Στα γραφεία των πολυεθνικών φαρμακευτικών εταιρειών που δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα τα τηλέφωνα έχουν πάρει φωτιά. Οχι μόνο τώρα, μετά την ενημέρωση της Roche Hellas για την απόσυρση του ογκολογικού σκευάσματος Cotellic (cobimetinib) από τον «θετικό κατάλογο» και την ένταξή του στον «αρνητικό» (περιλαμβάνονται φάρμακα που δεν αποζημιώνονται από τον ΕΟΠΥΥ), αλλά εδώ και αρκετούς μήνες, εξαιτίας της επιβολής οριζόντιας έκπτωσης 25% σε όλα τα νέα σκευάσματα αναδρομικά από 1ης Ιανουαρίου 2017.
Η επικοινωνία στελεχών φαρμακευτικών εταιρειών που δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα με ξένους συναδέλφους τους γι’ αυτό το θέμα είναι συνεχής, αφού οι εκπρόσωποι των μητρικών εταιρειών είναι πλέον πολύ επιφυλακτικοί ως προς το ενδεχόμενο να κυκλοφορήσει νέο φάρμακό τους στην Ελλάδα. Ηδη, για πέντε νέα φάρμακα –δύο ογκολογικά, ένα νευρολογικό, ένα για τον διαβήτη και ένα για αυτοάνοσο νόσημα –έχουν ληφθεί αποφάσεις από τις μητρικές εταιρείες να μην κυκλοφορήσουν στη χώρα μας.

«Είχαμε προειδοποιήσει»

«Η κίνηση της Roche ήταν αναμενόμενη. Σε πολλές εταιρείες έχουν γίνει ανάλογες συζητήσεις και έχουν ληφθεί κάποιες αποφάσεις. Η επιβολή του rebate και ειδικά η αναδρομικότητα αιφνιδίασαν τις εταιρείες και ιδίως αυτές που είχαν εντάξει προϊόν τους στον «θετικό κατάλογο» στις αρχές του έτους. Δεν είναι δυνατόν η κυβέρνηση να λαμβάνει τέτοιες σοβαρές αποφάσεις τελευταία στιγμή. Δεν είναι δυνατόν μια εταιρεία να μην μπορεί να προβλέψει, να μην μπορεί να σχεδιάσει τις επόμενες κινήσεις της. Στο μεταξύ, για τις επιπτώσεις της επιβολής αυτού του μέτρου είχαμε ενημερώσει την ελληνική κυβέρνηση εγκαίρως. Ακόμη και η EFPIA (Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία Φαρμακευτικών Συνδέσμων και Επιχειρήσεων) είχε στείλει σχετική επιστολή τον περασμένο Φεβρουάριο, προειδοποιώντας για τις ολέθριες συνέπειες αν εφαρμοζόταν αυτή η πολιτική, την οποία προφανώς αγνόησαν» λέει στέλεχος πολυεθνικής φαρμακευτικής εταιρείας και προσθέτει: «Κάποιες εταιρείες σκέφτονται πια να μη φέρουν φάρμακά τους στην Ελλάδα και άλλες θα το σκεφτούν τρεις φορές πριν αποφασίσουν να τα φέρουν».
Αλλωστε και οι εκπρόσωποι του Συνδέσμου Φαρμακευτικών Επιχειρήσεων Ελλάδος (ΣΦΕΕ) έχουν επισημάνει επανειλημμένως –εδώ και ένα χρόνο τουλάχιστον –τους κινδύνους και τις τραγικές επιπτώσεις της νέας φαρμακευτικής πολιτικής στους έλληνες ασθενείς και στο δημόσιο σύστημα Υγείας. Εχουν υπογραμμίσει την αντίθεσή τους «στα οριζόντια φοροεισπρακτικά και δυσβάστακτα μέτρα» και καλούν το υπουργείο Υγείας να τα επανεξετάσει άμεσα.
Αντίστοιχα, ο πρόεδρος του ΔΣ του Pharma Innovation Forum (PIF) Μάκης Παπαταξιάρχης αναφέρει ότι «οι όποιες αποφάσεις, δημοσιοποιούμενες ή μη, έρχονται ως αποτέλεσμα αθροιστικών, συσσωρευμένων, χρόνιων προβλημάτων αλλά και επιλογών, που καθιστούν την υγιή επιχειρηματικότητα υπό απειλή» και προσθέτει: «Η συνυπευθυνότητα και ο διάλογος χωρίς αιφνιδιασμούς είναι συνθήκη και υποχρέωση όλων».

