Και τα τέλη της αεροναυτιλίας πάνε στο χρέος

«Χέρι» στα χρήματα τα οποία καταβάλλονται από τα διερχόμενα αεροσκάφη που διασχίζουν το FIR Αθηνών στον ευρωπαϊκό φορέα Eurocontrol και διοχετεύονται στην Υπηρεσία Πολιτικής Αεροπορίας (ΥΠΑ) για τη μισθοδοσία των ελεγκτών εναέριας κυκλοφορίας και την εκτέλεση επενδύσεων στα συστήματα αεροναυτιλίας, βάζει και επίσημα το υπουργείο Οικονομικών, με στόχο την εξυπηρέτηση του χρέους.

Πρόκειται για ένα σημαντικό ποσόν, το οποίο ανέρχεται σε περίπου 150 εκατ. ευρώ κατ’ έτος και, μάλιστα, βαίνει αυξανόμενο χάρη στην τόνωση της αεροπορικής κίνησης πάνω από το FIR Αθηνών.

Ωστόσο, οι ελεγκτές εναέριας κυκλοφορίας πνέουν μένεα κατά του υπουργείου Οικονομικών, καθώς θεωρούν ότι για πρώτη φορά γίνεται παρέμβαση στους ειδικούς λογαριασμούς της αεροναυτιλίας και προχωρούν σε 48ωρη απεργία το Σαββατοκύριακο, ζητώντας ανάκληση της πρόσφατης σχετικής απόφασης του αναπληρωτή υπουργού Οικονομικών κ. Χρήστου Σταϊκούρα.

Οι ελεγκτές εναέριας κυκλοφορίας μιλούν για κατάφωρη παραβίαση του Κοινοτικού Δικαίου της ΕΕ και για κίνδυνο στην ασφάλεια των πτήσεων και θα προσφύγουν κατά της απόφασης του κ. Σταϊκούρα στο Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ).

Σύμφωνα με τη συγκεκριμένη απόφαση, προβλέπεται ότι στους λογαριασμούς της Κεντρικής Διοίκησης που τηρούνται στην Τράπεζα της Ελλάδος και κινούνται από τον Οργανισμό Διαχείρισης Δημοσίου Χρέους (ΟΔΔΗΧ) συμπεριλαμβάνονται οι δύο ειδικοί λογαριασμοί της αεροναυτιλίας «Λογαριασμός Τελών Διαδρομής που Αποδίδονται από το Eurocontrol» και «Προϊόν από τη Μεταβίβαση Μελλοντικών Εσόδων του ΕΔ από το Eurocontrol».

Σύμφωνα με παλαιότερη απάντηση του υπουργείου Υποδομών στη Βουλή, στο διάστημα 2002-2010 το σύνολο των εσόδων του Δημοσίου από το Eurocontrol ξεπέρασε το 1,2 δισ. ευρώ, ποσό το οποίο έχει κατατεθεί στον πρώτο λογαριασμό της επίμαχης απόφασης του κ. Σταϊκούρα.

Σημειωτέον ότι το 2001 το υπουργείο Οικονομικών είχε προχωρήσει σε τιτλοποίηση των εσόδων της Ελλάδας από το Eurocontrol, μέσω της εταιρείας ειδικού σκοπού με έδρα το Λουξεμβούργο Aeolos SA, η οποία εξέδωσε ανώνυμους τίτλους, ύψους 355 εκατ. ευρώ, που λήγουν στις 31 Μαρτίου 2019.

Οι τίτλοι απέφεραν τόκο που καταβάλλεται δύο φορές τον χρόνο με επιτόκιο ίσο προς το επιτόκιο Euribor έξι μηνών, πλέον ενός περιθωρίου 24 μονάδων βάσης για την περίοδο ως το 2012 και 48 μονάδων βάσης από το 2013 και μετά.

Από το 2012 η Aeolos έχει δικαίωμα αγοράς των τίτλων με εξόφληση του υπολειπόμενου κεφαλαίου, σύμφωνα με υπουργική απόφαση του 2001, η οποία επικύρωσε την σύναψη swap επιτοκίου με τη Morgan Stanley και τη μεταφορά σε ειδικό λογαριασμό της HSBC των εσόδων από τα τέλη μετά την κατάθεσή τους στην Τράπεζα της Ελλάδος από το Eurocontrol.

