«Δεν ήξερα τι να κάνω. Τρομοκρατήθηκα. Αφού έμαθα ότι οι δικοί μου άνθρωποι είναι καλά στην υγεία τους, φόρεσα το κράνος μου και μπήκα στο σπίτι, πήρα δύο ρούχα και ντύθηκα στην αυλή. Για πρώτη φορά στη ζωή μου φοβήθηκα». Με αυτά τα λόγια περιγράφει η δημοσιογράφος της εφημερίδας «Το Βήμα της Κω» κυρία Κατερίνα Φιλοπούλου τα πρώτα λεπτά όπως τα βίωσε από τον φονικό σεισμό των 6,6 ρίχτερ που ταρακούνησε τα ξημερώματα της Παρασκευής το νησί του Ιπποκράτη.
Οι πρώτες εικόνες που αντίκρισε όταν έφτασε στην παλιά πόλη ήταν σοκαριστικές. Ερείπια, μπάζα και τραυματίες βρίσκονταν εκεί όπου μέχρι πριν από λίγα λεπτά χτυπούσε η καρδιά της νυχτερινής ζωής του νησιού. Εκείνη την ώρα το μπαρ White Corner, στην οδό Ναυκλήρου, στα Εξάρχεια της Κω, ήταν γεμάτο με κόσμο που διασκέδαζε –ανάμεσά τους βρίσκονταν και οι δύο τουρίστες που έχασαν τη ζωή τους όταν κατέρρευσε η στέγη.
Ο Εγκέλαδος πέτυχε την κυρία Μαρία Καστανού καθώς οδηγούσε από την περιοχή Ψαλίδι προς την πόλη. «Από την ώρα εκείνη ζούμε πρωτόγνωρες καταστάσεις. Πέρα από την ταραχή όλων μας, που εντάθηκε γιατί είχαν διακοπεί στην αρχή οι τηλεπικοινωνίες, σε όλη τη διαδρομή βλέπαμε κατοίκους αλλά και ενοίκους μεγάλων ξενοδοχειακών μονάδων να βρίσκονται στον δρόμο ακόμη και γυμνοί μερικοί γιατί ο σεισμός τους έπιασε κυριολεκτικά στον ύπνο. Αντιλήφθηκα πια το μέγεθος της καταστροφής όταν αντίκρισα τη ζημιά που είχε υποστεί το ιερό του Αγίου Νικολάου».
Απολογισμός – ζημιές – λιμάνι
Οι περισσότερες ζημιές καταγράφονται στο κέντρο της πόλης, κυρίως σε παλιά οικήματα, καθώς και στο λιμάνι του νησιού, το οποίο κυριολεκτικά σχίστηκε στα δύο. Ηδη από την Παρασκευή βρίσκονται στο νησί ειδικοί λιμενολόγοι της Διεύθυνσης Λιμενικών Εργων του υπουργείου Υποδομών για να ελέγξουν το μέγεθος της ζημιάς. Κανείς δεν είναι σε θέση να πει με βεβαιότητα το πότε θα λειτουργήσει και πάλι. Προς το παρόν, για να μην αποκοπεί ακτοπλοϊκά το νησί με τον Πειραιά, χρησιμοποιείται το λιμάνι του Κέφαλου.
Σύμφωνα με το υπουργείο Πολιτισμού ζημιές σημειώθηκαν σε ορισμένα μνημεία και αρχαιολογικούς χώρους της πόλης, στο Κάστρο και στα Οθωμανικά τεμένη. Κλειστή θα παραμείνει η αναστηλωμένη Ρωμαϊκή Οικία και το αρχαιολογικό μουσείο καθώς υπάρχουν φθορές σε εκθέματα, κυρίως σε πήλινα αγγεία. Ωστόσο, ανοιχτός παραμένει ο αρχαιολογικός χώρος του Ασκληπιείου.
