Στην περίμετρο του μνημονίου εισέρχονται τα μεγάλα συγχρηματοδοτούμενα έργα Υποδομών, όπως προκύπτει από το νομοσχέδιο με τα προαπαιτούμενα που κατατέθηκε στη Βουλή.
Το νομοσχέδιο, το οποίο συζητείται με τη διαδικασία του κατεπείγοντος στη Βουλή, περιλαμβάνει την τροποποίηση της σύμβασης παραχώρησης του Μορέα, αλλά και μία διευθέτηση στον Αυτοκινητόδρομο Κεντρικής Ελλάδας (Ε65) που έμεινε έξω από το «reset» των έργων τον Δεκέμβριο του 2013.
Σημειωτέον ότι το βράδυ της Παρασκευής δημοσιεύθηκε στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως απόφαση για σύσταση Επιτροπής Συντονισμού Μεγάλων Έργων Υποδομής, που αποτελούσε και ένα από τα προαπαιτούμενα για την ολοκλήρωση της συμφωνίας.
Στις αρμοδιότητες της συγκεκριμένης επιτροπής εντάσσονται όλα τα μεγάλα συγχρηματοδοτούμενα έργα των οδικών αξόνων και του περιβάλλοντος, αλλά και το άκρως προβληματικό Μετρό Θεσσαλονίκης.
Σύμφωνα με στελέχη του υπουργείου Οικονομίας, υπάρχει έντονη ανησυχία στις Βρυξέλλες για την ολοκλήρωση των έργων που χρηματοδοτούνται από το ΕΣΠΑ ως τον Μάρτιο του 2017, όταν και κλείνει το πρόγραμμα.
Ειδικότερα, στο πολυνομοσχέδιο περιλαμβάνεται η τροποποίηση της σύμβασης παραχώρησης του Μορέα, η οποία, ενώ είναι έτοιμη από τον Δεκέμβριο του 2013, πήρε έγκριση κρατικών ενισχύσεων από την Κομισιόν τον Δεκέμβριο του 2014, όμως η κύρωσή της από τη Βουλή καθυστέρησε στη συνέχεια, λόγω του κατοπινού ελέγχου του Ελεγκτικού Συνεδρίου και των πολιτικών αναταράξεων του 2015.
Σύμφωνα με το «πράσινο φως» που είχε δώσει ο πρώην επίτροπος Ανταγωνισμού της Κομισιόν κ. Χοακίν Αλμούνια, οι αλλαγές είναι οι εξής:
* Περαιτέρω κρατική επιδότηση για την περίοδο λειτουργίας έως και 330 εκατ. ευρώ (αντί 199 εκατ. ευρώ, όπως είχε συμφωνηθεί επί υπουργίας του κ. Γιώργου Σουφλιά), για την αποπληρωμή των δανείων, μονάχα εάν αυτό γίνει απαραίτητο και αφ’ ότου ληφθούν υπόψη τα υπόλοιπα έσοδα του έργου.
* Διατήρηση του περιθωρίου δανεισμού σε 1,15% με 1,40% για τις εμπορικές τράπεζες και 0,70% έως 0,95% για την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ).
* Μείωση των δανείων κατά 40 εκατ. ευρώ.
* Αποπληρωμή αποζημίωσης από το Δημόσιο για αξιώσεις του παραχωρησιούχου ύψους 75,9 εκατ. ευρώ, αντί 143,6 εκατ. ευρώ, με τα οποία προβλεπόταν να αποζημιωθεί βάσει της σύμβασης παραχώρησης.
* Μείωση του Εσωτερικού Βαθμού Απόδοσης της Επένδυσης (IRR) που, σύμφωνα με την Κομισιόν, εκτιμάται σε 0,56% και σε κάθε περίπτωση ορισμός «πλαφόν» 5% αντί 10,47%, όπως υπολογιζόταν αρχικά.
* Οι τράπεζες δεσμεύονται να συνεχίσουν τη δανειοδότηση.
* Δέσμευση των μετόχων του παραχωρησιούχου για την καταβολή 10 ακόμη εκατ. ευρώ για την αποπληρωμή των δανείων, εάν αυτό καταστεί απαραίτητο για τη βιωσιμότητα του πρότζεκτ, μετά την πληρωμή της επιπρόσθετης επιδότησης λειτουργίας από το Δημόσιο ή εάν υπάρξει υπέρβαση στα λειτουργικά έξοδα του έργου.
