Τι προβλέπει το νομοσχέδιο για την αποεπένδυση της ΔΕΗ από τους λιγνίτες

Αλλάζει ο τρόπος υπολογισμού του «Τοπικού Πόρου Ανάπτυξης» το οποίο εισπράττουν οι τοπικές κοινωνίες στις λιγνιτικές περιοχές της Δυτικής Μακεδονίας και της Πελοποννήσου. Και όπως εκτιμούν παράγοντες των δύο Περιφερειών της χώρας, τα έσοδα των …ενεργειακών δήμων από το περίφημο «λιγνιτόσημο», φαίνεται ότι περιορίζονται σημαντικά, βάσει των νέων ρυθμίσεων που προωθεί το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ).

Σύμφωνα με τα όσα προβλέπει το νομοσχέδιο για την αποεπένδυση της ΔΕΗ από τους λιγνίτες, το οποίο αναμένεται ότι θα εισαχθεί προς συζήτηση και ψήφιση στη Βουλή τη Δευτέρα, καταργείται το «λιγνιτόσημο» που έως σήμερα προέκυπτε από το 0,5% του τζίρου της ΔΕΗ και δινόταν ως «περιβαλλοντικό αντιστάθμισμα» στις επιβαρυμένες από τον λιγνίτη περιοχές για την ανάπτυξή τους.

Αυτό θα αντικατασταθεί με ένα ειδικό τέλος δικαιωμάτων λιγνίτη (1,2 ευρώ ανά MWh παραγόμενης ηλεκτρικής ενέργειας από λιγνίτη), το οποίο θα επιβληθεί σε όλους τους παραγωγούς (ιδιώτες και ΔΕΗ). Ωστόσο, με βάση τη λιγνιτική παραγωγή του 2016 (περί τις 15 τεραβατώρες), το ποσό που θα αντιστοιχεί στις περιοχές της Κοζάνης, της Φλώρινας και της Αρκαδίας υπολογίζεται στα 18 εκατ. ευρώ κατ΄ έτος (1,2 εκατ. ευρώ επί 15 τεραβατώρες).

Την τελευταία πενταετία, το «λιγνιτόσημο» στις περιοχές Κοζάνης και Φλώρινας έφτασε στα 100 εκατ. ευρώ, δηλαδή 20 εκατ. ευρώ κατά μέσο όρο τον χρόνο. Άλλα περίπου 4 εκατ. ευρώ τον χρόνο αντιστοιχούν στην περιοχή της Αρκαδίας, αν και όπως αναφέρει στο «Βήμα», ο αντιπεριφερειάρχης Αρκαδίας κ. Ευάγγελος Γιαννακούρας, «έχουμε να δούμε χρήματα από τη ΔΕΗ, από το 2012». Όπως λέει χαρακτηριστικά, «το ζήτημα δεν είναι μόνο πόσα δικαιούμαστε αλλά πότε τελικά μας καταβάλλονται».

Στελέχη του υπουργείου πάντως, υποστηρίζουν ότι τα έσοδα για την τοπική κοινωνία δεν θα μεταβληθούν.

Σχετικά με τα εργασιακά δικαιώματα στις προς πώληση μονάδες της ΔΕΗ, αυτά μεταβιβάζονται και διατηρούνται στις νέες θυγατρικές εταιρείες που θα συσταθούν, οι οποίες δεν θα μπορούν να προχωρήσουν σε απολύσεις για έξι χρόνια. Το νομοσχέδιο προβλέπει τη σύσταση δύο θυγατρικών της ΔΕΗ, μία με τα προς πώληση περιουσιακά της στοιχεία στον Βορρά και μία για εκείνα του Νότου.

Στις νέες εταιρείες θα μεταφερθεί το απαραίτητο προσωπικό ώστε να λειτουργούν κανονικά τα εργοστάσια και τα ορυχεία. Οι υπόλοιποι εργαζόμενοι θα μετακινηθούν σε άλλες θυγατρικές του ομίλου της ΔΕΗ ή θα μπορούν να ωφεληθούν από πρόγραμμα εθελουσίας εξόδου.

Το προσεχές διάστημα η ΔΕΗ θα πρέπει να παρουσιάσει τα προγράμματα κινητικότητας και εθελουσίας. Σε αυτά θα μπορούν να ενταχθούν ακόμη και εργαζόμενοι σε μονάδες που τίθενται εκτός λειτουργίας. Προκειμένου να υποστηριχθεί το πρόγραμμα εθελουσίας, το νομοσχέδιο προβλέπει κατάργηση του συμψηφισμού της αποζημίωσης καταγγελίας σύμβασης με το εφάπαξ.

Σε κάθε μία από τις νέες θυγατρικές της ΔΕΗ θα περιέλθουν οι εγκαταστάσεις, ο μηχανολογικός εξοπλισμός, τα δικαιώματα εκμετάλλευσης από ορυχεία καθώς και το σύνολο της σχετικής αδειοδότησης, ώστε να είναι πλήρως λειτουργικές. Στη μητρική ΔΕΗ παραμένει η ιδιοκτησία εκτάσεων, οι οποίες στο παρελθόν απαλλοτριώθηκαν και παραχωρείται μόνο η χρήση τους.