Κατοπινή απόφαση της ίδιας περιόδου προέβλεπε ότι ο λογαριασμός θα χρεώνεται με ποσά που θα μεταφέρονται σε πίστωση του ειδικού λογαριασμού για τον εκσυγχρονισμό του συστήματος και των υπηρεσιών αεροναυτιλίας και του ειδικού λογαριασμού της Aeolos στην HSBC.

Αργότερα, νομοθετική ρύθμιση όρισε ότι τα ποσά που αποδίδονται στον ειδικό λογαριασμό χρησιμοποιούνται για τη χρηματοδότηση δαπανών αποζημίωσης του προσωπικού της ΥΠΑ που συμβάλλει στην τιμή μονάδας (unit rate) και στη βάση κόστους (cost base) των τελών υπό τους όρους εκμετάλλευσης του νέου συστήματος Radar, της αύξησης της χωρητικότητας του συστήματος της εναέριας κυκλοφορίας και της μείωσης των καθυστερήσεων στην Ελλάδα και στο FIR Αθηνών κτλ.

Επίσης, ορίστηκαν σε 7 Ευρωπαϊκές Νομισματικές Μονάδες (ECU) ανά μονάδα εξυπηρέτησης (service unit) τα αποδιδόμενα τέλη από το Eurocontrol ως τέλη διαδρομής (en-route charges).

Άλλη ρύθμιση έχει ορίσει ότι ο δεύτερος λογαριασμός της επίμαχης απόφασης του κ. Σταϊκούρα θα πιστώνεται με ποσά που προέρχονται από την επιστροφή του διαφορικού τιμήματος (deferred purchase price) από την Aeolos SA.

Σύμφωνα με έγγραφα που έχουν αναρτηθεί στη «Δι@ύγεια», το 2010 και το 2011 το υπουργείο Οικονομικών εξέδωσε συμψηφιστικά χρηματικά εντάλματα για την κάλυψη των υποχρεώσεων της τιτλοποίησης ύψους 76 εκατ. ευρώ και 32 εκατ. ευρώ αντίστοιχα. Το 2012 το ποσόν ανήλθε σε 30 εκατ. ευρώ. Το 2013 εκδόθηκαν δύο εντάλματα ύψους 23,7 εκατ. ευρώ και 38 εκατ. ευρώ αντίστοιχα.

Πάντως, σύμφωνα με τον πρόεδρο της Ένωσης Ελεγκτών Εναέριας Κυκλοφορίας κ. Στέλιο Ρολάκη, η αεροναυτιλία στην Ελλάδα δεν επιβαρύνει τον προϋπολογισμό, καθώς τα χρήματα καταβάλλονται από τον χρήστη, δηλαδή τις αεροπορικές εταιρείες, και είναι ανταποδοτικά.

Όπως αναφέρει, η ΥΠΑ κάθε χρόνο καταθέτει στο Eurocontrol σχέδιο δράσης, στο οποίο δηλώνει τόσο στο κόστος της λειτουργίας και των επενδύσεων των συστημάτων αεροναυτιλίας όσο και τις επιδόσεις, τις οποίες δεσμεύεται να υλοποιήσεις προς την αεροπορική κοινότητα. Μέσα από την τήρηση αυτής της «εξίσωσης» προκύπτουν και οι πληρωμές του Eurocontrol, το οποίο διανέμει κατ’ αναλογίαν τα χρήματα από τα διερχόμενα αεροσκάφη, με βάση την τιμή μονάδας κάθε FIR.

Ο κ. Ρολάκης τονίζει ότι η ΥΠΑ έχει μεγάλη ανάγκη από αυτά τα χρήματα, καθώς έχει προγραμματίσει μία σειρά διαγωνισμών για τον εκσυγχρονισμό των συστημάτων επίβλεψης της εναέριας κυκλοφορίας -μεταξύ άλλων και την προμήθεια του νέου συστήματος Pallas- και άλλων υποδομών της.