Τα θύματα μιας πολιτικής «βεντέτας» φαίνεται να είναι για μία ακόμη φορά οι χιλιάδες μαθητές που προετοιμάζονταν από εφέτος για τις πανελλαδικές εξετάσεις του 2016 με ένα νέο εξεταστικό σύστημα. Αλλαγές έγιναν πέρυσι με ορίζοντα εφαρμογής το 2016 αλλά δεν θα ισχύσουν στο σύνολό τους. Η Τράπεζα Θεμάτων παροπλίστηκε, οι βαθμολογικές επιδόσεις της Α’ και της Β’ Λυκείου δεν προσμετρούνται πλέον, ενώ όλοι αναμένουν τις αποφάσεις της νέας ηγεσίας του υπουργείου Παιδείας.
Παρότι έχουν παρέλθει οι ημερομηνίες ανακοίνωσης των μέτρων που θα ισχύσουν το 2016, άγνωστο παραμένει τι θα γίνει οριστικά, με αποτέλεσμα χιλιάδες νέοι και νέες να παρακολουθούν με αμηχανία την εμφάνιση σχεδίων επί χάρτου για το νέο εξεταστικό σύστημα που επί του παρόντος διακινούνται μέσω διαρροών.
Αναβρασμός στο υπουργείο
Το βέβαιο είναι ότι οι αλλαγές που έχουν αποφασιστεί σε γενικές γραμμές επιφέρουν σοβαρότατες ανακατατάξεις στα επιστημονικά πεδία βάσει των οποίων γίνεται η εισαγωγή σε πανεπιστήμια και ΤΕΙ. Και αυτό χωρίς να έχει προηγηθεί μελέτη επιπτώσεων και με κύριο κριτήριο, όπως λένε εκπαιδευτικοί που μίλησαν στο «Βήμα», τις ισορροπίες μεταξύ των συντεχνιών μαθηματικών, φιλολόγων ή άλλων ειδικοτήτων που έχουν πρόσβαση στην ηγεσία του υπουργείου Παιδείας.
Ηδη περισσότερα από τρία σχέδια κυκλοφορούν τις τελευταίες ημέρες μέσω εντύπων και ιστοσελίδων, αλλά πριν από λίγες ημέρες ο υπουργός Παιδείας κ. Αριστείδης Μπαλτάς δήλωσε στο «Βήμα» ότι ένιωσε και ο ίδιος έκπληξη που τα είδε. Ενα κείμενο με τις βασικές αλλαγές του νέου συστήματος ήταν έτοιμο για να δοθεί στη δημοσιότητα μερικές ημέρες πριν και ενώ ο υπουργός απουσίαζε στο Παρίσι. Ακυρώθηκε ωστόσο διότι ο υπουργός επιθυμεί να μελετήσει το τι σχεδίασε ο αναπληρωτής του κ. Τάσος Κουράκης και οι συνεργάτες του που έχουν αναλάβει τον τομέα της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Ετσι αναμένεται να δημοσιοποιηθεί την ερχόμενη εβδομάδα.
Τα σύννεφα ωστόσο πυκνώνουν επικίνδυνα πάνω από το Μαρούσι. Ο ενθουσιασμός για την περίφημη «ελεύθερη πρόσβαση στα ΑΕΙ» υποχώρησε μάλλον γρήγορα όταν έγινε αντιληπτό ότι συγκεκριμένη πρόταση δεν υπάρχει, ενώ η οξύτατη αντιπαράθεση στην πολιτική ηγεσία κορυφώνεται τις τελευταίες ημέρες με αφορμή τις αλλαγές στο εξεταστικό σύστημα που σχεδιάστηκε από τον πρώην υπουργό κ. Κωνσταντίνο Αρβανιτόπουλο. Πηγές πάντως από τον χώρο της εκπαίδευσης που μίλησαν στο «Βήμα» χαρακτήριζαν το σύστημα, χαριτολογώντας, «εξεταστικό-τραβεστί» καθώς στηρίζεται σε παλαιές αλλαγές με νεότερες παρεμβάσεις.
Ο κορμός του σχεδίου
Τα βέβαια σημεία του σχεδίου είναι τρία:
–Οι κατευθύνσεις στα σχολεία παραμένουν τρεις: Θεωρητική, Τεχνική, Τεχνολογική και τα επιστημονικά πεδία πέντε (Κοινωνικών και Ανθρωπιστικών Επιστημών, Θετικών, Υγείας, Τεχνολογικών και Οικονομικών).
–Τα πανελλαδικώς εξεταζόμενα μαθήματα ανά κατεύθυνση γίνονται τέσσερα από έξι (αλλαγή που είχαν υποσχεθεί ήδη οι πρώην υπουργοί Παιδείας).
–Οπως έγραψε προ δύο εβδομάδων «Το Βήμα», θα υπάρχει ένα μάθημα-«μπαλαντέρ» ανά επιστημονικό πεδίο, το οποίο θα οδηγεί σε εισαγωγή σε συγκεκριμένες σχολές. Για παράδειγμα, οι υποψήφιοι του «σκληρού πυρήνα» της Θεωρητικής Κατεύθυνσης θα εξετάζονται μόνο στα τέσσερα μαθήματα. Αν όμως θέλουν να μπουν, για παράδειγμα, στα Παιδαγωγικά τμήματα θα πρέπει να δώσουν επιπλέον Μαθηματικά.
Εκείνο που «βραχυκύκλωσε» τους εμπνευστές του νέου σχεδίου είναι η δημιουργία ενός «υπερ-πεδίου», του πέμπτου επιστημονικού πεδίου. Ως σήμερα περιελάμβανε μόνο τις επιστήμες Οικονομίας και Διοίκησης, αλλά έχουν προστεθεί οι Κοινωνικές, Πολιτικές Επιστήμες και η Ψυχολογία, οι οποίες αποσπάστηκαν από το πρώτο επιστημονικό πεδίο για λόγους που κανείς ακόμη δεν έχει καταλάβει. Εχει προκαλέσει πάντως σειρά προβλημάτων το πώς θα εισαχθούν υποψήφιοι άλλων πεδίων σε σχολές του πέμπτου και φυσικά δεν είναι βέβαιο ότι θα παραμείνει ως έχει αν δεν βρεθούν λύσεις.
Τα παραπάνω έχουν προκαλέσει «εμφύλιο» στην ομάδα Παιδείας του ΣΥΡΙΖΑ, μέλη της οποίας δηλώνουν ότι «αυτό το σύστημα μπορεί να μας οδηγήσει σε πολιτική καταστροφή».
Περιορίζονται οι επιλογές
Με το εξεταστικό-«γέφυρα» που προτείνει το υπουργείο Παιδείας ωστόσο φαίνεται ότι οι επιλογές των υποψηφίων περιορίζονται αντί να αυξάνονται, ενώ στο κύριο μάθημα-«μπαλαντέρ» της εξεταστικής διαδικασίας εκτιμάται ότι προάγονται οι Αρχές Οικονομικής Θεωρίας, που θα παίζουν κρίσιμο ρόλο ακόμη και για την είσοδο σε σχολές της Θεωρητικής Κατεύθυνσης. Αυτό προκαλεί και τριγμούς μεταξύ εκπαιδευτικών ειδικοτήτων, καθώς οι μαθηματικοί φαίνεται να ελέγχουν αυτή την πολιτική «παρτίδα» έναντι των φιλολόγων –σήμερα οι υποψήφιοι της Θεωρητικής Κατεύθυνσης έχουν πρόσβαση σε όλες τις σχολές Ανθρωπιστικών, Κοινωνικών και Νομικών Επιστημών. Παράλληλα το πιο ριγμένο φαίνεται να είναι η Φυσική, που «εξαφανίζεται» από την Τεχνολογική Κατεύθυνση, ενώ «αναβαθμίζεται» το μάθημα Αρχές Εφαρμογών σε Προγραμματιστικό Περιβάλλον.