Στο νομοσχέδιο περιγράφεται βήμα βήμα η διαδικασία διαχωρισμού των προς πώληση περιουσιακών στοιχείων (οι μονάδες της Μεγαλόπολης ΙΙΙ και IV και της Μελίτης Ι, συνολικής εγκατεστημένης ισχύος 900 MW και η άδεια για την κατασκευή της Μελίτης ΙΙ) από τη μητρική εταιρεία. Οι λογιστικές καταστάσεις του πρώτου τριμήνου θα αποτυπώνουν τον διαχωρισμό και θα πρέπει να εγκριθούν από το ΔΣ της εταιρείας έως τα τέλη Μαΐου. Στη συνέχεια θα δοθεί προθεσμία ενός μήνα για τυχόν προσφυγές των πιστωτών. Αμέσως μετά θα ολοκληρωθεί και τυπικά η απόσχιση, με την έγκριση από τη ΓΣ της ΔΕΗ.

Το μετοχικό κεφάλαιο των θυγατρικών θα προκύψει από την λογιστική αξία (book value) των παγίων, τα οποία θα μεταβιβαστούν σε αυτές. Δεν προβλέπεται ειδική διαδικασία αποτίμησής τους, καθώς θα καθυστερούσε την ολοκλήρωση της διαδικασίας εντός του χρονοδιαγράμματος που έχει συμφωνηθεί με τους θεσμούς.

Έως το τέλος του έτους –σύμφωνα με τα όσα προβλέπει το νομοσχέδιο – οι μονάδες προς μεταβίβαση θα έχουν λάβει όλες τις απαραίτητες άδειες για τη λειτουργία τους. Ίσως το μεγαλύτερο εμπόδιο στην πώληση του 40% του λιγνιτικού χαρτοφυλακίου της ΔΕΗ είναι η προβληματική αδειοδοτική τους κατάσταση, γεγονός το οποίο υπογραμμίστηκε από το σκεπτικό της πρόσφατης απόφασης του ΣτΕ για τους δύο ΑΗΣ στη Μεγαλόπολη και αναδείχθηκε μέσω της σχετικής ερώτησης 48 βουλευτών της ΝΔ. Δεδομένων και των εκκρεμών αιτήσεων ακύρωσης του WWF Ελλάς, είναι εύλογο να αναρωτιέται κανείς σχετικά με τον τρόπο που θα διευθετηθεί το αδειοδοτικό ζήτημα ως το τέλος του χρόνου, όπως αναφέρεται στο νομοσχέδιο του ΥΠΕΝ.

Πλέον όλες οι προς πώληση μονάδες πρέπει να συμμορφώνονται με τα νέα περιβαλλοντικά όρια της Ευρωπαϊκής Ένωσης που ψηφίστηκαν τον Απρίλιο του 2017, με την καθοριστική ψήφο μάλιστα και της Ελλάδας.

Ο πλειοδοτικός διαγωνισμός θα διενεργηθεί τον Μάιο από τη ΔΕΗ με συγκεκριμένες προδιαγραφές και κριτήρια προεπιλογής (εμπειρία στη διαχείριση λιγνιτικών μονάδων και ορυχείων, χρηματοοικονομική καταλληλότητα, επάρκεια κλπ).

Διεθνής, ανεξάρτητος εκτιμητής θα προσδιορίσει ένα δίκαιο εύρος της εμπορικής αξίας (fair value range). Αν οι προσφορές είναι χαμηλότερες, η ΔΕΗ θα μπορεί να ζητήσει βελτιωμένες τελικές οικονομικές προσφορές. Για το δίκαιο του προσφερόμενου τιμήματος (fairness opinion), θα γνωμοδοτήσει δεύτερος ανεξάρτητος εκτιμητής, πριν η ΔΕΗ να προχωρήσει σε υπογραφή της σύμβασης πώλησης.

Οι διαδικασίες υπογραφής της σύμβασης αγοροπωλησίας πρέπει να έχουν ολοκληρωθεί εντός εξαμήνου από τη δημοσίευση της σχετικής απόφασης της DG Comp (Directorate – General for Competition – Γενική Διεύθυνση Ανταγωνισμού), η οποία αναμένεται στα μέσα Απριλίου. Θα ακολουθήσει η έγκριση από την Επιτροπή Ανταγωνισμού, πριν καταβληθεί στη ΔΕΗ το τίμημα.

Οσον αφορά στη μονάδα φυσικού αερίου της Μεγαλόπολης που θα διατηρήσει η ΔΕΗ, λόγω περιορισμών του δικτύου της Πελοποννήσου, θα λειτουργεί με περιορισμένη ισχύ, έως 500 MW (μεγαβάτ), μέχρι να αναβαθμιστεί το δίκτυο μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας.

Ειδικά για την αποκατάσταση των λιγνιτικών πεδίων και την αποξήλωση των μονάδων που θα μεταβιβαστούν προβλέπεται αναλογικός επιμερισμός του κόστους μεταξύ της ΔΕΗ και του νέου ιδιοκτήτη.