Τα σύνορα άνοιξαν και οι πρώτοι εκατοντάδες πρόσφυγες και μετανάστες πέρασαν από την Ελλάδα στο έδαφος της πΓΔΜ το απόγευμα της Παρασκευής. Στην ουδέτερη ζώνη παραμένουν εγκλωβισμένοι 3.000 χιλιάδες πρόσφυγες και κατά πληροφορίες η διέλευσή τους θα γίνεται σταδιακά -από τις 5 το πρωί του Σαββάτου θα επιτρέπεται η είσοδος 300 ατόμων ανά διώρο.

Με δάκρυα στα μάτια, κατάκοποι, αλλά περιχαρείς που μπόρεσαν να περάσουν τα σύνορα και να απεγκλωβιστούν από την ουδέτερη ζώνη, περίπου 300 πρόσφυγες και μετανάστες συνέρρευσαν στον σιδηροδρομικό σταθμό της Γευγελής και κατευθύνθηκαν απευθείας στα γκισέ για να εκδώσουν το πολυπόθητο εισιτήριο με προορισμό το Ταμπάνοβτσε, στα σύνορα με τη Σερβία.

Σύμφωνα με τις πρώτες πληροφορίες, θα αναχωρήσουν με έκτακτο δρομολόγιο των τρένων, γύρω στις 8:30 το βράδυ, για το Ταμπάνοβτσε.

Σκηνές πανικού εκτυλίχθηκαν, όμως, όταν περίπου 1.000 πρόσφυγες επιχείρησαν να διαπεράσουν τις γραμμές της αστυνομίας. Περίπου δέκα άτομα φάνηκαν να λιποθυμούν στον συνωστισμό, ενώ αυτόπτες μάρτυρες δήλωσε στο πρακτορείο Reuters ότι άκουσε ανθρώπους να ουρλιάζουν. Ιατρικό προσωπικό έσπευσε να βοηθήσει.

Στην ουδέτερη ζώνη επικρατεί ηρεμία μετά την πρωινή επέμβαση συνοριοφυλάκων της πΓΔΜ με δακρυγόνα και χειροβομβίδες κρότου λάμψης εναντίον μεταναστών που προσπάθησαν να εισέλθουν στη μεθοριακή πόλη Γευγελή για να συνεχίσουν το ταξίδι τους προς τη βόρεια Ευρώπη.

Το απόγευμα στη μεθόριο επικράτησε συνωστισμός όταν οι μετανάστες ειδοποιήθηκαν ότι θα τους επιτραπεί σταδιακά να περάσουν τα σύνορα.

Μάζεψαν γρήγορα τα υπάρχοντά τους και τις σκηνές που είχαν στήσει και συγκεντρώθηκαν μπροστά στο χαμηλό συρματόπλεγμα μήκους 200-300 μέτρων που έχει στήσει η αστυνομία της ΠΓΔΜ ώστε να κρατά σε απόσταση τους πρόσφυγες.

Πολλοί είναι αυτοί που με δάκρυα στα μάτια ή προτάσσοντας τα παιδιά τους ζητούν από τους αστυνομικούς της γειτονικής χώρας να τους επιτρέψουν την είσοδο.

Σύμφωνα με πληροφορίες από την ελληνική αστυνομία, από τις 5 το πρωί του Σαββάτου θα περνούν τα σύνορα περίπου 300 άτομα ανά διώρο.

Ισχυρές δυνάμεις της αστυνομίας της πΓΔΜ έχουν αναπτυχθεί στην περιοχή μεταξύ Ειδομένης και Γευγελής, ενώ σε επιφυλακή βρίσκεται και ο στρατός κατόπιν απόφασης του προέδρου της ΠΓΔΜ Γιόργκι Ιβάνοφ που «δίνει» στις Ένοπλες Δυνάμεις επιβοηθητικό ρόλο στο έργο της αστυνομίας για την αντιμετώπιση των μεταναστευτικών ροών.

Στην περιοχή δίπλα στις σιδηροδρομικές γραμμές έχει αρχίσει να αναπτύσσεται ένας αυτοσχέδιος καταυλισμός.

Όσοι διαθέτουν σκηνές, τις έχουν στήσει στα χωράφια κατά μήκος των συνόρων, άλλοι έχουν βρει καταφύγιο στον σιδηροδρομικόσταθμό Ειδομένης και εκατοντάδες κατακλύζουν τα καφενεία του χωριού, αναζητώντας νερό, πρίζες να φορτίσουν τα κινητά τους και πρόσβαση σε wi-fi.

Μέλη των Γιατρών Χωρίς Σύνορα προσέφεραν φροντίδα στους πρόσφυγες που τραυματίστηκαν από τις χειροβομβίδες κρότου λάμψης στη ρίψη των οποίων προχώρησαν μονάδες αντιμετώπισης ταραχών της ΠΓΔΜ, όπως γνωστοποίησε η οργάνωση.