Από τον σεισμό έχασαν τη ζωή τους 2 τουρίστες, ένας 22χρονος Σουηδός και ένας 39χρονος Τούρκος. Στο νοσοκομείο του νησιού μεταφέρθηκαν 115 τραυματίες, εξ αυτών 12 νοσηλεύονται σε σοβαρή κατάσταση, με τους 7 να έχουν μεταφερθεί με C-130 στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Ηρακλείου (ΠΑΓΝΗ) και στο Θριάσιο Γενικό Νοσοκομείο Ελευσίνας.
Επιστροφή στην κανονικότητα
Λίγη ώρα μετά την ισχυρή δόνηση, η κυρία Καίτη με τον σύζυγό της βρέθηκε στην Παλιά Πόλη και περπάτησε στον παραλιακό δρόμο. «Ακόμη και στις 4.30 τα ξημερώματα έβλεπες να κάθονται σε πάρκα και πλατείες μανάδες με μωρά στην αγκαλιά. Ολοι φοβηθήκαμε, όμως οι ζημιές περιορίστηκαν σε συγκεκριμένα σημεία, οπότε ήδη από το ίδιο απόγευμα επιστρέφουμε στους καθημερινούς μας ρυθμούς» αναφέρει μιλώντας στο «Βήμα». Η κινητοποίηση των Αρχών ήταν άμεση προκειμένου οι κάτοικοι να επιστρέψουν στα σπίτια τους, αλλά και ένα από τα πιο τουριστικά σημεία του νησιού να μην αποπνέει ανασφάλεια στους επισκέπτες. «Κανείς μας δεν έχει κοιμηθεί, αν και η επικοινωνία ανακτήθηκε σύντομα, όμως και με όλες τις θεωρίες που ακούγονται από τις πρώτες ώρες, δεν ξέρουμε πια τι να πρωτοπιστέψουμε» λέει η κυρία Καστανού, η οποία ανησυχεί, όπως και όλη η κοινωνία της Κω, για την πορεία του τουρισμού στο νησί. «Δεν είναι μόνο η ταλαιπωρία λόγω της ζημιάς που έπαθε το λιμάνι, αλλά κυρίως η ανησυχία σχετικά με την ασφάλεια, δεδομένου ότι είχαμε νεκρούς και πολλούς τραυματίες, γεγονός που μπορεί να αποτρέψει επισκέπτες».
Οπως δήλωσε και ο ίδιος ο δήμαρχος του νησιού κ. Γιώργος Κυρίτσης «η Κως πέρασε μια μεγάλη δοκιμασία αλλά έδειξε ότι είναι φτιαγμένη από πολύ σκληρό μέταλλο. Αντεξε τη δοκιμασία και θα βγει πιο δυνατή. Επιστρέφει στην κανονικότητα, στους ρυθμούς ενός τουριστικού προορισμού. Εχουμε αποδείξει ότι ξέρουμε να επιστρέφουμε και να ξεπερνάμε δυσκολίες. Το αποδείξαμε με το Μεταναστευτικό, θα το αποδείξουμε και τώρα».
Μικρή η πιθανότητα του «σεισμικού ντόμινο»

Ενα ρήγμα 70 χιλιομέτρων έδωσε τον σεισμό των 6,6 ρίχτερ. Πρόκειται για ένα γνωστό τοπικό ρήγμα, το οποίο βρίσκεται στον θαλάσσιο χώρο ανατολικά της Κω, με διεύθυνση από ανατολικά προς τα δυτικά. «Εάν είχε διαφορετικό προσανατολισμό, μπορεί ο σεισμός να ήταν πιο καταστροφικός» σημειώνει ο δρ Γεράσιμος Παπαδόπουλος, διευθυντής Ερευνών στο Γεωδυναμικό Ινστιτούτο. Σύμφωνα με τον πρόεδρο του Οργανισμού Αντισεισμικού Σχεδιασμού και Προστασίας (ΟΑΣΠ) καθηγητή κ. Ευθύμιο Λέκκα, το συγκεκριμένο ρήγμα ξεκινά από την περιοχή μεταξύ Ψερίμου και Κω, περνάει από την Αλικαρνασσό (Μπόντρουμ) και φτάνει μέχρι τη Μαρμαρίδα, στον χερσαίο χώρο της Τουρκίας καλύπτοντας μια απόσταση 70 χλμ. «Το είχαμε φωτογραφίσει σε μελέτη του Πανεπιστημίου Αθηνών, πριν από 15 – 20 χρόνια» αναφέρει.
