Συχνές «καούρες»; Τι πρέπει να προσέχετε

Υστερα από ένα γεύμα, πολύς κόσμος εμφανίζει ρέψιμο το οποίο συνοδεύεται από κάψιμο στον θώρακα, πίσω από το στέρνο, και υποχωρεί μέσα σε λίγα λεπτά. Αυτό οφείλεται στο «πισωγύρισμα» (παλινδρόμηση) του περιεχομένου του στομάχου προς τον οισοφάγο.

Οπως εξηγούν οι εκπρόσωποι του Ελληνικού Ιδρύματος Γαστρεντερολογίας και Διατροφής (ΕΛΙΓΑΣΤ), αυτό συμβαίνει όταν κάποιος έχει «παραφάει», το στομάχι του δεν μπορεί να αδειάσει γρήγορα και ο σφικτήρας που βρίσκεται λίγο πριν από το στομάχι είναι χαλαρός. Το περιεχόμενο αυτό είναι όξινο, λόγω του υδροχλωρικού οξέος που περιέχει για την πέψη της τροφής. Το στομάχι είναι κατασκευασμένο να αντέχει αυτό το οξύ, σε αντίθεση με τον οισοφάγο, που είναι πολύ ευαίσθητος και γι’ αυτό προκαλούνται οι καούρες.

Ο οργανισμός διαθέτει μηχανισμούς που «διώχνουν» το οξύ, είτε με το σάλιο που καταπίνουμε είτε με κινήσεις που κάνει ο οισοφάγος «σπρώχνοντάς» το προς το στομάχι. Αν αυτές οι καούρες είναι πολύ συχνές σε σημείο που να ταλαιπωρούν πολύ τον ασθενή, τότε μιλάμε για τη Γαστροοισοφαγική Παλινδρομική Νόσο (ΓΟΠΝ).

Οι εκπρόσωποι του ΕΛΙΓΑΣΤ απαντούν σε ερωτήσεις που διατυπώνουν συχνά οι ασθενείς:

n Μαζί με τις καούρες έχω και άλλα άσχετα προβλήματα που με ταλαιπωρούν. Μπορεί να οφείλονται σε αυτές;

Οταν παλινδρομεί το όξινο περιεχόμενο του στομάχου προς τα πίσω, μπορεί να φτάσει στους πνεύμονες, στις φωνητικές χορδές και στη στοματική κοιλότητα, με αποτέλεσμα να παρουσιάζονται συμπτώματα, όπως κρίσεις άσθματος, λοιμώξεις στους πνεύμονες, βραχνάδα στη φωνή, κακοσμία στόματος και φθορά των οδόντων.

n Υπάρχει κάτι που μπορώ να διορθώσω για να μειωθούν ή να εξαφανιστούν οι καούρες αλλά να μην πάρω φάρμακα;

Θα πρέπει να αποφεύγετε οτιδήποτε αυξάνει την πίεση στο στομάχι ή οτιδήποτε το πιέζει. Δηλαδή, τα γεύματα θα πρέπει να είναι μικρά και συχνά, να αποφεύγονται τα στενά ρούχα στην περιοχή της μέσης (κορσέδες, στενά παντελόνια, σφικτές ζώνες) και η γυμναστική με βάρη, ιδίως ύστερα από γεύματα. Επίσης τα παχύσαρκα άτομα θα πρέπει να χάσουν βάρος.

Θα πρέπει ακόμη να αποφεύγετε οτιδήποτε χαλαρώνει τον σφικτήρα στο κατώτερο τμήμα του οισοφάγου και οτιδήποτε είναι όξινο στη γεύση. Τροφές που ευθύνονται για αυτό είναι κυρίως τα λιπαρά γεύματα (λιπαρά κρέατα, σφολιάτα, τηγανητά, σούπες, σάλτσες), το αλκοόλ, ο καφές, η σοκολάτα και τα ροφήματα σοκολάτας, τα ανθρακούχα και κυρίως τα προϊόντα τύπου cola, τα οποία δεν πρέπει να καταναλώνονται μαζί με το φαγητό, τα εσπεριδοειδή και οι χυμοί τους, η μέντα, τα καρυκεύματα, το σκόρδο, το κρεμμύδι και το κάπνισμα.

