Ο κόσμος αλλάζει και μαζί του αλλάζουν τα εκπαιδευτικά μοντέλα που προετοιμάζουν τους αυριανούς «παγκόσμιους» πολίτες. Το «τρένο» της ανάπτυξης έχει σταματήσει έξω από τη χώρα μας και, όπως προκύπτει από τις απόψεις της πρυτάνεως της G. Raymond Chang School of Continuing Education (Σχολή Συνεχιζόμενης Εκπαίδευσης) του Πανεπιστημίου Ryerson του Τορόντο και πρώην υπουργού Μεταναστευτικής Πολιτικής του Οντάριο δρος Μαρί Μπουντρογιάννη που μίλησε στο «Βήμα», αυτή είναι η στιγμή για τους Ελληνες για να ανέβουν σε ένα από τα βαγόνια του.
Στην πρόσφατη επίσκεψή της στην Ελλάδα, προσκεκλημένη του «φυτωρίου» νεανικής επιχειρηματικότητας Egg της Eurobank, η κυρία Μπουντρογιάννη (η οποία κατάγεται από τα Χανιά της Κρήτης) είχε την ευκαιρία να συναντήσει 13 επιχειρηματικές ομάδες μαζί με τα στελέχη της Eurobank, ενώ συζήτησε το ενδεχόμενο διοργάνωσης επιχειρηματικής αποστολής νεοφυών επιχειρήσεων του Εgg στο Τορόντο. Στη συνέντευξη που έδωσε στο «Βήμα» αναλύει τις απόψεις της για τα θέματα που συνδέουν την εκπαίδευση και την ανάπτυξη.
Ποια είναι τα νέα εκπαιδευτικά μοντέλα που συναντάτε και πώς μπορούν αυτά να ενσωματώσουν όσο το δυνατόν περισσότερους πολίτες συγκλίνοντας προς την ψηφιακή εποχή;
«Τα μοντέλα εκπαίδευσης και μάθησης αλλάζουν διαρκώς. Η έλευση των νέων τεχνολογιών και οι εξελισσόμενες ανάγκες της αγοράς εργασίας έχουν σημαντικό αντίκτυπο στον τρόπο με τον οποίο αποκτάμε γνώση. Υπάρχει μια μεγάλη ποικιλία από νέα και αναδυόμενα εκπαιδευτικά εργαλεία που καθιστούν την εκμάθηση πιο προσιτή και ευέλικτη από ποτέ. Στην ψηφιακή εποχή, μπορούμε να έχουμε πρόσβαση σε μεγάλες ποσότητες πληροφοριών. Σύμφωνα με έρευνα του δρος Tony Bates για το EduConsillium το 2016, το 93% των πανεπιστημίων του Καναδά προσφέρει ευκαιρίες ηλεκτρονικής μάθησης. Η εξ αποστάσεως εκπαίδευση είναι ένα ιδιαίτερα ευέλικτο μοντέλο μάθησης που επιτρέπει στους μαθητές την ευκαιρία να αναπτύξουν τις γνώσεις από το σπίτι τους. Στη Σχολή Συνεχιζόμενης Εκπαίδευσης του G. Raymond Chang στο Πανεπιστήμιο Ryerson, προσφέρουμε 26 προγράμματα σπουδών τα οποία μπορούν να ολοκληρωθούν από απόσταση με ειδικά σχεδιασμένα υλικά διδασκαλίας. Στο εγγύς μέλλον θα δούμε επίσης τη μεγαλύτερη χρήση της gamification (εφαρμογή της τεχνολογίας ψηφιακών παιχνιδιών και του σχεδιασμού παιχνιδιών ως εργαλείου μάρκετινγκ σε τομείς εκτός των παιχνιδιών) και της εικονικής πραγματικότητας στην εκπαίδευση. Το πρόγραμμα της «αξιολόγησης της θεραπευτικής επικοινωνίας και της ψυχικής υγείας» που αναπτύχθηκε στο Chang School είναι ένα παράδειγμα καινοτόμου ηλεκτρονικής μάθησης και ενός εικονικού διαδραστικού παιχνιδιού που βοηθά τους επαγγελματίες του τομέα υγείας να αναπτύξουν τις δεξιότητές τους και να επιλύσουν προβλήματα σε ένα ασφαλές εικονικό περιβάλλον. Επιπλέον, η εκπαίδευση γίνεται πιο εξατομικευμένη και βιωματική».
Η εκπαίδευση είναι το όχημα για την έξοδο μιας χώρας από την οικονομική κρίση. Αλλά πώς μπορεί αυτό να συνδεθεί με την ανάπτυξη και στην περίπτωση της Ελλάδας ποιο μοντέλο εκπαιδευτικής πολιτικής θεωρείτε κατάλληλο;
«Η οικονομική ευημερία και η επαγγελματική ανάπτυξη είναι δυνατές μόνο όταν τα άτομα έχουν τα εργαλεία για να πετύχουν. Η αναβάθμιση των δεξιοτήτων με έμφαση στην εκπαίδευση και στην κατάρτιση θα απαιτηθεί για να ανταγωνιστεί η Ελλάδα στην παγκόσμια οικονομία και να αξιοποιήσει πλήρως τα οφέλη της μελλοντικής καινοτομίας. Ο Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ) αναφέρει ότι τον Φεβρουάριο του 2017 το 48% των νέων στην Ελλάδα ήταν άνεργοι. Δυστυχώς, ο αριθμός αυτός αναμένεται να αυξηθεί τα επόμενα δύο χρόνια.
Τώρα είναι ο κατάλληλος χρόνος για να μπορέσουν οι νέοι να αναβαθμίσουν τις ικανότητές τους και να αποκτήσουν ανταγωνιστικό πλεονέκτημα. Η εξ αποστάσεως εκπαίδευση είναι ένα εξαιρετικό μαθησιακό μοντέλο που βοηθά τους νέους να αναπτύξουν τις δεξιότητές τους. Οι ευκαιρίες διευκόλυνσης (mentorship opportunities) είναι επίσης ένας πολύ καλός τρόπος για τους νέους να αποκτήσουν εμπειρία στον χώρο εργασίας και να βοηθήσουν τους εργοδότες να καλύψουν το κενό των ιδιαίτερων δεξιοτήτων τους».

