«Αγκάθια» βλέπουν πολλοί πρυτάνεις ΑΕΙ σε διατάξεις του νέου νομοθετικού πλαισίου που παρουσιάστηκε από το υπουργείο Παιδείας για μεταπτυχιακά και εκλογές διοικήσεων, στην έκτακτη Σύνοδο των πανεπιστημίων της χώρας που έγινε το Σαββατοκύριακο στην Αθήνα.

Μετά από προσεκτική μελέτη των προτάσεων που κατατέθηκαν και τις οποίες παρουσίασε αναλυτικά το «Βήμα της Κυριακής», οι διοικήσεις των πανεπιστημίων ανακάλυψαν …κρυφές διατάξεις που ανεβάζουν το θερμόμετρο στις σχέσεις τους με την νέα ηγεσία στο υπουργείο Παιδείας.
Για παράδειγμα, παρότι το υπουργείο Παιδείας ανακοίνωσε ότι δεν θα βάλει πλαφόν στα δίδακτρα των μεταπτυχιακών σπουδών (κάτι που είχε ξεσηκώσει διαμαρτυρίες και πολλά Πανεπιστήμια και ΤΕΙ), από την προσεκτική μελέτη των διατάξεων που προτείνονται, προκύπτει ότι:
– Αποτελεί υποχρέωση των ανωτάτων Ιδρυμάτων να παρέχουν δωρεάν μεταπτυχιακά προγράμματα σε όσους έχουν προσωπικό ή οικογενειακό εισόδημα στο μισό (στο 50%) του μέσου όρου του εισοδήματος που δηλώνεται πανελλαδικά. Εάν οι δικαιούχοι αυτής της κατηγορίας όμως καλύπτουν όλες τις θέσεις κάθε προγράμματος προκύπτουν ερωτήματα πως και από ποιους θα καλύπτονται τα δίδακτρα τους.
– Οι καθηγητές που θα διδάσκουν σε μεταπτυχιακά προγράμματα θα πρέπει να μην υπερβαίνουν από αμοιβές για αυτά το 25% του μισθού τους. Επίσης αν αμείβονται για ένα μεταπτυχιακό πρόγραμμα, θα πρέπει να διδάξουν σε ένα δωρεάν, πριν κάνουν άλλο.
Παράλληλα και στις νέες διατάξεις για την εκλογή διοικήσεων ΑΕΙ που ανακοινώθηκαν από το υπουργείο Παιδείας εκφράζονται αντιρρήσεις, καθώς οι «ηγέτες» των πανεπιστημίων διαφωνούν, σε ένα μεγάλο αριθμό τους, με την εκλογή αντιπρυτάνεων από διαφορετικά ψηφοδέλτια.
Σήμερα με τον νόμο που ισχύει, που αποτελεί όμως ένα «φάντασμα» του αρχικού Ν. 4009 (που ψηφίστηκε επί υπουργίας της κυρίας Άννας Διαμαντοπούλου) με τη ύπαρξη και Συμβουλίων Ιδρυμάτων, οι πρυτάνεις εκλέγονται μόνοι τους και στην συνέχεια όριζαν αντιπρυτάνεις οι ίδιοι.
Με το νέο σύστημα που προτείνεται, οι πρυτάνεις των ΑΕΙ θα εκλέγονται από διαφορετικό ψηφοδέλτιο και οι τρεις αντιπρυτάνεις θα επιλέγονται στις εκλογές από ξεχωριστή λίστα ο καθένας, ώστε να μην επιλέγονται «παρέες», αλλά ο καθένας χωριστά ως προσωπικότητα. Αυτό μάλλον δεν ικανοποιεί μεγάλο μέρος των διοικήσεων των ΑΕΙ, που θέλουν εάν επιστρέψουν στο παλαιό σύστημα εκλογής των διοικήσεων των Πανεπιστημίων, να είναι με κοινά ψηφοδέλτια.
Εδώ ο υπουργός Παιδείας, που φαίνεται ότι πρωτίστως ενδιαφέρεται να μην ξεσηκώσει εντάσεις στο χώρο της πολιτικής του ευθύνης (αποφασισμένος όπως φαίνεται να μην κάνει τα ίδια λάθη με τον προκάτοχο του Ν. Φίλη), φέρνει στην επόμενη προγραμματισμένη Σύνοδο πρυτάνεων που θα γίνει σε δέκα ημέρες, σχέδιο Β! Κι αυτό είναι να εκλέγονται ο κάθε πρύτανης σε κοινό ψηφοδέλτιο με τον υποψήφιό του αντιπρύτανη οικονομικών υποθέσεων και οι υπόλοιποι αντιπρυτάνεις (τα μεγάλα Ιδρύματα μπορούν να έχουν μέχρι και 4 αντιπρυτάνεις) από ξεχωριστά ψηφοδέλτια.