«Οι ομάδες μας που βρίσκονται αυτή τη στιγμή στην Ειδομένη (ελληνική μεθόριος) παρέχουν φροντίδα σε όσους τραυματίστηκαν από τα θραύσματα από τις χειροβομβίδες κρότου λάμψης που εκτόξευσε ο στρατός της ΠΓΔΜ» ανέφεραν.

Εν τω μεταξύ, σύμφωνα με το κρατικό πρακτορείο ειδήσεων της πΓΔΜ ΜΙΑ, οι ομάδες του Ερυθρού Σταυρού που βρίσκονται στην περιοχή παρείχαν βοήθεια σε 125 άτομα, μεταξύ των οποίων και 16 έγκυες.


Επεισόδια το πρωί της Παρασκευής

Νωρίτερα το πρωί της Παρασκευής σοβαρά επεισόδια σημειώθηκαν στα σύνορα της Ελλάδας με την πΓΔΜ, τα οποία έκλεισαν τελείως για τους πρόσφυγες.

Η κυβέρνηση των Σκοπίων έστειλε στρατό και τανκς για να φυλάνε τα σύνορα αλλά ομάδες προσφύγων προσπαθούν να τα διαπεράσουν και συγκρούονται με τις δυνάμεις της αστυνομίας της πΓΔΜ.

Η αστυνομία της πΓΔΜ χρησιμοποίησε δακρυγόνα και χειροβομβίδες κρότου λάμψης για να διαλύσει το πλήθος χιλιάδων μεταναστών και προσφύγων που προσπαθούν να διασχίσουν τα σύνορα από την Ελλάδα. Οι πρώτες αναφορές μιλούν για τουλάχιστον δέκα τραυματίες.

Σύμφωνα με ανταποκριτές ξένων ειδησογραφικών πρακτορείων, η ένταση ξέσπασε μεταξύ των δυνάμεων της πΓΔΜ που βρίσκονταν στα σύνορα και περίπου 3.000 μεταναστών και προσφύγων.

Όπως λέει στο «Βήμα» ο Αντώνης Ρήγας από τους Γιατρούς Χωρίς Σύνορα, ο οποίος βρίσκεται ακριβώς στα σύνορα, στην Ειδομένη, «οι ειδικές δυνάμεις της αστυνομίας της πΓΔΜ χρησιμοποίησαν πλαστικές σφαίρες και βόμβες κρότου-λάμψης για να απωθήσουν τους πρόσφυγες. Μέχρι στιγμής έχουμε γύρω στους 100 τραυματίες».
Στα σύνορα έχουν μαζευτεί περίπου 3.000 άτομα, σε μια περιοχή που είναι κρανίου τόπος και δεν έχει ούτε σκιά, πόσω μάλλον τουαλέτες ή άλλες εγκαταστάσεις για την υποδοχή οικογενειών και μικρών παιδιών. Οι πρόσφυγες καταφθάνουν εκεί συνεχώς _ έπεται η άφιξη των 2.500 που αποβιβάστηκαν στον Πειραιά την Πέμπτη από το πλοίο «Ελευθέριος Βενιζέλος» καθώς και οι επόμενοι 2.500 που θα έρθουν με το επόμενο δρομολόγιο του πλοίου από τα νησιά του ανατολικού Αιγαίου και τα Δωδεκάνησα.
Το «Βήμα» επικοινώνησε με την αναπληρώτρια Υπουργό Μεταναστευτικής Πολιτικής κυρία Τασία Χριστοδουλοπούλου, για να την ρωτήσει ποιο είναι το σχέδιο της κυβέρνησης για να αντιμετωπίσει την ανθρωπιστική κρίση που σχηματίζεται στα ελληνοσκοπιανά σύνορα. Η κυρία Χριστοδουλοπούλου παρέπεμψε σε άλλα πιο αρμόδια υπουργεία. «Η κυβέρνηση έχει παραιτηθεί», μας είπε. «Είναι ένα έκτακτο γεγονός για το οποίο δεν έχω καμία ενημέρωση για δράση».
Ελάχιστοι οι πρόσφυγες στη Γευγελή

Εικόνα τελείως διαφορετική από αυτή των τελευταίων δύο μηνών παρουσιάζει από την Πέμπτη η μεθοριακή πόλη Γευγελή, στην οποία, όλο το προηγούμενο διάστημα, μετέβαιναν χιλιάδες πρόσφυγες και μετανάστες, με σκοπό να φθάσουν, με το τρένο κυρίως, στα σύνορα της ΠΓΔΜ με τη Σερβία.

Ο σιδηροδρομικός σταθμός της Γευγελής, κωμόπολης των 15.000 κατοίκων, δυο χιλιόμετρα από τα σύνορα Ελλάδας-ΠΓΔΜ, είναι σχεδόν άδειος μετά την ανάπτυξη ισχυρών δυνάμεων της αστυνομίας της ΠΓΔΜ στην ουδέτερη ζώνη με την Ελλάδα, στην περιοχή μεταξύ Ειδομένης και Γευγελής.

