Οι χρήστες «έξυπνων» τηλεφώνων από τη στιγμή που ξυπνούν το πρωί μέχρι να κοιμηθούν το βράδυ χρησιμοποιούν κατά μέσο όρο 30 δορυφόρους.

Εφαρμογές για τις ειδήσεις, τις καιρικές προβλέψεις, την εύρεση φαρμακείου, τις online αγορές, όπως και οι τηλεπικοινωνίες στηρίζονται στις διαστημικές τεχνολογίες. Πράγματι το Διάστημα, τα διαστημόπλοια, οι αστροναύτες ασκούν μια γοητεία, συχνά δε όταν πρόκειται για τα καθ’ ημάς αντιμετωπίζονται μεμψίμοιρα.

Ομως, για μια χώρα του μεγέθους της Ελλάδας τα οφέλη μπορεί να είναι σημαντικά. Η διευκόλυνση της καθημερινότητας, η οικονομική ανάπτυξη, η βελτίωση των δημοσίων υπηρεσιών, η ενίσχυση της Εθνικής Αμυνας. Οι πρόσφατοι σεισμοί σε Μυτιλήνη και Κω, για παράδειγμα, αναθέρμαναν τη συζήτηση ανάμεσα στους αρμόδιους φορείς για την αναγκαιότητα ενός συστήματος που θα υποκαθιστά τις τηλεπικοινωνίες με δορυφορικές επικοινωνίες, στην περίπτωση φυσικών καταστροφών.

Η χώρα μας διαθέτει πέρα από υψηλού επιπέδου επιστημονικό δυναμικό ένα δραστήριο οικοσύστημα εταιρειών που δραστηριοποιούνται στον τομέα των διαστημικών τεχνολογιών και εφαρμογών. Ελληνικές εταιρείες εφοδιάζουν με συστήματά τους κολοσσούς όπως η Airbus και η Thales.

Ο συνολικός τζίρος της βιομηχανίας σήμερα ανέρχεται σε 200 εκατ. ευρώ, ενώ απασχολεί περίπου 2.500 εργαζομένους υψηλής ειδίκευσης. Μέσα στην τελευταία οκταετία ο κύκλος εργασιών του κλάδου αυξάνεται χάρη και στην κοινή στρατηγική 57 εταιρειών μέσω του si-Cluster που έχουν συστήσει, με μέσο ρυθμό 15% ετησίως. Παράλληλα, ο αριθμός των εργαζομένων αυξάνεται κατά μέσο όρο 8%, μέσα στα χρόνια της κρίσης.

«Λαμβάνοντας υπόψη τη διεθνή δυναμική της βιομηχανίας του Διαστήματος που αναπτύσσεται με ρυθμό 9%-10% ετησίως και συνολικό τζίρο άνω των 200 δισ. δολαρίων, η εγχώρια βιομηχανία μπορεί να φθάσει το 1 δισ. ετησίως» εκτιμά, μιλώντας στο «Βήμα», ο κ. Χόρχε Σάντσες – Παπασπηλίου, πρόεδρος του si-Cluster και CSFO του Corallia.


Με ΑΕ ή ΔΕΚΟ στο Διάστημα;
Για να δοθεί αυτή η ώθηση όμως απαιτείται η ανάπτυξη και η συνεπής εφαρμογή μιας εθνικής στρατηγικής, πράγμα που δεν μπορεί να γίνει με την υφιστάμενη πολυδιάσπαση αρμοδιοτήτων ανάμεσα στις υπηρεσίες. Η σύσταση του Ελληνικού Οργανισμού Διαστήματος αναμένεται να λύσει αυτό το πρόβλημα καθώς θα λάβει τον ρόλο του συντονιστή για τη χάραξη της εθνικής στρατηγικής και τη συνεργασία όλων των εμπλεκομένων.

Η Ελλάδα, πρωτοτυπώντας ως συνήθως, αν και συμμετέχει στον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Διαστήματος (ESA) από το 2005 είναι το μόνο μέλος που δεν διαθέτει αντίστοιχο φορέα.

Ομως αν και η διαβούλευση του σχετικού νομοσχεδίου έχει ολοκληρωθεί από τον περασμένο Μάιο, ο νόμος έχει «κολλήσει» στη διελκυστίνδα ανάμεσα στο υπουργείο Ψηφιακής Πολιτικής, Τηλεπικοινωνιών και Ενημέρωσης και στη Γενική Γραμματεία Ερευνας και Τεχνολογίας, για τη νομική μορφή που θα έχει ο Οργανισμός, προβληματισμό που μοιράζονται και βουλευτές της πλειοψηφίας. Θα είναι ΑΕ ή ΔΕΚΟ;

Οσον αφορά δε στη στελέχωση της υπηρεσίας, ο σχεδιασμός προβλέπει ένα μικρό διοικητικό συμβούλιο απαρτιζόμενο από επιστήμονες εγνωσμένου κύρους διεθνώς, καθώς και 4-5 υπαλλήλους, οι οποίοι θα προέλθουν μέσα από την υπάρχουσα δεξαμενή του Δημοσίου.

