«Δωράκια» για δασκάλους στο εξωτερικό

Αναστάτωση επικρατεί στους εκπαιδευτικούς που εργάζονται σε ελληνόγλωσσα σχολεία στο εξωτερικό. Αλλαγές είχαν προαναγγελθεί από την πρώτη κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ, ωστόσο δεν προχώρησαν καθώς εν μέσω θερινής εκλογικής αναμέτρησης η τότε υπηρεσιακή υπουργός Παιδείας κυρία Φρόσω Κιάου παρέτεινε τις αποσπάσεις όσων το δικαιούνταν αφήνοντας το πλαίσιο νέων αποφάσεων στην πολιτική ηγεσία που θα προέκυπτε από την κάλπη του Σεπτεμβρίου. Αυτό όμως που προκαλεί έκπληξη στην εκπαιδευτική κοινότητα είναι αφενός η πρόωρη εφαρμογή διάταξης που υπάρχει στον νόμο για τα ΑΕΙ, ο οποίος ψηφίστηκε τον περασμένο Μάιο και καταργεί τους νόμους 4027/2011, 4076/2012 και 4186/2013 –με αυτούς εκδόθηκε η εγκύκλιος για τις παρατάσεις -, αφετέρου η επιβάρυνση –«αναίτια», όπως καταγγέλλουν εκπαιδευτικοί της Γερμανίας –του οικονομικού προϋπολογισμού με τα επιμίσθια.

Βάσει αυτών προκαλείται η εύλογη απορία για τις επιλογές αυτές και αν διαμορφώνουν πολιτικό κλίμα εν όψει του δύσκολου φθινοπώρου. Και μάλιστα όταν το υπουργείο Παιδείας θα βρεθεί αντιμέτωπο στη διαπραγμάτευση με τους θεσμούς θα έχει ενδιαφέρον το πώς θα δικαιολογήσει το ποσό που θα προκύψει από τα επιμίσθια –εκτός και αν υπάρχουν σκέψεις για «μαχαίρι» σε λειτουργικά έξοδα, καθώς πέρυσι, όπως αναφέρουν εκπαιδευτικοί, ο γερμανικός Τύπος είχε ασχοληθεί με τις οφειλές του ελληνικού κράτους σε ενοίκια, ασφάλειες, δάνεια κ.λπ.

Μια θέση στο εξωτερικό είναι επίζηλη, ιδιαίτερα την εποχή που είναι διάχυτη η οικονομική αβεβαιότητα σχετικά με την πορεία της ελληνικής οικονομίας. Το επιμίσθιο, επιπλέον χρήματα εν είδει «εκτός έδρας», αποτέλεσε την αιτία για τους διαγκωνισμούς στην κατάληψη αυτών των θέσεων (ειδικά στην Κεντρική Ευρώπη), ενώ ως τότε ήταν η αφορμή για την προσέλκυση του ενδιαφέροντος των εκπαιδευτικών να ξενιτευτούν στα τέσσερα σημεία του ορίζοντα όπου υπάρχουν ελληνόγλωσσα σχολεία.

Ετσι, από τη μία οι εκπαιδευτικοί επιθυμούν να παρατείνουν την παρουσία τους σε αυτή τη θέση, και βάσει οικογενειακών λόγων αλλά και οικονομικών, ενώ όλο και περισσότεροι κυνηγούν πλέον την οδό… διαφυγής προς το εξωτερικό, διαμορφώνοντας μια κατάσταση σύνθετη και πολυεπίπεδη. Στον γρίφο αυτόν το υπουργείο Παιδείας αποφάσισε την άνοιξη του 2015, διά στόματος του τότε γενικού γραμματέα κ. Δημήτρη Χασάπη, να αλλάξει όλους τους αποσπασμένους με καινούργιους, θεωρώντας τους προφανώς «ευνοημένους». Τη σημερινή εποχή ωστόσο, με τη δυσχερή θέση των δημόσιων οικονομικών, η παράμετρος «δαπάνες» στον προϋπολογισμό θα έπρεπε να υπολογίζεται περισσότερο, ειδάλλως αφήνεται η εντύπωση ότι απλώς γίνονται αποσπάσεις για να προτιμηθούν «αδικημένοι» ή «δικοί μας» άνθρωποι…

«Το υπουργείο προτίμησε να «δωρίσει» για τρία χρόνια το επιπρόσθετο ποσό των 1.334 ευρώ μηνιαίως σε 65 εκπαιδευτικούς που θα εργαστούν στις εκπαιδευτικές μονάδες της Γερμανίας αντί να παρατείνει την απόσπαση αυτών που ήθελαν να εργαστούν μόνο με τις τακτικές τους αποδοχές» καταγγέλλεται από εκπαιδευτικούς της Βόρειας Ρηνανίας – Βεστφαλίας, οι οποίοι επισημαίνοντας επίσης ότι «αφού θα ισχύσει από το έτος 2017-18, γιατί τέτοια βιασύνη στην εφαρμογή ενός νόμου (σ.σ.: ψηφίστηκε τον Μάιο του 2016) που δεν έχει τεθεί ακόμη σε εφαρμογή;».

