Ποτέ πριν η λέξη χρεοκοπία δεν ακουγόταν τόσο συχνά, η κρίση όμως την έκανε καθημερινότητα. Χρεοκοπία όχι μόνο για τη χώρα, αλλά για την αγορά που καταρρακώνεται από την ύφεση και τις μικρές κυρίως επιχειρήσεις που στραγγαλίζονται από την έλλειψη ρευστότητας. Μια σκληρή πραγματικότητα που δεν υφίσταται μόνο στην Ελλάδα, αλλά σε διαφορετικό βαθμό και σε άλλες χώρες, ανάμεσά τους και η Γερμανία.
Δραστήριος επιχειρηματίας από τα 20 του χρόνια, ο γεννημένος στο Περού κ. Αττίλα φον Ούνριχ (Attila von Unruh), που μεγάλωσε και ζει στην Κολονία, δεν μπορούσε να φανταστεί ότι η πιο επιτυχημένη επιχείρηση που δημιούργησε θα οδηγείτο στη χρεοκοπία από τον αγοραστή της, ενώ ο ίδιος εξαιτίας μιας νομικής ρήτρας θα καλείτο να πληρώσει τα σπασμένα. Η πραγματικότητα όμως συχνά ξεπερνά τη φαντασία.
Πριν από δέκα χρόνια η εταιρεία με αντικείμενο το μάρκετινγκ εκδηλώσεων πτώχευσε και εκείνος τα έχασε όλα. Βίωσε την προσωπική αποτυχία. Εμεινε στο σπίτι να φροντίσει την κόρη του, ενώ η σύζυγός του έπρεπε να εργαστεί για να τα βγάλουν πέρα. «Βίωσα το μεγάλο στίγμα και την απομόνωση της χρεοκοπίας. Οταν είσαι επιτυχημένος, όλοι θέλουν να είναι κοντά σου, όλοι μιλούν για σένα, όταν όμως έχεις πρόβλημα εξαφανίζονται. Συγχρόνως, η ψυχολογική πίεση είναι μεγάλη, σαν να χάνεις ένα μέρος του εαυτού σου» περιγράφει με ψυχραιμία στο «Βήμα» την εμπειρία του.

Group therapy κατά χρεοκοπίας
Το μικρόβιο του «επιχειρείν» όμως ξύπνησε μέσα του μια νέα ιδέα. Δημιούργησε μια ομάδα αυτοβοήθειας, για ανθρώπους που έχουν χρεοκοπήσει, στα πρότυπα των Ανώνυμων Αλκοολικών. Οι «Ανώνυμοι Αφερέγγυοι» (Insolvents Anonymous-IA) γνώρισαν αμέσως μεγάλη ανταπόκριση σε όλη τη Γερμανία. Μάλιστα, έπειτα από πολυάριθμα αιτήματα επαγγελματιών που βρίσκονταν στα πρόθυρα της καταστροφής, ξεκίνησε και μια συμβουλευτική υπηρεσία για μικροεπιχειρηματίες σε κρίση, ώστε να αναγνωρίζουν ακριβώς την κατάστασή τους και τις επιλογές που διαθέτουν.
Χρεοκοπημένοι επιχειρηματίες άρχισαν σταδιακά να εκπαιδεύονται ως σύμβουλοι, ώστε μέσα από τις δικές τους εμπειρίες να βοηθήσουν άλλους που βρίσκονται σε αντίστοιχη κατάσταση και να κερδίζουν και οι ίδιοι μια θέση στην κοινωνία. «Το στίγμα αίρεται και γίνεται γνώση, που μοιράζεται σε άλλους και τους είναι χρήσιμη» εξηγεί ο κ. Φον Ούνριχ. Ως σήμερα, 12.000 γερμανοί μικροεπιχειρηματίες έχουν βοηθηθεί από τους IA, σε έναν κλάδο που έχει απολέσει όμως τα τελευταία χρόνια 224.000 θέσεις εργασίας. Εκτιμάται πως σήμερα στη Γερμανία 200.000 μικρές επιχειρήσεις έχουν πρόβλημα.

«Για τους μικρούς κανείς δεν νοιάζεται»
«Στη Γερμανία, όπως σε πολλές χώρες, αν μια εταιρεία με 5.000 εργαζομένους βρίσκεται σε κίνδυνο, τότε όλοι σπεύδουν να συμβάλουν στη σωτηρία, η κυβέρνηση, τα σωματεία, οι φορείς. Οταν όμως έχει έναν-δυο εργαζομένους, τότε κανείς δεν νοιάζεται» παρατηρεί με θλίψη μιλώντας στο «Βήμα».

Στόχος της συμβουλευτικής είναι οι επιχειρηματίες να γίνουν πιο δραστήριοι, ευέλικτοι και δημιουργικοί. Ενθαρρύνονται να ενδυναμώσουν τις δυνατότητές τους, να προσαρμόζονται στις συνθήκες και να συνεργάζονται ώστε να μην είναι τόσο ευάλωτοι.

Η ομάδα του κ. Αττίλα φον Ούνριχ αριθμεί σήμερα 45 συμβούλους σε όλη τη χώρα, που προσφέρουν υποστήριξη, όχι μόνο ψυχολογική, αλλά και νομική, τεχνική, τραπεζική.

