«Περιμένουν έξω από την πόρτα με τις τσάντες με τα τάπερ και κανείς δεν καταλαβαίνει ότι αυτές οι γυναίκες έρχονται για να πάρουν φαγητό από τα γεύματα αγάπης» σχολιάζει η κυρία Ελένη Γιαννακοπούλου, υπεύθυνη κοινωνικών υπηρεσιών του Δήμου Αμαρουσίου και κοινωνική λειτουργός. «Ολοι βρίσκονται σε δύσκολη κατάσταση αλλά είναι αξιοπρεπείς, οι περισσότεροι είναι άνεργοι» υπογραμμίζει στο «Βήμα» ο κ. Στέλιος Βασιλειάδης, εντεταλμένος δημοτικός σύμβουλος για την αλληλεγγύη και τον εθελοντισμό του Δήμου Αιγάλεω –Χαϊδάρι.
Τα τελευταία τέσσερα περίπου χρόνια έχει καταγραφεί μια αξιοσημείωτη αύξηση των πολιτών που βρίσκουν καταφύγιο στις κοινωνικές δομές των δήμων και της εκκλησίας. Αστεγοι, άνεργοι, άνθρωποι που δεν μπορούν να αντεπεξέλθουν στις βασικές τους ανάγκες εν μέσω κρίσης στέκονται στην ουρά για ένα πιάτο ζεστό φαγητό. Για ένα πακέτο με τρόφιμα μακράς διαρκείας που θα γεμίσουν το οικογενειακό τους τραπέζι.
Το κλίμα όμως στις κοινωνικές δομές αυτές τις ημέρες των Χριστουγέννων αλλάζει, γίνεται ακόμη πιο ζεστό και εορταστικό για όλους. Οπως το γεύμα αστέγων που διοργανώνει ανήμερα Πρωτοχρονιά ο Δήμος Αθηναίων στο κλειστό γυμναστήριο, στο Ρουφ. Εφέτος μάλιστα οι εθελοντές θα ετοιμάσουν φαγητό για 800 άτομα, δηλαδή 150 περισσότερα από την εκδήλωση του περασμένου Πάσχα.
«Υπάρχουν κάποιες προβλέψεις αυτές τις ημέρες ώστε τα συσσίτια που διοργανώνονται καθημερινά να έχουν ένα εορταστικό κλίμα» σημειώνει ο πατέρας Βασίλειος Χαβάτζας, διευθυντής του φιλόπτωχου ταμείου της Αρχιεπισκοπής Αθηνών. Καθημερινά στα συσσίτια της Αρχιεπισκοπής, που διοργανώνονται στις κατά τόπους ενορίες αλλά και στον χώρο του ΚΥΑΔΑ στην Ομόνοια, σερβίρονται 10.000 μερίδες φαγητού όταν το 2010 σερβίρονταν μόνο 3.500. «Η προσέλευση των πολιτών που κατέφευγαν για ένα πιάτο ζεστό φαγητό αυξήθηκε τα δύο πρώτα χρόνια της κρίσης. Από τότε η κατάσταση φαίνεται να έχει σταθεροποιηθεί» εξηγεί ο πατέρας Βασίλειος. Ταυτόχρονα μέσω προγράμματος της «Αποστολής» διανέμονται σε οικογένειες που ζουν στα όρια της φτώχειας πακέτα με τρόφιμα μακράς διάρκειας. «Πριν από δύο χρόνια μοιράζονταν 1.000 πακέτα και σήμερα περίπου 10.000» λέει.
Καθημερινά στο κοινωνικό παντοπωλείο του δήμου της Αθήνας εξυπηρετούνται 200 οικογένειες ανά εξάμηνο. Οι υποβληθείσες αιτήσεις όμως ξεπερνούν κατά πολύ τις διαθέσιμες θέσεις. Το 2012 οι αιτήσεις ήταν 1.358, το 2013 ήταν 1.788 και το 2014 άγγιξαν τις 3.543. «Το δεύτερο εξάμηνο του 2012 οι αιτήσεις ήταν 743, από εκεί υπήρξε μια αύξηση. Είναι μια πραγματικότητα που δεν αμφισβητεί κανείς» λέει η πρόεδρος του κέντρου υποδοχής και αλληλεγγύης του Δήμου Αθηναίων (ΚΥΑΔΑ) Ελένη Κατσούλη σχολιάζοντας: «Το προηγούμενο εξάμηνο οι αιτήσεις ήταν 1.961 και για το πρώτο εξάμηνο του 2015 ήταν στις 1.650. Δεν ξέρω αν αυτή η μείωση είναι κάτι το αισιόδοξο. Δεν μπορώ να το πω με βεβαιότητα».
Ενα μεγάλο μέρος των αιτούντων που δεν στάθηκαν «τυχεροί» απευθύνονται στον κόμβο αλληλοβοήθειας, που από τον Μάρτιο του 2013 αποτελεί δομή του ΚΥΑΔΑ. «Οι καταγεγραμμένες με επικαιροποιημένα στοιχεία οικογένειες είναι 6.200. Αριθμός που αντιστοιχεί σε περίπου 14.000 άτομα. Δεν είναι σταθερή δομή αλλά έχουμε καταφέρει με τη βοήθεια όλων να μην αφήσουμε κανέναν πολίτη παραπονεμένο. Ολοι βοηθούν από το υστέρημά τους» λέει στο «Βήμα» η κυρία Κατσούλη. Ενώ ημερησίως προσφέρονται 1.900 μερίδες φαγητού σε ανθρώπους που το έχουν ανάγκη.
Ανάλογη η εικόνα και στον Πειραιά. Αν και μέσω του κοινωνικού παντοπωλείου εξυπηρετούνται 200 κάτοικοι ανά εξάμηνο οι αιτήσεις για το 2014 ήταν 810 ενώ για το 2015 έφθασαν τις 910. «Υπάρχει μια αύξηση 10% εφέτος σε σχέση με πέρυσι» λέει στο «Βήμα» ο διευθυντής κοινωνικών υπηρεσιών Δήμου Πειραιά και πρόεδρος του Ιατρικού συλλόγου της πόλης, κ. Νίκος Πλατανησιώτης. Σε μια προσπάθεια να επωφεληθούν περισσότερες οικογένειες ώστε να έχουν όλοι ένα αξιοπρεπές χριστουγεννιάτικο γεύμα ο δήμος θα μοιράσει 1.210 διατακτικές επιταγές τις οποίες θα μπορούν να εξαργυρώσουν σε καταστήματα της πόλης.
Από το 2012 που άνοιξε το κοινωνικό παντοπωλείο στο Αιγάλεω εξυπηρετούνται 430 οικογένειες ενώ σύμφωνα με τα ως τώρα στοιχεία αναμένεται να ενταχθούν άλλες 100. «Δεχόμαστε τεράστια πίεση η οποία αποτυπώνεται από στις καθημερινές αιτήσεις που δεχόμαστε. Στόχευση δική μας είναι πάση θυσία να διατηρηθεί η αξιοπρέπεια των ανθρώπων» σχολιάζει ο κ. Βασιλειάδης.
«Ηρθε μια κυρία άνεργη για να πάρει τα τρόφιμα και μας φύλαγε το χέρι» λέει ο κ. Γιώργος Ζαΐμης, υπεύθυνος του κοινωνικού παντοπωλείου του Δήμου Καλλιθέας. «Είναι γνήσιες εκφράσεις ευγνωμοσύνης των πολιτών» σχολιάζει αναφερόμενος στους ωφελούμενους κατοίκους της Καλλιθέας. Από 183 το 2012 οι δικαιούχες οικογένειες έγιναν 817 το 2014, προσθέτοντας μάλιστα και τις 477 οικογένειες που δέχθηκαν έκτακτο βοήθημα ο συνολικός αριθμός τους αντιστοιχεί σε περισσότερους από 7.000 κατοίκους, σύμφωνα με τους υπολογισμούς του κ. Ζαΐμη. Ενώ 1.470 οικογένειες θα επωφεληθούν των διατακτικών επιταγών εν όψει εορτών.
Αναλογιζόμενοι τους παραπάνω αριθμούς θα περιμέναμε να συναντήσουμε στις ουρές των δομών αυτών ως επί το πλείστον ανθρώπους ρακένδυτους και περιθωριοποιημένους. Βέβαια τα συσσίτια δεν είναι απόρροια της κρίσης, υπήρχαν ανέκαθεν. «Αλλά έρχονταν άνθρωποι του περιθωρίου. Ανθρωποι ηλικιωμένοι αλλά και εκείνοι που δεν είχαν οικογένεια και προτιμούσαν να τρώνε στα συσσίτια» εξηγεί ο πατέρας Βασίλειος.

