Η μέθοδος του… αιφνιδιασμού κατέδειξε με γλαφυρό τρόπο στις αρχές της εβδομάδας τη μεγαλύτερη πληγή των αστικών συγκοινωνιών της Αθήνας. Ο πανικός που προκλήθηκε στον σταθμό των Αμπελοκήπων μόλις έκλεισαν απροειδοποίητα σχεδόν όλες οι αυτόματες πύλες δείχνει το μέγεθος της εισιτηριοδιαφυγής.
Παρά τη μερική ακόμη εφαρμογή του συστήματος, που αφήνει διαδρόμους λαθρεπιβίβασης, αλλά και την ανεκτικότητα που επιδεικνύεται, η πορεία των εσόδων του ΟΑΣΑ ανοίγει παράθυρο σωτηρίας για τις ελλειμματικές αστικές συγκοινωνίες.
Σύμφωνα με πληροφορίες του «Βήματος», τα έσοδα αυξήθηκαν κατά 17% τον Μάρτιο σε σχέση με τον αντίστοιχο μήνα του 2017, φθάνοντας τα 20 εκατ. ευρώ. Η «τρύπα» στα έσοδα του ΟΑΣΑ, που βάθυνε έτι περαιτέρω με τις δωρεάν μετακινήσεις όταν επιβλήθηκαν τα capital controls –αποτίμηση κόστους 9,5 εκατ. ευρώ -, οπότε και κλιμακώθηκε η διαχρονική κουλτούρα της εισιτηριοαποφυγής, αποτελεί το μεγάλο στοίχημα.
Η βελτίωση των εσόδων εκτιμάται ότι θα διατηρηθεί σε διψήφια ποσοστά και τους επόμενους μήνες, γεγονός που θα αποτελέσει και το χειροπιαστό αφήγημα αποτελεσματικότητας για τους συγκοινωνιακούς φορείς που βρίσκονται πια στο μικροσκόπιο του Υπερταμείου.

Ο Μάιος φέρνει κλειστές πύλες

Σήμερα, οι πύλες –εκτός αυτών που εξυπηρετούν τα ΑμεΑ –έχουν κλείσει συνολικά σε 32 από τους 65 σταθμούς των μέσων σταθερής τροχιάς της πρωτεύουσας. Σύμφωνα με πληροφορίες, εντός του Μαΐου πρόκειται να κλείσουν οι πύλες και στους υπόλοιπους σταθμούς των Γραμμών 2 και 3, δηλαδή σε ακόμη 13 σταθμούς.
Οσο για τον ηλεκτρικό σιδηρόδρομο, τα πράγματα είναι πιο δύσκολα στους 20 σταθμούς, όπου οι αυτόματες πύλες παραμένουν ανοικτές. Για να εφαρμοστεί πλήρως και με ασφάλεια το αυτόματο σύστημα απαιτούνται περί τους 60 σταθμάρχες, οι οποίοι όμως δεν υπάρχουν. Παράλληλα, δεν αποκλείονται οι αιφνιδιαστικές κινήσεις, όπως αυτή στον σταθμό Αμπελοκήπων, όπου με το κλείσιμο των πυλών και την παρουσία ελεγκτών στην πύλη για ΑμεΑ και ανέργους εγκλωβίστηκαν όσοι δεν είχαν χτυπήσει ηλεκτρονικό εισιτήριο κατά την επιβίβαση σε άλλον σταθμό, με αποτέλεσμα να δημιουργηθεί συνωστισμός, αλλά και να επιβληθούν δεκάδες πρόστιμα.

100 μηχανήματα δέχονται κάρτα

Το προηγούμενο διάστημα δόθηκε η δυνατότητα αγοράς και επαναφόρτισης ηλεκτρονικών εισιτηρίων και καρτών με χρεωστική και πιστωτική κάρτα σε 100 από τα 300 Αυτόματα Μηχανήματα Εκδοσης Καρτών (ΑΜΕΚ) σε 38 σταθμούς του μετρό. Εξέλιξη που διευκολύνει τους χρήστες, καθώς όχι μόνο ο αριθμός των μηχανημάτων δεν επαρκεί, αλλά και οι δυνατότητες να δίνουν ρέστα παραμένουν συγκεκριμένες (τα ρέστα συσχετίζονται με την αξία κομίστρου), με αποτέλεσμα οι επιβάτες να μην μπορούν να εξυπηρετηθούν, κυρίως όταν διαθέτουν χαρτονομίσματα των 20 και των 50 ευρώ. Μέχρι πρόσφατα η δυνατότητα χρήσης πιστωτικών καρτών παρεχόταν μόνο στα εκδοτήρια.
Επίσης, η φόρτιση μέσω κάρτας των προσωποποιημένων καρτών με τη χρήση του app για κινητά γίνεται άμεσα, χωρίς δηλαδή να είναι απαραίτητη η ενεργοποίηση του κομίστρου σε ΑΜΕΚ, όμως η «έξυπνη» συσκευή απαιτείται να διαθέτει NFC. Αυτό δεν είναι ακόμη εφικτό στην online φόρτιση μέσω υπολογιστή ή τάμπλετ, καθώς η διαδικασία για τον χρήστη ολοκληρώνεται για την ώρα στο αυτόματο μηχάνημα με την ενεργοποίηση του κομίστρου.
Μένει όμως μια ακόμη εκκρεμότητα που θα αποφορτίσει το σύστημα. Η αναβάθμιση των περίπου 75 παλιών αυτόματων μηχανημάτων της γενιάς INDRA 2 αναμένεται να διευκολύνει την εξυπηρέτηση των πολιτών. Οι τεχνικές δυσκολίες όμως της παραμετροποίησης, ώστε να είναι συμβατά με το νέο σύστημα, όχι μόνο δεν επέτρεψαν να τεθούν σε λειτουργία τον περασμένο Δεκέμβριο, όπως είχε αρχικά προβλεφθεί, αλλά ξεπεράσαμε πια και το Πάσχα.