Πώς μπορεί μια κυβέρνηση να υποστηρίξει το οικοσύστημα των νέων επιχειρηματιών;
«Σύμφωνα με την έκθεση του Global Monitoring Entrepreneurship (GEM) του 2016, η Ελλάδα έχει το μεγαλύτερο ποσοστό επιχειρηματιών που εγκαταλείπουν τη χώρα λόγω έλλειψης μελλοντικής κερδοφορίας. Επιπλέον, οι έλληνες επιχειρηματίες αναφέρουν υψηλό φόβο αποτυχίας. Το 64,2% των Ελλήνων ανέφερε ότι ο φόβος της αποτυχίας τούς εμπόδισε να ξεκινήσουν μια επιχείρηση το 2015. Είναι κρίσιμο να λάβουμε μέτρα για να βοηθήσουμε τους επίδοξους καινοτόμους να αντιμετωπίσουν αυτό το άγχος. Η GEM αναφέρει ότι το μεγαλύτερο εμπόδιο στην επιχειρηματικότητα στην Ελλάδα είναι η έλλειψη πλαισίου εθνικής πολιτικής γύρω από την επιχειρηματικότητα. Πιστεύω ότι η ελληνική κυβέρνηση πρέπει να εξετάσει το ενδεχόμενο παροχής φορολογικών κινήτρων σε οργανισμούς που υποστηρίζουν τη διαχείριση της σταδιοδρομίας. Οι μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις δεν μπορούν να αντέξουν οικονομικά να υποστηρίξουν τις ευκαιρίες διαχείρισης σταδιοδρομίας για τους υπαλλήλους τους. Η κρατική χρηματοδότηση θα διευκόλυνε σημαντικά τις επιχειρήσεις να προσφέρουν αυτές τις ευκαιρίες, επιτρέποντάς τους να φέρουν τις σχετικές και καινοτόμες δεξιότητες πίσω στον οργανισμό.

«Υπάρχει περιθώριο για ανάπτυξη»

Τι είδους νέες επιχειρήσεις νομίζετε ότι χρειάζεται η Ελλάδα;
«Οπως και στον Καναδά, η οικονομία στην Ελλάδα καθοδηγείται από την καινοτομία. Η Ευρωπαϊκή Ενωση, που αντιπροσωπεύει το 25,4% της οικονομίας, αναφέρει ότι οι μεγαλύτερες βιομηχανίες στην Ελλάδα είναι το χονδρικό και λιανικό εμπόριο, οι μεταφορές, η διαμονή και οι υπηρεσίες τροφίμων. Υπάρχει περιθώριο για ανάπτυξη και καινοτομία σε όλους αυτούς τους τομείς. Οι έλληνες πολίτες έχουν ενθουσιώδες επιχειρηματικό πνεύμα. Δίπλα στην Κολομβία, ο ΟΟΣΑ αναφέρει ότι η Ελλάδα έχει το δεύτερο υψηλότερο ποσοστό ανεξάρτητων επαγγελματιών στον κόσμο (35%). Με τις αναθεωρήσεις της κυβερνητικής πολιτικής και την αύξηση των κεφαλαιακών επενδύσεων, πιστεύω ότι η οικονομία μπορεί να αρχίσει να ανθίζει».

Ποιο είναι το εκπαιδευτικό όραμά σας για τα επόμενα χρόνια;
«Τα κυβερνητικά όργανα, οι επιχειρήσεις και τα εκπαιδευτικά συστήματα πρέπει να διαβουλεύονται και να αλληλοϋποστηρίζονται για την πρόβλεψη των μελλοντικών αναγκών της αγοράς εργασίας. Στο πανεπιστήμιό μας προτεραιότητά είναι να παρέχουμε σχετικούς προγραμματισμούς που ανταποκρίνονται όχι μόνο στη σημερινή αγορά εργασίας αλλά και για θέσεις εργασίας που θα είναι σε ζήτηση 5 έως 10 χρόνια από τώρα. Συνεχίζουμε να επανεξετάζουμε τα μαθήματά μας και να διασφαλίζουμε ότι οι μαθητές μας έχουν πρόσβαση στις πιο σύγχρονες γνώσεις και εκπαίδευση, ώστε να εξασφαλίσουν την ανταγωνιστικότητά τους. Για παράδειγμα, υπάρχει σήμερα μεγάλη ανάγκη για περισσότερους επαγγελματίες που είναι ειδικευμένοι στην ασφάλεια ηλεκτρονικών υπολογιστών και στην ψηφιακή εγκληματολογία, η οποία αναφέρεται ότι είναι ο ταχύτερα αναπτυσσόμενος τομέας της απασχόλησης στον κόσμο. Πρόσφατη έρευνα της ISACA δείχνει ότι η παγκόσμια έλλειψη επαγγελματιών στον τομέα της ασφάλειας στον κυβερνοχώρο θα έπληττε δύο εκατομμύρια ως το 2019. Για να προστατευθούμε από τις καταστροφικές παραβιάσεις της ασφάλειας, πρέπει να αντιμετωπίσουμε αυτά τα ανησυχητικά κενά στις δεξιότητες».

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