* Εγγύηση του Δημοσίου για την πληρωμή των 10 εκατ. ευρώ, η οποία εάν ενεργοποιηθεί, μεταφέρει τα όποια κέρδη του έργου στο κράτος.
* Δέσμευση του Δημοσίου ότι η κρατική ενίσχυση δεν θα συνδυαστεί με οποιαδήποτε άλλη βοήθεια από τα περιφερειακά, εθνικά και ευρωπαϊκά ταμεία για τον ίδιο σκοπό.
Επίσης, όπως δήλωσε τη Δευτέρα στη Βουλή ο υπουργός Υποδομών κ. Χρήστος Σπίρτζης, στη συμφωνία με τον παραχωρησιούχο περιλαμβάνεται η μελέτη και εγκατάσταση αναλογικού συστήματος διοδίων εντός 18 μηνών από την ολοκλήρωση των έργων, δηλαδή τον Αύγουστο του 2016.
Σύμφωνα με τον κ. Σπίρτζη, η συμφωνία προβλέπει κλιμακωτές εκπτώσεις που φτάνουν μέχρι το 70% στα διόδια που καταβάλουν οι συχνοί χρήστες του αυτοκινητόδρομου, αλλά και περιλαμβάνει τη δέσμευση ότι δεν θα πληρώνουν διόδια οι κάτοικοι που μετακινούνται εντός των ορίων του δήμου τους, όταν δεν υπάρχει παράλληλο οδικό δίκτυο.
Επίσης, τόνισε ο υπουργός Υποδομών, ο παραχωρησιούχος δεσμεύεται να χρηματοδοτήσει μελέτες έργων στη Μεσσηνία ύψους 10 εκατ. ευρώ.
Όπως τόνισε, παραχωρησιούχος και κατασκευαστής θα λάβουν συνολική αποζημίωση 79 εκατ. ευρώ, ενώ πρόσθεσε ότι επί υπουργίας του κ. Σουφλιά είχε δοθεί άλλη αποζημίωση 70 εκατ. ευρώ λόγω εξάμηνης καθυστέρησης υπογραφής της σύμβασης παραχώρησης.
Το πρόβλημα του έργου ξεκίνησε το φθινόπωρο του 2012, όταν οι 16 δανείστριες τράπεζες του έργου (δέκα ελληνικές και έξι ξένες που συνεισφέρουν με δάνεια 356 εκατ. ευρώ και 318 εκατ. ευρώ αντίστοιχα) ανέστειλαν τη δανειοδότηση, καθώς αμφισβητούσαν τις προβολές κίνησης και φόρτου του αυτοκινητόδρομου.
Μάλιστα, η ΕΤΕπ, η οποία διαθέτει τη «μερίδα του λέοντος» στον δανεισμό του έργου, ζήτησε αναπροσαρμογή του χρηματοοικονομικού μοντέλου προς τα κάτω, ανοίγοντας «τρύπα» ύψους 200 εκατ. ευρώ.
Ο Ε65
Στο μεταξύ, στο νομοσχέδιο με τα προαπαιτούμενα προστίθενται διατάξεις στην τροποποίηση του Ε65 που είχε γίνει το 2013 επί υπουργίας του κ. Μιχάλη Χρυσοχοΐδη.
Σύμφωνα με την έκθεση του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους, με βάση το νέο χρηματοικονομικό μοντέλο του έργου, διασφαλίζονται έσοδα ύψους 105 εκατ. ευρώ για το Δημόσιο, καθώς, σύμφωνα με την αναδιαπραγμάτευση που είχε ολοκληρωθεί το 2013, μειώνεται ο Εσωτερικός Βαθμός Απόδοσης της Επένδυσης (IRR) από 8,5% σε 7,5%. Πάντως, δεν έχει διευκρινιστεί γιατί αυτό το σκέλος της συμφωνίας κυρώνεται τώρα από τη Βουλή.
Παράλληλα, το πολυνομοσχέδιο περιλαμβάνει διάταξη η οποία προβλέπει τη δημιουργία Επιτελικής Δομής ΕΣΠΑ στο υπουργείο Υποδομών. Αξίζει να σημειωθεί ότι με βάση τον «νόμο Σκρέκα» για το ΕΣΠΑ 2014-2020, οι διαχειριστικές αρχές των υπουργείων έχουν μεταφερθεί στο υπουργείο Οικονομίας.