«Υπάρχει λιβυκό κράτος;». Αυτή την απορία διατύπωσε έλληνας ναυτικός που βρέθηκε πρόσφατα, για σχεδόν έναν μήνα, στις ακτές της παραδομένης στον εμφύλιο πόλεμο Λιβύης. «Για να καταλάβει κανείς, το πιο απλό είναι ότι δεν υπάρχουν πινακίδες κυκλοφορίας… Μεγάλα αγροτικά, χωρίς να μεταφέρουν βαρύ οπλισμό, στέισον βάγκον γνωστής γερμανικής φίρμας –κάποια και με το «D» ακόμη κολημμένο στο πίσω μέρος –αλλά και πολυτελή αυτοκίνητα που μετέφεραν αξιωματούχους του καθεστώτος, όλα ήταν χωρίς πινακίδες» σημειώνει χαρακτηριστικά για τις ημέρες που βρέθηκε σε πλοίο αγκυροβολημένο σε ναυτική βάση του αφρικανικού κράτους.
«Βάση-φάντασμα. Δεν υπήρχε οργανωμένος κυβερνητικός στρατός. Οποιος ήθελε έπαιρνε το στρατιωτικό όχημα και πήγαινε πιο πέρα. Λίγο μετά ένας δεύτερος έπαιρνε ένα άλλο και ακολουθούσε αντίθετη πορεία…» λέει στο «Βήμα», ζητώντας να μείνει ανώνυμος, εκθέτοντας γλαφυρά την έλλειψη μιας οργανωμένης στρατιωτικής οντότητας.


Υπερηχητικές πτήσεις

Συνεχίζοντας όμως την αφήγησή του περιγράφει ένα πολύ πιο σοβαρό περιστατικό προς επίρρωση των προαναφερθέντων: «Εκεί που φοβήθηκα περισσότερο ήταν όταν ένα αεροσκάφος F4 άρχισε να πετάει πολύ κοντά στο αγκυροβολημένο πλοίο κάνοντας ελιγμούς με μεγάλη ταχύτητα. Στη συνέχεια πέρασε πάνω από την πόλη του Τομπρούκ με υπερηχητική ταχύτητα. Πρέπει να έσπασαν πολλά τζάμια» λέει χαμογελώντας.
Και ενώ οι συνομιλητές κουνούσαν συγκαταβατικά το κεφάλι ακούστηκε να συνεχίζει αιφνιδιάζοντας: «Δεν καταλάβατε. Δεν ήταν αυτή η τελευταία πράξη… Οι ελιγμοί συνεχίστηκαν καθώς τα αεροσκάφη ήταν δύο· ένα MiG 21 συμπλήρωνε το «ζευγάρι». Παράτολμος ο πιλότος του F4, και ενώ το MiG φαινόταν να αποχωρεί, έκανε μια περίτεχνη κατακόρυφη «έφοδο» προς το γαλάζιο του ουρανού, βούτηξε βαθιά στον ορίζοντα, επέστρεψε και πέρασε ξυστά από τα πλοία στο λιμάνι, προσπάθησε στην πορεία της πτήσης να στριφογυρίσει το αεροπλάνο και σαν σαΐτα καρφώθηκε στο πρώτο ξενοδοχείο της πόλης…». Ολοι πάγωσαν. «Δύο άτομα, δημοσιογράφοι όπως μάθαμε αργότερα, πετάχτηκαν στα αυτοκίνητα και πήγαν προς το σημείο όπου υψωνόταν μια στήλη πυκνού καπνού».

