του υπαγορεύτηκε από τη συνείδησή του ή από διάθεση για δημόσιες σχέσεις δεν έχει να κάνει με αυτόν αλλά με τον βαθμό καχυποψίας του καθενός μας…
Ο βραζιλιάνος παίκτης της Σέφιλντ Μαρσέλο αποκαλύπτει πώς αντέδρασαν οι παίκτες της Αρσεναλ μετά το «ανφέαρ» του Κανού
Η ΑΠΟΦΑΣΗ για την επανάληψη του αγώνα της με την Αρσεναλ, μετά την πρωτοβουλία του Αρσέν Βενγκέρ, ικανοποίησε ασφαλώς τον προπονητή, τους ποδοσφαιριστές και τους οπαδούς της Σέφιλντ Γιουνάιτεντ. Ωστόσο, η ομάδα του Σέφιλντ επιθυμούσε η επανάληψη του αγώνα να διεξαχθεί στην έδρα της, στο Μπράμαλ Λέιν, όπως θα γινόταν αν δεν άλλαζε το 1-1 στον αγώνα του Χάιμπουρι.
Ο σκόρερ της Σέφιλντ Γιουνάιτεντ στον αγώνα με την Αρσεναλ, ο Βραζιλιάνος Μαρσέλο, μετέφερε στο «Βήμα» τις εντυπώσεις και τις σκέψεις του για όσα έγιναν στο Χάιμπουρι:
«Ο τερματοφύλακάς μας Αλαν Κέλι πέταξε την μπάλα εκτός αγωνιστικού χώρου για να παρασχεθούν οι πρώτες βοήθειες στον συμπαίκτη μας Λι Μόρις, που ήταν στο έδαφος. Ο Ρέι Παρλούρ της Αρσεναλ πήγε να εκτελέσει το πλάγιο άουτ και όλοι περιμέναμε ότι θα μας έδινε πίσω την μπάλα. Ο Παρλούρ την πέταξε προς την πλευρά του τερματοφύλακά μας, ο Κανού πετάχτηκε, την πήρε και έκανε πάσα στον Οβερμαρς. Ολοι περιμέναμε ότι ο Ολλανδός θα την άφηνε στον τερματοφύλακά μας. Ο Οβερμαρς την έσπρωξε στα δίχτυα. Πρώτη φορά έβλεπα τέτοια συμπεριφορά. Αγνόησαν προκλητικά το «fair play». Οι οπαδοί της Αρσεναλ αρχικά πανηγύρισαν, έπειτα πάγωσαν όμως. Οι δικοί μας οπαδοί αποδοκίμασαν τους παίκτες της Αρσεναλ, δεν έκαναν όμως επεισόδια και αποχώρησαν ήσυχα από το γήπεδο. Ο προπονητής μας Στιβ Μπρους μας μάζεψε στον πάγκο. Ζήτησε από όλους να μην αντιδράσουμε. Ο Μπρους μας ζήτησε να μην κάνουμε δηλώσεις μετά το παιχνίδι, όπως κι έγινε. Στα υπόλοιπα 14 λεπτά του αγώνα οι ποδοσφαιριστές της Αρσεναλ προσπαθούσαν να απολογηθούν. Ο Νάιτζελ Γουίντερμπερν μας ρωτούσε αν θέλαμε να βάλει αυτογκόλ για να γίνει 2-2 το σκορ. Μίλησε πολύ άσχημα στον συμπαίκτη του, τον Κανού.
Η απόφαση του Αρσέν Βενγκέρ με εξέπληξε. Εδειξε ότι είναι μεγάλος άνδρας του ποδοσφαίρου. Εχω την εντύπωση ότι πολύ δύσκολα θα έπαιρνε την ίδια απόφαση αν το παιχνίδι αυτό ήταν ο τελικός του Κυπέλλου ή αν κρινόταν η κατάκτηση του πρωταθλήματος. Σημασία έχει όμως ότι δεν δίστασε να ζητήσει την επανάληψη του αγώνα».
Δύο φορές πρώτος σκόρερ του πορτογαλικού πρωταθλήματος με την Μπενφίκα, με εμπειρία στο ισπανικό πρωτάθλημα με τη φανέλα της Ντεπορτίβο Αλαβές, ο Μαρσέλο δεν έχει συναντήσει παρόμοια απόφαση-ύμνο στο «fair play». «Δεν έχει ληφθεί τέτοια απόφαση στην Πορτογαλία ή στην Ισπανία. Και έχω την εντύπωση ότι, αν είχε συμβεί κάτι τέτοιο, δύσκολα ένας προπονητής πορτογαλικού συλλόγου θα ζητούσε επανάληψη του αγώνα. Στην Αγγλία δίνουν πολύ μεγαλύτερη σημασία στο «fair play». Και πολύ καλά κάνουν».
