Αδεια κρατουμένου: Τι ισχύει σε άλλα ευρωπαϊκά κράτη

Η είδηση ότι ο Δημήτρης Κουφοντίνας πέτυχε να πάρει 48ωρη άδεια από τον Κορυδαλλό, ύστερα από 15 χρόνια φυλακής, δίχασε όσο λίγες, προκαλώντας παράλληλα αντιδράσεις χωρών όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες, η Βρετανία, η Τουρκία, που μετρούν θύματα από τη δράση της 17Ν. Ο διχασμός αγγίζει όχι μόνο το πολιτικό φάσμα, αλλά και το νομικό, καθώς το δικαίωμα σε άδεια δεν συνδέεται με το αδίκημα που έχει διαπραχθεί, ως εκ τούτου –βάσει και της ποινής του, ισόβια και κάθειρξη 25 ετών –ο Κουφοντίνας θα μπορούσε να έχει πάρει γεύση ολιγοήμερης ελευθερίας με το που συμπλήρωσε τα οκτώ πρώτα χρόνια πραγματικής έκτισής της. Απλώς, στο παρελθόν, το τριμελές Συμβούλιο των Φυλακών (διευθυντής φυλακών, κοινωνικός λειτουργός, εισαγγελέας) είχε άλλη γνώμη.

«Το δικαίωμα σε άδεια απορρέει από την ευρωπαϊκή νομοθεσία, ωστόσο τα κράτη-μέλη ακολουθούν πολλές φορές τους δικούς τους, εθνικούς, κανόνες» τονίζει η κυρία Μαίρη Μπόση, καθηγήτρια Διεθνούς Ασφάλειας στο Πανεπιστήμιο Πειραιώς. «Το πιο σκληρό καθεστώς είναι ασφαλώς αυτό των Γερμανών, με πλήρη απουσία αδειών στους κρατουμένους-μέλη της RAF, της ομάδας Μπάαντερ – Μάινχοφ, η συντριπτική πλειοψηφία των οποίων πέθαναν στα περιβόητα λευκά κελιά. Η Γερμανία είχε αποφασίσει εξαρχής να τους αντιμετωπίσει ως ποινικούς κρατουμένους, χωρίς καμιά χροιά «πολιτικής βίας», επιτρέποντας σε κάποιους, λίγους, να βγουν, υπό την επίβλεψη πάντα των Αρχών, για να πεθάνουν σπίτι τους». Σε ερώτηση του «Βήματος» για το αν είχε τεθεί ως προϋπόθεση η δήλωση μετανοίας, η καθηγήτρια προτείνει «να είμαστε επιφυλακτικοί, αφού δεν υπάρχουν επίσημα στοιχεία για κάτι τέτοιο και η παραφιλολογία είναι μεγάλη».

Η ίδια υπογραμμίζει την αντίθεση με την Ιταλία και το τι συνέβαινε με ηγετικά στελέχη των Ερυθρών Ταξιαρχιών, όπως ο Αντόνιο Νέγκρι και ο Ρενάτο Κούρτσιο, οι οποίοι έκαναν κανονικά χρήση αδειών ως έγκλειστοι.

Στο εγχώριο σκηνικό, θεωρητικά, άδεια ο Κουφοντίνας δεν θα μπορούσε να πάρει μόνο σε μία περίπτωση: αυτήν του εγκλεισμού του σε φυλακή τύπου Γ’, υψίστης ασφαλείας, για την οποία προορίζονταν οι καταδικασθέντες για αδικήματα σχετικά με τρομοκρατία. Με βάση τον ίδιο νόμο, αυτόν του 2014, ακόμα και αν δεν ήταν κρατούμενος σε ένα τέτοιο σωφρονιστικό κατάστημα, θα είχε δικαίωμα άδειας ύστερα από 18 χρόνια, δηλαδή σε τρία χρόνια από σήμερα. Το καθεστώς άλλαξε, μετά την άνοδο του ΣΥΡΙΖΑ στην εξουσία, με κατάργηση του εν λόγω νόμου και επαναφορά επιεικέστερου (1999), χρήση του οποίου κάνει σήμερα το πρώην ηγετικό στέλεχος της 17Ν.

Τακτική άδεια –από μία ως έξι ημέρες, διάστημα που μπορεί να φθάσει και τις εννέα ημέρες –προβλέπεται στις περιπτώσεις κατά τις οποίες ο καταδικασθείς σε ισόβια έχει εκτίσει 12 χρόνια στη φυλακή. Προϋπόθεση που πληροί ο Δημήτρης Κουφοντίνας, δίδοντας σε πολλούς τη βεβαιότητα ότι θα βρίσκεται πλέον συχνά εκτός Κορυδαλλού. Δικαιούται 45 ημέρες τον χρόνο, υπό τον όρο ότι θα υποβάλλει τα αιτήματα για τις άδειες αυτές ανά 60 ημέρες.