Novartis International AG: Το Who is Who του πολυεθνικού ομίλου

Η Novartis International AG είναι μια από τις μεγαλύτερες φαρμακευτικές εταιρείες στον κόσμο τόσο σε χρηματιστηριακή αξία όσο και σε πωλήσεις. Δημιουργήθηκε το 1996 από τη συγχώνευση των ελβετικών Sandoz και Ciba – Geigy. Το έτος 2000 η επωνυμία Sandoz εξαφανίστηκε από την αγορά. Ωστόσο επανήλθε το 2003, όταν η Novartis ενοποίησε τον κλάδο γενόσημων φαρμάκων σε μια ενιαία θυγατρική, αναβιώνοντας έτσι μια ιστορική επωνυμία στον χώρο του φαρμάκου. Αλλά και η Ciba – Geigy έχει μακρά ιστορία αφού δημιουργήθηκε το 1970 από τη συγχώνευση της CIBA που ιδρύθηκε το 1859 και της J. R. Geigy Ltd που ιδρύθηκε το ακόμη πιο μακρινό 1758.

Η εταιρεία που παρασκευάζει πασίγνωστα φαρμακευτικά σκευάσματα, όπως το αντιφλεγμονώδες Voltaren, είναι πλήρες μέλος της Ευρωπαϊκής Ομοσπονδίας Φαρμακευτικών Βιομηχανιών και Ενώσεων (EFPIA), της Διεθνούς Ομοσπονδίας Φαρμακευτικών Παρασκευαστών και Ενώσεων (IFPMA) και των Φαρμακευτικών Ερευνητών και Παρασκευαστών της Αμερικής (PhRMA). Το έτος 2000 η Novartis προχώρησε σε μια σημαντική αποεπένδυση συγχωνεύοντας τον κλάδο γενετικώς τροποποιημένων καλλιεργειών της με τον αντίστοιχο κλάδο της AstraZeneca δημιουργώντας μια ξεχωριστή εταιρεία αγροχημικών, τη Syngenta.

Η Novartis AG, η οποία είναι εισηγμένη στο Χρηματιστήριο της Ζυρίχης και στη Wall Street, ελέγχει άμεσα ή έμμεσα σειρά εταιρειών σε ολόκληρο τον κόσμο που λειτουργούν ως θυγατρικές του Novartis Group. Οι θυγατρικές είναι χωρισμένες σε τρεις μεγάλες κατηγορίες. Εκείνες που παράγουν φαρμακευτικά προϊόντα (υπό την επωνυμία Novartis Pharmaceuticals), εκείνες που παράγουν γενόσημα (Sandoz) και εκείνες που παράγουν προϊόντα για τη φροντίδα του ματιού (Alcon).

Η Alcon προτού ακόμη ενταχθεί στον όμιλο Novartis ήταν η παγκοσμίως μεγαλύτερη και πλέον κερδοφόρα εταιρεία στον κλάδο φροντίδας του ματιού, ενώ η Sandoz το 2013 ήταν η δεύτερη σε τζίρο εταιρεία γενοσήμων. Η Novartis AG κατέχει επίσης μερίδιο 33,3% του μετοχικού κεφαλαίου της επίσης ελβετικής φαρμακευτικής Roche, δίχως όμως να έχει τον έλεγχο της εταιρείας.

Η Novartis εδρεύει στη Βασιλεία της Ελβετίας, αλλά έχει ιδρύσει ένα τεράστιο κέντρο έρευνας και ανάπτυξης στο Χιντεραμπάντ της Ινδίας που καλύπτει έκταση 80.800 τετραγωνικών μέτρων. Στο κέντρο αυτό, που λειτουργεί και ως διοικητικό, στεγάζονται περίπου 8.000 υπάλληλοι του ομίλου. Η Novartis έχει επίσης εγκαταστήσει στις ΗΠΑ, στο Κέιμπριτζ της Μασαχουσέτης συγκεκριμένα, ένα Διεθνές Κέντρο Ερευνών, το Novartis Institutes for BioMedical Research (NIBR). Στο Κέντρο λειτουργούν δύο Ινστιτούτα, ένα για τη μελέτη τροπικών ασθενειών (φυματίωση, ελονοσία, δάγκειο πυρετό) και ένα Ινστιτούτο Εμβολίων για τον τυφοειδή πυρετό και τη σιγκέλωση.

Οπως όλες οι μεγάλες φαρμακευτικές εταιρείες, η Novartis έχει εμπλακεί και σε αρκετές δικαστικές υποθέσεις. Στην Ινδία βρισκόταν επί επτά έτη στα δικαστήρια για την ιδιοκτησία της ευρεσιτεχνίας του αντικαρκινικού φαρμάκου Glivec. Η Novartis Pharmaceuticals κατηγορήθηκε επίσης το 2008 από τη Διεύθυνση Τροφίμων και Φαρμάκων των ΗΠΑ (FDA) ότι σε διαφήμιση του Focalin (καταπολεμά τις διαταραχές της προσοχής και την υπερκινητικότητα) υπερέβαλλε σε ο, τι αφορά την αποτελεσματικότητα του φαρμάκου.

Ερευνες για τις διαφημιστικές και εμπορικές πρακτικές της Novartis διεξήγαγαν ουκ ολίγες οι αμερικανικές αρχές. Το 2010 η εταιρεία κατέβαλε πρόστιμο και αποζημιώσεις 422,5 εκατ. δολαρίων. Την ίδια χρονιά η Novartis κατέβαλε συνολικά πρόστιμα 155 εκατ. δολ. και για διακρίσεις (μισθολογικές, επαγγελματικής εξέλιξης και συμπεριφοράς εν γένει) εις βάρος γυναικών στελεχών της εταιρείας που έμεναν έγκυοι.