Οσο για την τύχη της ομάδας του στην επανάληψη του αγώνα, ο Μαρσέλο δεν είναι ιδιαίτερα αισιόδοξος: «Η Αρσεναλ είχε απουσίες που δεν θα έχει στην επανάληψη του αγώνα. Επειτα είναι δύσκολο να ξαφνιάσεις για δεύτερη φορά έναν μεγάλο αντίπαλο. Εμείς θα προσπαθήσουμε. Και ελπίζω να μη σταθούμε ξανά τόσο άτυχοι. Γιατί, αν είχε λήξει ισόπαλο το παιχνίδι και παίζαμε τον δεύτερο αγώνα στην έδρα μας, οι πιθανότητες θα ήταν πολύ περισσότερες για τη Σέφιλντ».
«Θα υπάρξουν Βενγκέρ και στην Ελλάδα» Ο Στέλιος Μανωλάς θυμάται το δικό του «fair play» και σχολιάζει τη στάση του γάλλου προπονητή
ΣΤΙΣ 16 Ιανουαρίου 1994 στον αγώνα ΑΕΚ-Λάρισας για το πρωτάθλημα Α’ Εθνικής ο Στέλιος Μανωλάς κέρδισε πέναλτι χάρη σε μια θεαματική πτώση του στη μεγάλη περιοχή. Το πέναλτι εκτέλεσε εύστοχα ο Αλέκος Αλεξανδρής και η ΑΕΚ κέρδισε με 1-0. Την επόμενη ημέρα ο Στ. Μανωλάς δήλωσε δημόσια ότι η απόφαση του διαιτητή Μπάζα ήταν λανθασμένη.
«Εκανα θέατρο, δεν με χτύπησε κανένας, έπεσα μόνος μου για να κερδίσω πέναλτι», ήταν η δήλωση του Μανωλά που προκάλεσε αίσθηση καθώς κανένας δεν είχε παραδεχθεί δημόσια ότι η ομάδα του ευνοήθηκε από μια υπόδειξη διαιτητή. Πολύ περισσότερο όταν και αυτό ακόμη το τηλεοπτικό «ριπλέι» δεν ήταν διαφωτιστικό. Ηταν μια κίνηση με κατεύθυνση το «fair play», έστω κι αν έγινε κατόπιν εορτής από τον διεθνή αμυντικό.
Η πρόσφατη υπόθεση του «Χάιμπουρι», με την ιστορική κίνηση Βενγκέρ, έφερε στο μυαλό πολλών εκείνη την απολογητική δήλωση του Στ. Μανωλά. Πέντε χρόνια μετά ο παλιός άσος της ΑΕΚ μιλάει στο «Βήμα» και επιμένει: «Δεν έχω μετανιώσει για την επιλογή μου να παραδεχθώ δημόσια ότι έκανα θέατρο. Ολη η ΑΕΚ είχε τσαντιστεί τότε μαζί μου: ο πρόεδρος, ο προπονητής, οι συμπαίκτες, ο κόσμος. Δυστυχώς η ΑΕΚ πλήρωσε στη συνέχεια το κόστος της κίνησής μου. Πέρασαν πολλά παιχνίδια για να ξανακερδίσουμε πέναλτι. Δεν μετάνιωσα όμως. Στη ζωή καθένας κάνει τις επιλογές του και κρίνεται από αυτές. Το άθροισμα των επιλογών είναι ο χαρακτήρας κάθε ανθρώπου. Ενιωσα την ανάγκη να το πω για να είμαι εντάξει απέναντι στον εαυτό μου».
Ο παλαίμαχος διεθνής αμυντικός σχολιάζει και την απόφαση του Αρσέν Βενγκέρ: «Εκανε ό,τι καλύτερο μπορούσε για το ποδόσφαιρο και την αξιοπιστία του. Αναρωτιέμαι αν θα έκανε την ίδια κίνηση σε ένα παιχνίδι μεγαλύτερης σημασίας. Μακάρι να το κάνει ο Βενγκέρ στο μέλλον».
Ο Στ. Μανωλάς αισιοδοξεί ότι οι Ελληνες θα μιμηθούν τον Γάλλο τεχνικό: «Δεν μπορώ να προβλέψω αν θα γίνουν σύντομα παρόμοιες κινήσεις στην Ελλάδα. Θα γίνουν όμως. Κάποια στιγμή οι παράγοντες θα αναγκαστούν να το κάνουν βλέποντας τις εξέδρες να ερημώνουν. Μακάρι να περνούσε από το χέρι μου. Θα έκανα οποιαδήποτε κίνηση απαιτούσε το «fair play»».