Τα παραπάνω θα συζητηθούν στην επόμενη Σύνοδο των «ηγετών» των ΑΕΙ ώστε να αναζητηθούν κοινοί οδοί με την ηγεσία του υπουργείου Παιδείας.
Καταγγελίες από ΝΔ
Στα παραπάνω και την εισήγηση του υπουργού Παιδείας, η τομεάρχης παιδείας της Νέας Δημοκρατίας, βουλευτής Επικρατείας, κυρία Νίκη Κεραμέως, δήλωσε ότι: «Η εισήγηση του Υπουργού Παιδείας επιβεβαιώνει δυστυχώς ότι η πολιτική της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ –ΑΝΕΛ για την τριτοβάθμια εκπαίδευση, όπως και σε κάθε άλλο πεδίο πολιτικής, διακρίνεται για τις χαμηλές προσδοκίες της. Βραχυπρόθεσμη μικροδιαχείριση, ανακύκλωση ευχολογίων, αποσπασματικές διευθετήσεις, απουσία οράματος και συνεκτικού σχεδίου για το μέλλον».
«Αρκετές εξαγγελίες προκαλούν ήδη ιδιαίτερη ανησυχία, καθώς κινούνται σε τροχιά απορρύθμισης του νομοθετικού πλαισίου για την ανώτατη εκπαίδευση, το οποίο αγκαλιάστηκε από τη μεγάλη πλειοψηφία του πολιτικού κόσμου και της εκπαιδευτικής κοινότητας» αναφέρει η κυρία Κεραμέως. Και προσθέτει επί λέξη ότι:
▪ Το πλαίσιο για τις μεταπτυχιακές σπουδές περιλαμβάνει πλέγμα ασφυκτικών και υπέρμετρα περιοριστικών ρυθμίσεων, ως αποτέλεσμα εμπεδωμένων πλέον αγκυλώσεων και ιδεοληψιών της κυβέρνησης, που μπορεί να βραχυκυκλώσουν τα πανεπιστήμια και να καταστήσουν τα μεταπτυχιακά τους προγράμματα μη ανταγωνιστικά. Και φυσικά ουδείς λόγος, ούτε βεβαίως και συγκεκριμένα κίνητρα, για εξωστρέφεια, υιοθέτηση πετυχημένων διεθνών πρακτικών, διασύνδεση με αγορά εργασίας, ουσιαστική εσωτερική και εξωτερική αξιολόγηση.
▪ Ορισμένες από τις εξαγγελθείσες ρυθμίσεις για τη διοίκηση των Ιδρυμάτων, αλλά και την εκλογή και εξέλιξη μελών Δ.Ε.Π., είτε δεν είναι λειτουργικές, είτε παραπέμπουν σε διαδικασίες που δεν συνάδουν με πρότυπα αξιοκρατίας.
▪ Μετά την υποβάθμιση και αποψίλωση των Συμβουλίων Ιδρύματος από ουσιαστικές αρμοδιότητες, έρχεται τώρα και η τυπική κατάργησή τους.
▪ Ανησυχητικά θολό είναι το τοπίο αναφορικά με το ρόλο και τις αρμοδιότητες των λεγόμενων «Περιφερειακών Συμβουλίων Ανώτατης Εκπαίδευσης». Αναπτυξιακά εργαλεία που προάγουν την έρευνα και καινοτομία, αξιοποιώντας τυχόν συνέργειες και οικονομίες κλίμακος σε περιφερειακό επίπεδο, θα ήταν καλοδεχούμενα. Όχι, όμως, και νέες, υπερκείμενες, δυσκίνητες και γραφειοκρατικές δομές, που θίγουν το αυτοδιοίκητο των Ιδρυμάτων (π.χ. μέσω νέων μηχανισμών θεσμικού ελέγχου και ελέγχου της ροής χρηματοδότησης).
«Για τη Νέα Δημοκρατία, η αναβάθμιση του δημόσιου πανεπιστημίου αποτελεί βασική προτεραιότητα της εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης. Με ισότητα ευκαιριών, αξιοκρατία, ελευθερία, αποτελεσματικότητα και διαφάνεια.
Για να ξεφύγουμε από τη θλιβερή εσωστρέφεια, τις ιδεοληψίες και τις εμβαλωματικού τύπου ρυθμίσεις, που κρατούν δέσμιο το εκπαιδευτικό μας σύστημα και ακυρώνουν την αναπτυξιακή του προοπτική» καταλήγει η κυρία Κεραμέως.