Το προφίλ των «νεόπτωχων»
«Ζητούν φαγητό για να το πάνε σπίτι»

«Το προφίλ των οικογενειών που χτυπούν την πόρτα μας έχει αλλάξει τα τελευταία χρόνια. Ερχονται οικογένειες που μέχρι πρότινος ζούσαν καλά. Χάνοντας όμως τη δουλειά τους και όταν δεν υπάρχει καθόλου εισόδημα, τα πράγματα είναι διαφορετικά» λέει η κυρία Γιαννακοπούλου, υπογραμμίζοντας πως οι νεόπτωχοι, όπως συνηθίζουμε να τους αποκαλούμε, «περνούν την κόκκινη γραμμή της αξιοπρεπούς διαβίωσης. Είναι άνθρωποι συνεσταλμένοι, ζητούν φαγητό για να το πάνε σπίτι, να το βάλουν στην κατσαρόλα και να πουν ότι το μαγείρεψαν οι ίδιοι. Φοβούνται μη στιγματιστούν».
Τα γεύματα αγάπης στο Μαρούσι λειτουργούν συστηματικά εδώ και 5 χρόνια: τότε τα επισκέπτονταν μόνο 20 άτομα. Σήμερα προσφέρονται 100 μερίδες φαγητού ημερησίως, ενώ 400 οικογένειες ωφελούνται σταθερά από τρόφιμα μακράς διάρκειας, ρούχα, παιχνίδια, βιβλία και άλλες 1.500 θα λάβουν από μια διατακτική επιταγή «ώστε να μη μείνει κανένα χριστουγεννιάτικο τραπέζι άδειο».

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