Τον Αύγουστο του 2015 μια παρέα νέων ανθρώπων αποφάσισε να πάρει μια πρωτοβουλία με στόχο όχι μόνο να «ευαισθητοποιήσει» ακόμη περισσότερο πάνω στο ζήτημα της διαχείρισης των προσφυγικών ροών αλλά και να προτείνει δράσεις μέσα από τις οποίες θα μπορούν οι άνθρωποι που ενδιαφέρονται να συνεισφέρουν μέσω των γνώσεων και μέσω χρηματοδότησης.
Η αρχή έγινε από την Πάολα Σβαρτζ που δημιούργησε το Startupboat (http://startupboat.eu/) και σύντομα βρήκε «συμμάχους» τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό, κυρίως στο Βερολίνο όπου δραστηριοποιείται ταξιδεύοντας παράλληλα σε πολλές χώρες, ακόμη και στην Αφρική.
Μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα η ομάδα του Startupboat έχει πραγματοποιήσει δύο ταξίδια σε νησιά του Αιγαίου που δέχονται μεγάλο αριθμό προσφύγων (το τελευταίο στη Λέσβο) για να δει από κοντά το πρόβλημα, να έρθει σε επαφή με τοπικούς φορείς και ομάδες εθελοντών και να προτείνει λύσεις.
Κατά τη διάρκεια πρόσφατης παρουσίασης του απολογισμού της έως τώρα δράσης της ομάδας και των μελλοντικών σχεδίων της ο Nίκος Δημάκης της οργάνωσης Blue Growth και συνδιοργανωτής του Startupboat Peiraeus ανέφερε μεταξύ άλλων: «Το λιγότερο που μπορούσαμε να κάνουμε όταν βλέπουμε κόσμο να πνίγεται ή να χάνει το σπίτι του μέσα σε ένα βράδυ ήταν να παρατήσουμε την επιχειρηματικότητα και να στηρίξουμε την προσπάθεια 15-20 παιδιών οι οποίοι άφησαν τις καλοκαιρινές τους διακοπές μέσα στον Αύγουστο και αποφάσισαν να καταγράψουν τα προβλήματα και να βρουν κάποια λύση. Από τη στιγμή που οι κυβερνήσεις ΕΕ και Τουρκίας δεν μπορούν να βρουν έναν κοινό τόπο και οι ενεργοί πολίτες προσπαθούν να βρουν τόπο» και πρόσθεσε απευθυνόμενος στους συμμετέχοντες ότι μόνο όποιος δει από κοντά τι συμβαίνει μπορεί να αντιληφθεί το μέγεθος του προβλήματος.


Ανάγκη συντονισμού

Στην εκδήλωση συμμετείχαν και εκπρόσωποι ΜΚΟ όπως από την PRAKSIS, την Actionaid και την Οργάνωση Γη οι οποίοι έκαναν λόγο, μεταξύ άλλων, για μεγάλη ανάγκη συντονισμού μεταξύ των ΜΚΟ που βρίσκονται στα νησιά για να αποφεύγονται αλληλοκαλύψεις και να υπάρχει ουσιαστικά αλληλοσυμπλήρωση ως προς τις δράσεις που γίνονται ενώ έκρουσαν τον κώδωνα του κινδύνου για τις επιπτώσεις από τον επερχόμενο χειμώνα.
Επίσης τέθηκε το θέμα ότι οι ομάδες των ΜΚΟ ανέλαβαν να καλύψουν ένα σημαντικό κενό που υπήρχε και αφορούσε τις ανάγκες των πιο ευάλωτων ομάδων προσφύγων όπως γυναίκες και παιδιά. Οπως ειπώθηκε, δεν υπήρχαν τουαλέτες και χώροι για να κάνουν ντουζ οι γυναίκες ούτε καν για να πηγαίνουν κάπου για να αλλάζουν τα ρούχα τους.
Μίλησαν επίσης και για τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις. Χαρακτηριστικά τονίστηκε ότι στις ακτές τις Λέσβου συνάντησαν κατά την πρόσφατη επίσκεψή τους στο νησί πάρα πολλά σωσίβια, φουσκωτά και σαμπρέλες που χρησιμοποιούν κατά το ταξίδι τους από τα τουρκικά παράλια οι πρόσφυγες και εκτιμάται πως έχουν συσσωρευτεί 800 τόνοι μη ανακυκλώσιμου υλικού.


Προτάσεις και ιδέες

Επισημάνθηκε ακόμη ότι το κύριο βάρος της μεταφοράς από τις ακτές που αποβιβάζονται ως τα κέντρα καταγραφής και προσωρινής φιλοξενίας δίνεται στα γυναικόπαιδα, με αποτέλεσμα οι άνδρες να χρειάζεται να περπατούν αποστάσεις 65-70 χιλιομέτρων. Αυτό έχει αποτέλεσμα στα σημεία που κάθονται για λίγο για να ξεκουραστούν, να φάνε ή να κοιμηθούν να δημιουργούνται μικρές εστίες ρύπανσης. Μάλιστα, αναφέρθηκε ότι σε συζητήσεις που είχαν με άλλα μέλη ΜΚΟ που δραστηριοποιούνται στο νησί προτάθηκε να υπάρξει μέριμνα συνδρομής και προς τις τοπικές κοινωνίες, π.χ. για την αποκομιδή των απορριμμάτων που αφήνουν στον δρόμο τους οι πρόσφυγες.
Στην εκδήλωση παρών και ένας νεαρός αρχιτέκτονας, ο Τζέι Μέξης, ο οποίος κατασκεύασε έξι τουλάχιστον σκηνές στον χώρο των πρώην κατασκηνώσεων του ΠΙΚΠΑ στη Λέσβο με υλικά από βάρκες που χρησιμοποίησαν πρόσφυγες όπως ξύλα και σιδερένιοι σκελετοί και άλλα. Κατέθεσε επίσης και μια πρόταση όπως η κατασκευή αντικειμένων από υλικά που βρίσκονται στις ακτές που αποβιβάζονται οι πρόσφυγες και από την πώληση τους τα χρήματα να διατίθενται για τις δράσεις προστασίας τους.
«Πρώτη επαφή»

Ακόμη σημειώθηκε η πιλοτική λειτουργία στο Αμστερνταμ ενός χώρου όπου θα μπορούν πρόσφυγες που γνωρίζουν συγκεκριμένες τέχνες –με εργαλεία που θα βρίσκουν εκεί –να δημιουργούν αντικείμενα τα οποία στη συνέχεια να προωθούν σε συνεργασία με τοπικές start-up ομάδες.
Ενα άλλο πρότζεκτ που προωθούν επίσης είναι η «πρώτη επαφή» (http://www.first-contact.org/) και απευθύνεται σε πρόσφυγες στους οποίους παρέχουν την κάθε δυνατή βοήθεια για να προσαρμοστούν καλύτερα στη νέα πραγματικότητα με πληροφορίες για τις ΜΚΟ ενώ υπάρχει και λεξιλόγιο με χρήσιμες εκφράσεις σε ελληνικά, αγγλικά και αραβικά.

HeliosPlus