Προβλήματα
Τα παράδοξα και οι προσαρμογές στην πράξη

Πολλοί βλέπουν προβλήματα στο νέο σύστημα. Μεγαλύτερο εξ αυτών, όπως λέει στο «Βήμα» στέλεχος του υπουργείου Παιδείας, είναι ότι το σύστημα που θεσμοθετήθηκε επί υπουργίας Αρβανιτόπουλου είχε στόχο τον περιορισμό των μαθητών του γενικού λυκείου μέσω των πιο αυστηρών και εντατικών διαδικασιών και τη διοχέτευση αριθμού μαθητών προς την τεχνική εκπαίδευση.

«Το σύστημα αυτό ή το καταργείς ή το εφαρμόζεις για δύο ακόμη χρόνια μέχρι να κάνεις τη δική σου πρόταση»
δηλώνει στο «Βήμα» καθηγητής του Τομέα Παιδείας του κόμματος. «Πάντως σίγουρα δεν πας να το προσαρμόσεις στη δική σου θεωρία επειδή τότε δεν θα μπορέσεις καν να το εφαρμόσεις στην πράξη και με την αρχή της νέας χρονιάς που θα φανεί το πρόβλημα, οδηγείσαι σε… ξαφνικό θάνατο» αναφέρει χαρακτηριστικά.
Στα παράδοξα εντάσσεται το ότι με τον νόμο του Νέου Λυκείου –ψηφίστηκε πριν από δύο χρόνια –το μάθημα της Νεοελληνικής Γλώσσας αντικαθίσταται από τη Νεοελληνική Γλώσσα και Λογοτεχνία. Ο κλάδος της Λογοτεχνίας επιχειρήθηκε στη συνέχεια να αφαιρεθεί από τα πανελλαδικώς εξεταζόμενα μαθήματα, αλλά παρέμεινε με παρέμβαση του νυν αναπληρωτή υπουργού Παιδείας κ. Τάσου Κουράκη. Τώρα στο νέο εξεταστικό το μάθημα έχει… εξαφανιστεί.

«Διαφαίνεται ότι εάν ισχύσουν τελικά οι αλλαγές που μελετάμε, το μεγάλο πλήθος των υποψηφίων θα κατευθυνθεί προς την τεχνολογική και την οικονομική κατεύθυνση, καθώς εκεί τα μαθήματα που θα εξετάζονται πλέον θα είναι πιο εύκολα»
λέει στο «Βήμα» ο εκπαιδευτικός και αναλυτής στοιχείων της εκπαίδευσης κ. Γ. Χατζητέγας. «Ο ευκολότερος δρόμος όμως της τεχνολογικής και οικονομικής κατεύθυνσης δεν θα εξασφαλίζει τελικά, λόγω των συντελεστών που θα υπάρχουν στα μαθήματα, πρόσβαση στα υψηλόβαθμα τμήματα των Πολυτεχνικών η Φυσικομαθηματικών τμημάτων» συνεχίζει.

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