Οι Ελληνες σφίγγουν τα… δόντια

«Γιατρέ, δεν σε έχουμε ξεχάσει. Δεν έχουμε λεφτά να έρθουμε». Αυτή τη φράση ακούνε, σχεδόν απολογητικά από τους ασθενείς τους, οι περισσότεροι οδοντίατροι.

Η οδοντιατρική φροντίδα στην Ελλάδα ήταν πάντα ελλιπής, αφού βασιζόταν σχεδόν αποκλειστικά στον ιδιωτικό τομέα. Κατά τη διάρκεια της κρίσης όμως η κατάσταση επιδεινώθηκε τραγικά. Στο δημόσιο σύστημα υγείας περίπου 500 οδοντίατροι καλούνται να καλύψουν τις ανάγκες δέκα εκατομμυρίων ασφαλισμένων, ενώ τα ιδιωτικά οδοντοτεχνικά εργαστήρια αρνούνται να αναλάβουν εργασίες για λογαριασμό ασθενών που επισκέπτονται τις δημόσιες δομές λόγω των ληξιπρόθεσμων οφειλών και μη σύναψης συμβάσεων τον τελευταίο χρόνο. Οι πολίτες στην πλειονότητά τους επισκέπτονται πια τον οδοντίατρο μόνο αν νιώσουν οξύ πόνο. Εικόνες ηλικιωμένων που κυκλοφορούν έχοντας απολέσει μεγάλο μέρος της οδοντοστοιχίας τους είναι συνήθεις. Το ίδιο και παιδιών –κυρίως σε υποβαθμισμένες περιοχές της χώρας –που δυσκολεύονται να παρακολουθήσουν τα μαθήματά τους ή να κολατσίσουν στο διάλειμμα λόγω πρησμένων ούλων. Την ίδια στιγμή η ηγεσία του υπουργείου Υγείας ανασχεδιάζει την Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας, κάνοντας όμως υποτυπώδη αναφορά στην οδοντιατρική φροντίδα, παρότι είναι γνωστό στον ιατρικό κόσμο ότι αποτελεί βασικό κομμάτι της πρόληψης.

Σύμφωνα με τον πρόεδρο της Οδοντιατρικής Ομοσπονδίας κ. Αθανάσιο Κατσίκη, η Ελλάδα βρίσκεται στις τελευταίες θέσεις στην οδοντιατρική φροντίδα μεταξύ των χωρών της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Ερευνες έχουν δείξει ότι το 86,8% των πεντάχρονων παιδιών έχουν τερηδόνα. Το αντίστοιχο ποσοστό στα 12χρονα παιδιά ανέρχεται στο 62%. Τα τελευταία χρόνια έχει ανοδικές τάσεις και ο αντίστοιχος δείκτης της ουλίτιδας.

«Η στοματική υγιεινή στην Ελλάδα πάσχει τόσο στα παιδιά όσο και στους ενηλίκους» διαπιστώνει ο κ. Κατσίκης, τονίζοντας ότι από εκεί μπορεί να ξεκινήσουν πολλά άλλα σοβαρά προβλήματα υγείας. «Η κακή στοματική υγιεινή έχει επιπτώσεις στο καρδιαγγειακό και πεπτικό σύστημα και αλλού. Περί τα 1.200 συστηματικά νοσήματα δίνουν πρόωρες εκδηλώσεις από το στόμα» αναφέρει.

Να γίνει συνήθεια

«Η κακή στοματική υγεία είναι πηγή μολύνσεων του αναπνευστικού συστήματος αλλά και γενικότερα του οργανισμού» σημειώνει ο πρόεδρος του Πανελληνίου Ιατρικού Συλλόγου κ. Μιχαήλ Βλασταράκος και τονίζει την ανάγκη εστίασης στην παιδική ηλικία μέσα από την υλοποίηση προγραμμάτων στα σχολεία. «Η στοματική φροντίδα των παιδιών πρέπει να ξεκινά από τα προγράμματα Αγωγής της Υγείας στα σχολεία. Η σωστή διατροφή και το καθάρισμα των δοντιών πρέπει να γίνει κανόνας για κάθε παιδί. Παράλληλα πρέπει να υπάρχει σωστή ενημέρωση των γονιών για τον ρόλο που παίζει η στοματική υγεία στην καλή λειτουργία του οργανισμού».

Μείωση της ιδιωτικής δαπάνης

Η αδυναμία του κόσμου να επισκεφθούν οδοντίατρο για προληπτικούς λόγους προκύπτει και από την τραγική μείωση των ιδιωτικών δαπανών μέσα σε έξι χρόνια. Οπως επισημαίνει ο κ. Αντώνης Δημόπουλος, ορθοδοντικός και πρώην γενικός γραμματέας Δημόσιας Υγείας, από 2,2 δισ. ευρώ που ήταν η ιδιωτική οδοντιατρική δαπάνη το 2009 έχει πέσει σήμερα στα 870 εκατ. ευρώ. Την ίδια στιγμή, προσθέτει, η δημόσια οδοντιατρική περίθαλψη έχει τελματώσει από την έλλειψη προσωπικού και υλικών. «Οταν δεν υφίσταται προληπτική οδοντιατρική, ιδίως στις μικρές ηλικίες, δημιουργούνται σοβαρά προβλήματα που τα πληρώνουμε πολλαπλάσια αργότερα στις μεγαλύτερες ηλικίες» τονίζει.

