Μεγάλη Παρασκευή, η κορύφωση του Θείου Δράματος. Οι καμπάνες στις εκκλησιές όλης της χώρας χτυπούν πένθιμα καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας και οι πιστοί ψάλλουν τα «Η ζωή εν τάφω», «Ω γλυκύ μου Εαρ» και «Αι γενεαί πάσαι». Το κατανυκτικό κλίμα της ημέρας περιβάλλει από τις μικρές εκκλησιές των χωριών της πατρίδας μας ως τους ναούς των πόλεων και τα μοναστήρια, με τους πιστούς να κατακλύζουν το βράδυ δρόμους και λεωφόρους για την περιφορά του Επιταφίου κρατώντας στα χέρια αναμμένα κεριά.
Αν και στο μυαλό όλων μας το χωριό αποτελεί τον ιδανικό προορισμό για τις ημέρες του Πάσχα, τα τελευταία χρόνια όλο και περισσότεροι μένουν «εντός των τειχών». Οπου κι αν βρεθεί όμως ο καθένας, μπορεί να βιώσει ξεχωριστά την ατμόσφαιρα ευλάβειας της Μεγάλης Παρασκευής. Οσοι προτιμήσουν το Κέντρο της Αθήνας θα έχουν την ευκαιρία να ζήσουν μια μοναδική εμπειρία περπατώντας στα σοκάκια της Πλάκας: τους Επιτάφιους που ξεκινούν από τις γύρω εκκλησίες, την Αγία Αικατερίνη, το Μετόχι του Παναγίου Τάφου, τον Αγιο Νικόλαο Ραγκαβά.
Εναν υπέροχο περίπατο στα μονοπάτια του λόφου του Φιλοπάππου με θέα τον Ιερό Βράχο θα απολαύσουν όσοι παρακολουθήσουν τη λειτουργία του Επιταφίου στο μικρό εκκλησάκι του Αγίου Δημητρίου του Λουμπαρδιάρη. Με θέα τη φωτισμένη Ακρόπολη θα ψάλουν τα τροπάρια της Μεγάλης Παρασκευής και όσοι βρεθούν στη μαρμαρόστρωτη πλατεία της Αγίας Μαρίνας επάνω στον λόφο των Νυμφών. Ακριβώς δίπλα στον σύγχρονο ναό, μέσα στον βράχο της νοτιοανατολικής γωνίας, βρίσκεται ο βυζαντινός ναός με τις μοναδικές τοιχογραφίες, που χρονολογείται από τις αρχές του 13ου αιώνα.
Λιτανεία στο ύπαιθρο


Οι ακολουθίες της Μεγάλης Παρασκευής στην Ιερά Μονή Κοιμήσεως Θεοτόκου Πεντέλης έχουν κάτι το ξεχωριστό. Η κορύφωση του Θείου Δράματος συνδυάζεται με τη γαλήνη που αποπνέει ο χώρος, ενώ η κατάνυξη της ημέρας μοιάζει να ταιριάζει με τους ήχους της φύσης. Οπως έχει καθιερωθεί τα τελευταία χρόνια, η τελετή της Αποκαθήλωσης τελείται στον υπερυψωμένο λόφο του μοναστηριού συγκεντρώνοντας πλήθος πιστών, οι οποίοι βρίσκουν την ευκαιρία –βοηθούντος πάντα του καιρού –να απολαύσουν μια ήρεμη βόλτα στην εξοχή.
Μέσα από τα κατάφυτα μονοπάτια της μονής περνά και η ακολουθία του Επιταφίου, με τους πιστούς να ψάλλουν τα εγκώμια και να ακολουθούν την περιφορά με ύμνους εξοδίους. Η λιτανεία περνά και από το κοιμητήριο της Μονής, όπου κάθε χρόνο τελείται επιμνημόσυνη δέηση υπέρ αναπαύσεως των κεκοιμημένων πατέρων και ραίνονται με άνθη και μύρο τα μνήματά τους.
Μια βαθιά θρησκευτική εμπειρία ζουν όσοι επισκέπτονται την Ιερά Μονή Παντοκράτορος ΤΑΩ (Νταού) Πεντέλης για να παρακολουθήσουν τις ακολουθίες της Μεγάλης Παρασκευής. Η χορωδία των γυναικών μοναχών ψάλλει τους ύμνους μέσα στο μικρό μοναστήρι υπό το φως των κεριών, όμως και στον περίβολο η ατμόσφαιρα είναι μυστηριακή. Η περιφορά γίνεται επίσης στη φύση με αναμμένα κεριά και τους ήχους της χορωδίας των καλογραιών.
Μια ξεχωριστή περιφορά Επιταφίου γίνεται κάθε χρόνο στο αρχαίο μοναστήρι της Ιεράς Μονής Εισοδίων της Θεοτόκου Καισαριανής, το οποίο υπάγεται στην Α’ Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων. Η μονή, που έχει δώσει το όνομά της στην περιοχή, λειτουργεί ως αρχαιολογικός χώρος, όμως μια επίσκεψη σε αυτήν το μεσημέρι της Μεγάλης Παρασκευής αποτελεί εμπειρία ζωής. Η ακολουθία του Επιταφίου γίνεται το μεσημέρι, διασχίζοντας τις νοτιοδυτικές παρυφές του Υμηττού, μέσα στο κατάφυτο τοπίο με τα θεόρατα πλατάνια και τα καταπράσινα πεύκα.
Σε μια καταπράσινη τοποθεσία στους πρόποδες του Υμηττού βρίσκεται και η πετρόχτιστη Μονή Αγίου Ιωάννου Κυνηγού, το βυζαντινό καθολικό της οποίας σώζεται από τον 12ο αιώνα. Η θέα της φωτισμένης Αθήνας, η βραδινή μαγεία του δάσους και οι ευλαβικές φωνές των γυναικών μοναχών κάνουν τον Επιτάφιο της μονής στην Αγία Παρασκευή μοναδικό.
Λίγο έξω από την πόλη