Επιλεκτική μεταχείριση αποσπάσεων και τοποθετήσεων καταγγέλλουν εκπαιδευτικοί, γεγονός που, όπως αναφέρουν, ταλαιπωρεί οικογένειες αλλά και εκτινάσσει τους προϋπολογισμούς του υπουργείου Παιδείας. Χαρακτηριστικά των επιλογών αυτών είναι ότι στην Ολλανδία, η μοναδική ΠΕ60 (νηπιαγωγοί) στον αξιολογικό πίνακα χωρίς επιμίσθιο (επισημαίνεται ιδιαιτέρως αυτός ο πίνακας) με 25 μόρια, με σύζυγο μόνιμο κάτοικο και επτά χρόνια στο εξωτερικό, δεν πήρε απόσπαση ούτε παράταση. Στη θέση της αποσπάστηκε, κατά παράβαση της εγκυκλίου, η οποία προβλέπει εξάντληση των επιλογών από τον πίνακα χωρίς επιμίσθιο, εκπαιδευτικός με 55 μόρια από τον πίνακα με επιμίσθιο.

Το ίδιο και στην Πολωνία, αντί του εκπαιδευτικού που βρίσκεται δεύτερος στον πίνακα χωρίς επιμίσθιο, με εννέα χρόνια λόγω γάμου, αποσπάστηκε εκπαιδευτικός με επιμίσθιο. Οπως και στην Πορτογαλία: η μία και μοναδική εκπαιδευτικός με σύζυγο και δέκα χρόνια, η οποία βρισκόταν στον πίνακα χωρίς επιμίσθιο, παρακάμφθηκε για να στείλουν στη θέση της μια συνάδελφό της με επιμίσθιο.

Στη Βρετανία, στον αξιολογικό πίνακα χωρίς επιμίσθιο, η εκπαιδευτικός ΠΕ70 (δάσκαλοι) με 125 μόρια που προπορεύεται αλλά έχει έξι χρόνια στο εξωτερικό, όπως και η δεύτερη με τα ίδια μόρια και επτά χρόνια στο εξωτερικό, δεν παίρνουν απόσπαση. Στη θέση τους το υπουργείο στέλνει την πέμπτη κατά σειρά με 75 μόρια, η οποία βρίσκεται στον τρίτο χρόνο της απόσπασής της.

Τα αμέσως προηγούμενα χρόνια είχαν γίνει γνωστές στην εκπαιδευτική κοινότητα ιστορίες καθηγητών –και των οικογενειών τους –που αναγκάζονταν να μετοικήσουν βιαίως με τις αποφάσεις του υπουργείου Παιδείας που λαμβάνονταν στο «παρά πέντε» ή στο «και πέντε» κάποιες άλλες φορές. Χαρακτηριστική ήταν η απόγνωση ενός νέου καθηγητή ο οποίος, ενώ έμενε σε βαλκανική πρωτεύουσα και είχε προπληρώσει το ενοίκιο και της χρονιάς που ερχόταν και του είχε γίνει έκπτωση, αναγκάστηκε μες στον Σεπτέμβριο να επιστρέψει στην Ελλάδα και να πληρώσει μεταφορά οικοσκευής και να αναζητεί απεγνωσμένα σπίτι σε περιοχή της Βόρειας Ελλάδας με πανεπιστημιακές σχολές, με τις επιλογές σε αξία και ποιότητα να κρίνονται σε βάρος του.

Δυστοπικό περιβάλλον διαμορφώνουν επομένως οι αποφάσεις του ελληνικού κράτους σε αυτόν τον τομέα. Γραφειοκρατίας το ανάγνωσμα. Στη Γερμανία, στο κρατίδιο της Βόρειας Ρηνανίας – Βεστφαλίας, στις 24 Αυγούστου ξεκίνησε το νέο σχολικό έτος για τις ελληνικές εκπαιδευτικές μονάδες, αλλά οι μαθητές βρήκαν ελάχιστους εκπαιδευτικούς. Ο Σύλλογος Ελλήνων Εκπαιδευτικών Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης του κρατιδίου καταγγέλλει το υπουργείο διότι «λόγω της προχειρότητας και της έλλειψης ανθρωπιάς που το χαρακτηρίζει, ακριβώς 12 ημέρες πριν από την έναρξή του, ανακάλεσε 16 εκπαιδευτικούς διαφόρων ειδικοτήτων οι οποίοι εξαιρέθηκαν από τη διαδικασία παράτασης αποσπάσεων, χωρία καμία απολύτως δικαιολογία. Οι περισσότεροι από αυτούς έχουν σύζυγο μόνιμα εγκατεστημένο/η στο εξωτερικό».