Περίπου 150 πρόσφυγες, εκ των οποίων οι περισσότεροι είχαν εισέλθει στο έδαφος της ΠΓΔΜ τις προηγούμενες ημέρες, μεταβιβάστηκαν το μεσημέρι της Παρασκευής σε τρένο από τον σιδηροδρομικό της Γευγελής με κατεύθυνση τα σύνορα με τη Σερβία.

Το κρατικό πρακτορείο ειδήσεων της ΠΓΔΜ MIA μεταδίδει ότι η απόφαση της κυβέρνησης της χώρας να κηρύξει κατάσταση έκτακτης ανάγκης στα σύνορα με την Ελλάδα και τη Σερβία έχει τα πρώτα απτά αποτελέσματα, καθώς, όπως σημειώνει, από την Πέμπτη μειώθηκαν αισθητά οι μεταναστευτικές ροές προς τη χώρα.

Ο πρωθυπουργός της ΠΓΔΜ Νίκολα Γκρούεφσκι δήλωσε ότι η κατάσταση έκτακτης ανάγκης που κήρυξε η κυβέρνησή του έχει προσωρινό χαρακτήρα, χωρίς να διευκρινίσει πόσο θα διαρκέσει.

Ενήμερη η Κομισιόν, παρακολουθεί την κατάσταση

Η εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Κάθριν Ρέι, αρμόδια για θέματα εξωτερικής πολιτικής και ασφάλειας, αρκέστηκε να δηλώσει σχετικά με την κατάσταση και την πρωινή χρήση δακρυγόνων ότι η Κομισιόν είναι ενήμερη και διερευνά τα περιστατικά.

Η Κάθριν Ρέι επισήμανε ότι η Επιτροπή είναι ενήμερη για την απόφαση της κυβέρνησης της ΠΓΔΜ να κηρύξει σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης τα νότια και βόρεια σύνορα της χώρας. «Βρισκόμαστε σε επαφή με τις τοπικές αρχές και με την επιτροπή του ΟΗΕ για τους πρόσφυγες. Σε αυτό το στάδιο παρακολουθούμε στενά τις εξελίξεις, τα μέτρα που έλαβε η κυβέρνηση της ΠΓΔΜ και διερευνούμε τα γεγονότα» ανέφερε.

Υπενθύμισε ότι η ΕΕ παρέχει ανθρωπιστική στήριξη στην ΠΓΔΜ για τη διαχείριση των μεταναστευτικών πιέσεων που δέχεται. Πρόσθεσε, επίσης, ότι το περιφερειακό πρόγραμμα για τη διαχείριση μετανάστευσης στα Δυτικά Βαλκάνια και την Τουρκία, το οποίο ανέρχεται σε οκτώ εκατ. ευρώ, πρόκειται να ολοκληρωθεί σύντομα και αναμένεται να εφαρμοστεί τον Σεπτέμβριο.

Τέλος, η ίδια εκπρόσωπος σημείωσε ότι το ζήτημα της μετανάστευσης θα συζητηθεί, μεταξύ άλλων, στη Σύνοδο των χωρών των Δυτικών Βαλκανίων που θα πραγματοποιηθεί στις 26 και 27 Αυγούστου στη Βιέννη και στην οποία από την πλευρά της Επιτροπής θα συμμετάσχουν η Ύπατη Εκπρόσωπος της ΕΕ, Φεντερίκα Μογκερίνι, ο επίτροπος, αρμόδιος για θέματα Διεύρυνσης, Γιοχάνες Χαν και ο αντιπρόεδρος της Επιτροπής, αρμόδιος για θέματα ενεργειακής ένωσης, Μάρος Σέφκοβιτς.

Το πρωί της Παρασκευής επισκέφθηκε την ουδέτερη ζώνη ο πρόξενος της Γερμανίας στη Θεσσαλονίκη Ίνγκο φον Φος μαζί με τον Μάρτιν Νόιμαιερ, αξιωματούχο της βαυαρικής κυβέρνησης, προκειμένου να ενημερωθούν για την κατάσταση που επικρατεί.

Συστάσεις προς Ελλάδα, ΠΓΔΜ για την κατάσταση στα σύνορα από τον ΟΗΕ

Την ανησυχία του για την χρήση βίας από την αστυνομία της ΠΓΔΜ στα σύνορα με την Ελλάδα εξέφρασε ο Ύπατος Αρμοστής του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες, καλώντας την κυβέρνηση των Σκοπίων να εφαρμόσει «χρηστή διαχείριση» των συνόρων της.

Ο Αντόνιο Γκουτιέρες μίλησε με τον υπουργό Εξωτερικών της ΠΓΔΜ, ο οποίος του έδωσε διαβεβαιώσεις ότι τα σύνορα δεν θα κλείσουν στο μέλλον.

Η UNHCR κάλεσε, επίσης, την Ελλάδα να παρέχει άμεση βοήθεια στους ανθρώπους που βρίσκονται αποκλεισμένοι στην ελληνική πλευρά των συνόρων και να τους βοηθήσει να μεταβούν στις εγκαταστάσεις υποδοχής προσφύγων, μακριά από τα σύνορα με την ΠΓΔΜ.