Εντονους φόβους για «τσουνάμι» δικογραφιών που θα πλήξει καίρια, αν δεν παραλύσει, τη λειτουργία του Πρωτοδικείου Αθηνών από την 1η Ιανουαρίου 2016, οπότε και θα αρχίσει να εφαρμόζεται ο νέος Κώδικας Πολιτικής Δικονομίας, διατυπώνει ο νομικός κόσμος. Δικαστές, εισαγγελείς και δικηγόροι αμφισβητούν το εφικτό των νέων διατάξεων, λόγω των ελλείψεων σε δικαστές και σε χώρους που θα φιλοξενούν τις ογκώδεις δικογραφίες. Εκτιμούν δε ότι ο διπλασιασμός του φόρτου εργασίας ενδεχομένως οδηγήσει στο ακριβώς αντίθετο από το επιδιωκόμενο αποτέλεσμα: αργόσυρτες διαδικασίες έκδοσης αποφάσεων αλλά και αποφάσεις κατώτερες των περιστάσεων, που θα υποσκάπτουν τον ήδη ευάλωτο θεσμό της Δικαιοσύνης. Μόλις την Πέμπτη 5 Νοεμβρίου, πάντως, συγκλήθηκε η Ολομέλεια του Πρωτοδικείου, προκειμένου να εγκριθεί ο νέος κανονισμός εσωτερικής υπηρεσίας του δικαστηρίου, με τον πρόεδρο του Τριμελούς Συμβουλίου Διοίκησης του δικαστηρίου κ. Σπύρο Γεωργουλέα να καταρτίζει τον χάρτη επιβίωσης στη νέα τάξη πραγμάτων. Η συνεδρίαση θα συνεχιστεί την Τρίτη.
Ο κ. Γεωργουλέας προβλέπει ότι «θα δοκιμαστεί η αντοχή του Πρωτοδικείου» και προτάσσει τις ελλείψεις σε δικαστές. Αναφορικά με την τακτική διαδικασία ενώπιον Μονομελούς, Πολυμελούς Πρωτοδικείου και Ειρηνοδικείου, η «έδρα» μετρά 32 προέδρους Πρωτοδικών, 114 πρωτοδίκες και 33 παρέδρους (που σήμερα είναι, αύριο δεν είναι). Σύμφωνα με μετριοπαθείς υπολογισμούς, αναμένεται η κατάθεση κατά μέσον όρο 2.650 δικογράφων κάθε μήνα, αριθμός που μπορεί να φθάσει και τις 4.000!
«Είναι πολύ πιθανό να υπάρξουν δικηγόροι που θα παραιτηθούν από τα παλαιά δικόγραφα και θα καταθέσουν νέα, προκειμένου να ενταχθούν στο νέο σύστημα και να πάρουν σύντομες ημερομηνίες εκδίκασης» εξηγεί πεπειραμένος νομικός. «Γιατί να περιμένει κάποιος να δικαστεί η υπόθεση του το 2018 ή το 2019, όταν έχει τη δυνατότητα εκδίκασης σε πεντέμισι μήνες; Θα παρατηρηθεί ένα φαινόμενο “επιστροφής από το μέλλον”, με απρόβλεπτες συνέπειες».
Ο ίδιος αναφέρεται και στο νέο πρότυπο που υιοθετείται στην πολιτική δίκη, χωρίς μάρτυρες απαραιτήτως, με ένορκες βεβαιώσεις, αποκλειστικά με έγγραφα, τις λεγόμενες «βουβές» δίκες. «Η δικαστική παράδοση δύο αιώνων δεν μπορεί να απαλείψει την εξέταση μαρτύρων» εκτιμά. «Ο δικαστής, για να λάβει την απόφαση, θα κρίνει ότι πρέπει να εξετάσει και μάρτυρες, σε άλλη δικάσιμο φυσικά. Εδώ είναι που θα αναδυθεί το θέμα της έλλειψης δικαστικών αιθουσών, αυξάνοντας την πιθανότητα εμφράγματος του Πρωτοδικείου».
Αφετηρία υπολογισμού κάθε προθεσμίας δεν είναι πλέον η δικάσιμος αλλά ο χρόνος κατάθεσης της αγωγής. Οι δικηγόροι θα έχουν στη διάθεσή τους 100 ημέρες για να καταθέσουν προτάσεις και αποδεικτικά μέσα και άλλες 15 ημέρες με δυνατότητα προσθήκης-αντίκρουσης ώστε να κλείσει η δικογραφία. Ο προϊστάμενος του δικαστηρίου διαθέτει 15 ημέρες για να ορίσει τη δικάσιμο, ενώ προβλέπονται και άλλες 30 ημέρες ως τη διεξαγωγή της. Σε 160 ημέρες, πεντέμισι μήνες δηλαδή, η δίκη-εξπρές είναι πλέον πραγματικότητα, ακόμη και αν δεν εμφανιστεί κανείς από τους διαδίκους ή τους πληρεξούσιους δικηγόρους. Ο νέος κώδικας δεν προβλέπει άλλωστε αναβολή της δίκης.