Πού να ήξερε δηλαδή ότι το αεροσκάφος έπεσε σε απόσταση μικρότερη του ενός χιλιομέτρου από την έδρα του εκλεγμένου Κοινοβουλίου, όπως έγραψαν τα διεθνή μέσα ενημέρωσης. Μάλιστα, αναφέρθηκε ότι το δυστύχημα έλαβε χώρα σε αεροπορική επίδειξη προς τιμήν άλλου πιλότου αεροπλάνου που είχε συντριβεί πρωτύτερα…
Υστερα από μια μικρή παύση άρχισαν δειλά-δειλά να πέφτουν οι ερωτήσεις. «Μπορούσες να πας ως την πόλη. Με συνοδεία όμως. Αυτοκίνητα με φιμέ τζάμια συνόδευαν το βαν. Το Τομπρούκ είναι γεμάτο σκουπίδια. Σαν να έχει βγει ο άλλος από το σπίτι του και να αναποδογύρισε τον κάδο με τα απορρίμματα που κουβαλούσε. Κάποιοι προτίμησαν να μείνουν στο καράβι. Η θέα της πόλης, της ανατολής και της δύσης από τόσο ψηλά ήταν άλλο πράγμα. Οσο για επικοινωνίες, τα κινητά τηλέφωνα δούλευαν εκεί που είχαμε δέσει, όχι όμως και το Internet. Να φανταστείς ότι μπορούσες να αγοράσεις μια χούφτα τηλεκάρτες για το κινητό με πακέτα τσιγάρα και μερικά εξαρτήματα. Το ένα δηνάριο αντιστοιχούσε σε μισό ευρώ. Ορισμένοι όμως στις συναλλαγές ήταν πονηροί. Για τα 10 ευρώ σού έδιναν 16 δηνάρια και όταν ζητούσες τον λόγο, άφηναν τα αγγλικά και δεν μπορούσες να τους καταλάβεις… Γενικά όσους συναντήσαμε ήταν πολύ καχύποπτοι. Αντιμετώπιζαν κάθε «παράξενη» αντίδραση επιφυλακτικά. Αρκετοί αξιωματούχοι έρχονταν με τη φρουρά τους».


Ο εμφύλιος ήταν πιο μακριά…

Χιλιάδες τα όπλα, πολυάριθμες οι ένοπλες ομάδες πολιτοφυλακής στη Λιβύη. Μακροχρόνιες οι μάχες για τον έλεγχο της χώρας. Οι ισλαμιστές προελαύνουν και το Τομπρούκ μοιάζει αποκομμένο από τον εμφύλιο. «Το βράδυ ακούγονταν πυροβολισμοί. Σποραδικοί. Μια φορά φαινόταν ότι προέρχονταν από βαρύ πυροβόλο, ενώ μια άλλη ο ουρανός φωτίστηκε από τροχιοδεικτικά τα οποία έμοιαζαν να μην έχουν συγκεκριμένο στόχο. Υπάρχει η αίσθηση ότι ήθελαν να κάνουν επίδειξη δύναμης, το ποιος έχει το πάνω χέρι. Στις κινήσεις και στη στάση τους αυτό φαινόταν έντονα».

Στην πόλη, πολύ γνωστή για την αγριότητα των μαχών ανάμεσα στους Συμμάχους και στα στρατεύματα του Ρόμελ κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, βρίσκεται αυτές τις ημέρες και το πλοίο της ΑΝΕΚ «Ελυρος», το οποίο, σύμφωνα με δημοσίευμα της βρετανικής εφημερίδας «The Guardian», έχει ναυλωθεί από τη λιβυκή κυβέρνηση για να αποτελέσει το τελευταίο καταφύγιό της. Η κυβέρνηση μοιάζει να βρίσκεται σε αυτή τη δεινή θέση καθώς έχει χάσει την πρωτεύουσα Τρίπολη και η ιστορική πόλη της Κυρηναϊκής παρουσιάζεται σαν να της δίνει μια προσωρινή ασφάλεια.
«Αν έρχονταν στο δικό μας πλοίο, σίγουρα θα ζητούσαν καλύτερες σουίτες» κλείνει με χαμόγελο τη συζήτηση ο ναυτικός.

HeliosPlus