Αποζημίωση-μαμούθ για τα υποβρύχια αξιώνει το ελληνικό Δημόσιο

«Αποζημίωση» με ποσό-μαμούθ, που είναι πιθανό να αγγίξει ακόμη και τα 6-7 δισ. ευρώ, απαιτεί με προσφυγή που μόλις κατέθεσε στο Διεθνές Δικαστήριο Διαιτησίας (ICC), το ελληνικό Δημόσιο, επιτιθέμενο κατά Αράβων και Γερμανών, της Abu Dhabi Mar και της γερμανικής ThyssenKrupp Marine Systems, ιδιοκτητών των Ελληνικών Ναυπηγείων (ΕΝΑΕ), για την υπόθεση των υποβρυχίων που δεν έχουν παραδοθεί. Σύμφωνα με πληροφορίες, το οικονομικό αντικείμενο της προσφυγής υπερβαίνει στην παρούσα φάση τα 4 δισ. ευρώ, ποσό που ως την εκδίκασή της –οπότε και μπορούν να συγκεκριμενοποιηθούν περαιτέρω οι απαιτήσεις -, δεν αποκλείεται να φθάσει τα 6-7 δισ. ευρώ.

Στην προσφυγή, που μετρά 200 σελίδες και θεωρείται ισχυρό όπλο στο μπρα ντε φερ του υπουργείου Εθνικής Αμυνας με τον Αραβα Ισκαντάρ Σάφα των ΕΝΑΕ, το ελληνικό Δημόσιο ζητεί να αναγνωριστούν από το ICC οι αντισυμβατικές, παράνομες και ζημιογόνες συμπεριφορές των αντισυμβαλλομένων του. Στην ουσία, ορθώνει ανάστημα και απαντά με την κίνηση αυτή στην επιθετική στάση που έχουν τηρήσει ως σήμερα τα ΕΝΑΕ, αποκορύφωμα της οποίας υπήρξε η προσφυγή τους στο ίδιο δικαστήριο το 2013, με την απαίτηση ενός δισ. ευρώ. Καμβάς της προσφυγής είναι οι επιπτώσεις που είχε, και έχει, η χώρα σε αμυντικό και πολιτικό επίπεδο από την καθυστέρηση παράδοσης των υποβρυχίων και την απώλεια της δυνατότητας επιχειρησιακής εκμετάλλευσής τους∙ την αδυναμία, με άλλα λόγια, του Πολεμικού Ναυτικού να τα εντάξει στις επιχειρήσεις του.

Η αμυντική θωράκιση με τα υπερσύγχρονα «214» θεωρείται εξάλλου κλειδί για τον τρόπο υπολογισμού της οικονομικής ζημιάς που υφίσταται η Ελλάδα καθ’ όλη τη διάρκεια του παγώματος των συμβάσεων, με εξαιρετικά δυσοίωνα υποθετικά σενάρια για το τι θα συνέβαινε σε θερμό επεισόδιο με τη γείτονα Τουρκία.

Εγκυρες πηγές επισημαίνουν ότι «το ζήτημα είναι τόσο ευαίσθητο, που θα μπορούσε να «σηκώσει» και υψηλότερη οικονομική απαίτηση έναντι Αράβων και Γερμανών, καθώς συνδέεται με τον γεωστρατηγικό ρόλο της χώρας, τη θέση της στο ΝΑΤΟ, με το γεγονός ότι τελεί εν αναμονή καθορισμού της ΑΟΖ της, ενώ συγκεντρώνει αυξημένο ενδιαφέρον επενδυτών για τον ορυκτό της πλούτο, με αιχμή τις έρευνες για κοιτάσματα υδρογονανθράκων. Ποιος, άραγε, διασφαλίζει τις επενδύσεις αυτές; Δυστυχώς, η αναλογικότητα ανάμεσα στα έξοδα της δίκης στο ICC και το απαιτούμενο ποσό από πλευράς Δημοσίου δεν επιτρέπουν στην Ελλάδα να προβάλει μεγαλύτερη αξίωση. Το κόστος είναι τεράστιο».

Οι ίδιοι άνθρωποι αναφέρουν ως βασικό επιχείρημα στην προσφυγή και τον μαρασμό που έχει επιφέρει η στάση Αράβων και Γερμανών στον ναυπηγοεπισκευαστικό τομέα, από τις λιγοστές εκφάνσεις βαριάς βιομηχανίας στην Ελλάδα.

Παράλληλα, σε εξέλιξη βρίσκεται η υπόθεση των τριών πράξεων καταλογισμού του ΥΠΕΘΑ σε βάρος των ΕΝΑΕ και του τότε υποκατασκευαστή των υποβρυχίων, τη γερμανική HDW (που εξαγοράστηκε εν συνεχεία από την ThyssenKrupp),συνολικού ύψους 362 εκατομμυρίων ευρώ –ποσά που έχουν δοθεί για τα υποβρύχια μετά το 2010 και κρίνεται ότι πρέπει να επιστραφούν στο Δημόσιο. Στις 6 Μαΐου συζητήθηκαν στο Ελεγκτικό Συνέδριο οι εφέσεις που άσκησαν τα Ελληνικά Ναυπηγεία στις δύο εξ αυτών, ύψους 247 εκατομμυρίων ευρώ, και εντός του Ιουνίου αναμένεται η απόφαση.

Η ελληνική Δικαιοσύνη έχει πάντως κρίνει ήδη, από τον περασμένο Απρίλιο, και ύστερα από αίτηση ασφαλιστικών μέτρων που κατέθεσε το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους, ότι τα ΕΝΑΕ υποχρεούνται στη συντήρηση και ασφάλιση των «εγκλωβισμένων» υποβρυχίων στον Σκαραμαγκά, ειδάλλως υποχρεούνται στην καταβολή προστίμου 20.000 ευρώ την εβδομάδα.