Νέος φόβος για τους ασθενείς

Τον φόβο ότι θα ακολουθήσουν κι άλλες εταιρείες τον ίδιο δρόμο εκφράζει η πρόεδρος του Συλλόγου Καρκινοπαθών – ΚΕΦΙ Ζωή Γραμματόγλου. «Αν οι εταιρείες σταματήσουν να φέρνουν νέα καινοτόμα φάρμακα, αυτοί που θα «πληρώσουν τη νύφη» είναι οι ασθενείς» δηλώνει στο «Βήμα» και συνεχίζει: «Είναι ανήθικο να νομοθετεί η πολιτεία νόμους που απαγορεύουν στους πολίτες τη θεραπεία λόγω κόστους. Είναι διαφορετικό να μιλάμε για φάρμακα ευρείας κατανάλωσης και υψηλής τιμής και διαφορετικό για φάρμακα που απευθύνονται σε ειδικό πληθυσμό ασθενών με υψηλή τιμή. Στη δεύτερη περίπτωση ο πληθυσμός αυτός είναι απόλυτα ελεγχόμενος και καταγεγραμμένος, γεγονός που επιτρέπει στις αρμόδιες αρχές προγραμματισμό και προϋπολογισμό».
Αντίστοιχα, οι εκπρόσωποι της Ελληνικής Ομοσπονδίας Καρκίνου θεωρούν ότι πρόκειται για μια αρνητική εξέλιξη για τους έλληνες ογκολογικούς ασθενείς, «η οποία φοβούμαστε ότι είναι μόνο η κορυφή του παγόβουνου», ενώ ο Ομιλος Εθελοντών Κατά του Καρκίνου «ΑγκαλιάΖω» τονίζει ότι τα καινοτόμα φάρμακα και οι θεραπείες δεν πρέπει να αντιμετωπίζονται ως πρόσθετο δημοσιονομικό βάρος, αλλά ως όφελος για την οικονομία και την κοινωνία.

Πολιτικό ρουσφέτι για θεραπεία

Η κατάσταση αυτή, οι επιπτώσεις της οποίας περιγράφονται επακριβώς από τους εκπροσώπους των ασθενών, των ιατρών και της φαρμακοβιομηχανίας εδώ και περίπου έναν χρόνο, θα οδηγήσει με μαθηματική ακρίβεια στη δημιουργία ασθενών πολλών ταχυτήτων, ευνοώντας τους έχοντες και τους… γνωρίζοντες. Σε μια κατηγορία θα εντάσσονται ασθενείς που θα μπορούν να πληρώσουν για να λάβουν την απαραίτητη για τη ζωή τους καινοτόμο θεραπεία. Σε άλλη, αυτοί που αντέχει η τσέπη τους να ταξιδέψουν στο εξωτερικό και να λάβουν εκεί την ενδεδειγμένη θεραπεία, δεδομένου ότι ήδη κάποιες εταιρείες έχουν αποφασίσει να μη φέρουν ορισμένα νέα φάρμακά τους στην Ελλάδα.
Υπάρχει μια ακόμη κατηγορία η οποία θυμίζει Ελλάδα της δεκαετίας του ‘50. Τότε που οι πολίτες, ανάμεσά τους και ασθενείς, συνέρρεαν στα πολιτικά γραφεία των βουλευτών ζητώντας τους να μεσολαβήσουν ακόμη και για τη διενέργεια ιατρικών εξετάσεων, κάτι το οποίο ακόμη και σήμερα φαντάζει υπερβολικό. Δυστυχώς, το φαινόμενο αυτό φαίνεται ότι επανεμφανίζεται. Τον τελευταίο καιρό, πολιτικοί έχουν αρχίσει να προσεγγίζουν στελέχη φαρμακευτικών εταιρειών ζητώντας κάλυψη γνωστών τους προσώπων με θεραπείες που δεν κυκλοφορούν στην Ελλάδα. Το ερώτημα που τίθεται είναι τι μέλλει γενέσθαι με όσους δεν έχουν… μπάρμπα στην Κορώνη.

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