Οπως αναφέρεται, οι εκπαιδευτικοί αυτοί θα εργάζονταν στις εκπαιδευτικές μονάδες του εξωτερικού μόνο με τις τακτικές τους αποδοχές. «Αντ’ αυτού το υπουργείο, καταπατώντας τους νόμους του ελληνικού κράτους, παραβλέποντας βασικά άρθρα του Συντάγματος σχετικά με την ισονομία και την προστασία της οικογένειας, προτίμησε να επιβαρύνει τον κρατικό προϋπολογισμό αποσπώντας 24 εκπαιδευτικούς οι οποίοι εκτός από τις τακτικές τους αποδοχές θα λαμβάνουν και επιμίσθιο της τάξης των 1.334 ευρώ μηνιαίως. Αυτό σημαίνει ότι το υπουργείο Παιδείας θα καταβάλλει επιπρόσθετα το ποσό των 32.016 ευρώ τον μήνα. Αν μάλιστα προσθέσει κανείς και τα επιμίσθια των 41 νεοαποσπασμένων εκπαιδευτικών που τίθενται στη διάθεση του συντονιστή εκπαίδευσης Μονάχου, τότε η ελληνόγλωσση εκπαίδευση μόνο για τις εκπαιδευτικές μονάδες της Γερμανίας θα κοστίζει μηνιαίως 96.710 ευρώ περισσότερο».

Πώς θα μπορούσε σχεδόν να εκμηδενιστεί το ποσό αυτό; «Αν το υπουργείο ακολουθούσε τις εγκυκλίους που το ίδιο εξέδωσε μερικούς μήνες πριν» επισημαίνει η πρόεδρος του συλλόγου κυρία Μαριάννα Ζορμπά. Με την υπ’ αριθμ. Φ. 821/51882/Η2/29.3.2016 εγκύκλιο για τις νέες αποσπάσεις, «οι εκπαιδευτικοί κατατάσσονται σε δύο (2) πίνακες επιλογής, Α χωρίς επιμίσθιο και Β με επιμίσθιο, κατά χώρα, γλώσσα και κλάδο, με βάση τον συνολικό αριθμό μορίων που συγκεντρώνουν. Η επιλογή από τον πίνακα Β (απόσπαση με επιμίσθιο) πραγματοποιείται μετά από εξάντληση του πίνακα Α (απόσπαση χωρίς επιμίσθιο)». Εν τούτοις, όπως καταγγέλλεται, το υπουργείο έπραξε ακριβώς το αντίθετο, παρέκαμψε εκπαιδευτικούς οι οποίοι προπορεύονταν σε μόρια, όλοι τους μάλιστα με ένα κοινό: είχαν συμπληρώσει την πενταετία τους στο εξωτερικό, ασχέτως αν είχαν σύζυγο μόνιμα εγκατεστημένο στο εξωτερικό ή άλλους προσωπικούς λόγους.

Χαρακτηριστική η περίπτωση εκπαιδευτικού ειδικότητας ΠΕ06 (καθηγητές αγγλικής γλώσσας), «η οποία έχοντας το δικαίωμα από τον νόμο να κάνει αίτηση για παράταση πέραν της πενταετίας αλλά και για εκ νέου απόσπαση, παρακάμφθηκε, παρ’ ότι βρισκόταν πρώτη στη σειρά κατάταξης των νέων αποσπάσεων με 120 μόρια. Στη θέση της αποσπάστηκε η έκτη κατά σειρά εκπαιδευτικός, η οποία είχε 30 μόρια».

Οσο για τους εκπαιδευτικούς με σύζυγο μόνιμα εγκατεστημένο/η στο εξωτερικό, στις 16 Αυγούστου και «ενώ το υπουργείο Παιδείας διαβεβαίωνε ότι δεν θα υπάρχουν εκπλήξεις που θα αναστατώσουν τον οικογενειακό και οικονομικό τους προγραμματισμό, ανακοίνωσε τις λήξεις των αποσπάσεών τους. Εντελώς απροειδοποίητα και κατά παράβαση των νόμων που διέπουν τις παρατάσεις των αποσπάσεων στο εξωτερικό, αποφάσισε να διακόψει την απόσπαση ορισμένων εξ αυτών».

Σε σχετική ανακοίνωση του συλλόγου, στην οποία καταγγέλλεται ως αντικανονική η διαδικασία παρατάσεων και νέων αποσπάσεων, παρατίθενται και οι ακόλουθες απορίες: «Γιατί εξαιρέθηκαν οι συγκεκριμένοι εκπαιδευτικοί ενώ είχαν καταθέσει στην αίτησή τους τα δικαιολογητικά που όριζε η εγκύκλιος για τις παρατάσεις; Γιατί δεν λήφθηκαν υπόψη οι εισηγήσεις του συντονιστή εκπαίδευσης για την καταλληλότητα των εκπαιδευτικών; Γιατί επιλέχθηκαν να ικανοποιηθούν κάποιες από τις αιτήσεις ενώ δεν υπήρχε ουδεμία εξαίρεση που να αναφέρεται στην εγκύκλιο;». Η απάντηση άραγε να βρίσκεται μόνο στην προχειρότητα με την οποία χαρακτηρίζεται ως τώρα η αντιμετώπιση των εκπαιδευτικών από το ελληνικό κράτος;