Θα μπορούν να γίνουν επίσης έως 10 προσλήψεις ορισμένου χρόνου, ειδικών επιστημόνων για την κάλυψη ιδιαίτερων αναγκών κατά τον έλεγχο των διαστημικών δραστηριοτήτων. «Στοχεύουμε σε έναν οργανισμό ευέλικτο, που θα ενώσει τα κομμάτια του παζλ και θα αφήσει αποτύπωμα στην ελληνική οικονομία» επισημαίνει ο κ. Μαγκλάρας, εκτιμώντας ότι από το πρώτο έτος κιόλας θα μπορεί να φέρει έσοδα στον κρατικό προϋπολογισμό, χωρίς να κοστίσει ούτε ευρώ επιπλέον καθώς θα χρηματοδοτηθεί από τα υπάρχοντα κονδύλια του υπουργείου.


Ανταγωνιστικό πλεονέκτημα

«H ενασχόληση με το Διάστημα δεν είναι εύκολη υπόθεση, χρειάζεται μεθοδικότητα και συνέπεια. Εμείς έχουμε ξεκινήσει την προσπάθεια από τη βάση, επιχειρήσεις, πανεπιστήμια, ερευνητικά κέντρα. Απαιτείται όμως να έχουμε εθνικούς στόχους και όταν πηγαίνουμε ως χώρα στο εξωτερικό για μια συνεργασία με τη NASA ή την ιαπωνική JAXA να εκπροσωπούμαστε επάξια από πρόσωπα με διεθνή αναγνώριση, πράγμα που σήμερα δεν συμβαίνει»
σχολιάζει ο κ. Σάντσες – Παπασπηλίου.
Και αν τέτοιου μεγέθους συνεργασίες μοιάζουν αποκομμένες από τη δική μας ζωή, στην πραγματικότητα την επηρεάζουν άμεσα. Από την ιατρική και τη βιολογία μέχρι την αγροτική παραγωγή, οι τεχνολογίες του Διαστήματος έχουν εφαρμογή σε όλες τις εκφάνσεις της καθημερινότητας. Η αξιοποίησή τους προσδίδει μάλιστα και ανταγωνιστικό πλεονέκτημα.

Στη Γαλλία, για παράδειγμα, η συλλογή σταφυλιών για την παραγωγή υψηλής ποιότητας κρασιού γίνεται πλέον τσαμπί-τσαμπί. Μέσω ειδικών εφαρμογών που συνυπολογίζουν παράγοντες όπως οι καιρικές συνθήκες και η οξύτητα, ο αμπελουργός ενημερώνεται πότε είναι η κατάλληλη στιγμή να συλλέξει το κάθε τσαμπί. Αντίστοιχα, σήμερα, στη χώρα μας πανεπιστημιακό ίδρυμα αναπτύσσει εφαρμογή για γεωργία ακριβείας με τη χρήση drones.

Χάρη στις εφαρμογές παρατήρησης Γης, όπως ονομάζονται, οι αρμόδιες υπηρεσίες μπορούν ακόμη και να προβλέπουν κινδύνους πυρκαγιών. Υπάρχουν επίσης συστήματα έγκαιρης προειδοποίησης για πλημμύρες, αλλά και παρακολούθησης σε πραγματικό χρόνο καταστάσεων έκτακτης ανάγκης, όπως ο άμεσος εντοπισμός ενός πλοίου που αφήνει απόβλητα στη θάλασσα, προκειμένου να αναληφθεί άμεση δράση.

Η εξέλιξη που αποτελεί πρόκληση για την ελληνική επιστημονική κοινότητα και την εγχώρια βιομηχανία διαστημικής τεχνολογίας είναι η χρήση του ευρωπαϊκού συστήματος δορυφορικής πλοήγησης, του Galileo. Αυτό δίνει τη δυνατότητα ακρίβειας προσδιορισμού θέσης στο επίπεδο των 10 εκατοστών από τα περίπου 10 μέτρα που προσφέρουν τα σημερινά συστήματα, με πιο διαδεδομένο το GPS.

Γίνεται αντιληπτό πόσες νέες εφαρμογές θα αναπτυχθούν επάνω σε αυτό, δεδομένου ότι η μεγαλύτερη ακρίβεια είναι ζητούμενη πια ακόμα και στο gaming.

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