Οσοι θέλουν να απολαύσουν την εξοχή ή ακόμη και τη θαλασσινή αύρα μπορούν να συνδυάσουν την περιφορά του Επιταφίου με μια μικρή εξόρμηση σε μικρή –ή και λίγο μεγαλύτερη –απόσταση από την πόλη. Η εκκλησία του Αγίου Νικολάου στο Καβούρι έχει τον ιδανικό συνδυασμό. Φωλιασμένη στην καρδιά ενός μικρού καταπράσινου δάσους από πεύκα, πολύ κοντά στην παραλία, η ολόλευκη εκκλησία προσφέρει ένα γαλήνιο και συνάμα ειδυλλιακό τοπίο.
Ενας πραγματικός παράδεισος λίγα χιλιόμετρα από την Αθήνα είναι η Μονή Εισοδίων Θεοτόκου στο Μαρκόπουλο Ωρωπού. Κτισμένο στην πλαγιά ενός πευκόφυτου λόφου, το μοναστήρι υψώνεται επιβλητικό ατενίζοντας απέναντι την Εύβοια. Η ακολουθία της Μεγάλης Παρασκευής συνδυάζει το φυσικό κάλλος, τη γαλήνη του μοναστηριού και την κατάνυξη της ημέρας. Τα εγκώμια ψάλλουν οι μοναχές.
Οσοι πάλι αποφασίσουν την τελευταία στιγμή να κάνουν μια μικρή εξόρμηση ως την κοντινή και γραφική Υδρα, θα απολαύσουν τον «Θαλασσινό Επιτάφιο» του Αγίου Ιωάννη στο Καμίνι. Αφού διασχίσει τα στενά σοκάκια, ο Επιτάφιος καταλήγει στη θάλασσα για να ευλογήσει τα νερά. Δέηση για τους ναυτικούς και τους σφουγγαράδες όπως παλιά. Στο λιμάνι συναντιούνται οι τέσσερις Επιτάφιοι της πρωτεύουσας του νησιού για μια κοινή λειτουργία ώσπου να επιστρέψει ο καθένας στην ενορία του.
Για τους λάτρεις των Κυκλάδων, μια επίσκεψη στην όμορφη Σύρο θα συνδυαστεί με τη μοναδική εμπειρία του εορτασμού από κοινού για τους ορθόδοξους και τους καθολικούς κατοίκους του νησιού. Το βράδυ της Μεγάλης Παρασκευής οι Επιτάφιοι των τεσσάρων ενοριών της Ερμούπολης συναντιούνται στην κεντρική πλατεία για κοινή λιτανεία, όπου ψάλλονται τροπάρια από τη χορωδία του Αγίου Νικολάου.

HeliosPlus