Σύμφωνα με τον οδοντίατρο κ. Γιάννη Σκουτέλη, η κίνηση στα οδοντιατρεία τα τελευταία χρόνια έχει μειωθεί ως και κατά 40%. «Πολύς κόσμος δεν επισκέπτεται οδοντίατρο ακόμη και όταν πονάει. Πηγαίνουν στον οδοντίατρο ανάλογα με τις δυνατότητές τους, οι οποίες είναι μειωμένες σε όλο το φάσμα. Το φοβερό είναι ότι πλέον πολλοί δεν έχουν κοινωνικές αναστολές ακόμη κι αν τους λείπουν κάποια δόντια» υπογραμμίζει.

Ανέτοιμο το ΠΕΔΥ

Ο πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Συλλόγων Επιστημονικού Υγειονομικού Προσωπικού ΕΟΠΥΥ – ΠΕΔΥ (ΠΟΣΕΥΠΕΟΠΥΥ – ΠΕΔΥ) κ. Παναγιώτης Ψυχάρης αναφέρει ότι η οδοντιατρική φροντίδα υποβαθμίστηκε ειδικότερα μετά την ψήφιση του νόμου για το κλείσιμο μονάδων του ΕΟΠΥΥ.

Συνάδελφός του ο οποίος εργάζεται σε μεγάλη μονάδα ΠΕΔΥ (Πρωτοβάθμιο Εθνικό Δίκτυο Υγείας) της Αττικής τονίζει ότι η κατάσταση είναι αδιέξοδη για τον κόσμο. «Τους προσφέρουμε τις πρώτες βοήθειες και μετά αδυνατούν να συνεχίσουν τη θεραπεία».

Ο γιατρός παρουσιάζει την κατάσταση στις μονάδες των ΠΕΔΥ με τα πιο μελανά χρώματα. «Οσο ήμασταν ΙΚΑ υπήρχε γενικά μια καλή οργάνωση. Πηγαίνοντας στον ΕΟΠΥΥ πολλές μονάδες έμειναν για περίπου δύο μήνες χωρίς υλικά. Η μεταπήδηση στο ΠΕΔΥ, το οποίο ήταν ανέτοιμο να υποδεχθεί τις μονάδες, δυσκόλεψε τα πράγματα. Ο οδοντιατρικός εξοπλισμός είναι πεπερασμένος και τα περισσότερα μηχανήματα είναι των δεκαετιών ’80-’90. Υπάρχουν δυσκολίες στα ανταλλακτικά και στην επισκευή τους καθώς το Δημόσιο είναι αφερέγγυο και οι προμηθευτές θέλουν τα χρήματα μετρητά». Ο γιατρός θυμάται ότι στο παρελθόν υπήρχε παροχή προσθετικών εργασιών που αφορούσε μερικές και ολικές οδοντοστοιχίες. «Το τελευταίο διάστημα, παρά την προσπάθεια που καταβάλλεται από την ηγεσία του υπουργείου Υγείας, δεν κατασκευάζονται μερικές οδοντοστοιχίες. Ο δε αριθμός των ολικών οδοντοστοιχιών που κατασκευάζονται δεν μπορεί να ξεπεράσει τη δυναμικότητα των εργαστηρίων του ΠΕΔΥ». Οπως σημειώνει, παλαιότερα οι οδοντοστοιχίες κατασκευάζονταν σε συνεργασία με ιδιωτικά εργαστήρια. Σήμερα, λόγω των οφειλών προς τα εργαστήρια, που δεν υπερβαίνουν τις 500.000 ευρώ, η συνεργασία αυτή έχει παγώσει.

«Υπήρξε περίοδος που οι ασθενείς προετοίμασαν το στόμα τους για να βάλουν τεχνητή οδοντοστοιχία. Λόγω των προβλημάτων και της αδυναμίας των ανθρώπων να πάνε στον ιδιωτικό τομέα, πολλοί έχουν μείνει περίπου έναν χρόνο χωρίς οδοντοστοιχία. Ακόμη και στις φτωχές γειτονιές η κάθε οδοντοστοιχία κοστίζει 500-600 ευρώ. Για να τοποθετήσουν οδοντοστοιχία πάνω και κάτω θα πληρώσουν το λιγότερο 1.000 ευρώ. Τα χρήματα αυτά πολύς κόσμος δεν τα διαθέτει».