Πολύ σημαντικό είναι τα γεύματα να απέχουν τουλάχιστον δύο-τρεις ώρες από τον ύπνο. Επίσης βοηθά η κλίση στο κρεβάτι (περίπου 30-40 μοίρες). Αυτό επιτυγχάνεται τοποθετώντας ξύλινους τάκους πάνω στους οποίους θα πατήσει το προσκέφαλο του κρεβατιού ή ειδικές σφήνες κάτω από το στρώμα οι οποίες υπάρχουν σε καταστήματα με ορθοπεδικά είδη.

Ιδιαίτερη περίπτωση αποτελούν οι έγκυες, λόγω της εξωτερικής πίεσης στο στομάχι από το έμβρυο και των ορμονικών αλλαγών που επηρεάζουν τον κατώτερο οισοφαγικό σφικτήρα. Αν δεν ανταποκριθούν στις αλλαγές της διατροφής και του τρόπου ζωής, θα πρέπει να αναζητήσουν βοήθεια από ειδικό.

n Υπάρχει θεραπεία ή εξετάσεις που μπορώ να κάνω για τις καούρες;

Παλαιότερα είχαν χρησιμοποιηθεί φάρμακα, όπως τα αντιόξινα και οι αναστολείς των υποδοχέων της ισταμίνης 2, τα οποία είχαν μόνο πρόσκαιρα αποτελέσματα. Νεότερα φάρμακα, όπως οι αναστολείς της αντλίας πρωτονίων, έχουν πολύ καλύτερα αποτελέσματα, τα οποία θα πρέπει πάντοτε να χορηγούνται μετά τη σύσταση του γαστρεντερολόγου. Χειρουργική αντιμετώπιση θα χρειαστούν οι νεαροί ασθενείς, οι οποίοι ναι μεν ανταποκρίνονται στη φαρμακευτική αγωγή αλλά υποτροπιάζουν χωρίς αυτήν και θέλουν να σταματήσουν να παίρνουν φάρμακα, καθώς και οι ασθενείς με μεγάλη διαφραγματοκήλη (μέρος του στομάχου περνά μέσω του διαφράγματος προς τον θώρακα).

Υπάρχουν εξετάσεις που μπορούν να διαγνώσουν την παλινδρόμηση. Η 24ωρη πεχαμετρία, μέσω κάποιων λεπτών καλωδίων που τοποθετούνται στον οισοφάγο και συνδέονται σε έναν μικρό υπολογιστή, καταγράφει σε διάστημα ενός 24ώρου το οξύ που παλινδρομεί στην περιοχή του οισοφάγου. Νεότερη εξέλιξή της αποτελεί η εμπέδηση, η οποία έχει τη δυνατότητα να διακρίνει το είδος του περιεχομένου που παλινδρομεί. Επίσης η γαστροσκόπηση μπορεί να αναδείξει βλάβες που μπορεί να έχει προκαλέσει το οξύ στον κατώτερο οισοφάγο όπως έντονο ερεθισμό, έλκη ή ακόμη και στένωση (πεπτική στένωση) η οποία μπορεί να προκαλεί συμπτώματα δυσφαγίας (αίσθημα στάσης του φαγητού).

n Αυτές οι καούρες μπορεί να είναι κάτι άλλο από αυτό το οξύ που πηγαίνει στον οισοφάγο;

Ιδιαίτερη προσοχή θα πρέπει να δίνεται όταν οι καούρες υπάρχουν μαζί με κάψιμο ή πόνο στην κάτω γνάθο ή στο χέρι, επειδή μπορεί να είναι εκδηλώσεις από την καρδιά όπου θα πρέπει να γίνεται άμεση παραπομπή σε καρδιολόγο. Επίσης ασθενείς με καούρες, αναιμία, δυσπεπτικά ενοχλήματα, ανορεξία, απώλεια βάρους θα πρέπει αναζητούν άμεσα ιατρική βοήθεια.