«Παρεμβαίνουμε για τη ρύθμιση των χρεών στις τράπεζες, ώστε να σωθούν οι επιχειρήσεις, πράγμα που ουσιαστικά συμφέρει και τις δύο πλευρές» εξηγεί ο εμπνευστής του πρότζεκτ, συμπληρώνοντας: «Οταν δεν έχεις να πληρώσεις το ενοίκιο ή τα χρέη σου διαμαρτύρονται, το βάρος γίνεται ασήκωτο. Με τη βοήθεια κατάλληλων ανθρώπων, το πρόβλημα σπάει σε μικρότερα κομμάτια που επιλύονται το ένα μετά το άλλο».

Η ζήτηση για τις υπηρεσίες τους είναι τέτοια που χρειάζονται σήμερα 200 σύμβουλοι για να την καλύψουν. Αυτοί θα μπορούσαν να σώσουν 130.000 θέσεις εργασίας σε έναν χρόνο. Οπως επισημαίνει χαμογελώντας ο ιδρυτής των IA, «δεν είμαστε οι τυπικοί σύμβουλοι με τις γραβάτες και τα κοστούμια. Οι υπηρεσίες μας είναι επαγγελματικές, φθηνές και αποτελεσματικές γιατί οι άνθρωποί μας εμπλέκονται συναισθηματικά». Οι σύμβουλοι έχουν δικά τους γραφεία μέσα σε συνεργατικούς χώρους εργασίας, όπου υποδέχονται τους πελάτες σε μια ατμόσφαιρα ζωντανή, υποστηρικτική και χαλαρή που δεν θυμίζει σε τίποτα γραφείο γιατρού ή δικηγόρου.
Δίκτυο ανταλλαγής ιδεών

Από επιχειρηματίας για το κέρδος ο κ. Φον Ούρνιχ έγινε ένας επιτυχημένος κοινωνικός επιχειρηματίας. Επτά χρόνια πριν δημιούργησε τη δική του νεοφυή επιχείρηση, όμως η μεγάλη ώθηση ήρθε όταν το 2011 έγινε μέλος της Ashoka, μη κυβερνητικής οργάνωσης που υποστηρίζει σε 80 χώρες καινοτόμους επιχειρηματίες για να γίνουν καταλύτες της κοινωνικής αλλαγής. «Ηταν για εμένα σαν να κέρδισα το λαχείο. Δεν κρύβω πως συνηθισμένος στους όρους της αγοράς, έψαχνα να βρω την παγίδα, όμως ως σήμερα τίποτα δεν έχει εμφανιστεί» λέει με χιούμορ.

Αυτό που ξεκίνησε ως μια start-up συμβουλευτικής, σήμερα διαθέτει ένα βιώσιμο επιχειρηματικό μοντέλο παροχής υπηρεσιών επαγγελματιών συμβούλων. Το αντίτιμο για την παροχή των υπηρεσιών τους είναι προσιτό, όπως λέει ο κ. Φον Ούνριχ, όμως και αν δεν μπορούν να αντεπεξέλθουν κανείς δεν αποκλείεται. «Οταν το σπίτι μας καίγεται χρειαζόμαστε άμεσα βοήθεια. Δεν διώχνουμε κανέναν για χρήματα, βρίσκουμε λύσεις».

Οπως στην περίπτωση μιας γραφίστριας που ζήτησε βοήθεια, για την οποία όμως δεν μπορούσε να πληρώσει, έτσι της ζητήθηκε να ανταποδώσει τις 5 ώρες συμβουλευτικής με 5 ώρες υπηρεσιών γραφιστικής. Ακόμη, έχει δημιουργηθεί ένα μικροπιστωτικό κεφάλαιο που εγγυάται το εισόδημα των συμβούλων εξασφαλίζοντάς τους τα προς το ζην. Οταν η επιχείρηση του ωφελουμένου σταθεί και πάλι στα πόδια της, τότε εκείνος οφείλει να επιστρέψει αυτό το κεφάλαιο.
«Οταν μπήκα στο παγκόσμιο δίκτυο των 3.000 Ashoka fellows, γνώρισα τον Μούραντ. Δεδομένου ότι δεν είμαι καθόλου καλός στη συγκέντρωση κεφαλαίων, εκείνος μου είπε: «Εχουμε επενδύσει 10.000 ευρώ στην ανάπτυξη ενός συστήματος fundraising, μπορείς να το πάρεις, είναι εμπιστευτικό, αλλά σε εσένα το δίνω»» εξηγεί. Αυτή είναι, όπως λέει, η βάση της κοινωνικής επιχειρηματικότητας. «Μοιραζόμαστε, ανταλλάσσουμε τις ιδέες μας, δεν τις πουλάμε».
Αυτό οραματίζεται να εφαρμόσει και στη χώρα μας. Στην επίσκεψή του στην Αθήνα, για την εκδήλωση «Καινοτομία στην Κοινωνία» της Ashoka Ελλάδος, διαπίστωσε αυτό που ήδη φανταζόταν. Πόσο αναγκαία είναι μια τέτοια υπηρεσία στην ελληνική κοινωνία, όπου η πτώχευση συνιστά αποτυχία ζωής. «Αυτή την περίοδο αναζητούμε ανθρώπους που θα μπορούσαν να φέρουν το πρότζεκτ μας στην Ελλάδα. Από πλευράς μου θα προσφέρω όποια υποστήριξη χρειάζεται και θα μοιραστώ τις εμπειρίες μου» σημειώνει ο κοινωνικός επιχειρηματίας που σήμερα κάνει lobbying κατά του ταμπού της οικονομικής αποτυχίας.

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