Εντός τριμήνου ο διαγωνισμός για 92 λεωφορεία

Η ανανέωση του στόλου των λεωφορείων και τρόλεϊ αποτελεί ένα διαχρονικό «αγκάθι» στις οδικές συγκοινωνίες. Η ανάγκη είναι εξάλλου πανθομολογούμενη καθώς η μέση ηλικία ανέρχεται σε 13 έτη για τα λεωφορεία και 14 για τα τρόλεϊ. Συνολικά, η ΟΣΥ έχει στην κατοχή της 2.346 οχήματα, εκ των οποίων όμως 320 παραμένουν στο αμαξοστάσιο περιμένοντας να γίνουν σκραπ.

Από τα υπόλοιπα 2.026 λεωφορεία και τρόλεϊ, βγαίνουν στους δρόμους τα μισά, με τον αριθμό να παρουσιάζει καθημερινές αυξομειώσεις. Οι ελλείψεις ανταλλακτικών αλλά και η αποψίλωση ακινητοποιημένων οχημάτων, προκειμένου κομμάτια τους να αξιοποιηθούν ως ανταλλακτικά σε πιο λειτουργικά οχήματα, είναι συνήθη φαινόμενα. Ενδεικτικό ότι το συγκοινωνιακό έργο στα χρόνια της κρίσης έχει συρρικνωθεί κατά περίπου 30%.

Μέσα στους επόμενους τρεις μήνες αναμένεται να γίνει το πρώτο βήμα, μετά τον τελευταίο διαγωνισμό του 2005, για μια έστω περιορισμένη ανανέωση του στόλου, με την προκήρυξη του διαγωνισμού για 92 αστικά λεωφορεία που θα προμηθευτεί ο ΟΑΣΑ, με χρηματοδότηση 30 εκατ. ευρώ από την Περιφέρεια Αττικής.

Ειδικότερα, πρόκειται να γίνει ανοικτός διεθνής ηλεκτρονικός διαγωνισμός για την προμήθεια 20 λεωφορείων δώδεκα μέτρων, 60 αρθρωτών λεωφορείων δεκαοκτώ μέτρων – όλα σύγχρονης αντιρρυπαντικής τεχνολογίας (EURO VI) – και 12 ηλεκτρικών λεωφορείων δώδεκα μέτρων.

Εσοδα άνω των 2 εκατ. από πρόστιμα

Η αποτελεσματικότητα του νέου «έξυπνου» συστήματος συλλογής κομίστρου είναι μάλλον αυταπόδεικτη όσον αφορά τα μέσα σταθερής τροχιάς, όπου η πλήρης ενεργοποίηση των αυτόματων πυλών θα αφήνει έξω τους λεγόμενους «τζαμπατζήδες».

Οταν όμως μιλάμε για τα λεωφορεία και τα τρόλεϊ, τα πράγματα δεν είναι το ίδιο απλά. Εν τω μεταξύ, περισσότερες από τις μισές επιβιβάσεις που πραγματοποιήθηκαν στα ΜΜΜ της πρωτεύουσας το 2016 αφορούσαν τις οδικές συγκοινωνίες, δηλαδή από τις 612,9 εκατ. επιβιβάσεις οι 339,6 εκατ. επιβιβάσεις ήταν σε λεωφορεία και τρόλεϊ.
Οπως πληροφορείται το «Βήμα», στο business plan που κατέθεσε η ΟΣΥ ΑΕ στο Υπερταμείο προβλέπεται για τα επόμενα χρόνια αύξηση των εσόδων από πρόστιμα ύψους 2-2,5 εκατ. ευρώ ετησίως. Αυτό φυσικά συνεπάγεται ένα ενισχυμένο σώμα ελεγκτών, καθώς σήμερα υπάρχουν μόλις 17 ελεγκτές, με αποτέλεσμα οι επιτήδειοι να ανεβοκατεβαίνουν ανενόχλητοι στις οδικές συγκοινωνίες.

Ως πρώτο βήμα, έως ότου – και εφόσον – γίνει αποδεκτό το αίτημα του ΟΑΣΑ για ενίσχυση του σώματος ελεγκτών με 166 άτομα, εξετάζεται η ενίσχυση του σώματος ελεγκτών μέσω εσωτερικών μετακινήσεων στην ΟΣΥ.

Η λαθρεπιβίβαση στην ΟΣΥ αναμένεται να περιοριστεί και από ένα άλλο γεγονός: αρκετοί είναι οι μετεπιβιβαζόμενοι επιβάτες σε μετρό και ηλεκτρικό όπου λειτουργούν οι κλειστές πύλες.

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