Πού θα αποθηκεύονται τα νέα δικόγραφα; Παντού, όπου υπάρχει στεγασμένος χώρος, ακόμη και αν χρειαστεί να επιστρατευτούν σκάλες ή τουαλέτες…
Ο κ. Γεωργουλέας καταρτίζει παράλληλα πινάκια και ορίζει κατά κεφαλήν χρέωση, έτσι ώστε να μη φρακάρει το δικαστήριο. Εξηγεί ότι σήμερα, ως προς την τακτική διαδικασία, κάθε δικαστής επιβαρύνεται μηνιαίως με περίπου 30 υποθέσεις. Με το νέο σύστημα, οι υποθέσεις θα εκτιναχθούν στις 60-80, αν όχι και περισσότερες. Ο ίδιος υπογραμμίζει ότι «δεν μπορούμε να μιλάμε για ηλεκτρονικά δικόγραφα, όταν το Πρωτοδικείο δεν έχει ούτε έναν εξειδικευμένο υπάλληλο ηλεκτρονικών υπολογιστών. Χρειάζονται δικαστές και γραμματείς. Εχουμε 52 πραγματικά κενά δικαστικών θέσεων, εκ των οποίων οι 22 είναι θέσεις οργανικές. Υπάρχουν 312 κενές θέσεις υπαλλήλων».
Μαργαρίτα Στενιώτη, πρόεδρος της Ενωσης Δικαστών και Εισαγγελέων
«Τεράστιες ελλείψεις στα τρία μεγάλα Πρωτοδικεία»
«Η Ενωση Δικαστών και Εισαγγελέων είχε εκφράσει, κατ’ επανάληψη, γραπτώς τις αντιρρήσεις της ως προς την υιοθέτηση των τροποποιήσεων στον Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας, και το ίδιο έπραξε και κατά την αιφνίδια ψήφισή τους, κατά τον περασμένο Ιούλιο, επισημαίνοντας τα οξύτατα προβλήματα που θα προκαλέσει στην απονομή της Δικαιοσύνης η εφαρμογή των νέων διατάξεων, κυρίως στα τρία μεγάλα Πρωτοδικεία της χώρας, αν ληφθούν υπόψη ο αριθμός των υπηρετούντων δικαστικών λειτουργών, οι κενές οργανικές θέσεις αυτών, οι υπάρχουσες υποδομές και οι τεράστιες ελλείψεις στη γραμματειακή υποστήριξη.
Τα μεγαλύτερα δε προβλήματα θα δημιουργηθούν το πρώτο χρονικό διάστημα της εφαρμογής του νέου ΚΠολΔ, δεδομένου ότι θα εφαρμόζονται δύο δικονομικά συστήματα παράλληλα. Μοναδική λύση αποτελεί η αύξηση των οργανικών θέσεων των δικαστικών λειτουργών και η άμεση κάλυψη αυτών, η άμεση πρόσληψη γραμματέων, καθότι είναι τεράστιος ο αριθμός των κενών οργανικών θέσεων αυτών, η πλήρης μηχανοργάνωση όλων των δικαστηρίων της χώρας και η στελέχωση των σχετικών τμημάτων με εξειδικευμένους επιστήμονες καθώς και η εκπαίδευση των δικαστικών λειτουργών, των δικηγόρων και των γραμματέων στην ψηφιακή δίκη (ηλεκτρονική κατάθεση των δικογράφων και των άλλων εγγράφων της δίκης, ηλεκτρονική τήρηση πρακτικών, ψηφιακές υπογραφές κ.λπ.)».
Η ποιότητα των αποφάσεων
«Φαινομενικά, η αλλαγή δεν έχει τίποτε μεμπτό» επισημαίνει δικαστής που επιθυμεί να παραμείνει ανώνυμος. «Στην πράξη, όμως, θα έχουμε ένα διττό σύστημα. Χιλιάδες δικογραφίες που έχουν ήδη προσδιοριστεί (σ.σ.: κάποιες για τον Μάρτιο του 2019) και φυσικά όποια κατατεθεί ως τις 31 Δεκεμβρίου 2015 θα συνεχίσουν να δικάζονται με το παλαιό σύστημα. Οι καινούργιες υποθέσεις, του 2016, θα “προλάβουν” τις παλιές και θα τις δικάζουμε όλες ταυτόχρονα… Δεν θα προλαβαίνουμε να εκδίδουμε αποφάσεις. Εμείς έχουμε βεβαίως υπηρεσιακό καθήκον να εφαρμόσουμε τον νόμο, για ποια επιτάχυνση μιλάμε, όμως, όταν θα έχουμε τέτοιο όγκο δουλειάς; Είναι κάτι παραπάνω από βέβαιο ότι θα τρωθεί η ποιότητα των αποφάσεων. Ποιος νοιάζεται, τελικά, για την “ποιοτική και ορθή απονομή της Δικαιοσύνης;”».
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
