Απάντηση σε δημοσίευμα του «Βήματος» έστειλε ο νέος πρόεδρος του Ιδρύματος Κρατικών Υποτροφιών (ΙΚΥ), ομότιμος καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών κ. Κυριάκος Αθανασίου. Να θυμίσουμε ότι το ΙΚΥ είναι ένα ίδρυμα που συγκροτήθηκε για να υπηρετεί την αριστεία.
Στην απάντησή του ο πρόεδρος του ΙΚΥ αναφέρει: «1. Στην έγκριτη εφημερίδα σας και με τίτλο «Καταργείται το άριστα, υποτροφίες και με λίαν καλώς», αναφέρετε: Στο ΙΚΥ, όπως σε όλα τα αντίστοιχα ιδρύματα στον κόσμο, υποτροφίες δικαιούνταν οι άριστοι (άνω του 8,5 με άριστα το 10). Ο νόμος αυτός είχε αλλάξει επί υπουργού Παιδείας κ. Γιώργου Παπανδρέου και είχε «κατέβει» στο «λίαν καλώς», δηλαδή στο 6,5. Το 2013 επί κυβέρνησης Αντώνη Σαμαρά και έπειτα από εισήγηση της τότε προέδρου του ΙΚΥ κυρίας Έφης Μπάσδρα και απόφαση του υπουργού Παιδείας κ. Κωνσταντίνου Αρβανιτόπουλου, η αριστεία επέστρεψε στην απονομή υποτροφιών και ορίστηκε εκ νέου ότι θα δίνονται μόνο σε υποψήφιους από 8,51 και πάνω (με άριστα το 10).
– Η συγκεκριμένη τροπολογία αφορά σε φοιτητές/τριες που ενώ αριστεύουν στις εισαγωγικές εξετάσεις του Πανεπιστημίου, στη συνέχεια και ενώ έχουν βαθμολογία «λίαν καλώς», χάνουν την υποτροφία. Το αποτέλεσμα είναι να έχουμε περιπτώσεις υποτροφιών που δεν μπορούν να διατεθούν, διότι κάποια/ος υπότροφος συγκέντρωσε σε κάποιο επόμενο έτος των σπουδών τους βαθμολογία 8,4!
2. Αναφέρετε πως «στο ΙΚΥ, όπως σε όλα τα αντίστοιχα ιδρύματα στον κόσμο, υποτροφίες δικαιούνταν οι άριστοι (άνω του 8,5 με άριστα το 10)».
– Ο ιδρυτικός νόμος του ΙΚΥ τον οποίο εισηγήθηκε ο αείμνηστος Γεώργιος Παπανδρέου ως υπουργός Παιδείας το 1950, αναφέρει αυτολεξεί πως «των ενισχύσεων αυτών δικαιούνται μόνον πρόσωπα μη διαθέτοντα επαρκή ίδια (προσωπικά) οικονομικά μέσα που διακρίνονται για την επίδοση στις σπουδές τους, τη χρηστότητα και το ήθος». Στον δε πανηγυρικό του λόγο στα εγκαίνια του ΙΚΥ (1950) σε μια Ελλάδα που βίωνε μια οικονομική κρίση, ίσως αντίστοιχη με τη σημερινή, μια και χτιζόταν πάνω στα ερείπια δύο πολέμων, ανέφερε πως κάποιος φτωχός φοιτητής που αρίστευσε στις εισαγωγικές εξετάσεις, δεν είναι απαραίτητο να αριστεύει συνεχώς, αλλά αρκεί ένα «λίαν καλώς» για να συνεχίσει την απολαβή της υποτροφίας. Προσωπικά, σε συνθήκες όπως οι σημερινές, προτιμώ να κατηγορηθώ ότι συμμερίζομαι απόλυτα την άποψη του Γεωργίου Παπανδρέου, ακόμη και αν δεν είναι τόσο σύμφωνη με εκείνη των, έγκριτων κατά τα άλλα, δημόσιων προσώπων, που έχουν ασχοληθεί στο παρελθόν με το ίδιο θέμα».
Το 1951 και το 2016
Καθώς ο κ. Αθανασίου, επικαλείται την περίοδο του 1950 και του Γεωργίου Παπανδρέου, με την οποία συγκρίνει την Ελλάδα του 2016, να του θυμίσουμε ότι οι υποτροφίες του 1951 στις οποίες αναφέρεται ήταν υποτροφίες εξωτερικού (όχι εσωτερικού όπως οι εκείνες που θα δοθούν από το ΙΚΥ εφέτος) και οι υποψήφιοι ελάχιστοι. Τα παιδιά την περίοδο εκείνη έφευγαν από την Ελλάδα και πήγαιναν στο εξωτερικό. Την περίοδο εκείνη οι υποτροφίες του ΙΚΥ «έσωζαν» ζωές.
Όσον αφορά τη συγκεκριμένη τροπολογία, δεν αφορά συγκεκριμένη κατηγορία υποψηφίων, αλλά σε όλους τους φοιτητές και σίγουρα όχι μόνο σε όσους αριστεύουν στις εισαγωγικές εξετάσεις. Μέχρι σήμερα το πρόγραμμα προπτυχιακών υποτροφιών επίδοσης προκηρυσσόταν από το ΙΚΥ κάθε χρόνο και επομένως δεν ήταν βέβαιο ότι όποιος εισήλθε πρώτος και δεν έχει φροντίσει να αριστεύσει και την επόμενη χρονιά, θα πρέπει να πάρει υποτροφία. Αυτό είναι και το νόημα της επιβράβευσης του αρίστου, άλλωστε.
Κατ’επέκταση, αν δεν συμφωνεί ο ίδιος με αυτό τον νόμο, ίσως έπρεπε να εισηγηθεί αλλαγή του ή να ορίσει (για να μην… απομακρύνεται από το πνεύμα του νόμου), το 6,5 ως «άριστα».