Οπως υπογραμμίζει ο πρόεδρος του ΟΑΣΠ, το ρήγμα που έδωσε τον πρόσφατο σεισμό και εκείνο που προκάλεσε τον σεισμό στη Λέσβο, στα μέσα Ιουνίου, είναι πανομοιότυπα. Εντούτοις, στην Κω ο σεισμός ήταν μεγαλύτερος από εκείνον της Λέσβου διότι αντιστοίχως το τμήμα του ρήγματος που ενεργοποιήθηκε ήταν μεγαλύτερο κατά περίπου 10 χιλιόμετρα. «Ενεργοποιήθηκε ένα τμήμα του, μήκους 45 – 49 χιλιομέτρων, οπότε το τμήμα που απομένει εκτιμάται ότι μπορεί να δώσει μετασεισμό έως 6 ρίχτερ» ανέφερε το βράδυ της Παρασκευής στο «Βήμα» ο κ. Λέκκας.
Σε κάθε περίπτωση, η μετασεισμική ακολουθία στην περιοχή είναι σημαντική, γεγονός που οδηγεί τους επιστήμονες στο συμπέρασμα ότι η δόνηση των 6,6 ρίχτερ ήταν ο κύριος σεισμός.
Οσον αφορά τις επιπτώσεις από τον πρόσφατο σεισμό, ο κ. Λέκκας αναφέρει ότι καταγράφηκαν περιορισμένες καταστροφές μόνο στην πόλη. Οπως τονίζει, «μόνο σε τρία σύγχρονα κτίρια από οπλισμένο σκυρόδεμα καταγράφηκαν ζημιές. Τα υπόλοιπα άντεξαν, γεγονός που καταδεικνύει ότι οι κατασκευές ακολουθούν τις αντισεισμικές προδιαγραφές. Οσα κατέρρευσαν ήταν παλιά κτίσματα».

Για το αν μπορεί ο σεισμός της Κω να πυροδοτήθηκε από τα 6,3 της Λέσβου, ο κ. Παπαδόπουλος δεν αποκλείει το ενδεχόμενο, ωστόσο, όπως λέει χαρακτηριστικά, «χωρίς να έχει προηγηθεί σχετική έρευνα, κανένας επιστήμονας δεν μπορεί να πει κάτι με σιγουριά». Πάντως, δηλώνει ότι, σε μια πρώτη ανάγνωση, δείχνει τυχαίο το γεγονός ότι σημειώθηκαν δύο ισχυρές δονήσεις στο Ανατολικό Αιγαίο, σε διάστημα περίπου ενός μήνα.

Σχετικά με την πιθανότητα εμφάνισης «σεισμικού ντόμινο», ο κ. Παπαδόπουλος υποστηρίζει ότι είναι πολύ μικρή καθώς, αν και ο σεισμός των 6,6 ρίχτερ της Κω χαρακτηρίζεται ισχυρός, δεν ήταν τόσο μεγάλης ισχύος ώστε να επηρεάσει άλλες περιοχές.Αντίστοιχης ισχύος σεισμός είχε σημειωθεί στο νησί και το 1933, αλλά προερχόταν από διαφορετικό ρήγμα, σημειώνει ο κ. Λέκκας. Τότε η πόλη της Κω είχε ισοπεδωθεί, με τραγικό απολογισμό 200 νεκρούς.

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